æ#/ hUufdf k"¤ hLut nfe s/Æ ;Gbe{ M cfos / P]g, 2058 k|: tf ] tfM

1. æ#/ hUufdf k"¤hLutnfe s/Æ ;Gbe{ M cfos/ P]g, 2058 k|:tf]tfM /d]z/fhuf}td lgb]{zscfGtl/s /fh:jljefu kf]v/f @)&$.!@.@#

2. 5nkmnsf ljifo !_ kl/ro @_ ;DklQsf] kl/efiff #_ u}/ Joj;flos s/ of]Uo ;DklQsf] kl/efiff $_ hUuftyfejglgM;u{sf] :j?k / nfutu0fgf %_ hUuftyfejgaf6k|fKtv'bnfesf] u0fgf ^_ hUuftyfejglgM;u{sf] cfoljj/0f &_ s/sf] b/ tyf s/sf] u0fgf *_ ljljw

3. ;DklQsf] k|sf/ !_ Jofkfl/s df}Hbft @_ Xf;of]Uo ;DklQ #_ Jofj;flos ;DklQ $_ cGo ;DklQ %_ u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQ

4. u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQsf] kl/efiff cfos/ P]g @)%*sf] bkmf @-b_ b]xfosf ;DklQ afx]ssf hUuf, ejg tyf s'g} lgsfodf /x]sf] lxt jf ;'/If0f ;Demg' k5{ M -s_ Jofj;flos ;DklQ, Xf;of]Uo ;DklQ jf Jofkfl/s df}Hbft, -v_ cljlR5Gg bz jif{ jf ;f]eGbf a9L cjlw :jfldTjdf /x]sf] / cljlR5Gg jf k6s–k6s u/L s'n bz jif{ jf ;f]eGbf a9L a;f]af; u/]sf] s'g} k|fs[lts JolQmsf] lghL ejg, ælghL ejgÆ eGgfn] ejg / ejgn] cf]u6]sf] If]qkmn a/fa/sf] hUuf jf Ps /f]kgL hUufdWo] h'g 36L x'G5 ;f]nfO{ ;Deg' k5{ .

5. u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQsf] kl/efiff -u_ s'g} lxtflwsf/Lsf] cjsfz sf]ifdf /x]sf] lxt, -3_ s'g} k|fs[ltsJolQmsf] tL; nfv ?k}ofFeGbfsdd"NodflgM;u{ u/]sf] hUuftyflghLejg, -ª_ tLg k':tfleqePsf] vl/b laqmLafx]scGolsl;dn] x:tfGt/0f u/L lgM;u{ u/]sf] ;DklQ .

6. hUuf tyf ejg lgM;u{sf] lsl;d hUuf tyf ejg lgM;u{ M • laqmLu/]df, • ;/sf/n] clwu|x0fu/]df, • C0f bfloTj c;"lnsf] nflun]sJhfdf lnPdf, • bfglbPdf, • s;}nfO{ ;dk{0f u/]df, • cfkm\gf] kl/jf/nfO{ c+zlbPdf jf • hUuf tyf ejgsf] :jfldTj /x]sf] JolQmsf] d[To' ePdf . • ;DklQjf6 :jfldTj x6]df ;f] ;DklQ lg;u{ x'g] • -P]gsf] bkmf $)_

7. lg;u{ • ;DklQsf] :jfldTjaf^ x^\g', ;DklQlat/)f ul/g', ;DklQcGo ;DklQjfbfloTjdfufleg', las|Lug'{, /$ ul/g', lagf; x'g', x/fpg', Dofb ;lsg', ;dk{)f ul/g' . • bfloTjsf] ef/af^ x^\g', cGo ;DklQjfbfloTjdfufleg', bfloTjkm%of}{^ x'g', /$ ul/g', d"Qmx'g', ;dfkgul/g', • k|fs[ltsJolQmsf] d[To' ePdf d[To'sf] tTsfn cl# • ;DklQsf] afktsf] vr{ eGbf ;f] afktsf] cfDbfgL a(L ePdf • gp&\g] cf;fdL #f]lift ePdf • ;DklQsf] lsl;d km]l/g] u/L k|of]u ul/Pdf km]l/Psf] :j?kk|of]u ug'{ tTsfn cl# • lgsfosf] :jfldTj kl/jt{g x'g] cj:yfePdf • AolQm u}/ jfl;GbfJolQmx'g'eGbftTsfn cl# -g]kfndfcjl:ythUufhldgjfejgafx]ssf] xsdfdfq_

9. hUuftyfejglgM;u{sf] nfutsf] u0fgfM hUuftyfejgsf] nfutu0fgfM • k|fKt u/]sf] dfWodcyf{t s:f/L k|fKt u/]sf] slxn] Kf||fKt u/]sf], • vl/b • vl/b afx]s cGodfWodaf6k|fKt u/]sf]dfx:tfGt/0fug]{ JolQmsf] cj:yf • JolQmtyfk|fKtug]{ jLrsf] ;DjGw-tLgk':tfleqjfjflx/_ n]] lg;u{sf] ;dodfnfut / cfosf] u0fgf km/s x'g] . slxn] k|fKt u/]sf] • vl/b jfk|fKt u/]sf] ;do,ejglgdf0f{ u/]sf] eP ;f] lgdf{0fePsf] ;do dxTjx'g] • @)%* ;fn r}q !( ut] eGbfklxnfk|fKt u/]sf] eP ;f] lbgsf] ahf/ d"Nonfutx'g]

23. ljljw - s/ ldnfgug{],cfoljj/0f,z'NsnfUg] cflbljifo_ • bflvnful/Psf] clu|d s/ bflvnfug'{ kg]{ JolQmn] ltg'{ kg]{ jflif{s s/ bfloTjdf36fpgkfpg] .-bkmf (%s-!#__ • u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQ -hUuftyfejg_ sf] lgM;u{ ePsf] 5 eg] ;f] lgM;u{sf] ;Gbe{dfePsf] nfejfgf]S;fgLpNn]v u/L cfoljj/0fbflvnfug'{ kb{5 . .-bkmf (^-!__ • cfoljj/0fbflvnfgu/]dfJolQmsf] xsdf Ps ;o ?k}ofFk|ltdlxgfsf b/n] x'g] /sd / cGoJolQmsf] xsdflgwf{/0fof]Uocfosf] /sdsf] z"Gobzdnj Ps k|ltztk|ltjif{sf b/n] x'g] /sdjf Ps ;o ?k}ofFk|ltdlxgfsf b/n] x'g] /sddWo] h'ga9Lx'G5 ;f] /sdz'NsnfUg] .-bkmf !!& -!_ -u_ _

24. विविध • hfgfhfgLjfnfk/jfxLk"j{s u/]sf] geO{ e"njzem'7[f jfe|dk"0f{ ljj/0fx'guPsf]dfTo;af6x'g] 36L s/ /sdsf] krf; k|ltzt . -bkmf !@) -s__ • hfgfhfgLjfnfk/jfxL u/]sf] sf/0fn] em'7[f jfe|dk"0f{ ljj/0fx'guPsf]dfTo;af6x'g] 36L s/ /sdsf] Ps ;o k|ltzt . -bkmf !@) -v_ • o; P]gdfplNnlvts'g} s;'/ ug]{ JolQmnfO{ hfgLhfgLjfnfk/jfxL u/L d2tug]{ jf ;xfotflbg] jf b'?T;fxgug]{ jf ;Nnfxlbg] dltof/nfO{ To:tf] JolQmn] sdlt/]sf] s/sf] ztk|ltzt /sdz'NsnfUg]5 . -bkmf !@!_

25. विविध • :yfoL n]vfgDa/ lng' kg]{ -bkmf &*_ • 3f]if0fkmf/fd k]z ug'{ kg]{ M • s'g} JolQmn] hUuftyfejglaqmLjfcGos'g} dfWodn] lgM;u{ u/]sf] 5 eg] To:tf] JolQmn] cfkm'n] lgM;u{ u/]sf] ;DklQ u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQePjfgePsf] h] cj:yfePtfklg3f]if0ffkmf/fd e/L k]z ug'{ kg]{5 . • Ps cfly{s jif{ el/dfPseGbfa9Lsf/f]af/ ePdf M • s'g} k|fs[ltsJolQmn] s'g} cfojif{df Ps k6shUuftyfejglaqmLubf{ ? #) nfveGbf36L /sdsf] sf/f]af/ u/]sf] t/ csf]{ sf/f]af/ ubf{ b'j} sf/f]af/sf] ? #) nfveGbfa9Lx'guPdfb'j} sf/f]af/nfO{ ;dfj]z u/L k"FhLutnfeu0fgfug'{ kb{5 .

26. समस्या • पूँजीगत लाभकर नलाग्ने सिमा भित्र पार्ने गरि विक्री अंक कायम गर्ने, • जग्गाको लागत खर्च वढी दावि गर्ने तर प्रमाण पुरा नहुने । • व्यक्तिले व्यवसायिक रुपमा प्लटिङगरी वेच्ने तर कागजमा सो नदेखाई जग्गा मालिकबाटै सिधै क्रेतालाई बेची मूल्याङ्कन र विक्री कम देखाउने • संस्थाले प्लटिङ गरि विक्री गरेको सवै जग्गाको विक्री रकमलाई आयमा नदेखाउने • कर्मचारीलाई पूँजीगत लाभकरको बारेमा पूरा जानकारी नभएको।

27. क्रमश • प्लटिङ हुने जग्गाको छुट्टै अभिलेखमा स्पष्ट नहुनु • पूँजीगत लाभकरको घोषणा फारम पूरा नभरिने ,फारममा पुरा विवरण नआउने। • निर्देशिकाको व्यवस्थाहरुपनि पूर्ण रुपमा कार्यान्वयन नभएको • १करोड भन्दा बढीको खरिद बिक्री दर्ताले स्था ले नं लिनु पर्ने व्यवस्थाको कार्यान्वयन नभएको । • पूँजीगत लाभकर घोषणा संगै विवरण नपठाइएको, घोषणा फारम पुरा नभरिएको

28. hUuf tyf 3/hUuf lgM;u{df k"FhLut nfe s/ ;DjGwL lgb]{lzsf, @)&@ www.ird.gov.np • TAX LAWS • Directives • Capital gain tax • Capital gain on Land and Building tax -hUuftyf 3/hUuflgM;u{dfk"FhLutnfe s/ ;DjGwLlgb]{lzsf, @)&@_

29. धनगढी र इटहरिको क्षेत्रीय गोष्टिमा दिईएका सुझावहरु • रु३० लाखको विक्री रकममा पूँजीगत नलाग्ने अहिलेको सीमा हटाउने वा विक्री रकममा रु३० लाख घटाएर हुन आउने रकममा करको गणना गर्ने व्यवस्था गर्नु पर्ने । • तीन पुस्ता भित्र पनि अंशवण्डा वा हस्तान्तरण हुँदा पनि कर लिने व्यवस्थागर्नु पर्ने । • २०५८ सालको मुल्य निकै कम हुने र अभिलेख पनि नभेटिने हुँदा सो मुल्य नघटाउने । • फाराममा संसोधन गर्नु पर्ने विषय । • जग्गा अधिग्रहण हुँदा मालपोत कार्यालयमा दाखिल खारेजको लागि मात्र आउने हुँदा लाभकर जिल्ला प्रशासन कार्यालयले नै असुल गर्नु पर्ने । • घर जग्गा करको पूँजीगत लाभकरमा उठेका बेरुजुहरु र त्यसको सम्परीक्षणमा भएका समस्याहरु • आन्तरिक राजस्व कार्यालयमा कर्मचारीलाई पनि यस विषयमा तालिम दिनु पर्ने । जानकारी नभएको विषयमा वा दुविधा भएको विषयमा सेवाग्राहि लाई गलत जानकारि दिएको कारण कतिपय अवस्थामा विवाध आउने गरेको । • भवनको लागत खर्च सम्वन्धमा • प्राकृतिक व्यक्तिको परिभाषामा संयुक्त व्यक्तिहरु पर्ने हो भन्ने विषय ।

30. hUUff wgL / df]xL laRfsf] ljleGg cj:yfx? १) जग्गा धनी वा मोहीले पुरै जग्गा लिएमाः क) मोहीले नै पुरै जग्गा लिएमा (जग्गा धनीले हक छाडेमा) ख) जग्गा धनीले नै पुरै जग्गा लिएमा (मोहीले हक छाडेमा) २) जग्गा धनी वा मोहीले हिस्सा छुट्याई लिएमाः ३) पूँजीगत लाभकर गणना गर्दा मोहीको हकमा गणना हुने अवधि ४) मोहीको मृत्यु पछिको हक हस्तान्तरणको अवस्थामा लाभकर निर्धारणको लागि गणना हुने अवधिः

31. hUUff wgL / df]xL laRfsf] ljleGg cj:yfx? ५)मोही र जग्गाधनिको कर अवधि फरक हुने वा नहुनेः ६)मोहीले जग्गा धनिबाट प्राप्त भएको मोही हकको जग्गाको लागत खर्च पाउने नपाउने सम्बन्धमाः ७)मोही हक कायम भएको जग्गामा बनेको घर सम्बन्धमाः ८)घर र जग्गाको लाभकरको अवधि फरक हुने वा नहुनेः ९)एउटै जग्गामा १ भन्दा बढी घर भएको अवस्थामा घर र जग्गाको लाभकरको गणना सम्वन्धमाः

32. केही जिज्ञासा

33. यहाँहरुको सुझाव • निर्देशिकामा थप गर्ने विषय • पूँजीगत लाभको घोषणा फाराममा र • फाराम साथ पेश गर्नु पर्ने कागजातहरु तोक्ने विषयमा

34. .. wGojfb .. Sharad Niraula