VÜCUT MEKANİKLERİ

1. VÜCUT MEKANİKLERİ Öğretim GörevlisiZuhal Tuğutlu2006

2. VÜCUT MEKANİKLERİ Hareket, vücudun canlılık kazanmasını sağlar. Sadece güçlü kaslara sahip olmak yeterli değildir. Kasların doğru ve çeşitli işlerde nasıl ustaca kullanılabileceği, nasıl düzgün duruşa sahip olunacağı bilinmelidir

3. Vücuttaki kas,eklem, kemik ve sinirlerin diğer sistemlerle işbirliği yaparak çalışmalarını anlatan bilime VÜCUT MEKANİKLERİ denir.

4. .Vücut mekaniğini anlamak için, anatomi, fizyoloji ve fizik ilkeleri bilinmelidir Kasların, kemiklerin, eklemlerin ve sinirlerin anatomik ve fizyolojik özelliklerini biliyoruz. Ancak fizik ilkeleri konusundaki eksiklerimizi gidermek için, bizi ilgilendiren denge ile ilgili fizik kanunlarına göz atmakta yarar var. Bir cismin dengede kalabilmesi için denge kurallarına uygun davranması gerekir.

5. Cismin dengede olması için: Cismin ağırlık merkezi yere yakın olmalıdır, Cismin taban alanı geniş olmalıdır, Ağırlık merkezinden çıkan çekül doğrultusu, taban alanı içinde olmalıdır.

7. Bir cismin ağırlık merkezi, cismin her durumda dengesini sağladığı noktadır. Ayakta duran bir kişinin ağırlık merkezi, göbeğin arkasında ve kalça kemiklerinin (karın/pelvis boşluğunun) ortasındadır. Yerçekimi çizgisi, ağırlık merkezinden geçen düşey çizgidir. Ağırlık merkezi yere yakın ve destek alanı genişse, cisim daha dengelidir. Ağırlık merkezi yerden yüksek ve destek alanı darsa, cismin dengesi kolay bozulur.

8. Aynı şekilde, kişi ayakta dururken ağırlık merkezi yerden yüksekte olduğundan; ayaklarını geniş açarak bastığında dengesini koruyabilirken, ayaklarını bitişik tuttuğunda dengesini kolaylıkla kaybedebilir

9. VÜCUT MEKANİĞİNİN TEMEL İLKELERİ

11. Tabanı kaymayan, terletmeyen, sıkmayan, yüksek topuğu olmayan; rahat bir ayakkabınız olsun Sadece yuvarlayamadığınız, itemediğiniz veya çekemediğiniz şeyleri kaldırın Ağır cisimleri çekmekten ziyade itmeyi deneyin, iterken dizinizden destek alın Mümkün olduğunca yüzünüz hastaya(kaldıracağınız cisme) dönük olsun Herhangi bir şeyi veya hastayı kaldırırken,döndürürken vücudunuzu omuzlarınızdan döndürmeyin (omurganız daima aynı düzlemde olsun)

12. Kaldıracağınız cisme /hastaya mümkün olduğunca yakın durun. Zorunluluk olmadıkça kollarınızı uzatarak kaldırmaya çalışmayın .      Ayaklarınızı omuzlarınızın genişliğinde açın ve yere tam basın   .    Yerden bir şey kaldırırken, daima dizlerinizi bükerek ve bacak kaslarınızı kullanarak yere çömelin, asla belinizden bükülmeyin

13. Kaldırma esnasında sırtınızı(omurganızı) düz tutun. Kalça kaslarınızı kasın ve karın kaslarınızı içe çekin  . Ayağa kalkarken bir ayağınızı hafifçe öne çıkarın. Bu sizin daha iyi dengede durmanızı sağlar.      Başınızı dik tutun, yumuşak ve dengeli iş yapın. Ani hareketler kaslara aşırı yük bindireceğinden yaralanmalara neden olabilir. Bir şeyi kaldırırken işbirliğini sağlamak için daima bir, iki, üç diye sayıp aynı anda kaldırmak en doğru davranıştır.   Kaldırırken, bacaklarınızı ve güçlü uyluk kaslarınızı kullanın daha zayıf olan bel kaslarınızı değil 

14. Hastayı nasıl kaldırabileceğinizi ve taşıyabileceğinizi, kaldırmadan önce planlayın, kaldırdıktan sonra çok geç olabilir Sedyeyi belinizden yukarı kaldırmaya çalışmayın. Sadece çok gerektiğinde hafif yükler omuz hizasına kadar kaldırılabilirler Hastayı veya bir cismi hareket ettirirken omurganızdan dönmeyin; dönecekseniz ayaklarınızı kullanarak tüm vücudunuzu döndürün

15. Mümkün olduğunca geri geri (arkaya doğru)değil, ileri(öne doğru) doğru yürüyün Var olan malzemelerden yükünüzü hafifletecek şekilde sonuna kadar yararlanın Sınırlarınızın farkında olun ve kahramanlık yapmayın. Çok ağır hasta olduğunda ya da uzun mesafe taşımanız gerektiğinde mutlaka yardım alın. Sedyeyi kaldırırken vücudunuzun (ellerinizin, kollarınızın, belinizin,  bacaklarınızın ve ayaklarınızın) durumu.

19. HASTALARA VERİLEBİLECEK YATIŞ VE OTURUŞ ŞEKİLLERİ POZİSYONLAR

20. Uygun Yatış Pozisyonu Nasıl Olmalı? İyi bir yatış pozisyonu sağlamak için yatağın düz, rahat ve destekleyici özellikte olması gerekir.

21. SIRTÜSTÜ(SUPİNE) POZİSYONU Sırtüstü yatış pozisyonu Boyun ve bel kavisleri normal eğimlerini korumalı. Yüksek olmayan ve eni geniş bir yastıkla yatılmalı. Normal boyun eğimini koruyacak şekilde başı ve boynu desteklemeli . (şişman olmayan bireyler yastıksız da yatabilir).

22. Yan yatış pozisyonu Omurga düz olmalı Baş altına konan yastık omur yüksekliğinde olmalı, Yastık omuzlara kadar inmelidir.

24. Sims pozisyon

25. Uygun Oturma Pozisyonu Nasıl Olmalı? • Baş dik, çene ileride, omurga dik, vesandalyenin arkalığınatümüyle temas etmeli, • Ayaklar yere temas etmeli, dizler hafifçe sandalyenin oturmalığından ayrı olmalı, • Kollar yanda rahat bir şekilde bırakılmalı, • 50 dakikadan daha uzun süreyle aynı pozisyonda oturmamaya özen gösterilmeli. • Çağımızda insanlar evde, okulda ya da işyerinde zamanlarının önemli bir bölümünü bilgisayar başında geçirmek durumunda kalıyorlar.

26. LİTOTOMİ POZİSYONU

27. DORSAL REKUMBENT POZİSYON

28. KNEE-CEST(DİZ-GÖĞÜS) POZİSYONU

29. Uygun ayakta duruş pozisyonu nasıl olmalı? Baş, boyun omurlarında hafif bir eğim meydana getirecek şekilde dik ve çene biraz önde olmalı, Omuzlar dik ve aynı zamanda sırt omurlarına hafif bir eğim sağlayacak, omurgaya da maksimum uzunluğunu verecek şekilde geriye çekilmiş olmalı, Göğüs önde, kalça kasları kasılmış olup, bel omurları hafif bir eğim oluşturmalı, Kollar vücudun iki yanında, dirsekler biraz gevşek. Kolların dirsekten aşağı kısmı vücuda yakın, el ayası içe dönük ve parmaklar hafif bükülü olmalı, Diz kapakları yüzle aynı yönde ve dizler hafif gergin pozisyonda olmalı, Ayaklar karşıya bakmalı ve bacaklar bilekle 90 derecelik açı oluşturmalı, ayak tabanı yere tam olarak basmalı.

43. ROM EKSERSİZLERİ Boyun: Omuz: Dirsek: *Fleksiyon *Fleksiyon *Fleksiyon *Ekstqansiyon *Ekstqansiyon *Ekstqansiyon *Hiperekstqansiyon *Abdüksiyon *Lateral Fleksiyon *Addüksüyon * Rotasyon *İnt. rotasyon *Ekst. rotasyon

44. El bileği: Parmaklar: Ayak bileği: *Fleksiyon *Fleksiyon *Dorsa fleksiyon *Ekstqansiyon *Ekstqansiyon *Planter fleksiyon *Radyal deviasyon *Abdüksiyon *Sirkümdiksiyon *Unlar deviasyon *Addüksüyon *Sirkümdiksiyon *Sirkümdiksiyon *Opozisyon Ayak parmakları: Kalça ve diz: Vertabral kolon: *Fleksiyon *Fleksiyon *Fleksiyon *Ekstansiyon *Ekstansiyon *Ekstansiyon *Abdüksiyon *Hiperekstansiyon *Addüksüyon *Lateral fleksiyon *İnt. Rotasyon *Rotasyon *Ekst. rotasyon

50. TERAPOTIK EGZERSIZLER Fiziksel engellilik/özürlülük oluşturan sorunların önlenmesi veya tedavisi amacı ile kişinin hareketliliğini sağlamaya yönelik ve kişinin fonksiyonlarında artışın hedeflendiği egzersizlerdir.