260 likes | 672 Views
Denizli İlinde Çevresel Asbest Maruziyeti ve Solunum Sistemi Etkileri*. Dr.Fatma Evyapan 1 , Dr. Erhan Uğurlu 1 , Dr. Yahya Özpınar 2 , Dr. Mustafa Eğri 2,D Dr. Ahmet Ergin 3 , Dr. Nevzat Karabulut 3 1 PAÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD PAÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği
E N D
Denizli İlinde Çevresel Asbest Maruziyeti ve Solunum Sistemi Etkileri* Dr.Fatma Evyapan1, Dr. Erhan Uğurlu1, Dr. Yahya Özpınar2 , Dr. Mustafa Eğri2,D Dr. Ahmet Ergin 3, Dr. Nevzat Karabulut3 1 PAÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD PAÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği 3PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı AD 4PAÜ Tıp Fak Radyoloji AD *Proje TÜBİTAK 107S270 Nolu proje kapsamında desteklenmiştir *Araştırma TÜBİTAK tarafından SBAG 107S270 No.lu projesi kapsamında desteklenmiştir
Giriş • Asbestos (gr) asbestinon yanmaz, ateş almaz • Amiantos (Lt) “lekesiz” • Fizikokimyasal özellikleri nedeniyle XIX: yüzyıldan itibaren yaygın kullanım • Asbest teması • Mesleki • Meslek dışı (paraoccupational) • Çevresel
Çevresel Asbest Teması • Doğumdan itibaren • Düşük düzeyde • Sürekli • Kümülatif maruziyet yüksek
Türkiye’de Çevresel Asbest Teması • İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu,İç Batı Anadolu • Denizli İç Batı Anadolu Bölgesinde yer almakta • Tavas bölgesinde asbestli topraklar mevcut • Bu bölgelerde daha önce çevresel maruziyetin etkilerini ortaya koyan çalışmalar yapılmamış Barış İ Asbestos and Erionite Related Chest Diseases, Semih Ofset, Ankara (1987) ATS Am J Respir Crit Care Med 170, 691-715 (2004) Artvinli, Arch Environ Health May-Jun 37 (3): 177-81(1982) Dumorlier Am J Respir Crit Care Med 1998. Şenyiğit Respiration, 67: 610-14 (2000)
Asbeste Bağlı Solunum Sitemi Hastalıkları ATS Am J Respir Crit Care Med 170, 691-715 (2004)
Gereç ve Yöntem I • Denizli Çal ilçesinin Süller kasabasından gelen ve bilateral yaygın kalsifik plakları olan 55 yaşındaki indeks bir kadın olgu 10 yıl öncesine kadar bu kasabada oturmaktaymış evinin duvarlarını ayda en az bir kere asbestli toprakla sıvamaktaymış • PAÜ jeoloji mühendistliği ile ortak çalışma başlatılarak bölgedeki jeolojik oluşum özelliklerine göre farklı bölgelerden toprak örnekleri alındı ve bölgenin asbest haritası çıkartıldı
Gereç ve Yöntem II • Örneklem Seçimi: Asbestli bölgelerden 999 kişilik erişkin grubu (Süller,Ekizbaba Köyü, Poyrazlı ve Gömce köyleri); • Çevresel asbest maruziyeti bulunmayan bölgelerden 506 kişilik erişkin grubu çalışmaya alındı (Bekilli Yenimahalle, Bahçeli ve Üçkuyu). • Tabakalı, basit rastgele örneklem yöntemi ile seçildi
Poyrazlı Ekizbaba Poyrazlı yakınında kapatılmış asbest ocağı Ocağın önünde asbestli toprak
Gereç ve Yöntem III • Olgulara ATS-DLD-78-A anket formu modifiye edilerek uygulandı • Solunum Fonksiyon Testleri MIR spirobank ile uygulandı • Standart 35 X35 mm PA akciğer grafileri Siemens marka Plyphos 200-E model tüplü gezici cihazla çekildi.
Standart Akciğer Grafilerinin Değerlendirilmesi • Bir adet A okuyucusu göğüs hastalıkları uzmanı • Bir adet radyolog tarafından ayrı ayrı değerlendirildi • Değerlendirmelerde uyumsuzluk olduğunda her iki okuyucu bir arada tekrar değerlendirme yapıldı ve ortak bir karara varıldı
Lif Ölçümleri ve Maruziyet Tayinleri • İSGÜM bölge laboratuarı tarafından gönderilen teknik ekip tarafından hem iç hem de dış ortamda yapıldı • Ölçümler sırasında normal günlük aktivitelerde açığa çıkabilecek toz miktarları (örn duvarlara toprak sıvanırken, süpürge yapılırken tozlu ortamda ve sakin ortamlarda) ölçüldü • Lif ölçümleri için CASELLA LONDON AFC 123 marka ve modeldeki toz ölçüm cihazları kullanıldı • Hava örnekleri 25mm çapındaki sellüloz nitrat membran filtrelere alındı. Filtrelerin delik çapı 1,2 mikrondu • Ayrıca alınan örnekler SEM ve X ray difraksiyon analizine tabi tutuldu • Maruziyet tayini: 12xiç ortam lif konstanrasyonu x maruziyet yılı + 12x dış ortam lif konsantrasyonu x maruziet yılı: lif yılı
Radyolojik Bulgular(N= 1406) • Plöropulmoner anormallikler: • Maruziyet + %15,2 • Maruziyeti -: %3,6 • OR (%95 GA): 4,17 (2,4-7,1) • Erkeklerde %14,1; Kadınlarda %5,1 OR:1,55 (1,14-2,1) • Radyolojik değişikliklerin görülmesinde • Maruziyetten itibaren geçen süre • Kümülatif maruziyet (27,09 lif yılı/15,5 lif yılı) belirleyici
Radyolojik Anormalliklerin Yaş ve Cinsiyet Gruplarına Göre Dağılımı *P<0,01
Radyolojik Bulguları Olan ve Olmayanlara Akciğer Fonksiyon Testleri
Sonuçlar • Çevresel asbest maruziyeti riskini saptamada indeks olguların izlenmesi maruziyet kaynağını bulmamızda temel rol oynayabilir • Çevresel asbest maruziyetine bağlı plevral etkiler ve radyolojik sonuçlar erkeklerde daha sık görülmekte • Buna karşın kadınlarda fonksiyonel etkilenmeler söz konusu • Kümülatif maruziyet ve ilk maruziyetten itibaren geçen süre de radyolojik belirtilerin ortaya çıkmasında önemli rol oynamaktadır • Radyolojik anormallikler akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir