MADENLER VE TEKNOLOJİ

1. MADENLER VE TEKNOLOJİ Salih ZekiGÖKÇE Yeniprogramagöre hazırlanmıştır.

2. ANAHTAR KELİMELER MadenDeğerli kayaç ve minerallere verilen ad. Bilimsel ve diğer sistematik bilgilerin pratik alanlarda sistemli bir şekilde uygulanmasıdır. Teknoloji Mineral Kayaçların yapısında bulunan kil, mermer, kumtaşı,kireç taşı gibi yeterli saflıktaki doğal maddelerdir. Cevher Ekonomik değer taşıyan minerallere denir. Bu kelimeleri önceden bilmeniz konuyu anlamanızda kolaylık sağlayacak.

3. Madenler ve Teknoloji Yandaki resimlerde; kömür,altın-gümüş,kükürt ve bakır madenleri görülüyor. Evinizde ve çevrenizde madenlerle yapılan hangi eşya ve aletleri görüyorsunuz? Bilezik,yüzük gibi takılar hangi madenlerden yapılıyor? Teknolojide büyük öneme sahip olan madenler, hammadde(yapı malzemesi) olarak kullanılırlar. Siz de öğretmeninizin yardımıyla kendinize madenler seçip bunlarla ilgili araştırmalar yapıp sınıfta sunacaksınız.

4. Kömürler Linyit Antrasit Taş kömürü Maden kömürü(Taş kömürü): Eski devirlerde yetişen bitkilerin havasız ortamda mikroorganizmaların etkisiyle değişmesi sonucu oluşmuştur. *Yer altından çıkan kömürler oluşma sırasına göre antrasit,taş kömürü,linyit ve turba şeklinde isimlendirilir. Yakacak olarak kullanılırlar. En iyisi antrasittir.

5. Petrol Ham petrol,canlı organizmaların bozunması sonucu oluşmuştur. Petrol yeraltından ham petrol şeklinde çıkar. Petrol çıkarıldığı haliyle kullanılmaz. Çıkarıldıktan sonra rafinerilere götürülür ve orada damıtma işlemi yapılır. Böylece benzin,asfalt,mazot,uçak yakıtı,… elde edilir.

6. Bor • Doğada boraks,kernit ve kolemanit gibi mineralleri bulunur. • En çok rastlananı borakstır. • Özellikle silisyum ve alüminyuma benzer. • Gri,siyah-beyaz toz halinde bir ametaldir. • İleride yakıt olarak kullanılacaktır. BOR Ülkemizde çıkarıldığı yerler Eskişehir Kütahya Bursa boraks kolemanit kernit Bor ürünleri cam, seramik, emaye, metalurji, sabun, deterjan sanayii, tarım sektörü vb. yerlerde kullanılmaktadır. Dünya Bor madenlerinin çoğu ülkemizde bulunmaktadır.

7. Demir En önemli yer altı kaynaklarımızdan biridir. Manyetit,hematit,limonit ve siderit mineralleri demir cevherlerini oluşturur. Sivas-Divriği,Malatya-Hekimhan ve Erzincan’da boldur. Demirden yapılmış hematit limonit siderit manyetit Özellikle inşaat sanayiinde,beyaz eşya yapımında,mobilyaların çeşitli kısımlarının yapımında daha sayılamayacak birçok alanda kullanılmaktadır.

8. Alüminyum dış cephe Alüminyum • Yerkabuğunda en çok bulunan ve demir dışında en çok kullanılan • metaldir. • Hafif,dayanıklı ve iletken oluşu, kolayca levha haline gelebilmesi • özellikleri nedeniyle kullanım alanı geniştir. • Ülkemizde Seydişehir ve Milas’ta üretilir.

9. Bakır Bakır ,tabiatta az bulunmasına rağmen elektronik,inşaat,ulaşım,kimya ve boya sanayiinde kullanılmaktadır. Ülkemizde Artvin-Murgul’ da bol çıkarılır.

10. Kükürt Sarı renkli bir metaldir. En fazla çıkarıldığı yer Isparta- Keçiborlu ’ dur. kükürt Krom Açık kurşuni(gri) renkte bir metaldir. Havanın aşındırıcı etkisine dayanıklı olduğu için Demir ve nikel gibi metallerin korunmasında ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır. krom

11. Araştırınız. Civa ve Fosfor madenleri hakkında araştırma yaparak kullanım alanları ile ilgili bir poster hazırlayınız. Hadi bakalım canlar!