Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP

1. Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP

2. Uzasadnienie do zmian w projekcie ustawy „ o uzdrowiskach, obszarach ochrony uzdrowiskowej, lecznictwie uzdrowiskowym, gminach uzdrowiskowych oraz o zmianie niektórych ustaw”

3. Zadania nałożone na gminy uzdrowiskowe wykraczające poza zadania wspólnoty samorządowej, a więc zadania nie znane innym gminom, - związane z zachowaniem funkcji leczniczych uzdrowiska: • tworzenie i ulepszanie infrastruktury komunalnej i technicznej przeznaczonej dla uzdrowisk lub obszarów ochrony uzdrowiskowej, związanej z zaopatrzeniem w wodę oraz unieszkodliwianiem i odprowadzaniem ścieków, usuwaniem odpadów stałych, a także związanej z zaopatrzeniem w energię elektryczną gazową i w zakresie transportu zbiorowego ( art. 30 pkt 1 projektu ustawy o uzdrowiskach... ) • gospodarowanie terenami z uwzględnieniem potrzeb lecznictwa uzdrowiskowegooraz spełnieniem wymagań dla stref ochronnych A,B i ( zakaz realizacji w strefie A inwestycji nie związanych bezpośrednio z lecznictwem uzdrowiskowym), • ochrona warunków naturalnych uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej oraz spełnienie wymagań w zakresie dopuszczalnych norm zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu (zaostrzone normy dla uzdrowisk), • tworzenie warunków dla funkcjonowania zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego oraz rozwoju infrastruktury komunalnej w celu zaspokojenia potrzeb osób przebywających w gminie w celach leczenia uzdrowiskowego ( ścisła ochrona stref ochrony sanitarnej wód leczniczych, tworzenie i utrzymanie parków, dużych terenów zieleni, ścieżek spacerowych, deptaków, promenad, budowa i utrzymanie infrastruktury uzdrowiskowej itp.),

4. tworzenie warunków dla rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego przez opracowywanie i wdrażanie strategii rozwoju uzdrowiska ( zabezpieczenie stref ochronnych /sanitarnej, obszarów górniczych, uzdrowiskowych A,B, C/ zakaz realizacji inwestycji mogących negatywnie wpływać na funkcjonowanie uzdrowiska lub powodować dyskomfort leczenia i wypoczynku, zabezpieczenie terenów zieleni i miejsc wypoczynku itp.), • obowiązek uzgadniania z Ministrem Zdrowia decyzji o warunkach zabudowy terenu przy realizacji jakiejkolwiek inwestycji w uzdrowisku ( art.53 ust. 4 pkt 1 i art. 64 ust.1 ustawy o planowaniu przestrzennym) • obowiązek uzgadniania z Ministrem Zdrowia planu zagospodarowania przestrzennego gminy uzdrowiskowej (art. 21 ustawy o planowaniu przestrzennym), • obowiązek sporządzenia planu obszaru górniczego (ustawa o planowaniu przestrzennym ), • obowiązek potwierdzenia na swój koszt właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i klimatu ( art. 4 ust.1 pkt 3.projektu ustawy o uzdrowiskach) Ile może kosztować gminę uzdrowiskową realizacja tych ponadnormatywnych obowiązków? • Gdyby gmina uzdrowiskowa chciała zrealizować wszystkie nałożone na nią ustawami zadania w zakresie spraw uzdrowiskowych, musiałaby nie zaspokajać potrzeb wspólnoty gminnej nałożonych na nią ustawą o samorządzie gminnym.

5. „Gminy uzdrowiskowe podlegają daleko idącym ograniczeniom swojego rozwoju, a ustawowa swoboda prowadzenia działalności gospodarczej gwarantowana wszystkim podmiotom gospodarczym nie dotyczy gmin uzdrowiskowych.” Na obszarze uzdrowiska, ustawowo wprowadza się określone ograniczenia lub nakłada obowiązki dla gmin i podmiotów gospodarczych polegające między innymi na: • ograniczeniu lub całkowitym zakazie prowadzenia określonej działalności gospodarczej,  • potrzebie uzgadniania lokalizacji obiektów budowlanych w uzdrowisku (uzgadnianie z Ministrem Zdrowia oraz z Urzędem Górniczym, decyzji o warunkach zabudowy- art. 53 ustawy o planowaniu przestrzennym)   • zakazie realizacji inwestycji które mogłyby spowodować dyskomfort leczenia,  • wykonywanie kosztownych opracowań związanych z wymogami prawa geologicznego i górniczego, strefami ochrony zieleni, ochroną środowiska naturalnego, • ponoszenie o 100 % wyższych opłat z tytułu usuwania drzew i krzewów w uzdrowisku, co zazwyczaj czyni nieopłacalnymi inwestycje w zakresie budowy tras i wyciągów narciarskich( art. 47 h ust. 5 ustawy o ochronie przyrody).

6. ponoszenie zwiększonych o 50 % opłat jednorazowych i rocznych za tzw. przedwczesne wylesienia lasów pod każdą inwestycję w tym również wyciągi i trasy narciarskie ( art.12 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych) Te zakazy i obowiązki powodują, że swoboda aktywności gospodarczej mieszkańców gmin uzdrowiskowych jest mocno ograniczona. Dochody gmin uzdrowiskowych.  Z tytułu posiadania statusu gminy uzdrowiskowej i związanych z tym dodatkowych zadań oraz ograniczeń w rozwoju, - gmina uzdrowiskowa nie tylko nie uzyskuje dodatkowych dochodów na realizację tych zadań, -wręcz przeciwnie uzyskuje niższe dochody, - a nałożone na nią zadania spełnia kosztem realizacji ustawowych zadań wspólnoty samorządowej. Gminy uzdrowiskowe uzyskują niższe dochody z powodu: • obniżenia (poczynając od 2003 r.) o 80% % stawek podatku od • nieruchomości od zakładów prowadzących działalność uzdrowiskową (sanatoria, szpitale uzdrowiskowe, zakłady lecznictwa uzdrowiskowego). Ich duża koncentracja na terenach gmin uzdrowiskowych powoduje, że dochody z tego tytułu są jednym z podstawowych dochodów podatkowych gminy, a utrata dochodów z tego tytułu sięga od 5-8% dochodów budżetowych gmin uzdrowiskowych,

7. obniżenia (poczynając od 2003 r. ) dochodów z opłaty eksploatacyjnej i opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska, ( obniżono stawkę opłaty z 2,07 zł do 1,01 zł ) • utraty możliwości pozyskania subwencji wyrównawczej na skutek przyjęcia do obliczenia wysokości dochodów gmin uzdrowiskowych jako roku bazowego 2002 roku gdzie gminy uzdrowiskowe uzyskiwały podatek od nieruchomości w pełnej wysokości. Nastąpiło w ten sposób zawyżenie dochodów gmin uzdrowiskowych i zmniejszenie szansy na uzyskanie subwencji wyrównawczej, • ograniczenia swobody działalności gospodarczej i monokulturowy model rozwoju Gminy uzdrowiskowe, na spełnienie nałożonych na nie licznych zadań związanych z funkcjonowaniem uzdrowiska, mają prawo od 2003 r. do pozyskiwania dodatkowych dochodów w postaci opłaty lokalnej (taksy uzdrowiskowej) pobieranej od kuracjuszy.

8. Taksa uzdrowiskowa, jest jedynym dodatkowym dochodem gmin uzdrowiskowych i choć nie jest ona w stanie w pełni zrekompensować wydatków ponoszonych przez gminy na realizację zadań uzdrowiskowych, to środowiska samorządowe gmin uzdrowiskowych gotowe byłyby przyjąć, że ustawa o gminach uzdrowiskowych, uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym spełniłaby swoje zadanie w stosunku do gmin uzdrowiskowych, gdyby znalazł się w niej zapis dotyczący wyrównywania utraconych dochodów z tytułu podatku od nieruchomości. Te utracone dochody wynoszą 17.819.987,25 zł. a szczegółowo obrazuje je załączona tabela.

11. W toku prac nad ustawą proponowaliśmy różne rozwiązania w tym między innymi inną niż dotychczas dystrybucja wpływów finansowych z określonych podatków i opłat „ściśle powiązanych” z gminami uzdrowiskowymi( opłaty eksploatacyjne, opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska, opłaty za gospodarcze korzystanie z wód, opłaty za ponadnormatywne korzystanie z dróg) pod kątem ich przeznaczenia na realizację celów uzdrowiskowych. Znając sytuację budżetu Państwa wnosimy jedynie o zrekompensowanie nam utraconych dochodów i zaznaczenie odrębności gmin uzdrowiskowych poprzez zachowanie prawa do pozyskania dochodów z opłaty lokalnej od kuracjuszy z przeznaczeniem tych środków na realizację zadań uzdrowiskowych.

12. Propozycje nowych zapisów ustawowych w przyjętej przez Sejm w dniu 8 stycznia 2004 r. ustawie o uzdrowiskach, obszarach ochrony uzdrowiskowej, lecznictwie uzdrowiskowym i gminach uzdrowiskowych oraz o zmianie niektórych ustaw. 1.1 W art. 4 ust. 1 proponuje się skreślić pkt 2. Przywołany pkt 2 stanowi, jako jeden z łącznie wymaganych warunków dla nadania obszarowi statusu uzdrowiska, że obszar ten winien posiadać klimat o potwierdzonych właściwościach leczniczych. Jednym z innych warunków, opisanym w pkt 4, jest natomiast wymóg, aby obszar spełniał określone w przepisach prawa o ochronie środowiska wymagania w stosunku do środowiska. W uwzględnieniu wymogu opisanego przywołanym pkt 4, oraz przepisów prawa ochrony środowiska zapis pkt 2 stanowi istotne, niczym nieuzasadnione ograniczenie pewnych obszarów w możliwości uzyskania statusu uzdrowiska. Przepisy prawa o ochronie środowiska w sposób bardzo szczegółowy określają normy zanieczyszczeń m. in. także te, które są dopuszczalne w uzdrowisku, w tym także normy zanieczyszczeń powietrza. Zauważyć należy, że normy te są wyjątkowo zaostrzone w stosunku do uzdrowisk; obszar z zanieczyszczeniami powietrza ponad te normy nie może uzyskać statusu uzdrowiska. 2.2 W art. 6 ust. 3 proponuje się skreślić wyrazy „na swój koszt” oraz wyraz „klimatu” Propozycja wykreślenie wyrazów „na swój koszt” związana jest z uregulowaniami wynikającymi z prawa geologicznego i górniczego w zakresie wykonywania dokumentacji geologicznej oraz informacji geologicznej.

13. Gmina w żadnym zakresie nie jest uprawniona ani też zobowiązana do wykonywania takiej dokumentacji. Na podstawie natomiast art. 47 ust. 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze, jednostki samorządu terytorialnego mogą żądać od Skarbu Państwa nieodpłatnego udostępnienia informacji uzyskanych w wyniku prac geologicznych, dotyczących ich terytoriów, niezbędnych do wykonywania ich zadań własnych (Skarbowi Państwa bowiem, zgodnie z ust. 1 tego artykułu przysługuje prawo do informacji uzyskanych w wyniku prac geologicznych i Skarb Państwa prawem do tej informacji rozporządza – ust. 2 art. 47). Aby jednak wyeliminować w tym zakresie jakiekolwiek wątpliwości proponuje się ewentualne dodanie ust. 4 w brzmieniu: „4. Przedsiębiorca wykorzystujący surowce lecznicze dla celów leczniczych lub produkcyjnych, jest zobowiązany nieodpłatnie udostępnić gminie posiadaną dokumentację potwierdzającą właściwości lecznicze surowców.” Wykreślenie wyrazu „klimatu” stanowi konsekwencję zmiany zaproponowanej w pkt 1 3.  3    Przy uwzględnieniu zmiany opisanej w pkt 1 należy w każdym z zapisów projektu wykreślić wyraz „klimat” we wszystkich jego przypadkach. 4. 4 W art. 7 proponuje się następujące zmiany: a)     w ust. 1 pkt 1: -po wyrazach „urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego”, po przecinku, dodać wyrazy „obiekty turystyczne, rekreacyjne i sportowe”, -          wyrazy „obsłudze pacjenta” zastąpić wyrazami „obsłudze kuracjusza i turysty”, b) w ust. 1 pkt 2 lit. a wyrazy „na leczeniu uzdrowiskowym” zastąpić wyrazami „na leczeniu w uzdrowisku”

14. Gdyby przyjąć koncepcję przyjętą już w ustawie, że w strefie uzdrowiskowej „A” mogą być tylko obiekty lecznictwa uzdrowiskowego mapa uzdrowiska Krynica będzie wyglądała następująco: KRYNICA-ZDRÓJ

15. Obecnie mapa uzdrowiska z obiektami sanatoryjnymi, turystycznymi, gastronomicznymi, sportowymi np. Krynicy wygląda w ten sposób: KRYNICA-ZDRÓJ

16. W projekcie ustawy trudno dopatrzyć się możliwości funkcjonowania w uzdrowisku hoteli, pensjonatów, restauracji, kawiarni, urządzeń i obiektów sportowych czy rekreacyjnych. Co więcej, zapisy te wydają się wręcz wykluczać ich istnienie w uzdrowisku, co stoi w jawnej sprzeczności z intencjami, jakie przyświecały pomysłodawcom uchwalenia takiej ustawy. Ustawa miała nie tylko regulować kwestie związane z kreowaniem uzdrowisk i ich ochronę, ale też miała inspirować rozwój miejscowości uzdrowiskowych. Kwestionowany zapis w art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a w brzmieniu przyjętym przez Sejm eliminuje z uzdrowisk wszystko to, co nie wiąże się z lecznictwem uzdrowiskowym, a przecież w większości polskich uzdrowisk funkcja uzdrowiskowa stanowi jedynie uzupełnienie funkcji turystycznej. Liczba obiektów sanatoryjnych w stosunku do liczby miejsc wczasowych, czy hotelowych w zależności od uzdrowiska, stanowi 10 – 30% całkowitej liczby łóżek w uzdrowisku. Średnia liczba łóżek sanatoryjnych we wszystkich polskich uzdrowiskach stanowi według danych GUS , zaledwie 15 % bazy turystycznej skupionej w uzdrowiskach. Tymczasem projektodawca nie przewidział możliwości lokowania obiektów turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, gastronomicznych i usługowych w uzdrowisku, w żadnej centralnie występującej strefie ochrony uzdrowiskowej. Dlatego też proponuje się skreślenie w pkt 2 lit. a słowa „na leczeniu uzdrowiskowym” i zastąpienie go słowem „na leczeniu w uzdrowisku”, bowiem według zapisu pierwotnego, ani w strefie „A” ani w strefie „B” nie można byłoby ulokować obiektów usługowych czy komunalnych związanych z obsługą turysty, a można byłoby jedynie lokować obiekty związane z obsługą „osób przebywających na leczeniu i mieszkańców”.

17. W Polsce ani na świecie nie ma takich uzdrowisk, gdzie w strefie A są tylko kliniki lecznicze, sanatoria czy inne zakłady lecznicze, a wręcz przeciwnie - obiekty lecznicze, turystyczne, uzdrowiskowe, gastronomiczne, sportowe, rekreacyjne i usługowe współwystępują i wzajemnie się uzupełniają. Wprowadzenie zapisów wykluczających inwestowanie w turystykę w strefie uzdrowiskowej „A” prowadzić będzie w konsekwencji do zahamowania rozwoju uzdrowisk, a nie do ich rozwoju. Uzdrowisko w strefie „A” to obszar, a nie zakład lecznictwa uzdrowiskowego, na którym powinny funkcjonować obiekty sanatoryjne, domy wczasowe, hotele, pensjonaty, obiekty rekreacyjne i sportowe, gastronomiczne i usługowe związane z obsługą kuracjusza i turysty. Usługi i działalność kolidująca z funkcją uzdrowiskową i turystyczną, np. mieszkalnictwo, zakłady produkcyjne i usługowe powinny być lokowane poza strefą „A”, a nawet poza strefą „B”. Jeżeli w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia MZ stwierdzono, że strefa „A” powinna liczyć co najmniej 100ha, - to należy w tym miejscu podkreślić, że niektóre polskie uzdrowiska mają całe swoje powierzchnie mniejsze od 100ha. To dodatkowy powód do wprowadzenie zaproponowanych zmian. 5. 5     W rozdziale 7 „Zmiany w przepisach obowiązujących” proponuje się następujące zmiany: 1)  w art. 38 wprowadzającym zmianę w ustawie o ochronie przyrody poprzez nadanie nowego brzmienia ust. 5 art. 47h – wyrazy „w strefie ochrony uzdrowiskowej” proponuje się zastąpić wyrazami „w strefie ochrony uzdrowiskowej „A” i „B” oraz obszarów ochrony uzdrowiskowej w strefie „A” i „B”.

18. Nie ma żadnego uzasadnienia aby w strefie „C” uzdrowisk oraz obszarów ochrony uzdrowiskowej stosować tak restrykcyjne przepisy. Strefa „C” jest bowiem otuliną uzdrowiska i jest rzeczą oczywistą, że w tej strefie prowadzona jest różnego rodzaju działalność gospodarcza alternatywna do lecznictwa uzdrowiskowego, dzięki której możliwe jest zabezpieczenie funkcjonowania uzdrowiska jak również utworzenie miejsc pracy w działalnościach pokrewnych (turystyka, usługi, rekreacja, sport itp.). W tej strefie lokalizuje się także wyciągi i małe stacje narciarskie, które często wymagają usunięcia pewnej ilości drzew czy krzewów. Zaproponowany zapis, dawałby im możliwość uruchamiania i prowadzenia tej działalności na tych samych zasadach jakie dotyczą innych gmin. 2)      proponuje się dodać art. 42 w brzmieniu: „art. 42 W ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) uchyla się art. 53 ust. 4 pkt 1.” Zapis art. 21 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dotyczący obowiązku uzgodnienia planu zagospodarowania przestrzennego z Ministrem Zdrowia, jest wystarczający dla zachowania właściwych warunków do funkcjonowania uzdrowisk i nie ma potrzeby wydłużania procesu inwestycyjnego poprzez prowadzenie uzgodnień z Ministrem Zdrowia, dotyczących lokalizacji inwestycji, która i tak musi być zgodna z planem zagospodarowania przestrzennego.

19. 3)      proponuje się dodać art. 43 w brzmieniu: „art. 43 W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966) art. 21 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Część równoważącą subwencji ogólnej dzieli się między gminy w celu uzupełnienia dochodów w związku ze zmianą finansowania zadań, a w przypadku gmin uzdrowiskowych w związku z wprowadzeniem niższych stawek podatku od nieruchomości od zakładów opieki zdrowotnej prowadzących działalność uzdrowiskową – w sposób określony na podstawie ust. 3.” Zapis ten pozwoliłby na zrekompensowanie gminom uzdrowiskowym utraconych dochodów, z tytułu obniżenia stawek podatku od nieruchomości zakładów opieki zdrowotnej prowadzących działalność uzdrowiskową (sanatoria, szpitale uzdrowiskowe, zakłady lecznictwa uzdrowiskowego). Te utracone dochody wynoszą 17.819.000 zł . 6.6.      Przy uwzględnieniu powyższych propozycji numeracja artykułów w rozdziale 8 „Przepisy przejściowe i końcowe” przyjęłaby, w miejsce oznaczenia od art. 42 do art. 48, oznaczenie od art. 44 do art. 50.

20. Wprowadzenie tych zmian do przyjętej w dniu 8 stycznia 2004 r. ustawy o uzdrowiskach, obszarach ochrony uzdrowiskowej, lecznictwie uzdrowiskowym i gminach uzdrowiskowych oraz o zmianie niektórych ustaw; - stworzy warunki do rozwoju uzdrowisk, zaznaczy odrębności ustrojowe i finansowe gmin uzdrowiskowych, zrekompensuje gminom uzdrowiskowym utracone dochody z tytułu zastosowania niższych stawek podatku od nieruchomości od zakładów prowadzących działalność uzdrowiskową oraz częściowo zlikwiduje bariery rozwojowe gmin uzdrowiskowych. Przyjęcie ustawy z zaproponowanymi poprawkami, usatysfakcjonuje środowiska samorządowe gmin uzdrowiskowych oraz podmiotów prowadzących gospodarczą działalność uzdrowiskową, turystyczną i rekreacyjno-sportową. Stworzy również szansę, na powstanie nowoczesnych i wielofunkcyjnych uzdrowisk, nie ograniczających ponad istniejące potrzeby aktywności gospodarczej swoich mieszkańców. Kwestie natury ogólniejszej, które pojawiają się w związku z analizą projektu ustawy, a które wymagają głębszego zastanowienia dotyczą konstytucyjności wprowadzonej regulacji. I tak, pierwsza kwestia dotyczy przyjętej regulacji w kontekście zasady proporcjonalności środków do nałożonych na jednostkę samorządu terytorialnego zadań. Problem pojawia się w świetle przepisu art. 167 Konstytucji, zgodnie z którym jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.

21. Problem pojawia się w świetle przepisu art. 167 Konstytucji, zgodnie z którym jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań. Mocą przepisu art. 30 projektu ustawy postanowiono, że gmina uzdrowiskowa realizować będzie zadania własne gminy, wynikające z odrębnych przepisów, w szczególności zadania związane z zachowaniem funkcji leczniczych uzdrowiska. Zatem uzyskanie przez gminę statusu uzdrowiska wiązać się będzie automatycznie z obciążeniem danej gminy dodatkowymi zadaniami. Jednak projekt ustawy nie wspomina już jednak o żadnych środkach na realizację tych zadań. Wydaje się, że taka konstrukcja ustawy polegająca jedynie na unormowaniu kwestii możliwości i warunków uzyskiwania statusu gminy uzdrowiskowej, kwestii konsekwencji uzyskania takiego statusu, tj. konieczności realizacji dodatkowych zadań, bez jednoczesnego wskazania sposobu ich realizacji ani źródeł finansowania stanowi o naruszeniu konstytucyjnej zasady proporcjonalności środków do przyznanych zadań. Bowiem według unormowań Ustawy Zasadniczej w ślad za zmianami w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego winny nastąpić odpowiednie zmiany w podziale dochodów publicznych. Inną kwestią budzącą wątpliwości z punktu widzenia zgodności z przepisami Konstytucji jest ograniczenie prawa własności przewidziane mocą zapisu art. 7 projektu ustawy, wedle którego przewiduje się podział obszaru uzdrowiska na trzy strefy tak, iż w istocie w strefie A ogranicza się w sposób ewidentny prawa właścicielskie.

22. Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Natomiast jak wynika z zapisów art. 64 ust. 3 Konstytucji własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, jakim nie narusza istoty prawa własności. O ile sformułowanie dopuszczające ograniczenie własności „w drodze ustawy” nie stwarza wątpliwości, o tyle zakres dopuszczalnych ograniczeń może nastręczać trudności. „Istota” prawa własności jest bowiem określeniem nieprecyzyjnym. Dlatego też Trybunał Konstytucyjny już wypowiadał się w kwestii, tak ograniczenia uprawnień właściciela w drodze ustawy, jak i wykazywał, jakie elementy stanowią ”istotę” prawa własności. Odnosząc się w pierwszej kolejności do pierwszego z zagadnień wskazać należy w szczególności orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 1993 r. (OTK 1993, Nr 1, poz.8). Na mocy owego orzeczenia Trybunał wskazał, iż prawo własności, jako prawo podmiotowe o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami jako prawo najsilniejsze, nie jest prawem absolutnym (ius infitium), a więc prawem niczym nie ograniczonym. Przeciwnie, do istoty tego prawa należy z jednej strony swoboda korzystania z rzeczy własnej, z drugiej zaś strony pewne ograniczenie tej swobody, stanowiące swoistą granicę prawa własności, a w konsekwencji, także granicę ochrony tego prawa.

23. TK uznał, że pojmowanie prawa własności jako prawa absolutnego do rzeczy prowadziłoby w wielu wypadkach do naruszenia praw innych podmiotów. Granicę swobody korzystania z rzeczy własnej oraz zakres ochrony prawa własności stanowią swoiste ograniczenia właściciela w wykonywaniu tego prawa. Wynikają one tak z przepisów Ustawy Zasadniczej, jak i ustaw zwykłych. Jednakże przepisy ustawowe nie mogą niweczyć podstawowych uprawnień składających się na treść prawa własności, takich jak możliwość korzystania, pobierania pożytków, bezpośredniego lub pośredniego eksploatowania przedmiotu własności. W kolejnym swoim wyroku z dnia 12 stycznia 1999 roku, sygn P 2/98, Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, iż w przypadku praw majątkowych objętych zakresem art. 64 ust.1 Konstytucji, naruszenie istoty prawa nastąpiłoby w razie gdyby wprowadzone ograniczenia dotyczyły podstawowych uprawnień składających się na treść danego prawa i uniemożliwiałyby realizowanie przez to prawo funkcji, jaką ma ono spełnić w porządku prawnym opartym na założeniach wskazanych w Konstytucji.

24. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ