Kwestionariusz

1. Kwestionariusz • Funkcje kwestionariusza • „Przełożenie” teoretycznej problematyki badawczej na konkretne pytania • Nakłonienie badanego do udzielenia odpowiedzi i ułatwienie mu sformułowania odpowiedzi • Przygotowanie materiału zdatnego do analizy

2. Tworzenie kwestionariusza Problem badawczy Cel kwestionariusza Co ogólnie chcemy badać? Po co to robimy? Kategorie treściowe Zmienne Co dokładnie chcemy badać? Co opisuje nasze zjawisko? Operacjonalizacja zmiennych Cechy i typy pytań Jak będziemy to mierzyć? Jakie są wskaźniki? Jak będziemy o to pytać? Forma graficzna pytania

3. Pytania kwestionariuszowe • Pytanie w kwestionariuszu nie musi być pytaniem w sensie gramatycznym • Pytanie zawsze żąda od badanego pewnej odpowiedzi lub reakcji – jest zadaniem do wykonania

4. Cechy pytań - Złożoność poznawcza • Respondenta ma zrozumieć pytanie tak, jak rozumiał je badacz • Wyznaczniki: • Liczba jednostek leksykalnych (wyrazów) • Terminologia (dobór słownictwa) • Dostosowanie do poziomu wykształcenia respondentów • Częstość występowania wyrazów w danym języku • Forma gramatyczna • Liczy się zrozumiałość, a nie ładna forma literacka

5. Cechy pytań – sugerowanie odpowiedzi, emocjonalność pytań • Pytania tendencyjne/sugestywne – narzucające odpowiedź zgodnie z zamierzoną lub niezamierzoną sugestią badacza • Czy przestał Pan już bić swoją żonę? • Większość ludzi wierzy w integrację rasową – czy Pan/Pani również? • Czy jest Pan/Pani przeciwko nadaniu większej siły i samodzielności związkom zawodowym? • Wyrazy/frazy/zdania o zabarwieniu emocjonalnym • Biedny, luksusowy, imperialistyczny, karierowiczka • Formalna postać odpowiedzi, którą wymagamy (format końcowy)

6. Rodzaje pytań - podział ze względu na cel • Pytania wprowadzające - Czy interesujesz się wydarzeniami politycznymi? • Pytania o opinie – Czy lubisz zupę pomidorową? • Pytania o fakty – Jakie są źródła Twojego utrzymania w czasie studiów? • Pytania o zachowania – Jak często robisz zakupy internetowe? • Pytania o motywy – Dlaczego najczęściej woli Pan pić alkohol samotnie?

7. Rodzaje pytań – pytania zamknięte i otwarte

8. Typy pytań zamkniętych

9. Rodzaje pytań ze względu na rodzaj skali odpowiedzi • Oparte na skali nominalnej(odpowiedzi są treściowe i jakościowo różne) • Oparte na skali porządkowej (odpowiedzi są uporządkowane na skali) • Oparte na skali przedziałowej (odpowiedzi są w relacji mniejszości i większości względem siebie i występują równe odstępy między przedziałami skali • Oparte na skali ilorazowej – stosunkowej(odpowiedzi pozwalają określić, ile razy natężenie danej cechy jest większe u osoby A niż u osoby B, ze względu na istnienie stałego naturalnego punktu zerowego i naturalnej jednostki miary), np. temperatura, wiek, czas reakcji

10. Pytania w formie prostej alternatywy • Czy był Pan karany sądownie? TAK NIE • Proszę podać swoją płeć: Kobieta Mężczyzna • Kiedy należy dodać odpowiedź neutralną? • Pytania o opinie • Czy lubisz zupę pomidorową? TAK NIE • Czy lubisz sałatkę Caprese? TAK NIE NIE WIEM • Pytania o wiedzę • Czy w Twojej firmie działają związki zawodowe? TAK NIE NIE WIEM • Pytania o fakty • Czy byłeś u pierwszej Komunii Świętej? TAK NIE

11. Pytania z wieloczłonową alternatywą • Takie pytania składają się z: • Wstępu pytania – jego treści, określenia, do jakiego fragmentu rzeczywistości ma się odnieść • Zadania dla badanego – polecenia, ile i jakich wyborów ma dokonać • Alternatyw, czyli odpowiedzi do wyboru • Lista alternatyw musi być: • Kompletna – zawierać cały obszar zagadnienia • Rozłączna – odpowiedzi nie mogą na siebie nachodzić • Sformułowana na jednakowym poziomie ogólności • Równoważna – nie powinna nadmiernie akcentować jednej strony zagadnienia • Pytania z alternatywami są już swego rodzaju pytaniami sugerującymi – trzeba uważać, aby żadna odpowiedź się nie wyróżniała

12. Przykład – pytanie dysjunktywne naturalne • Wykształcenie: • Podstawowe • Gimnazjalne • Zawodowe • Średnie • Wyższe

13. Przykład – pytanie dysjunktywne sztuczne • Jakiego środka transportu używasz najczęściej podczas zakupów? Wybierz jedną odpowiedź • Samochód • Taksówka • Rower • Hulajnoga • Komunikacja miejska • Tramwaj • Bezpłatny autobus • Chodzę na pieszo

14. Przykład – pytanie koniunktywne • Jakiego środka transportu używasz podczas zakupów? Wybierz wszystkie odpowiedzi, które Cię dotyczą • Samochód • Taksówka • Rower • Hulajnoga • Komunikacja miejska • Tramwaj • Bezpłatny autobus • Chodzę na pieszo

15. Przykład – pytanie koniunktywne • Czym jest dla Pana/ Pani sukces zawodowy: (proszę wybrać maksymalnie 3 odpowiedzi) • Awansem • Pochwałą szefa • Uznaniem w pracy • Niezależnością finansową • Samodzielnością w działaniu • Zajmowanym stanowiskiem • Wykonywanym zawodem • Korzyściami finansowymi • Inne, jakie……………………….

16. Przykład – pytanie koniunktywne • Oto lista wskaźników dotyczących sukcesu osobistego, do których może Pan (-i) przywiązywać większą lub mniejszą wagę. . Proszę wybrać trzy, które mają dla Pana największą wagę. • uśmiech dziecka • zdrowa rodzina • własne mieszkanie • stała praca • niezależność finansowa • pozycja społeczna • posiadana wiedza

17. Skala Likerta • Ustosunkuj się do poniższych stwierdzeń na skali: (1 – nie zgadzam się, 2 – raczej się nie zgadzam, 3 - nie wiem, 4 – raczej się zgadzam, 5 – zgadzam się)

18. Skala Likerta • Proszę o określenie częstości występowania poniższych zdarzeń na poniższej skali 1-zawsze2-często 3-czasami 4-rzadko 5-nigdy

19. Dyferencjał semantyczny • Według Ciebie, podatek od posiadania psa jest:

20. Dyferencjał semantyczny • Według Ciebie, podatek od posiadania psa jest:

21. Przykład z szeregowaniem alternatyw • Czym jest dla Pana/ Pani sukces zawodowy: Uszereguj odpowiedzi od najbardziej do najmniej ważnych • Awans • Pochwała szefa • Uznanie w pracy • Niezależność finansowa • Samodzielność w działaniu • Zajmowane stanowisko • Wykonywany zawod • Korzyści finansowe • Inne, jakie……………………….

22. Przykład z rozdziałem puli punktów • Czym jest dla Pana/ Pani sukces zawodowy. Rozdziel pomiędzy alternatywy 100 pkt wg stopnia ich ważności dla Ciebie: • Awans • Pochwała szefa • Uznanie w pracy • Niezależność finansowa • Samodzielność w działaniu • Zajmowane stanowisko • Wykonywany zawod • Korzyści finansowe • Inne, jakie……………………….

23. Pytania oparte na skali przedziałowej W którym roku zamierza Pan(-i) zmienić swój samochód na nowszy? 1.  2005 2.  2006 3.  2007 4.  ... 5.  NIE WIEM Temperatura Wartości (kwoty, ceny)

24. Podstawowe błędy popełniane przy formułowaniu pytań

25. Błąd multiplikacji • Przykłady: • Czy uważa Pan wysokość swoich zarobków za słuszną w stosunku do swych kwalifikacji i wysiłku wkładanego w pracę? • Która z poniższych dziedzin polityki społecznej jest nieskutecznie realizowana lub niesprawiedliwa i wymaga szczególnej poprawy w najbliższych latach?

26. Błędy w językowym zapisie pytań • Literówki, błędy ortograficzne, przesunięcia, błędy edycyjne czy błędy w druku • Winę za nie ponosi badacz!!!!

27. Brak pytań filtrujących • Prowadzi to do sytuacji, gdy pytanie staje się sugerujących przez samo sformułowanie • Przykłady: • Jakie zjawisko dostrzega Pan(i) jako niepokojące w postępowaniu ludzi z Pana(i) otoczenia – prosimy o wybranie trzech kategorii i zaznaczenie ich? • Co, Pana zdaniem, jest głównym powodem niewykorzystywania kwalifikacji zawodowych absolwentów szkół wyższych w naszej gospodarce?

28. Zbyt trudne sformułowania pytań • Spośród wymienionych czynników wybierz 5, które według Ciebie generują najwyższy poziom stresu (są najbardziej stresogenne) • Zakłady pracy, szkoły i uczelnie oddziałują na zewnętrzne środowisko, przy czym oddziaływanie to jest dostrzegalne w życiu rodzin pracowniczych. W ramach działalności socjalnej zaspakajają one materialne i kulturalne potrzeby pracowników i ich rodzin poprzez świadczenia bezpośrednie i pośrednie. Jak ocenia Pan(i) realizację tych świadczeń (proszę zaznaczyć znakiem 0 wybrane odpowiedzi).....

29. Błąd polegający na fałszywym założeniu znawstwa • Czy słuszne jest Pana zdaniem, zachowanie miejsc mandatowych • TAK • NIE • NIE WIEM

30. Złe skalowanie • Przemieszczenie pozycji skali • Jak często korzystasz z następujących rozrywek....... • Nigdy • Kilka razy w roku • Raz w roku • Raz w miesiącu • Kilka razy w miesiącu • Codziennie • Tylko w niedzielę

31. Złe skalowanie • Brak układu odniesienia • Wynagrodzenie za pracę: □  Do 1000zł □  1000,01zł - 2000 zł □  2000,01 zł i więcej • Nierównoważność stron skali • Jak oceniasz smak herbaty Lipton? • Bardzo dobra • Dobra • Raczej dobra • Niedobra

32. Błędy dotyczące alternatywnych odpowiedzi w pyt. zamkniętych • Czy Pana zdaniem, osoby posiadające gospodarstwo rolne są gorszymi pracownikami Waszego przedsiębiorstwa? TAK NIE • Czy Twoim zdaniem: • Szef powinien zarabiać tyle samo, co jego najlepiej zarabiający podwładny • Szef powinien zarabiać więcej, co jego najlepiej zarabiający podwładny • Uszereguj poniższe narodowości, od 1- najbardziej przez Ciebie lubianej, do 5- najmniej przez Ciebie lubianej • Arabowie • Ukraińcy • Rumuni • Żydzi • Cyganie • Arabowie • Szwedzi • Polacy • Anglicy • Holendrzy

33. Treść pytania nie odpowiada odpowiedziom • Czy wykonujesz swoją pracę zgodnie z wykształceniem? • Tak • Nie • Jest mi to obojętne • Nie mam innej możliwości

34. Przypisywanie respondentowi postawy przez niego nie reprezentowanej • Dlaczego lubisz herbatę Lipton?..... • Ustosunkuj się do poniższych stwierdzeń, oceniając każde z nich w skali od 1-4,gdzie 1 oznacza nie zgadzam się,2-raczej się nie zgadzam,3-raczej się zgadzam,4-zgadzam się). „Stres w mojej pracy..” • Dekoncentruje mnie i zmusza do błędów • Mobilizuje do działania • Ułatwia mi wykonanie zadania • Zniechęca do działania

35. Podsumowanie – pytania do pytań • Po co zadajemy takie pytanie – co chcemy przez nie uzyskać? • Jakie uzyskamy odpowiedzi, jaką mają one wartość wskaźnikową dla rozwiązania problemu • Dlaczego to pytanie jest tak właśnie skonstruowane – czy nie lepiej byłoby inaczej? • Dlaczego to pytanie jest akurat w tym miejscu kwestionariusza? • Jaki przewidujemy sposób analizy materiału uzyskanego w wyniku pytania? • Jaka może być wiarygodność materiału badawczego?