180 likes | 851 Views
EXCURSIE BODEM EN LANDSCHAP OMGEVING WAGENINGEN GERT PEEK WUR LANDDYNAMIEK. Wageningen. Ligging stuwwallen, tongbekkens en sandrs in Midden-Nederland. Bron AHN. Vorming van stuwwallen en ijssmeltwaterafzettingen. A12. A50. spoorlijn Utrecht-Arnhem. Renkum.
E N D
EXCURSIE BODEM EN LANDSCHAP OMGEVING WAGENINGEN GERT PEEK WUR LANDDYNAMIEK
Wageningen Ligging stuwwallen, tongbekkens en sandrs in Midden-Nederland. Bron AHN.
A12 A50 spoorlijn Utrecht-Arnhem Renkum Sandr Wolfheze. Dendritisch vertakte droge dalen monden uit in beekdalen. Bron AHN.
Zuidelijk deel Gelderse Vallei. Bron AHN LEGENDA AHN Donkergroen: >11 m + NAP Lichtgroen: 9-11 m + NAP Geel: 7- 9 m + NAP Lichtbruin 6- 7 m + NAP Donkerbruin: 5- 6 m + NAP
Bodemkaart omgeving Wageningen LEGENDA BODEMKAART (belangrijkste eenheden) Veengronden (> 40 cm veen binnen 80 cm diepte) V 6 Koopveengronden; kleiig veen op bos- of zeggeveen; Gt II. V12 Weideveengronden; kleidek < 40 cm op bos- of zeggeveen; Gt II. V14 Meerveengronden; zanddek < 40 cm op veenmosveen; Gt II. Rivierkleigronden (> 40 cm klei binnen 80 cm diepte) bR1-G Ooivaaggronden; zavel; kalkrijk; uiterwaarden, geen Gt. (b)R3 Ooi kleivaaggronden; zavel en lichte klei; kalkrijk; Gt VI. R5 Drechtvaaggronden; zware klei op veen; kalkloos; Gt III. R7/8 Poldervaaggronden; zware klei; kalkloos; Gt V/III. Zandgronden (> 40 cm zand binnen 80 cm diepte) Z5 Holtpodzolgronden; zwak lemig fijn zand; Gt VII. Z6 Holtpodzolgronden; zwak lemig en lemig grof zand + grind; Gt VII. Z7/8 Veldpodzolgronden; zwak lemig fijn zand; Gt III/VI. Z12/13 Haarpodzolgronden; leemarm grof zand + grind; Gt VII. Z16/18 Laarpodzolgronden; zwak lemig fijn zand; Gt VI en VII. Z19 Enkeerdgronden; zwak lemig grof zand; Gt VII. Z20 Beekeerdgronden; zwak lemig fijn zand; Gt III. Z27 Duinvaaggronden; leemarm fijn zand; Gt VII. strekkingsrichting stuwwallen Grondwatertrappenindeling Gt G.H.G in cm – maaiveld G.L.G in cm – maaiveld I 0 < 50 II 0 50- 80 III < 40 80-120 IV 40-80 80-120 V < 40 > 120 VI 40-80 > 120 VII > 80 > 120 Z20 Z20 Z20 Z20 Ede Veenendaal Bennekom Z20 Renkum Wageningen Rhenen
BODEMVORMEND PROCES VERBRUINING • Definitie: • Chemische en biologische processen • die leiden tot: • Verwering en neerslag van ijzer om de zandkorrels (oranje kleur). • Homogenisatie en vorming van moder humus tussen de zand- korrels (grijze kleur). Oranje + grijs = bruine bodemhorizont. Vorming van bruine bosgronden (vanouds goed opgaand loofbos).
BODEMVORMEND PROCES VERBRUINING • Voorwaarden: • Vruchtbare zandige grond: bevat verweerbare mineralen + enkele % klei. • Kalkloos of ontkalkt sediment. • Diepe grondwaterstand (vaak topografisch hoger gelegen).
BODEMVORMEND PROCES VERBRUINING Verloop van het proces: verwering van mineralen vorming ijzerhuidjes vrijkomen voedingsstoffen om korrels voedselrijke vegetatie (gevarieerd loofbos) vruchtbaar organisch afval actief bodemleven (mesofauna) moderhumus + homogenisatie oranje + grijze (bruine) bodem: diepe beworteling + stofkringloop
BODEMVORMEND PROCES VERBRUINING microscopisch beeld ijzerhuidjes om zandkorrels microscopisch beeld moderhumus tussen de zandkorrels
BODEMVORMEND PROCES PODZOLISATIE Definitie: Chemische en fysische processen die leiden tot uitspoeling, transport en neerslag van humus in de bodem tesamen met ijzer en aluminium- oxiden (sesquioxiden). Ontstaan van een grijze uitspoe- lings- en zwart – bruine inspoelings- horizont. De combinatie is typisch voor een humuspodzolgrond.
BODEMVORMEND PROCES PODZOLISATIE • Voorwaarden: • Neerslagoverschot + neergaande waterbeweging mini- maal een deel van het jaar. • Nederland: voedselarme zandgrond: bevat weinig verweerbare mineralen (kwartszand), geen klei en kalk. • Buitenland: • Koud klimaat: ook voed- selrijker, zuur materiaal. • Warm, vochtig klimaat: voedselarm materiaal.
BODEMVORMEND PROCES PODZOLISATIE Verloop van het proces: bodem met weinig nutriёnten (kwartsrijk en zuur) voedselarme vegetatie + voedselarm organisch afval weinig bodemleven (geen homogenisatie, diepe beworteling) afbraak organisch afval door schimmels: vorming organische zuren + uitspoeling door regen oplossen van ijzer en aluminium uit de mineralen: vorming organische metaalcomplexen + neerslag (huidjes) xeromorfe humuspodzol hydromorfe humuspodzol (ijzer, compact, fibers) (geen ijzer en fibers, niet compact)
BODEMVORMEND PROCES PODZOLISATIE microscopisch beeld humushuidjes xeromorfe humuspodzol hydromorfe humuspodzol