CANLILIK HÜCRE İLE BAŞLAR

1. CANLILIK HÜCRE İLE BAŞLAR

2. CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Tüm canlılar; Hücrelerden oluşur Solunum yaparlar Beslenirler Hareket ederler Boşaltım yaparlar Solunum yaparlar Tüm canlılar uyartılara karşı tepki verirler Doğarlar, büyürler , ürerler ve ölürler.

3. HÜCRE Canlıları oluşturan en küçük yapı birimine hücre denir. Canlılar tek bir hücreden oluşabildiği gibi çok sayıda hücreden de oluşabilir. Örnek: Tek hücreli canlılar: Amip, öglena, bakteri, terliksi hayvan Çok hücreli canlı: İnsanlar hayvanlar, bitkiler Canlıları meydana getiren hücreler gözle görülemez. Ancak mikroskop denen araçlarla görülebilir. Hücre ilk defa Robert Hooke tarafından bulunmuştur. • Bir hücre genel olarak temelde üç kısımdan oluşur.Bunlar; • Hücre zarı • Sitoplazma • Çekirdek

4. Hücre Zarı Sitoplazma Hücre Çeperi SOĞAN ZARI HÜCRESİ Çekirdek Bitki Hücresi Hayvan Hücresi HÜCRENİN KISIMLARI

5. HÜCRENİN KISIMLARI

6. 1. HÜCRE ZARI HÜCRE ZARI: Yağ, protein ve az miktarda karbonhidrat moleküllerinden oluşur. Hücre içindeki çekirdek ve sitoplazmanın dağılmasını engelleyerek, hücreyi dış kısımdan sarar. ÖZELLİKLERİ: Seçici geçirgendir. Her maddeyi hücre içine almaz Esnek ve canlıdır. Saydam ve akışkandır. Üzerlerinde POR adı verilen delikler bulunur. Bu delikler madde geçişini sağlar.

7. 1. HÜCRE ZARI HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ; Hücreyi dış etkilerden korur. Hücreye şekil verir. Sitoplazmanın dağılmasını önler Hücreyi dış ortamdan ayırır. Hücreye madde giriş çıkışını kontrol eder

8. 1. HÜCRE ZARI HÜCRE ÇEPERİ (Hücre Duvarı): Yalnızca bitki, mantar ve bakterilerde bulunur. İnsanlarda ve hayvanlarda bulunmaz. Hücre çeperi hücre zarının dış kısmında bulunur. ÖZELLİKLERİ; Cansızdır, tam geçirgendir. Selülozdan yapılmıştır. Hücreye sertlik ve dayanıklılık sağlar. Hücre çeperin de madde alışverişine yardımcı olan geçitler bulunur

9. HÜCRE ZARI İLE HÜCRE ÇEPERİ ARASINDAKİ FARKLAR Hücre zarı Hücre Çeperi 1. Canlıdır 1. Cansızdır 2. Seçici geçirgendir 2. Tam geçirgendir. 3. Esnektir 3. Sert ve kalındır 4. Tüm canlılarda bulunur. 4. Bitki ,mantar ve bakterilerde bulunur. 5. Protein, yağ ve karbonhidrat 5. Yapısında selüloz ve kitin Moleküllerinden oluşmuştur. bulunur.

10. 2. SİTOPLAZMA 2. SİTOPLAZMA: Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran yarı saydam ,yarı akışkan ,yumurta akı kıvamında bir sıvıdır. Sitoplazma; hücredeki canlılık olaylarının (üreme, boşaltım,sindirim,enerji üretimi ) gerçekleştirildiği yerdir. Sitoplazmanın %65 ile %95 su oluşturur. Bunun dışında protein,yağ,karbonhidrat,vitamin,mineraller, hormonlar,enzimler ve organeller bulunur. Yaşamsal olayları, sitoplazma içinde organeller gerçekleştirir.

11. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 1. RİBOZOM: Virüsler hariç bütün hücrelerde bulunur. Protein sentezi yaparak hücrenin protein ihtiyacını karşılar

12. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 2. MİTOKONDRİ: Hücrenin enerji merkezidir. Oksijenli solunum yapıldığı yerdir. Enerjinin üretildiği yerdir. Enerji ihtiyacı fazla olan kas, karaciğer ve sinir hücrelerinde bol miktarda bulunur.

13. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 3. SENTROZOM: Sadece hayvan hücrelerinde bulunur. Hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin oluşmasını sağlar.

14. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 4. ENDOPLAZMİK REDİKULUM: Prokaryot hücreler hariç tüm hücrelerde vardır. Hücre içi madde iletimini (madde taşınmasını) sağlar. Hücre zarı ile çekirdek arasındaki kıvrımlı kanallardır

15. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 5. LİZOZOM : Hayvan hücrelerinde bulunur. Hücre içi sindirimi sağlar. Büyük molekülleri parçalar

16. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 6. GOLGİ AYGITI : Salgı maddelerinin üretildiği ve depolandığı organdır. Salgı yapan ter bezleri,tükürük bezleri ve süt bezleri gibi bez hücrelerinde bol miktarda golgi aygıtı bulunur. Ayrıca meyvelerin sulu kısımlarının ve kokularının oluşmasını da golgi aygıtı sağlar.

17. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 7. KOFUL : Hayvan hücrelerinde küçük ve çok sayıda, Bitki hücrelerin de ise büyük ve tektir. Hücre içinde atık maddelerin depolanmasını ve boşaltılmasını sağlar. Bitki hücrelerinde suyun alınması ve fazlasının depo edilmesini sağlar.

18. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER 8. PLASTİDLER: Sadece bitkilerde bulunur. 3 çeşit plastid vardır. a- Kloroplast: Yeşil bitkilerde bulunur. Yapısında klorofil (yeşil renk maddesi) bulunur. Klorofil canlıya yeşil rengi verir. Bitki yapraklarında ,genç gövdede bulunur. Klorofil fotosentez sırasında güneş ışığını emerek yeşil bitkilerin besin ve oksijen üretmesini sağlar klorofil Su + karbondioksit besin + oksijen güneş ışığı

19. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER

20. SİTOPLAZMADAKİ ORGANELLER b- Kromoplast: Yeşil harici tüm renk maddelerini taşır. Meyvelere ve çiceklere renk verir. c- Lökoplast: renksiz bir plastidlerdir. Kök ve yer altı gövdesi gibi organlarda bulunur. Nişasta, protein, yağ depo ederler

21. 3. ÇEKİRDEK 3. ÇEKİRDEK: Bakteriler ve mavi yeşil algler hariç bütün hücrelerde bulunur. Görevleri; Hücrenin yönetim merkezidir. Hücrenin bölünmesini ve büyümesin sağlar. Hücredeki yaşamsal olayları kontrol eder. Çekirdekte canlılara ait kalıtsal özellikleri taşıyan kromozomlar bulunur. Çekirdek zarı üzerinde por adı verilen delikler bulunur. Çekirdek 4 kısımda incelenir. 1. Çekirdek zarı 2. Çekirdek sıvısı 3. Çekirdekçik 4. Kromatin iplik (kromozom)

22. HAYVAN HÜCRESİ İLE BİTKİ HÜCRESİ ARASINDAKİ FARKLAR HAYVAN HÜC. BİTKİ HÜC. Yuvarlaktır. 1. Köşelidir. Sentrozomları vardır. 2. Sentrozomları yoktur. Plastidleri yoktur 3. Plastidleri vardır. Hücre çeperi yok 4. Hücre çeperi vardır. Kofullar küçük ve çok 5. Kofullar büyük ve azdır Lizozomları var 6. Lizozomları yoktur.

23. HÜCREDEN ORGANİZMAYA Her canlı hücre ya da hücrelerden oluşur. Canlının gelişmişliği artıkça o canlının sahip olduğu hücre sayısı artar. Çok hücreli canlılar görev ve yapı bakımından birbirinden farklı milyonlarca hücreden oluşur. **** Belli bir yapı ve göreve sahip olan hücrelerin bir araya gelerek oluşturdukları yapılara doku denir. Örnek: kemik dokusu, kas dokusu ***** Farklı dokular bir araya gelerek Organları oluşturur. Örnek: Kalp, mide, karaçiğer *****Aynı görevi yapan organlar bir araya gelerek sistemleri oluşturur. Örnek: Solunum sistemi, dolaşım sistemi

24. HÜCREDEN ORGANİZMAYA **** Sistemler bir araya gelerek organizmayı oluşturur. Örnek: İnsanlar, hayvanlar, bitkiler Hücre Dokuları Organları Sistemleri Organizma Kan hücresi Kan dokusu Kalp organı organizma Dolaşım sistemi

25. İNSANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Aslındakonuşamıyorum, ama burada yaşadıklarımı sizinle paylaşmak istiyorum. İki hücrenin birleşmesi ile başlayan serüvenimi neredeyse tamamlamak üzereyim. Bu hale gelinceye kadar yaşadığım değişimi ve sonra yaşayacaklarımı öğrenmeye hazır mısınız?

26. İNSANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME • Canlılar nesillerini devam ettirebilmek için kendilerine benzer yeni bireyler oluşturmalarına ÜREME denir. • Üremenin amacı: Neslin devamını sağlar Kalıtsal özelliklerin yavrulara aktarılmasını sağlar.Uyarı: üreme canlının yaşamasını sürdürmek için gerekli değildir. • İnsanlarda üreme hücreleri ikiye ayrılır.

28. Özellikleri:☻Küçüktür☻Sitoplazması az☻Kamçılı ve hareketlidir☻Testislerde üretilir. ERKEK ÜREME HÜCRESİ ( Sperm ) Sitoplazma Hücre zarı

29. Dişi üreme hücresi: yumurta ve özellikleri☻ Yumurtalıkta üretilir☻ Oval şeklindedir.☻ Hareketsizdir☻ Büyük ve bol sitoplazmalıdır. DİŞİ ÜREME HÜCRESİ ( Yumurta )

30. İNSANDA HÜCRE ÇEŞİTLERİ

31. SPERM Küçüktür Az sitoplazmalı Kamçılı Hareketli YUMURTA Büyüktür Bol sitoplazmalı Kamçısı yok Hareketsiz SPERM VE YUMURTANIN FARKLARI

32. Testis:Erkek bireyde iki testis bulunur. Testislerde spermler üretilir. Salgı bezleri: Spermlerin beslenmesini ve kaygan bir ortam oluşturarak hareketlerini kolaylaştırır. Sperm kanalı: Spermleri testislerden penise taşır. Penis: Spermlerin ve idrarın erkek vücudundan dışarı atılmasını sağlar. ERKEK ÜREME YAPI VE ORGANI SPERM KANALI SALGI BEZİ PENİS TESTİS

33. Yumurtalık: Dişi bireyde iki yumurtalık vardır. Yumurtalıklarda yumurta üretilir. Yumurta kanalı: Yumurtalıklarda üretilen yumurtanın döl yatağına ulaşmasını sağlayan kanaldır. Döllenme bu kanalda gerçekleşir. Döl yatağı: (Rahim) Zigotun yerleştiği ve geliştiği yerdir. Vajina: Döl yatağı ile dış ortam arasındaki bağlantıyı sağlayan esnek yapıdır. DİŞİ ÜREME YAPI VE ORGANI DÖL YATAĞI YUMURTA KANALI (VAJİNA)

34. Yumurta kanalında yumurtanın çekirdeği ile spermin çekirdeğinin birleşip kaynaşmasına döllenme denir. Döllenmiş yumurta hücresine zigot adı verilir. DÖLLENME VE GELİŞİM YUMURTA HÜCRESİ ZİGOT SPERM HÜCRESİ

35. ZİGOT

37. YUMURTA KANALI DÖL YATAĞI YUMURTALIK

38. Penis • Yumurta kanalı • Testis • Sperm kanalı • Döl yatağı • Vajina • Salgı bezleri • Yumurtalık Erkek üreme organları Dişi üreme organı • Penis • Testis • Sperm kanalı • Salgı bezleri • Yumurtalık • Yumurta kanalı • Döl yatağı • Vajina

39. E M B R İ Y O FETÜS

40. EMBRİYO BEBEK ZİGOT FETÜS

41. İNSANDA GELİŞİM DÖNEMLERİ • Büyüme ve gelişme anne karnında başlayan, yetişkinliğe kadar devam eden süreçtir. Büyüme ve gelişme farklı anlamlar taşımasına rağmen genellikle birbirlerinin yerine kullanılırlar. • Büyüme:Vücudun boy ve kütle olarakartışına büyüme denir. • Olgunlaşma: Vücudun ruhsal ve bedensel yeteneklerinin en üst düzeye ulaşmasına denir. • Öğrenme: Bilgi ve becerilerin belleğe kaydedilmesine öğrenme denir. • Gelişme: Büyüme, olgunlaşa ve öğrenmenin tamamına gelişme denir.

42. Doğumdan 1 yaşına kadar ☻Anneye bağımlıdır ☻Büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu dönemdir. ☻İlk aylarda hareket kısıtlı iken, aylar ilerledikçe hareket oranı artar. 1-BEBEKLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

43. 1 yaşından 6 yaşına kadar ☻Yürümeye başlar. ☻Oynamayı sever. ☻Konuşmayı öğrenir. ☻Cinsiyet ayrımını kavrar. ☻Öğrenme hızlıdır, soru sorar, meraklıdır. 2-ÇOCUKLUK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

44. 6 yaşından 11 yaşına kadar ☻Dış çevre ile daha fazla etkileşmektedir. ☻Arkadaşları ile oynamayı sever. ☻Doğruyla yanlış, hayalle gerçeği ayırt eder. ☻Sorumluluk duygusu başlar ve zorluklarla mücadele etmeyi öğrenir. ☻Yaptıklarının beğenilmesini ister, taktir edilmekten hoşlanır. 3-OKUL ÇAĞI DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

45. 12 yaşından 21 yaşına kadar Kızlarda 9-12 yaşlarında erkeklerde 10-14 yaşları arasında başlar. ☻Cinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimi tamamlanır ve olgunlaşır. ☻Meslek seçimi başlar. 4-ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

46. NASIL DAVRANACAĞIMI BİLEMİYORUM YÜZÜMDE SİVİLCELER ÇIKIYOR KİMSE BENİ ANLAMIYOR

47. SAKALIM ÇIKMIŞ TRAŞ OLAYIM YALNIZ KALMAK İSTİYORUM OFFF SIKILIYORUM

48. KIZLARDA Dişi üreme organlarının olgunlaşması, Yumurta oluşması, Adet görme, Göğüslerin belirginleşmesi ERKEKLERDE Erkek üreme organlarının olgunlaşması, Sperm oluşması, Ses kalınlaşması, Sakal ve bıyık çıkması. ERGENLİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN BEDENSEL DEĞİŞİKLİKLER • KIZLARDA VE ERKEKLERDE ORTAK OLAN DEĞİŞMELER • Boy uzaması, • Kilo artışı, • Koltuk altı ve cinsel bölgelerde kıllanmalar • Deride yağlanmalar, • Sivilce çıkması, • Ter salgısının artması, • Kasların gelişmesi

49. ERGENLİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER ERGENLİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER • Toplumdaki rolünü belirleme isteği.(Ben Kimim? – Kimlik Arayışı). • Hayatı ve çevreyi sorgulama. (Topluma Nasıl Faydalı Olurum – Kimlik Arayışı). • Kendi başına hareket etme isteği.(Neden Herkes Yaptıklarıma Karışıyor? – Bağımsızlık Arayışı). • Yalnız kalma isteği.(Beni Neden Yalnız Bırakmıyorlar? – Bağımsızlık Arayışı) • Aynı gün içinde (sevinç, üzüntü, korku gibi) duygularının sürekli değişmesi. (Neden Kimse Beni Anlamıyor? – Duygusal Dalgalanma).

50. Arkadaş grubuna katılma isteği.(Acaba O Benimle Arkadaş Olur mu? – İletişim). • İletişim kurmada güçlük çekme. (Bu Kadar Kızmasını Gerektirecek Ne Yaptım? – İletişim). • Soyut algılama yeteneğinin artması. (Hangi Kazağımı Giysem Daha Güzel Olurum? – Zihinsel Değişim). • Kararsızlık. (Hangi Kazağımı Giysem Daha Güzel Olurum? – Zihinsel Değişim). • Bir konu üzerinde dikkatini uzun süre toplayamama. (Ders Çalışmaya Başlayalı 10 dk Oldu.Hala Bir şey Anlamadım – Zihinsel Değişim). • Daha hızlı okuyup anlama. (Ders Çalışmaya Başlayalı 10 dk Oldu.Hala Bir şey Anlamadım – Zihinsel Değişim).