Prezentacja opracowana przez: mgr Mariolę Kozłowską

1. SZKOŁA W ROLI LIDERA W KSZTAŁTOWANIU ZACHOWAŃ PROEKOLOGICZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY Prezentacja opracowana przez: mgr Mariolę Kozłowską nauczyciela-koordynatora programów ekologicznych w Szkole Podstawowej nr16 w Jastrzębiu Zdroju

2. Dlaczego potrzebujemy ekologii? „Tak jak biologia molekularna służy zdrowiu człowieka, ekologia gwarantuje zdrowie planety” Edward O. Wilson (Science 2000) „Ekologia znajduje się dzisiaj na takim etapie rozwoju jak XVIII-wieczna chemia” January Weiner (1999)

3. EKOLOGIA Termin „ekologia” został wprowadzony przed ponadstu laty przez Ernesta Haeckla, termin „biocenoza” – w 1877r. przez Mobiusa, a „ekosystem” – w latach 20-tych przez Wolterecka. Teraz po 100 latach badań ekologicznych, pojęcia te odkrywamy na nowo. Stały się one modne i są powtarzane w różnych kontekstach. Ekologia jest nauką o ekonomice przyrody. Dzisiaj ta stara, ściśle przyrodnicza nauka stała się nagle ogniskiem powszechnego zainteresowania. OIKOS – dom LOGOS – słowo albo opowieść OPOWIEŚĆ O DOMU – jakiejśżywej istocie BIOCENOZA + BIOTOP = EKOSYSTEM

4. Rozwój zrównoważony to rozwój, który zaspokaja potrzeby obecnego pokolenia bez pozbawiania możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich potrzeb. Światowa Komisja Środowiska i Rozwoju (UNCED)

5. Rozwój zrównoważony Rzeczpospolita Polska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, oznaczająca dążenie do: - zachowania możliwości odtwarzania się zasobów naturalnych, - racjonalnego użytkowania zasobów nieodnawialnych i zastępowania ich substytutami, - ograniczania uciążliwości dla środowiska i nieprzekraczania granic wyznaczonych jego odpornością, - zachowania różnorodności biologicznej, - zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa ekologicznego, - tworzenia podmiotom gospodarczym warunków do uczciwej konkurencji w dostępie do ograniczonych zasobów i możliwości odprowadzenia zanieczyszczeń Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska

6. Jaka jest różnica między edukacją ekologicznąa edukacją dla zrównoważonego rozwoju? Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju jest nierozerwalną częścią edukacji każdego człowieka, która rozpoczyna się w dniu jego narodzin. Edukacja ekologiczna natomiast jest tylko elementem edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju i ukierunkowana jest na zagadnienia środowiska, pomijając często aspekt społeczny i ekonomiczny.

7. ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY OBEJMUJE TRZY ASPEKTY

8. Edukacja ekologiczna jako proces wychowawczy, ważny dla środowiska i społeczności lokalnej Edukacja ekologicznajest długotrwałym procesem wychowawczym zachodzącym w konkretnym środowisku społecznym i przyrodniczym. Jej skuteczność wiąże się ze świadomością ekologiczną danej społeczności. Od poziomu tej świadomości zależy stan środowiska przyrodniczego i związana z nią jakość życia. Im bardziej świadoma jest społeczność, tym więcej troszczy sięi podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego i wzmacniania spójności społecznej. Dotyczy to także społeczności szkolnej i oddziaływania szkoły na całą społeczność lokalną.

9. Wiedza nie wystarcza do określenia świadomości ekologicznej, ma jednak znaczenie w kształtowaniu systemu wartości i norm etycznych. Pedagodzy dzielą wiedzę na ZIMNĄ (treść naszej świadomości) i GORĄCĄ. . Wiedza gorąca nie tylko informuje, ale także kształtuje czynne postawy i sumienie, pobudza ludzką wolę. Nie istnieje naturalny stosunek do przyrodyi środowiska.Musi się on ukształtować!

10. Edukacja ekologiczna powinna: 10 przedstawiać świat jako całość, mieć szacunek dla życiawe wszelkiej postaci, zachęcać do podjęcia wysiłków dla ratowania ginącej przyrody, uczyć, że każde nawet najmniejsze działaniejest potrzebne "Bez względu na to, jak mała jest rzecz, którą masz zrobić, zrób ją" - maksyma Gandhiego być uzupełniana przeżyciem, bezpośrednio obcować z przyrodą, odgrywać przekaz wartości i być poddana osądowi moralnemu, uczyć, że w przyrodzie nie ma zwierząt czy roślin potrzebnych i niepotrzebnych, pożytecznych i szkodliwych, ładnych i brzydkich, być dziedziną interdyscyplinarną, włączaną w proces edukacji ekologicznej społeczeństwa, angażować wszystkie zmysły. TEZ

11. Twój ślad na Ziemi • Każdego dnia, kiedy pijesz wodę, jesz posiłek lub pędzisz samochodem do pracy lub na spotkanie ze znajomymi to właśnie wtedy tym niby zwykłym małym działaniem wpływasz na naszą planetę. Pomysl o tym wpływie jako o swoistym odcisku stopy - /ang. footprint/ - który stanowi metaforę wpływu człowieka na Ziemię. • Czym jest tak naprawdę"ekologiczny odcisk stopy"? • Jest narzędziem, które pozwala nam zmierzyć i zrozumieć jak dużo bierzemy z zasobów środowiska. "Odcisk stopy", czyli potrzeba przestrzeni zaspakajająca nasz styl życia obejmuje różnorodne kategorie konsumpcji ludzkiej, sprowadzającej się głównie do: pożywienia, transportu, zamieszkania, wytwarzania odpadów itd. • Jest narzędziem do poruszania się w kierunku rozwoju zrównoważonego. • Skierowanie się na rozwój zrównoważony wymaga z jednej strony poprawienia jakości życia wielu ludzi, a jednocześnie zmniejszenia oddziaływania ludzkości na naszą planetę.

12. Ekologiczny odcisk stopy-pokazuje, ile powierzchni ziemi jest potrzebne dla zaspokojenia ludzkich potrzeb przy zastosowaniu techniki i technologii. Uśredniony mieszkaniec Ziemi potrzebuje 2,9ha, podczas gdy ma do dyspozycji tylko 2,1ha.

13. Energia Dokładnie uszczelniamy okna Na noc obniżamy temperaturę Dopasowujemy temperaturę w salach do temperatury na zewnątrz Dokonujemy bilansu energetycznego szkoły. Meble szkolne Nie kupujemy mebli z plastiku PCV Naprawiamy zepsute meble Organizujemy giełdę używanych przedmiotów Utrzymujemy szkołę w czystości. Papier Używamy papieru z makulatury Używamy kopert z papieru z makulatury lub niebielonych chlorem Zbieramy papier na makulaturę w klasach i sekretariacie szkoły. Często korzystamy z tablicyzamiast kopiowania na papierze. Kopiujemy po obu stronach arkusza. Wykorzystujemy na notatki zużyte jednostronnie arkusze papieru. Korzystamy z poczty elektronicznej w celu oszczędności papieru POMIESZCZENIA INFORMACJE I NAUCZANIE Oświetlenie Wykorzystujemy światło dzienne Używamy świetlówek energooszczędnych Montujemy lampy bez plastiku PCV Zużyte świetlówki oddajemy do punktuodbioru odpadów niebezpiecznych Wyłączamy światło po zajęciach i w czasie przerw w pracowniach Znakujemy punkty świetlne, przypominamy o oszczędzaniu energii. SPRZĘT SZKOLNY STOŁÓWKA MATERIAŁY SZKOLNE TOALETA SPRZĄTANIE PODRÓŻOWANIE ODPADY

14. MÓWIĄCE KRANY

17. SPRZĄTANIE W SZKOLE

18. WYBÓR NALEŻY DO CIEBIE

19. NIE WYPALAJMY TRAW „Gdzie się trawa mocno pali, tam się dom chrabąszcza wali. Ogień trzeszczy i strasznie się wścieka, a chrabąszcz co sił przed nim ucieka” „Gdzie się pali łąka,tam nie będzie już gniazda skowronka” „ Ekologu spraw, by nie wypalano traw”

20. W NASZEJ SZKOLE NA SPRZĘCIE KOMPUTEROWYM WIDNIEJE TEN ZNAK

21. „Kosz na plastik,kosz na szkło-to w przyszłości mniejsze zło”

22. Świadome zakupy – produkty świeże, pochodzenia krajowego, najlepiej z lokalnych źródeł, bez zbędnych opakowań, od producentów przyjaznych środowisku i…zdrowiu konsumentów…

23. Wymierne korzyści: •Tworzenie trwałych nawyków i zachowań ekologicznego stylu życia w domu, szkole i najbliższym otoczeniu. •Wymierne zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, racjonalnekorzystaniez zasobów naturalnych - wody oraz energii elektrycznej i cieplnej, zmniejszenie przejazdów prywatnymi samochodami i zwiększenie udziału produktów rolnictwa ekologicznego w zakupach żywności. •Pobudzenie do stałych działań na rzecz ochrony lokalnego środowiska. •Włączenie lokalnej społeczności - rodziców, samorządu, lokalnegobiznesu – w działania dla dobra środowiska.

24. Na początku działań Na końcu działań

25. ENERGIA ENERGIA ENERGIA WODY ENERGIA ENERGIA BIOMASY BIOGAZU GEOTERMALNA SŁOŃCA ENERGIA WIATRU ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

26. 2 1 Przekonywanie jest znacznietrudniejsze, ale też bardziej skuteczne niż walka. Wytrwanie w cierpliwym, taktownym i życzliwym przekonywaniu wymaga więcej siły ducha niż wytrwanie w walce. Pamiętaj też, że człowieka zmuszonego trzeba będzie nadal pilnować, natomiast człowiek, którego przekonasz, będzie odtąd postępował właściwie z własnej nieprzymuszonej woli i stanie się przyjazny srodowisku. 3 PRZEKONYWANIE

27. W prezentacji wykorzystano: Materiały z kursu „Szkoła w roli lidera...” WOM Rybnik Program ekozespołów Zielony certyfikat Materiały z albumu działań ekologicznych w 2005/2006 Ekologia, środowisko, przyroda – T. Umiński Opracowała: mgr Mariola Kozłowska