520 likes | 660 Views
Energia odnawialna. Weronika Gawrych. Dlaczego energia odnawialna?.
E N D
Energia odnawialna Weronika Gawrych
Dlaczego energia odnawialna? Paliwa kopalne znajdują się na naszej planecie w ilościach ograniczonych i przewiduje się, że może ich zabraknąć już w tym stuleciu. Dlatego wykorzystujemy przyjazne środowisku alternatywne źródła energii. Emisja dwutlenku węgla do atmosfery wiąże się ze zmianami klimatu, powodziami, ulewami i suszami. Tak, więc obowiązkiem każdego kraju jest powstrzymanie tych zmian poprzez zwiększanie efektywności wytwarzania energii a przede wszystkim zastępowanie paliw kopalnych odnawialnymi źródłami energii. Ostatnio gwałtowny rozwój technologii sprawił ze wiele z czystych źródeł energii stało się dostępnych na komercyjnym rynku. Turbiny wiatrowe, elektrownie wodne, ogniwa słoneczne czy kolektory słoneczne, ogniwa słoneczne są powszechnie używane na całym świecie.
Spotkanie w Edynbyrgu W dniach 6-8 października poseł Paweł Poncyljusz uczestniczył w międzyparlamentarnym spotkaniu w Edynburgu. Tematem konferencji były źródła energii odnawialnej oraz jej efektywne wykorzystanie. W spotkaniu uczestniczyli parlamentarzyści zarówno z krajów europejskich, jak i Meksyku, Chin i Korei. Miejsce spotkania posłów
Rodzaje energii odnawialnych • Energia z wiatru (turbiny powietrzne), • Energia słoneczna: Słoneczne technologie termiczne, Słoneczne technologie fotowoltaniczne , Pasywne technologie słoneczne, Słoneczne systemy grzewcze, • Energia z biomasy: Biogaz, Biopaliwo, Biomasa, • Napędy, baterie, akumulatory: Ogniwa paliwowe, Napęd elektryczny, Napęd sprężony powietrzem, baterie, • Termomodernizacja: Ocieplenia ściany, dach, podłoga, okna, Ogrzewanie podłogowe, powietrzem, • Energia geotermalna, • Energia wodna.
Energia z wiatru Energia wiatru jest jednym z odnawialnych źródeł energii. Współcześnie stosowane turbiny wiatrowe przekształcają ją na energię elektryczną, ale pierwsze wzmianki o wiatrakach znajdują się już w kodeksie Hammurabiego (służyły do pompowania wody i melioracji pól). Przez ponad 2500 lat wiatraki miały pionową oś obrotu, dopiero w 1105 roku n.e. powstał pierwszy opis wiatraka o poziomej osi obrotu, czyli takiego jaki znamy dziś. Z kolei pierwszym zapisem dotyczącym wiatraków na ziemiach polskich jest zezwolenie zakonnikom z Białego Buku na jego budowę wydane przez księcia Wiesława z Rugii w 1271 roku.
Turbiny wiatrowe • Turbiny wiatrowe dzielimy na dwa rodzaje: • Pierwszy, o poziomej osi obrotu HAWT (Horizontal Axis Wind Turbines). Należą do nich konstrukcje z śmigłami obracającymi się prostopadle do kierunku natarcia wiatru. Najczęściej 2 ,3 lub wieloma łopatami. Wiatraki typu HAWT dzieli się w zależności od liczby łopat i ustawienia wirnika przed lub za masztem w stosunku do kierunku natarcia wiatru. • Drugi, o pionowej osi obrotu VAWT (Vertical Axis Wind Turbines) o wirnikach obracających się równolegle do kierunku natarcia wiatru. Niektóre do startu wymagają innych napędów (silnik elektryczny). Różne firmy stosują także wiele metod mających poprawić wydajność wiatraków.
Generatory wiatrowe Generatory wiatroweinaczej nazywane mikroelektrowniami wiatrowymi są to wszelkiego rodzaju urządzenie służące do przerabiania wiatru w prąd elektryczny. Popularnie nazwa ta przyjęła się do niewielkich urządzeń o rozpiętości łopatek od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów. Ich ogólna zasada działania zmierza do wykorzystania najmniejszych podmuchów wiatru, aby przerobić go na prąd. Stosuje się je na jachtach, sygnalizatorach do ładowania akumulatorów. Mimo skromnych rozmiarów potrafią osiągnąć stosunkowo dużą moc. Przy wietrze 10m/s niektóre generatory przekraczają 100 wat mocy. Na Polskim rynku ich cena sięga od ponad 1 tys. do kilku tys. złotych (2005r.). W sprzedaży pojawiły się także urządzenia o bardziej nowoczesnych kształtach śrub, ślimaków, żagli itd. Można je montować na dachach budynków czy ustawić w ogródku. Zestaw takich urządzeń pozwala na pełne zaopatrzenie w energię niewielkiego zakładu, czy sklepu (oczywiście, gdy są korzystne warunki wietrzne).
Działanie elektrowni wiatrowej Aby elektrownia wiatrowa dobrze pracowała wiatr nie może być ani za słaby, ani za mocny. Przy za słabym nie chce ruszyć, przy za silnym może nastąpić przeciążenie i należy ją wyłączyć (na ogół zajmuje się tym automatyka). Za minimalne warunki, dla których opłaca się uruchomienie elektrowni wiatrowej przyjmuje się przepływ powietrza z prędkością 4m/s, optymalnie 8-15m/s. Średnie warunki dla Polski przyjmuje się na 4,5-5m/s. Dla większości elektrowni jest to wystarczające, aby opłacało się ich uruchomienie. Najkorzystniejsze rejony w naszym kraju to wybrzeże od Koszalina, aż po Hel 5-6m/s, wyspa Uznan 5m/s, Suwalszczyzna 4-5m/s, środkowa część Wielkopolski i Mazowsza 4-5m/s.
Zalety elektrowni wiatrowej Dla małych elektrowni o mocy kilkunastu, kilkudziesięciu KW całkowity koszt budowy z podłączeniem do sieci szacuje się na 100-150 tys. złotych (styczeń 2004r.). Ilość uzyskanej energii z takiej instalacji, pozwala na całkowity zwrot kosztów w przeciągu 4-5 lat (przy korzystnych warunkach wietrznych, przy niekorzystnych czas zwrotu może być więcej niż trzykrotnie dłuższy (2005r.)). Podczas gdy żywotność urządzeń szacuje się na ok. 20 lat. Mogą one obsługiwać nieduże zakłady, osiedla mieszkaniowe lub domy wypoczynkowe. Najpopularniejszym i najtańszym rozwiązaniem w takim przypadku jest elektrownia pracująca w sieci energetycznej. W porównaniu do konstrukcji pracujących tylko na potrzeby inwestora ma ona dużo prostszą budowę i prostszy system podłączenia, gwarantujący nie tylko dużo niższe koszty, ale także dużo wyższą żywotność i bezawaryjność pracy. Poza tym dostarczanie energii do sieci i następnie pobieranie z niej uniezależnia nas od warunków wietrznych.
Wady elektrowni wietrznej Największym problemem elektrowni wiatrowych jest kapryśność warunków wietrznych. Kłopotliwy może okazać się hałas, który przy dużych wiatrakach niekiedy przekracza 100 dB. Jest to wartość mogąca doprowadzić do uszkodzenia słuchu. Końcówki 22 metrowego wiatraka przy 1 obrocie na sekundę osiągają 250 km/h. Jednak natężenie dźwięku szybko maleje z odległością za to pozostaje dokuczliwa monotonność powtarzającego się szumu. Szacunkowo 1 MW turbina daje hałas 45 dB w odległości 300m. Rozwiązaniem jest stosowanie nowoczesnych urządzeń nisko szumowych, niestety także często dużo droższych. Kontrowersyjny jest także wpływ elektrowni wiatrowych na ptactwo i nietoperze. Podczas gdy wiele organizacji ekologicznych uznaje je za „młynki do mielenia ptaków”. Budowniczowie mówią, że prawdopodobieństwo zderzenia ptaka z śmigłami jest trzykrotnie mniejsze niż wpadnięcie na linie energetyczne. Ogólnie śmiertelność ptaków na wirnikach jest stosunkowo niska.
Energia prądów morskich Energia kinetyczna prądów morskich Moc prądów morskich jest oceniana na 7 TW (to prawie dwa razy więcej niż moc możliwa do otrzymania ze spadku wód śródlądowych). Jednak jej wykorzystanie jest bliskie zeru z powodu problemów technicznych i obawy przed zaburzeniem naturalnej równowagi. Wielu badaczy uważa, że prądy morskie mają fundamentalne znaczenie dla klimatu i uszczuplenie ich energii, choćby niewielkie, mogłoby doprowadzić do nieobliczalnych zmian klimatycznych.
Energia pływów Energia pływów- pływy są źródłem energii o mniejszym potencjale (szacuje się, że możliwe do wykorzystania jest 200 GW) niż prądy morskie, ale za to bezpieczniejszym i lepiej poznanym. Pierwsza wzmianka na temat ich wykorzystania pochodzi z 1086 r. z Dover, gdzie podobno pracował młyn napędzany energią pływów. Pierwszą elektrownię pływową zbudowali w roku 1967 Francuzi w Saint Malo. Elektrownia ta ma moc maksymalną 550 MW i pracuje od 4 do 8 godzin dziennie wytwarzając średnio 600 GWh energii elektrycznej rocznie. Obecnie takie elektrownie są również w Rosji i Wielkiej Brytanii, jednak żadna z nich obecnie (styczeń 2007 r.) nie pracuje na skalę przemysłową z powodu problemów technicznych oraz niebezpieczeństwa sztormów i huraganów.
Energia falowana • Energia falowania. Moc fal ocenia się na 3 TW, jednak wykorzystanie tej energii sprawia pewne trudności pomimo, iż opracowano wiele teoretycznych metod konwersji energii falowania na energię elektryczną. Największym problemem jest zmienność wysokości fal i wytrzymałość elektrowni. • Najważniejsze sposoby konwersji energii fal na elektryczną: • elektrownie pneumatyczne - fale wymuszają w nich ruch powietrza, które napędza turbinę • elektrownie mechaniczne - wykorzystują siłę wyporu do poruszania się prostopadle do dna, co powoduje obracanie się wirnika połączonego z prądnicą • elektrownie indukcyjne - wykorzystują ruch pływaków do wytwarzania energii elektrycznej poprzez zastosowanie poruszających się wraz z pływakami cewek w polu magnetycznym • elektrownie hydrauliczne - w których przez ścianki nieruchomego zbiornika przelewają się jedynie szczyty fal, a woda wypływająca ze zbiornika napędza turbinę.
Energia słoneczna Energetyka słoneczna to gałąź przemysłu zajmująca się wykorzystaniem energii promieniowania słonecznego zaliczanej do odnawialnych źródeł energii. Energia słoneczna w sposób naturalny była i nadal jest wykorzystywana od czasów prehistorycznych. Głównie do produkcji żywności – rośliny i ogrzewania – leżenie w słonku.
Sposoby wykorzystywania światła • Pod pojęciem technologii wykorzystujących energię słoneczną • rozumie się te, które bezpośrednio wykorzystują światło i ciepło • słoneczne. • Dzielimy je na cztery podstawowe systemy: • Słoneczne technologie termiczne • Słoneczne technologie fotowoltaniczne • Pasywne technologie słoneczne • Słoneczne systemy grzewcze
Słoneczne technologie termiczne Słoneczne technologie termiczne – przetwarzające energię słoneczną na mechaniczną turbin elektrycznych i dalej na prąd. Są to przeważnie duże instalacje, wykorzystujące wiele parabolicznych luster w celu skupienia światła i uzyskania wysokich temperatur, do 400-2000 oC. W naszym klimacie nie spotykane, mało wydajne. Komercyjne instalacje działają w Francji, Izraelu, USA. Największe instalacje o mocy 10 MW działają w USA, w planach (2005r.) uruchomienie 30 MW elektrowni w Japonii. Instalacje wieżowe mogą uzyskiwać bardzo wysokie temperatury przekraczające 3000oC dlatego są też wykorzystywane w hutnictwie. Jedna z najnowszych takich instalacji powstała w Izraelu o mocy 300 KW i temp. pracy 1200oC do wytopu cynku.
Słoneczne technologie fotowoltaniczne Słoneczne technologie fotowoltaniczne – popularnie zwane bateriami lub ogniwami słonecznymi. Ich zaletą jest, że mogą działać także w dni pochmurne. Z powodu dużych kosztów u nas rzadko spotykane. Najczęściej w różnego rodzajach automatycznych sygnalizatorach czy czujnikach. Czas zwrotu kosztów instalacji przy użytku domowym szacuje się na około 50 lat, natomiast bardzo dobrze wypadają pod względem bezawaryjności i czasu życia, szacowanym na ponad 100 lat (gwarantowany 20-30 lat).
Pasywne technologie słoneczne Pasywne technologie słoneczne – wykorzystywane w budownictwie, zdobywające sobie coraz większą popularność, prawidłowo zaprojektowane są bardzo wydajne. Polegają na wykorzystaniu różnego rodzaju materiałów budowlanych oraz projektowaniu gwarantującemu jak najszersze wykorzystanie słońca w budynkach. Stosuje się tu między innymi duże powierzchnie szklane, dwuwarstwowe powierzchnie ścian wychwytujące ciepło, stawianie izolowanych patio, werand, szklarni wyłapujących ciepło. Do tego potrzebna jest odpowiednio zaprojektowana wentylacja z małymi otworami na północnej ścianie, aby rozprowadzić ciepło po cały budynku, a jednocześnie zapobiec jego przegrzaniu.
Słoneczne systemy grzewcze Słoneczne systemy grzewcze – wykorzystujące kolektory słoneczne do ogrzewania wody lub pomieszczeń. Najpowszechniej wykorzystywane w naszym klimacie. Umieszczane na dachach w kierunku południowym, południowo-wschodnim. Wykorzystuje się tu szybko nagrzewające się materiały (aluminium, miedź, tworzywa sztuczne), które ogrzewają krążący w nich płyn. Pobrane w ten sposób ciepło oddawane jest następnie do zbiornika z wodą. Systemy takie dobrze się sprawdzają nie tylko w krajach południowych ale zaczynają się upowszechniać na północy w Skandynawii (Norwegia, Szwecja, Finlandia).
Energia z biomasy Za biomasę uważa się materię organiczną zawartą w żywych organizmach lub wytwarzaną przez nie. • Biomasę do produkcji energii można wykorzystywać na • trzy zasadnicze sposoby: • do produkcji biogazu, • do produkcjibiopaliw, • spalanie bezpośrednie.
Do produkcji biogazu Biogazmożna uzyskać z fermentacji odpadów komunalnych, osadów ściekowych, roślin uprawnych, odchodów zwierzęcych. W sprzedaży można także znaleźć propozycje specjalnych instalacji do montażu na składowiskach odpadów i pozyskiwania z nich biogazu. Ostatnio wykorzystanie biogazu szybko rozwija się na wysypiskach śmieci przy większych miastach. Instalacje tego typu uruchomiono między innymi w Legnicy, Częstochowie, Tarnowie. Biogaz można pozyskiwać także z fermentacji osadów ściekowych. Na przykład oczyszczalnia w Tychach zamierza pozyskiwać z takiej fermentacji całą energię potrzebną do jej działania.
Do produkcji biopaliw • Biopaliwaotrzymuje się z przerobu produktów pochodzenia roślinnego. • Uzyskuje się trzy jego formy: • etanol, • metanol, • bioolej. • W 2005 roku pojawiła się informacja o produkcji biopaliw z szczątków zwierzęcych przez jedną z kanadyjskich firm, a w połowie 2006 roku naukowcy ZIowa State University ogłosili o otrzymaniu biooleju z krowiego nawozu.
Spalanie odpadów Energię pozyskuje się także z spalania samych śmieci. Nowoczesne instalacje tego typu nie wydzielają żadnych zapachów oraz mają bardzo wydajne systemy redukcji emisji szkodliwych gazów. W Europie najwięcej takich instalacji ma Francja - 123, Niemcy - 58 i Włochy - 49. Z 50 mln ton śmieci można uzyskać energię równą spaleniu 7 mln ton ropy lub 7,8 mld m3 gazu. Od listopada 2006r w Unii Europejskiej obowiązują także szczegółowe przepisy pozyskania energii przy spalaniu odpadów z tkanek zwierzęcych.
Energia z biomasy Biomasa stosowana bezpośrednio do spalania jest najszerzej stosowaną i najszybciej się rozwijającą formą energii odnawialnej w Polsce. Można tu wykorzystać począwszy od odpadów z przeróbki drewna, po przez słomę zbóż czy roślin oleistych (rzepak), a kończąc na specjalnie uprawianych w tym celu roślinach energetycznych. Ten sposób użytkowania biomasy ma także szeroki zakres opłacalności. Z powodzeniem może być stosowana w dużych inwestycjach zasilających kotły energetyczne w elektrowniach jak i w piecach do ogrzewania domków jednorodzinnych. Biomasę w tej formie można stosować jako paliwo czyste jak i jako dodatek do węgla czy miału.
Napęd Od kilkunastu lat liczba samochodów na naszych drogach wzrasta lawinowo. Co widać chociażby po rosnących korkach drogowych. Ogólną liczbę pojazdów z silnikami spalinowymi szacuje się na 700 mln i są one jednym z głównych producentów gazów cieplarnianych na świecie. Prostym rozwiązaniem tego problemu może być zastąpienie silników spalinowych, silnikami elektrycznymi. Aby jednak było to skuteczne, potrzebne jest wydajne i tanie źródło prądu elektrycznego. Zastosowanie akumulatorów nie daje żadnych efektów ekologicznych, gdy ich ładowanie (tak jak w Polsce) odbywa się z sieci zasilanej z elektrowni opalanej węglem. Przy zastosowaniu ogniw paliwowych ten sam problem pojawi się przy zaopatrywaniu się w paliwo, jakim jest wodór, którego obecnie głównym źródłem jest gaz ziemny. Produkcja jednej tony wodoru wiąże się z emisją 7 ton CO2 do atmosfery.
Napęd elektroniczny Napęd elektrycznyw pojazdach staje się coraz popularniejszy także w Polsce. W ostatnim czasie pojawiły się propozycje niedużych skuterów z tym napędem w cenie 500-1000 zł zależnie od mocy silnika i baterii (maj 2004r.). Jeśli decydujemy się na napęd elektryczny w samochodzie ważne jest, jaką moc otrzymamy z zastosowanego urządzenia. Najistotniejsze są tutaj dwa wskaźniki: moc wytwarzana (W/kg) i moc magazynowana (Wh/kg), przypadające na 1 kg urządzenia. Na dzień dzisiejszy zdecydowanie najlepiej wypadają tu silniki spalinowe, osiągając 400-1000 W/kg, natomiast energia zmagazynowana jest zależna od pojemności zbiornika na paliwo i jej dolną granicę przyjmuje się na poziomie 100 Wh/kg.
Moc Moc wytwarzana w akumulatorach zależna jest od typu urządzenia, w: kwasowa-ołowianych wielkości te wynoszą odpowiednia 0.2-200 W/kg i 2-40 Wh/kg, w akumulatorach litowo-jonowych 1-400 W/kg i 100-400 Wh/kg, a w akumulatorach Ni-MH 10-800 W/kg i 60-100 Wh/kg. Moc wytwarzana obecnie stosowanych ogniw paliwowych jest jeszcze mniejsza, na poziomie 2-200 W/kg, a energia magazynowana tak jak w silnikach spalinowych zależy od pojemności zbiornika na paliwo (2003r.).
Napęd sprężony powietrzem Zupełnie inną propozycję napędu złożyła Francuska firma Moteur Development International, rozpoczynając produkcję samochodów napędzanych sprężonym powietrzem. Pod względem ekologicznym jest to jedyny napęd z ujemnym wskaźnikiem zanieczyszczenia spalin. Powietrze musi przejść przez cały szereg filtrów zanim trafi do silnika, a więc jest czystsze niż pobierane. Także pod względem ekonomicznym jest to napęd bardzo opłacalny. Do zatankowania wystarczy mocniejsza sprężarka. Powietrze jest przecież wszędzie dokoła nas.
Ogniwo paliwowe • Zasadę działania ogniwa paliwowegoopracował w 1839r. Anglik William Grove, jeszcze przed elektrowniami cieplnymi. Szersze zastosowanie początkowa rozwijane na potrzeby technologii kosmicznych. Działanie ogniwa paliwowego jest zbliżone do baterii i akumulatorów tyle, że paliwo ulegające reakcji dostarcza się w sposób ciągły. Jest to najczęściej wodór (z butli) i tlen (z powietrza atmosferycznego). • Zastosowanie ogniw paliwowych • przy zakładach, osiedlach mieszkaniowych, szpitalach; • przy napędzie lokomotyw pociągów, samochodów; • jako baterie do laptopów, kamer cyfrowych, telefonów komórkowych.
Baterie Najwięcej problemów dostarczają urządzenia magazynujące prąd - baterie. Przemysł ten jednak ostatnio rozwija się coraz szybciej. Jedną z ciekawszych propozycji są prace amerykańskiego Brown University nad wykorzystanie polimerów pozwalających łączyć w jedno działanie baterii - długi okres dostarczania prądu i kondensatorów dających energię o wysokim napięciu. Kondensatory mają też tę właściwość, że można je bardzo szybko naładować, wystarczy kilka sekund. Inną propozycją zaprezentowaną przez Massachusetts Institute of Technology są miniaturowe turbiny gazowe. W odróżnieniu od baterii chemicznych dają one nawet do kilkuset razy więcej prądu. Urządzenie wielkości baterii paluszek działa do 20 razy dłużej od baterii o tej samej masie. Zasilane nimi laptopy nie potrzebują ładowania przez 15-20 godzin. Także ładowanie jest dużo szybsze, wystarczy wymienić zbiorniczek z paliwem.
Termoregulacja Obecnie za termomodernizaję uważa się wprowadzenie wszelkich zmian w budynkach zmniejszających koszty ogrzewania. Osiąga się to przez dodatkowe ocieplenie, usprawnienie instalacji ogrzewania i ciepłej wody oraz wentylacji. Termin ten wykazuje tendencję rozszerzania swego znaczenia i coraz częściej słyszy się o nim przy modernizacji kotłowni czy instalacji produkcyjnych.
Ocieplenia ściany, dach, podłoga, okna… Według różnych danych największe oszczędności zyskuje się na ocieplaniu ścian. Następnie jest wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. Równie wysokie oszczędności daje ocieplenie dachu. Jednak przed wykonaniem powyższych prac należałoby zastanowić się nad dobrym zaprojektowaniem wentylacji, aby nie doprowadzać do zawilgocenia budynku. Osobnym źródłem oszczędności może być modernizacja systemu ogrzewania, kotłowni, instalacji grzewczej.
Dach Przy dachach warto pamiętać, iż ocieplenie nie tylko chroni przed zimnem zimą, ale ma także znaczący udział w ochronie budynku przed przegrzaniem latem. Za racjonalną grubość ocieplenia dla stropodachów i dachów przyjmuje się 17-30 cm, dla stropów i poddaszy nieużytkowych 16-25 cm. Daje to oszczędności na ogrzewaniu 5-20%. Inwestycja zwraca się w przeciągu 6-8 lat (początek 2005r.).
Podłogi Podłogi są najczęściej zapominanym elementem przy ociepleniach. Przy zastosowaniu ogrzewania podłogowego ocieplenie takie jest konieczne. W innych przypadkach, chociaż wkład podług w straty ciepła dla całego budynku nie jest duży (2-6%, z czasem zwrotu nakładów 10-20 lat (początek 2005r.)), ma bardzo istotny wpływ na komfort odczuwania ciepła. Podłogi to pierwszy element, który odczuwamy, że jest zimny, z ścianami stykamy się raczej rzadko. Za racjonalną grubość ocieplenia dla stropów nad nieogrzewaną piwnicą i podłogą na gruncie przyjmuje się 10 cm.
Okna Wymieniając okna należy pamiętać, że tracą one zawsze więcej ciepła niż ściana. Ich wymiana zapewnia jedne z prędzej odczuwalnych oszczędności na ogrzewaniu około 15-25%. Z powodu dużych kosztów dobrych okien czas zwrotu nakładów jest jednak dłuższy około 15 – 25 lat (początek 2005r.). Dobre okna współczynnik strat ciepła mają poniżej 1.6 W/m2 * K, a dla budynków pasywnych nie więcej jak 0.8 W/m2 * K. Czasami producenci podają współczynnik strat ciepła tylko dal szyb około 1.1 dla całego okna zawsze będzie on większy i wyniesie około 1.8 – 2.0. Przy zakupie okna warto się pytać o możliwości wentylacji, uchylania czy rozszczelniania. Jeśli okno ma możliwość rozszczelniania stosowanie dodatkowych listew wentylacyjnych jest dyskusyjne i podraża cenę. Najczęściej wystarczy dobrze się zapoznać z regulacją szczelności okna za pomocą klamki.
Ogrzewanie • Rodzaje ogrzewani: • Ogrzewane podłogowe, • Ogrzewania powietrzem. Modernizacja ogrzewania najczęściej kojarzy się z dużymi wydatkami i sporymi kosztami ale nawet niewielkie zmiany potrafią dać duże oszczędności. Zwykłe obłożenie rur w nieogrzewanych pomieszczeniach, materiałem izolacyjnym potrafi dać znaczący efekt.
Ogrzewane podłogowe Ogrzewane podłogowe zapewnia nam bardzo korzystny rozkład temperatur w pomieszczeniu. Cieplej w nogi i chłodniej w głowę. Natomiast należy liczyć się z znacznymi kosztami instalacji. Podłogi znajdujące się na gruncie lub nad nieogrzewana piwnicą muszą być koniecznie ocieplane. Na tym układa się instalację cieplną i całość zalewa posadzką o dużych możliwościach akumulacji ciepła. Nie należy tu oszczędzać na ilości zwojów rury czy powierzchni, pod którą znajduje się instalacja grzewcza (np. elektryczna). Umożliwi to stosowania niższych temperatur potrzebnych do osiągnięcia komfortu cieplnego, a przez to niższy koszt ogrzewania. Równe rozłożenie instalacji pozwala także szybciej się nagrzewać i lepiej magazynować ciepło w posadce. Wadą jest długi okres nagrzewania się instalacji po wychłodzeniu.
Ogrzewania powietrzem Ogrzewania powietrzem zaczyna dawać ciepło prawie natychmiast po jego uruchomieniu. Znakomicie sprawdza się w budynkach z odzyskiem ciepła. W domach pasywnych dogrzewania powietrza można ograniczyć do najzimniejszych dni w roku. Ważne jest, aby zastosowany rekupretor (system wentylatorów dających przepływ powietrza z odzyskiem ciepła) miał odpowiednią wydajność. Nie powinna być mniejsza od 70-80% a przy budynkach pasywnych nie mniej jak 85%. Ponieważ hałas wentylatorów może być dokuczliwy w warunkach ciszy nocnej warto brać urządzenia niskoszumowe i z tłumikiem. Także odpowiednio szerokie kanały powietrzne pozwolą niwelować dokuczliwy hałas. Przepływ powietrza zmniejsza odczucie ciepła. Dlatego dla komfortu odczucia ciepła przy tym typie ogrzewania jego temperatura zawsze musi być o kilka stopni wyższa od planowanej w pomieszczeniu (około 2-4oC).
Energia geotermalna Energia geotermalna (energia geotermiczna) - jeden z rodzajów odnawialnych źrodeł energii. Polega na wykorzystywaniu energii pochodzącej z wnętrza Ziemi, szczególnie w obszarach działalności wulkanicznej i sejsmicznej. Woda opadowa wnika w głąb ziemi, gdzie w kontakcie z młodymi intruzjami lub aktywnymi ogniskami magmy, podgrzewa się do znacznych temperatur. W wyniku tego wędruje do powierzchni ziemi jako gorąca woda lub para wodna. Woda geotermiczna wykorzystywana jest bądź bezpośrednio (doprowadzana systemem rur) lub pośrednio (oddając ciepło chłodnej wodzie i pozostając w obiegu zamkniętym).
Elektrownia wodna Elektrownia wodna to zakład przemysłowy zamieniający energię spadku wody na elektryczną. Elektrownie wodne dzieli się na: "duże" i "małe", przyjmując, że małe elektrownie wodne (określane skrótem MEW) to te o mocy poniżej 5 MW. Podział ten jest dość umowny (w Skandynawii i Szwajcarii granicą są 2 MW, a w USA 15 MW), ale dość ważny, gdyż MEW są zaliczane do niekonwencjonalnych, odnawialnych i ekologicznych źródeł energii, natomiast duże elektrownie wodne są tak na świecie rozpowszechnione (20% światowej produkcji energii elektrycznej), że traktowane są często jako konwencjonalne źródło energii, a duży stopień ingerencji w środowisko naturalne powstrzymuje wielu badaczy od nazywania dużych elektrowni wodnych ekologicznymi.