B İ LG İ TEKNOLOJ İ LER İ N İN GÜVENLİK ORTAMINA ETKİSİ Fatoş T. Yarman Vural ODTÜ

1. BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİNGÜVENLİK ORTAMINA ETKİSİ Fatoş T. Yarman Vural ODTÜ

2. 1. BİLGİNİN ÖĞELERİ Harekat Farkındalık Karar Verme Gözlemleme Bilgi Algılama Eşgüdüm Anlama İş Bölümü Paylaşma

3. Herhangi bir uygulamada, bilgi öğeleri açık ve seçik olarak belirenmeden kullanılan bir güvenlik sisteminin güvenliği söz konusu değildir.

4. 2. BİLGİ GÜVENLİĞİ • Bilgi teknolojilerinin güvenliğimizi sağlayabilmesi için üretilen bilginin güvenli olması esastır.

5. BİLGİ GÜVENLİĞİNİN KOŞULLARI • Gizlilik Bilgi Güvenliği Yadsıma Bütünsellik Hazır bulunma Gerçeklik

6. BİLGİ GÜVENLİĞİNİN BOYUTLARI Siber güvenlik Bilgi Güvenliği Tehdit Hassasiyetler

7. 3. BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ETKİLEDİĞİ GÜVENLİK ORTAMLARI Bilişsel Ortam Anlama,Farkındalık,Değerlendirmevs Enformasyon Sistemleri Ortamı Bilgi Teknolojileri İnsan Algılaması Fiziksel Ortam

8. GÜVENLİK ORTAMLARININ BİRARADA ELE ALINMASI İLE ELDE EDİLEN OLANAKLAR. Bilişsel Ortam Fiziksel Ortam Enformasyon Ortamı Ortak Durumsal Farkındalık Senkronizasyon Hızlı Operasyon Sinerji ve Yeni Yetenekler Duyarlı Kuvvetler

9. 4. BİLGİYE DAYALI HARP VE BİLGİ HARBİ Bilgi Harbi ağ merkezli operasyon gibi enformasyon ortamını ve bilişsel ortamı ön plana alan yeni askeri doktrinler ağ merkezli savunma ağ merkezli harp C4ISR C3I C3 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 Bilgiye Dayalı Harp Bilgi Harbi

10. BİLGİ HARBİ Ülkelerin hedeflerine ulaşması için bilgiyi kullanması • Sivil ve asker ayrımı yapılması çok güç olan harekatları içerir. • Seçilen birçok sivil hedef askeri başarı için yeterli olabilir. • Savaş zamanına ek olarak asimetrik tehdit, barış ve kriz dönemindeki hazırlık ve operasyonları ile de sonuç getiren bir mücadele türüdür.

11. BİLGİ HARBİNİN HEDEFİ “BİLGİ ÜSTÜNLÜĞÜ”DÜR • Bu amaca; • bilgi edinerek, • düşmanın bilgi toplamasına engel olarak, • düşmanı yanlış bilgi ile yanıltarak, • düşmanın bilgi işlem süreçlerine engel olarak veya • bilgi alt yapısını tahrip ederek ulaşılabilir.

12. SAVUNMA VE GÜVENLİK İHTİYAÇLARI SAVUNMA VE GÜVENLİK İHTİYAÇLARI ULUSAL TEKNOLOJİLER ULUSAL TEKNOLOJİLER BİLGİ ÜSTÜNLÜĞÜ BUGÜNE KADAR SAVUNMA VE GÜVENLİK İHTİYAÇLARI SATINALMA İLE GİDERİLMEYE ÇALIŞILDI KENDİ SİSTEMİNİ ÜRETEMEYEN BİR ULUS ULUSAL GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYACAK BİLGİ ÜSTÜNLÜĞÜNDEN YOKSUNDUR. ACİL İHTİYAÇLAR ÖNE SÜRÜLEREK GELİŞTİRİLME YOLU TIKANDI OYSA, ULUSAL OLARAK GELİŞTİRİLEMEYEN BİR BİLGİ SİSTEMİ İLE ASLA GÜVENLİK SAĞLANAMAZ

13. Ulusal güvenlik ancak,Çok hızlı cevap veren,Adapte olma yeteneği yüksek,Esnek,Tam ve doğru bir bilgi gücüne sahip olmakla sağlanır. Bilgi Gücü Ulusal Güvenlik

14. Bunun için ise her ulusun kendi siyasi, coğrafi, askeri, ekonomik ve politik yapısına göre bilgi öğelerini belirlemesi ve bu öğelere uygun güvenlik teknolojilerini geliştirmesi gerekmektedir. ULUSAL GÜVENLİK • Başka ulusların bilgi öğelerine göre üretilmiş bilgi teknolojilerini satın alarak kullanmak, o ulusların bizim için biçtiği rolü oynamaktan öteye gidemez.

15. BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GÜVENLİK ORTAMLARINA ETKİSİ Teknoloji RMA Doktrin Kavram

16. 1. KUVVETLER ARASINDAKİ SINIRLARIN KALDIRILMASI Müşterek Operasyon Kavramları Harekat İçeriği Müşterek Harekat Kavramları Müşterek Harekat Kavramları Müşterek Fonksiyonel Kavramlar Müşterek Harekat Kavramları Müşterek Fonksiyonel Kavramlar Müşterek Harekat Kavramları Müşterek Fonksiyonel Kavramlar Müşterek Fonksiyonel Kavramlar Destek Özel Odak Alanı Müşterek Bütünleşik Kavramlar

17. 2. PLATFORMLARDAN AĞLARA GEÇİŞ YENİ PARADİGMA ESKİ PARADİGMA ENTEGRE İSTİHBARAT GÖZETLEME VE KEŞİF ENTEGRE, SENSÖRLER VE SİLAHLAR Hedefe Kitlen İzle Hedefi Bul Değerlendir Hedefi Vur Fiziksel, Enformasyon ve Bilişsel Muharebe Alanı Angaje ol ENTEGRE, İSTİHBARAT, PLAN VE OPERASYON J3 SÜREKLİ ADAPTİF KESİKSİZ DİNAMİK AYRIŞIK RİJİD ARDIŞIK STATİK

18. 3. HİYERARŞİK EMİR KOMUTA SİSTEMİNİN DAĞILMASI

19. 4. ARTAN HAREKAT ALANI VE AZALAN COĞRAFİ BÜYÜKLÜKLER

20. 5. BİLGİ YÖNETİMİ Yumuşak GüçKomuta KontrolHücum MüdafaaEkipman ve PersonelHassasiyetlerSebep ve HedeflerCyber Sınırlar Bilgi Tabanlı İşlem ve Organizasyonlar Yeni Misyon İmkan Kabiliyet Fırsat ve Tehditler BİLGİ Bilgiye Dayalı HarpBilgi Harbi Hızla Değişen Güvenlik Ortamı

21. 6. ROLLERİN DAĞILIMINDA DEĞİŞKENLİK • Komuta bilginin kullanımına göre el değiştirir • Rollerin değişimine göre iş bölümü yapılır • Bir birimin değişik fonksiyonlar icra etmesi sağlanır

22. 7. SENKRONİZASYON VE SANAL ORGANİZASYON Sanal Organizasyon:bir ağ sistemi içinde birimlerin kendi kendini yöneterek ve kendi kurallarını üreterek görevlerini yerine getirmesi

23. Mevcut Durum1. Fiziksel Koşullar2. Enformasyon3. Bilişsel Koşullar Karar Ağları Sensör Ağları Füzyon İşlemleri 8. ENFORMASYON ALTYAPISI Silah Ağları1. Fiziksel etkiler2. Bilgi Elektronik Harp Siber Güvenlik Bilgi Operasyonları3. Bilişsel Etkiler Psikolojik Askeri Diplomatik Politik

24. Teknoloji Ulusal Güvenlik Organizasyon Sistem Doktrin Kavram

25. TÜRKİYE NE YAPMALI? • Herşeyden önce, üniversite, sanayi ve TSK arasında sinerji yaratacak, tüm kurumların ortaklaşa çalışacakları platfomları oluşturacak bir koordinasyon kurumuna ihtiyaç vardır. Örneğin ABD deki DARPA, ARDA, RAND vb.)

26. ULUSAL GÜVENLİK İÇİN ARGE Maliyet ARGE ve Kavram Geliştirme Servis/Ürün Satınalma Koordinasyon Kurumu Yakın Vade Orta Vade Uzun Vade Zaman

27. KORDİNASYON KURUMU ULUSAL GÜVENLİK İÇİN • Vizyon geliştirebilen • Uzun vadeli ihtiyaçları belirleyebilen • Vizyoner bilim adamları, ARGE ve teknoloji liderleri, sanayici, subay ve bürokrat barındıran • Esnek, küçük ve dinamik bir yapısı olan • Ofisleri öngörü analizlerine göre hızla açılıp kapatılabilen • Hızla ihtiyaç duyulan projeleri üretebilen • Dağıttığı projeleri izleyen, değerlendiren mekanizmaları kontrol eden • Proje kaynağı çok, kendi gideri az olan

28. KOORDİNASYON KURUMU ULUSAL GÜVENLİK İÇİN • Teknoloji alternatifleri üretmelidir. • İhtiyaç duyulan sistemlerle ilgili olurluluk çalışmalarını koordine etmelidir. • Kısa vadeli acil ihtiyaçların, Türkiye’de teknolojinin gelişmesini engellememesi için stratejiler üretmelidir. • Toplumun her kesitinin güvenini kazanmak üzere kendi kendini denetleyen ETİK KODLARINI geliştirmeli ve uygulamalıdır.

29. Halen bu KURUMUN yerine getirmesi gereken fonksiyonlar mevcut kurumlarımız içinde dağıtık bir yapıdadır. • EŞGÜDÜM? • KOORDİNASYON?

30. YAYGINLAŞTIRILMIŞ ULUSAL PROJELER (YUUP) Türkiye’nin ulusal güvenliğini artırmak amacı ile ülke çapında araştırma gücümüzü ve altyapımızı birleştirerek oluşturduğumuz, kendi ulusal çıkarlarımız doğrultusunda uluslararası ortaklıklara girdiğimiz projelerdir.

31. Başlangıç Çalıştayı YUUP OLUŞTURMA SÜRECİ 0 - 3 Ay Çerçeve Projelerin Oluşturulması Çağrı ve YUUP Konsorsiyumlarınının Oluşturulması 3 - 9 Ay Teklif Hazırlama ve Sunum Kaynak Sağlayıcılarla Sözleşme Konsorsiyum Ortakları Arasında Sözleşme 9 - 12 Ay 12 - 36/48 Ay Proje Gerçekleşmesi Proje Performansının Sürekli Ölçülmesi İlgili Paydaşlara Mal Edilmesii

32. ŞARTNAME DEĞİL, PROJE ÇAĞRILARININ HAZIRLANMASI • Teknoloji yöneticileri ve vizyonerlerden oluşan ekibin çalıştay sonuçlarının harmanlanması ile oluşturdukları proje çağırılarının hazırlanması • YUUP konsorsiyumlarının oluşturulması ve tekliflerin hazırlanması

33. YUUP’LARIN TEMEL İLKELERI • Çok kurumlu • Çok kaynaklı: Birden fazla ulusal ve uluslararası kaynağı bir araya getiren • Milli olması zorunlu ve kritik teknolojiler üreten • Maliyet etkin, hızla cevap verebilen • Dünya ölçüsünde rekabet edebilir ürün geliştiren • Ülke ekonomisine katkı sağlayan

34. HER YUUP İŞ PAKETLERİNDEN OLUŞUR Teknik Paket II Milli Firma Teknoloji Transferi Uluslararası Partner Teknik Paket 1A Teknik Paket Teknik Paket 1B Yönetim Paketi Milli Ana Yüklenici Teknik Paket 1C Teknoloji Dönüştürme Paketi Geliştirme Temel Araştırma Paketi Finansman Paketi

35. TEMEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ • Proje Tanımlama: Yukarıdan Aşağıya • MSB+GENKUR:Genel Askeri Strateji Üreticileri • Üst Düzey Subaylar: İhtiyaç tanımlayıcıları • OYTEP, SHP • İstihbarat Yetkilileri • Üniversiteler • Sanayi TOPLANTI, KONFERANS, ÇALIŞTAY VE PANELLER

36. TEMEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ 2. Yetenek Belirleme – Aşağıdan Yukarıya • Yeni fikir, kavram, teknoloji ve sistem geliştirme • Niyet beyanları toplama

37. ŞARTNAME DEĞİL, PROJE ÇAĞRILARININ HAZIRLANMASI • Teknoloji yöneticileri ve vizyonerlerden oluşan ekibin çalıştay sonuçlarının harmanlanması ile oluşturdukları proje çağırılarının hazırlanması

38. AYNI AMAÇ ETRAFINDA ÖRGÜTLENEN FARKLI KİŞİ VE KURUMLARI BİR ARAYA GETİRMEK YARATICILIK VE ÜSTÜN BAŞARI GETİRİR. • TEKNOLOJİK SÜRPRİZLER

39. YÖNTEM • Düzenli aralıklarlarla üretilen STRATEJİ DOKÜMANLARI sanayimizi, üniversitelerimizi ve TSK’mızı • Yönlendirmeli • Bütünleştirmeli • Ulusal endüstrileşme modeli önermeli • Yeniden yapılanmalarını sağlayacak bilgiler üretmelidir. temel yaklaşımımız “bilgi edinme” değil, “bilgi paylaşma” olmalıdır.

40. SPİRAL TEORİSİ İLE BİLGİ GÜCÜ KAZANMA Ulusal Yetenekler Ulusal Bilgi Gücü Üniversite, Sanayi, STK ARGE Yetenekleri TSK, Üniversite, Sanayi Organizayon ve Sistemler Yeni Kavram Doktrinler TSK Ulusal Yetenekler Ulusal Bilgi Gücü

41. SONUÇ • Temel Amacımız hızla değişen koşullarda sürekli evrimleşen arayışlarlaUlusal Güvenliğimizi sağlayacak teknoloji kavram imkan ve kaabiliyetlere sahip olmaktır. • Ülkemizde kendi ulusal güvenlik sistemlerimizi üretecek son derece önemli birikimler mevcuttur. • Ancak, yeteneklerimiz dağınık, mükerrer, plansız ve kontrolsüz bir şekilde geilşmektedir. Ulusal güvenliğimizi sağlayacak bilim be teknoloji geliştirme politikalarımız mevcut değildir. • Güvenli bilginin üretimi, işlenmesi ve paylaşımı Bilişim Teknolojilerini satın alarak kullanmakla değil, ancak ulusal olarak üretmekle mümkündür.

43. En Çok Saldırıya Uğrayan Ülkeler ABD (>4000) Almanya (~2500) İngiltere Brezilya Hollanda İtalya Türkiye (>500) Devlete yönelik saldırıların toplam saldırı içindeki yüzdesi açısından Türkiye 1.inci (~%20), Çin 2.nci (~%18) 1 Milyon Internet kullanıcısı başına düşen başarılı saldırı oranında Türkiye 1.inci (~%20), Brezilya 2.nci (~%7) BİLİŞİM SALDIRLARI HAKKINDA BAZI İSTATİSTİKLER

44. TÜRKİYE ARAŞTIRMA ALANI • Ülkemizde yapılan bireysel araştırmaları bütünleştiren ve kurumlararası ortak projelerden bilim, teknoloji ve toplumsal fayda üretmeye yönelik bir araştırma yaklaşımıdır. • Bireylerin ve kurumların yürüttükleri AR-GE etkinliklerini bir bütünün parçaları olarak ele alır. • Parçaların ayrı ayrı optimizasyonu yerine bütünün optimizasyonunu sağlar • ARGE etkinliklerinin kapsamlarını ve birbirleriyle ilişkilerini tanımlar.

45. AMAÇ Sınırlı olan ulusal kaynaklarımızı en iyi şekilde değerlendirerek, • Tüm araştırma etkinliklerini ulusal hedef ve stratejiler doğrultusunda bütünleştirmek ve • Uluslararası araştırma etkinliklerinde ulusal hedef ve stratejilerimize göre yer alarak bilim ve teknolojiye dayalı SAVUNMAYI VE KALKINMAYI etkin ve verimli kılmaktır.

46. ÖNCELİKLİ ALANLAR ESNEK VE DİNAMİK OLARAK SÜREKLİ GÜNCELLENMELİDİR. Düzenli aralıklarlarla üretilen STRATEJİ DOKÜMANLARI sanayimizi, üniversitelerimizi ve TSK’mızı • Yönlendirmeli • Bütünleştirmeli • Güçlendirecek mekanizmalar önermeli • Yeniden yapılanmalarını sağlayacak bilgiler üretmelidir.

47. NEDEN YAPAMIYORUZ? Savunma TSK ARGE SANAYİ ÜNİVERSİTE Eğitim Araştırma Üretim

48. TEKNOLOJİ GEÇİŞ STRATEJİLERİ • Hiçbir ordu yeni ve denenmemiş bir araştırma ürününü satın alıp kullanmak istemez. • Yeni Teknolojiler • Yeni kavram ve doktrinler gerektirir • Yeni riskler üretir • Servis ve kadro • Değişime tepki

49. BUGÜN KULLANILAN ASKERİ TEKNOLOJİLERİN HİÇBİRİ ORDUNUN KISA VADELİ İHTİYAÇLARINI GİDERMEK ÜZERE ÜRETİLMEMİŞTİR. • Örnek: İHA, PC, İNTERNET

50. YAYGINLAŞTIRILMIŞ ULUSAL PROJELER (YUuP) Türkiye’nin ekonomik gücünü ve ulusal güvenliğini artırmak amacı ile ülke çapında araştırma gücümüzü ve altyapımızı birleştirerek oluşturduğumuz, kendi ulusal çıkarlarımız doğrultusunda uluslararası ortaklıklara girdiğimiz katma değeri yüksek, ileri araştırma projeleridir.