1 / 56

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TARİHSEL JEOLOJİ. Güneş Sistemi ve Dünya’nın Oluşumu. Füsun Alkaya. JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. G Ü N E Ş S İ S T E M İ ve D Ü N Y A N I N O L U Ş U M U. Yaklaşık 12-20 milyar yıl önce, küçük bir noktanın hızla genişleyerek patlamasıyla evren oluştu BİG - BANG.

claire
Download Presentation

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TARİHSEL JEOLOJİ Güneş Sistemi ve Dünya’nın Oluşumu Füsun Alkaya JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

  2. G Ü N E Ş S İ S T E M İveD Ü N Y A N I NO L U Ş U M U

  3. Yaklaşık 12-20 milyar yıl önce, küçük bir noktanın hızla genişleyerek patlamasıyla evren oluştu BİG - BANG

  4. Başlangıçta evrende sadece Hidrojen vardı Hidrojenin yerel olarak yoğunlaşmasıyla milyarlarca aşırı yoğun Hidrojen küresi oluştu. Bu kürelerde füzyon reaksiyonları başladı

  5. 4 Hidrojen çekirdeği(protonlar)kaynaşarak Helyum çekirdeklerini (2 proton+2 nötron) oluşturdu

  6. Bu reaksiyonlar sonucunda yıldızlar doğdu

  7. Yaklaşık 5-6 milyar yıl önce bu yıldızlardan birinin Hidrojen yakıtı tükenmeye başladı

  8. Yıldız önce kırmızı bir dev oluşturacak şekilde genişledi

  9. Daha sonra, Yıldız önce kendi içine doğru çöktü….. takiben patladı.. ve bir süpernova oluşturdu Multiwavelength X-ray image of the remnant of Kepler's Supernova, SN 1604. (Chandra X-ray Observatory) image from wikipedia

  10. Bu süpernova içinde bütün elementler oluştu

  11. Yeni malzemeler içeren bu süpernova yoğunlaştı ve disk şekilli bir kütle oluşturdu Bu kütlenin merkezinin aşırı ısınmasıyla yeni bir yıldız, GÜNEŞ, doğdu

  12. Güneş nebulası toz ve gazlardan oluşmaktaydı A nebula (Latin: "mist"; pl. nebulae) is an interstellar cloud of dust, gas and plasma.

  13. Nebuladaki küçük parçacıklar birleşerek gezegencikleri, bunlar da birleşerek ve/veya nebuladan malzeme toplayarak gezegenleri oluşturdular

  14. BİLİNEN 8 GEZEGEN Pluto artık bir gezegen olarak kabul edilmiyor

  15. TARİHSEL JEOLOJİ PREKAMBRİYEN Füsun Alkaya JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

  16. (EONS) P R E K A M B R İ Y E N

  17. PREKAMBRİYEN4.6 milyar yıl – 542 milyon yıl önce Dünyanın bir gezegen olarak şekillendiği, jeosferin, atmosferin, hidrosferin ve biyosferin geliştiği, dolayısıyla dünyanın ölü bir gezegenden yaşayan bir gezegen haline dönüştüğü dönemdir.

  18. Üst Zaman P REKAMBRİ YEN Proterozoyik Arkeen PREKAMBRİYEN4.6 milyar yıl – 542 milyon yıl 542 my 2.500 my 4.600 my

  19. Üst Zaman Zaman Milyon yıl Neoproterozoyik P REKAMBRİ YEN Proterozoyik 1000-542 Mesoproterozoyik 1600-1000 Paleoproterozoyik 2500-1600 Neoarkeen 2800-2500 Arkeen Mesoarkeen 3200-2800 Paleoarkeen 3600-3200 Eoarkeen 4600-3600 ARKEEN 4.600– 2.500 my

  20. ARKEEN (Eoarkeen) Yaklaşık 4.6 milyar yıl önce, Dünya gezegeninin kütlesi arttıkça yerçekimi de arttı, daha küçük ve daha yoğun bir gövde oluşturacak şekilde sıkıştı. Sıkışma dünyanın merkezini ısıtmaya başladı, radyoaktif bozulmaların ürettiği ısının da ilavesiyle dünyanın iç kesimleri ergimeye başladı.

  21. ARKEEN (Eoarkeen) 4.6 my Günümüz Dünya ergidikçe, dünyayı oluşturan elementlerin en ağırı olan Demir ergimiş damlacıklar halinde dünyanın merkezine doğru inip burada yoğunlaştı.

  22. ARKEEN (Eoarkeen) AY OLUŞTU Bazı kişiler bu dönemin başlarında Mars gezegeni büyüklüğünde bir asteroidin dünyaya çarparak ergimeye neden olduğu ve ayın bu evrede dünyadan koptuğu düşüncesindedir.

  23. ARKEEN (Eoarkeen) YERYÜZÜ • Yeryüzünde cehennemi koşullar hüküm sürmekteydi: • - likit kayaç okyanusları, • - kaynayan sülfür, • patlayan volkanlar, • - kızgın lavlar, • - durmaksızın gökten yağan taş ve asteroidler.

  24. ARKEEN (Eoarkeen) HAVA - YAŞAM Karbon dioksit, su buharı, nitrojen ve kötü kokulu sülfür bileşiklerinden oluşan hava sıcak, yoğun ve tozluydu. Bu dönemde dünyada yaşam yoktu konveksiyon akımları

  25. ARKEEN (Eoarkeen) OKYANUSLAR OLUŞTU Dünya ısındıkça ve kısmi olarak ergidikçe minerallerin içinde oksijen ve hidrojen olarak kapanlanmış olan su faal volkanik bacalarla yüzeye taşındı Diğer gazlarla karışmış olan su buharı atmosferin daha soğuk olan üst kesiminde yoğunlaşarak bulutları oluşturdu

  26. ARKEEN (Eoarkeen) OKYANUSLAR OLUŞTU Su, sıcak yağmurlar halinde yer yüzüne indi, ancak yüzey o kadar sıcaktı tekrar buharlaştı Bu işlemler tekrar ettikçe yerkabuğu soğumaya başladı, kabuk soğudukça su buharları yoğunlaştı ve yağmurlar okyanusları oluşturdu

  27. ARKEEN (Eoarkeen) okyanus okyanusal litosfer enine kesit Başlangıçta sadece okyanuslar ve okyanusal litosfer vardı. the lithosphere includes the crust and the uppermost mantle which is joined to the crust across the Mohorovičić discontinuity. Lithosphere is underlain by asthenosphere the weaker, hotter, and deeper part of the upper mantle.

  28. ARKEEN (Eoarkeen) Yayılma merkezleri Dalma-Batma zonları Okyanusal litosferin kırılmasıyla levhalar oluştu Konveksiyon akımları

  29. KONVEKSİYON AKIMLARI

  30. ARKEEN (Eoarkeen) Yaklaşık 4 milyar yıl önce levhaların dalmasıyla dalma-batma zonlarında adayayları gelişmeye başladı A volcanic arc is chain of volcanicislands or mountains formed by plate tectonics as an oceanic tectonic platesubducts under another tectonic plate and produces magma. There are two types of volcanic arcs: oceanic arcs (commonly called island arcs, a type of archipelago) and continental arcs. In the former, oceanic crust subducts beneath other oceanic crust on an adjacent plate, while in the latter case the oceanic crust subducts beneath continental crust. In some situations, a single subduction zone may show both aspects along its length, as part of a plate subducts beneath a continent and part beneath adjacent oceanic crust.(wikipedia)

  31. ARKEEN (Eoarkeen) Volkanik yay çarpışmaları veya dalma-batma zonunun dönmesiyle proto kıtalar oluştu Proto kıtalar çarpışarak mikrokıtaları meydana getirdi Mikro kıtalar çarpışarak süperkıtaları meydana getirdi

  32. ARKEEN (Paleoarkeen) YAŞAM Arkeen’de tek hücreli değişik tipte bakteriler okyanuslarda yaşamaya başladı. Bilinen en yaşlı fosiller siyanobakterilerin oluşturduğu stromatolitler olup 3.5 milyar yıl yaşındaki Arkeen kayaçlarında bulunmuştur.

  33. ARKEEN (Paleoarkeen) OKSİJEN 3.5 milyar yıl önce….. Atmosferin mimarları: CYANOBACTERIA Siyanobakteriler fotosentez yaparak CO2 tüketip O2 ürettiler… Bu sayede önce denizlerde sonra atmosferde oksijen birikmeye başladı

  34. ARKEEN (Eoarkeen) HAVA Hava çoğunlukla nitrojenden oluşmaktaydı, gökyüzü normal bulutlarla ve yağmurla kaplıydı.

  35. Üst Zaman Zaman Milyon yıl Neoproterozoyik P REKAMBRİ YEN Proterozoyik 1000-542 Mesoproterozoyik 1600-1000 Paleoproterozoyik 2500-1600 Neoarkeen 2800-2500 Arkeen Mesoarkeen 3200-2800 Paleoarkeen 3600-3200 Eoarkeen 4600-3600 PROTEROZOYİK 2.500– 542 my

  36. PROTEROZOYİK ÖKARYOTİK HÜCRE ortaya çıktı 3.5-1.8 milyar yıl arasında: dünyaya prokaryotik hücreliler (siyanobakteriler, bakteriler) egemen oldu 2.5-1.8 milyar yıl arasında: hidrosfer ve atmosferdeki önemli değişimler ökaryotik hücrelerin gelişmesini sağladı.

  37. PROTEROZOYİK KARTOPU DÜNYA (snowball earth) Proterozoyik sonlarında dünya donarak yer tarihindeki en şiddetli buzul çağına girdi

  38. PROTEROZOYİK ÇOK HÜCRELİLER Milyonlarca yıl süren ısınma-buzullaşma, yaşamı hemen hemen yok olma noktasına getirdi. Ancak....Buzul dönemini takiben… Çok hücreli, yumuşak gövdeli organizmalarortaya çıktı

  39. PROTEROZOYİK ÇOK HÜCRELİLER Proterozoyik sonlarında yumuşak gövdeli çok hücreli hayvanlar sığ denizlerde yaşamaya başladı. Yer: Avustralya, Edikara alanı Yaş: 590-700 milyon yıl Mawsonites, deniz anası benzeri, Australia

  40. PROTEROZOYİK ÇOK HÜCRELİLER • Üst Proterozoyik, yumuşak gövdeli, çok hücreli hayvan fosilleri Mawsonites, Australia Dickensonia costata,Australia Newfoundland (590 - 700 my)

  41. PROTEROZOYİK KITALAR • Proterozoyik’in başlangıcında, bu günkü kıtasal kabuğun yaklaşık %50-70’i mevcuttu • 1 milyar 100milyon yıl öncetüm kıtalar bir araya toplanarak süper kıtaRODİNYA‘yı (Rusça’da ev-anavatan) oluşturdu.

  42. PROTEROZOYİK KITALAR 750 milyon yıl önce RODİNYA ikiye ayrıldı İki parçanın arasında Kongo kratonu(kuzey-orta Afrika) bulunmaktaydı PANTALASSA

  43. PROTEROZOYİK enlem KITALAR 600 milyon yıl önce bu 3 kıta birleşerek yeni bir süper kıta PANNOTİYA’yı oluşturdu P A N N O T İ Y A

  44. enlem boylam Kuzey kutbu Güney kutbu

  45. PROTEROZOYİK OROJENEZ 600 milyon yıl önce bu çarpışmayla ilişkili olarak meydana gelen dağ oluşumları PAN-AFRİKAN OROJENEZİ dir

  46. PROTEROZOYİK DALMA-BATMA 600 milyon yıl önce Afrika ve Güney Amerika’nın kuzey sahili açıklarında gelişen dalma-batmaya ilişkin volkanik yay oluştu: Avalonya-Kadomiya alanı

  47. PROTEROZOYİK PANNOTİYA’nın PARÇALANMASI Geç Proterozoyik sonlarına doğru PANNOTİYA parçalanmaya başladı

  48. GEÇ PROTEROZOYİK - ERKEN KAMBRİYEN PANNOTİYA nın parçalanmasıyla GONDWANALAND LAVRENSİYA BALTİKA SİBİRYA ÇİN KAZAKİSTANYA Kıtaları ortaya çıktı

  49. RİFTLEŞME İLE KITASAL KABUĞUN PARÇALANMASI – blok diyagram hatırlatma

  50. RİFTLEŞME İLE KITASAL KABUĞUN PARÇALANMASI - harita Rift 1 Rift 2 K I T A Rift 3 hatırlatma

More Related