ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞLETMELERİN KURULUŞ SÜRECİ

1. ÜÇÜNCÜ BÖLÜMİŞLETMELERİN KURULUŞ SÜRECİ

2. A. KURULUŞ YERİ VE KURULUŞ YERİ SEÇİMİ Kuruluşyeri, işletmenin faaliyette bulunduğu yerdir Optimum kuruluşyeri, maliyetin en düşuk, karın ise en yüksek olmasını sağlayan yerdir Uygun bir kuruluşyerine sahip olan işletme rekabet üstünlüğü sağlar

3. Kuruluş yeri kararı alırken, araştırmalara dayandırılmalıdır. (büyüklüğü, ekonomik ve teknik faktörler) Yatırım yapmaya karar veren bir muteşebbis neyi, nasıl ve hangi maliyetle üreteceğine karar vermek için, üretimi yapacağı yeri belirlemesi önemlidir.

4. KuruluşyeriniEtkileyenFaktörler PazarAraştırması ve TalepTahmini • talebibelirlemek • müşteriprofili ve talep düzeyi • ödenebilecekfiyatdüzeyigibikonulardaaraştırmayapmak Girişimcilere, pazarıngenel yapısıileilgilibilgilerverir vebubilgilere göre yatırım yapıp yapmamayakararverirler

5. Pazar araştırması sonucunda, yatırım tutarı ve üretilecek ürünün birim maliyeti belirlenir. Böylelikle ürünün satılabileceği fiyat düzeyi tespit edilir Fiyat düzeyi, birim maliyetinden fazla olursa yatırımdan vazgeçilir

6. Pazar araştırması, işletmelerin rakiplerini ve aracı kuruluşları tanımalarına fırsat verir. Bunun yanında, dağıtım için kullanılacak toptancı ve perakendeci tespit edilir. Çalışma şartları belirlenir

7. Pazararaştırmasındabilgilerderlenirken, ikitürveridenyararlanılır: Birincieldenveriler, girişimcininveyabuişikendinemeslekedinmisolankişi veyakuruluşlararacılığıyla elde edilen verilerdir. İkincieldenveriler, dahaöncebenzerkonudaçalışma yapmışolançeşitlikuruluşlardaneldeedilenverilerdir

8. Toplanan veriler sonucunda, bir talep tahmini yapılır. Talep tahmini, ilgili pazarda üretilmesi düşünülen mal veya hizmetin ne kadar talep edileceğini ifade eder. Talep tahmini, işletmenin büyüklüğünün ve kapasitesinin belirlenmesinde son derece önemlidir

9. Talep iki şekilde incelenmektedir. • Potansiyeltalep Pazardamevcutşartlar altındatüketicilerin sayısıveriiken, satın alınabilecektoplam mal veyahizmetmiktarıdır. 2. Fiili talep Belli bir dönemde talebin ne kadar olduğunu gösterir.

10. B. KURULUŞ AŞAMALARI Kuruluş aşamasının en önemli ve en kapsamlı çalışmasıfizibilite etütleridir. Bu etütlerden sonra yatırımın karlı olacağı belirilenmişse yatırım kararı alınır.

11. Aşamalar • ProjeYatırım Düşüncesi • Fizibilite (Yapılabilirlik) Çalışmaları • Fizibilite Raporu

12. ProjeYatırımDüşüncesi İşletme açısından yatırım, işletmeye ileride gelir sağlamak amacıyla yapılan her tür harcamadır. (arsa, bina, makine, stoklar, lisans, patent hakkı ve firma değeri için yapılan her tür harcama)

13. işletmelerin yapIklarIyatIrImlarİkİye ayrIlIr 1.Üretim amaçlı yatırımlar: 1.1. Stok yatırımları (kısa süreli) 2.2. Sabit sermaye yatırımları (uzun süreli) 2. Mali veya finansal amaçlı yatırımlar.

14. İşletmelerinYatırımlarıİkiyeAyrılır 1.Üretim amaçlı yatırımlar: 1.1. Stok yatırımları (kısa süreli) isletmenin hammadde, yan mamul, mamul ve yardımcı malzemeler için yaptığı yatırımlardır. 1.2. Sabit sermaye yatırımları (uzun süreli) Mal veya hizmet üretimi için gerekli olan, arsa, bina, makine ve patent gibi sabit varlik değerlerine yapılan harcamalardır ve dörde ayrılır.

15. İşletmelerinYatırımlarıİkiyeAyrılır • Mali veyaFinansalamaçlıyatırımlar. Sermaayeninüretim dışında belli birkazançsağlamakamacıyla, hissesenedi, tahvilveyahazinebonosugibialanlara yönlendirilmesidir.

16. Sabit Sermaye Yatırımları • Kuruluş Yatırımları • Rasyonelleşme Yatırımları • Tevsi/Genişletme Yatırımları • Yenilenme yatırımları

17. 2. Fizibilite (Yapılabilirlik) Çalışmaları • Yatırımkonusunda doğrukararverilebilmesi için, girişimcininalternatifyatırım alanlarınıdikkatli biçimdearaştırmasıgerekir. Böyle bir araştırma sonucunda girişimci, ön eleme yapar. Daha sonra da yatırım alanlarının tespit edilebilmesi için, çeŞitli etütler yapması gerekir

18. Bu etütler genel olarak iki kısımdan oluşur. 1.Olanak Etüdü Ülkenin doğal kaynakları, diğer üretim faktörlerinin durumu, ithal olanağının olup olmaması, ülkede izlenen ekonomi politikaları ve rakiplerin durumu gibi, konularda yapılan araştırmalar 2. Fizibilite Etüdü Hukuki, teknik, ekonomik ve finansal analizlerdir

19. Fizibilite etütlerinin amacı en karlı yatırımın seçimini sağlamaktır. Fizibilite etütleri sonunda ortaya çıkan fizibilite raporu ekonomik, teknik, hukuki veya mali açıdan olumsuz ise, söz konusu yatırım düşüncesinden vazgeçilir. Bu nedenle fizibilite etütleri, ön proje, "yapılabilirlik" veya "uygulanabilirlik" etütleri olarak da bilinir.

20. FizibiliteEtüdünde 4TemelÇalışma: • PROJE FİKRİ • ETÜT ÇALIŞMALARI(Ekonomik,Teknik,Finansal,Hukuki) • PROJENİN UYGULANMASI (Yatırım) • DENEME ÜRETİMİ VE ÜRETİME GEÇİŞ

21. EtütÇalışmaları: • 1. EKONOMİK ANALiZ • Pazararaştırmasıve taleptahmini • Işletme buyüklüğünün ve kapasitesinin belirlenmesi • Işletmenin kuruluşyerinin seçimi.

22. EtütÇalışmaları: • 2. TEKNIK ANALIZ Yatırımkararınınalınmasıvefizibiliteraporununhazırlanması için, teknikelemanlartarafından yapılananalizeteknikanalizdenir. Projeninteknikolarakyapılabilirliğiniaraştırmayıhedefleyenanalizyöntemidir. Projeningerçeklestirilmesiiçinalternatifteknolojilervarsa, bunların değerlendirilmesiveuygunolanteknolojininseçilerekgereklisabitsermayemiktarlarınıntahminedilmesibukapsamdadır.

23. Teknikanalizinkapsaminagirenbaslıcakonular: • isletmenin kurulacağı arazinin seçimi • Uretimde kullanılacak teknolojinin seçimi • Kullanılacak makinelerin analizi ve seçimi • Hammadde ve yardımcı malzeme analizleri ve seçimi • Donatım araçlarının seçimi • Enerji analizleri ve kullanılacak enerji türünün seçimi

24. EtütÇalışmaları: • 3. FİNANSAL ANALİZ İşletmeninkurulması için gerekliolanfonlarınmiktarınınhesaplanması, kredisağlanması, işletmeningelirvegidertahminleriveişletmeninkarlılıkdurumuylailgilianalizlerikapsar.

25. FinansalanalizinAmacı, İşletmeiçingerekliolanyatırım sermayesiileçalışmasermayesitutarının, ürünmaliyetininveyatırımdanbeklenenkazancın hesaplanmasıdır

26. Finansal analiz içinde yer alan konular: • Yatırım tutarının hesaplanması • İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin yapılması • Finansal kaynakların hesaplanması • Işletmenin karlılık durumuyla ilgili analizlerin yapılması • Organizasyon/örgüt yapiısının belirlenmesi

27. finansalanalizaşamasindakı bazigiderkalemleri • Etüt ve proje giderleri • Patent ve knowhow (teknik bilgi) giderleri • Arazi bedeli ve inşaat işlerine ilişkin giderler • Ulaştırma yatırımları • Demirbaş ve taşıt alımları • Beklenmeyen giderler ve faizler

28. EtütÇalışmaları: • 4. HUKUKi ANALIZ. Hukukianalizilekurulmasıplanlananişletmeiçin, hukukiyapınınseçimi, kuruluşveüretimiçingerekliizinlerin (ruhsatların) alınmasıiçinyerinegetirilmesigerekenyasalkoşullarınbelirlenmesigibikonulardaçalışmalaryapılır

29. Hukuki analiz kapsamında, mali sorumluluklar, vergilendirmedeki farklılıklar, kredi sağlama olanakları gibi konularda inceleme yapilır.

30. 3. Fizibilite Raporu • Fizibilite raporu, Ekonomik, Finansal, Teknik ve Hukuki analizden elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanır. • Bu raporda, düşünülen yatırımın karlı olup olmadığı belirtilir. • Yatırım sonucunda ne kadar kar edileceği, pazardaki konumun ne olacağı gibi konularda bilgi sunulur.

31. 3. Fizibilite Raporu • Gereken sermayenin ne kadar olduğu, ne kadar işletme sermayesine ihtiyaç duyulduğu, kredi olanaklarının ne olduğu gibi konularda kapsamlı bilgiler verilir. • Fizibilite raporlarında, yatırım için gerekli teçhizatın teknoloji düzeyi, pazarda geçerli teknoloji ve rekabet gücü gibi konularda, teknik inceleme sonuçlarına yer verilir.

32. 3. Fizibilite Raporu • Fizibilite raporunda, hukuki araştırma sonuçları da yer alır. • Bu bölümde, kredi olanakları, vergilendirme durumu gibi konular doğrultusunda, işletmenin sahip olması gereken hukuki yapının ne olduğuna ilişkin inceleme sonuçlarına ayrıntılı olarak yer verilir • Bu raporun sonuç kısmında, yatırımın gerçeklestirilmesine yönelik olumlu veya olumsuz bir gorüşbildirilir.

33. 3. Fizibilite Raporu • Fizibilite çalışmaları sonucunda hazırlanan rapor, yatırımın gerçeklestirilmesi yönünde ise, yatırım kararı verilir. • Yatırım kararından sonra yatırım projesi hazırlanır ve fiziksel yapının oluşturulmasına başlanır.

34. 3. Fizibilite Raporu • Bu aşamada bir işletmenin kurulabilmesi için ilgili tüm aşamalar olumlu olarak değerlendirilmiş, gerekli izinler alınmış, kaynaklar temin edilmiş dolayısıyla faaliyete başlanmiş demektir. • Planlanan projeler yetkili kişilerce yürütülür ve yatırım fikri uygulamaya konur.

35. C. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE AŞAMALARI • İşletmenin kuruluşyeri, işletmenin faaliyetini südureceği yerdir. • Doğru yerin seçimi maliyetleri düşürür, dolayısıyla gelirleri artırır. • Maliyetlerin en düşük, karların en yüksek düzeyde gerçeklestirilmesine katkı sağlayan faktörlerin bir araya geldiği yer en uygun veya optimum kuruluşyeridir.

36. KURULUŞ YERİ • Kuruluş yeri, bir işletmenin tedarik, üretim, depolama ve dağıtım gibi temel fonksiyonların ve ekonomik amaçlarının gerçekleştireceği yerdir • KURULUŞ YERi = KONUMLUK YER

37. 1.KuruluşYeri Seçimi • İşletmelerinkurulması 3şekildegerçekleşir; • yeni bir işyerinde yeni bir işletme kurmak • varolanbirişlerindeişintürünüdegiştirmek • işiveişyerinidevralmaktır

38. Kuruluşyeri aşamaları • Işletmeyeriseçimine esasolacakkriterlerinbelirlenmesi • Alternatif maliyetlerin belirlenmesi • Işin türününbelirlenmesi

39. KURULUŞ YERI SEÇİMİ GENELDEN ÖZELE DOĞRU ÜÇ AŞAMADAN OLUR • Tesisin kurulacağı bölgenin seçimi. • Bölgenin belirli bir yerinin seçimi • Belirlenen yer içerisinde tesisin kurulacağı alanın seçimi.

40. KuruluşSırasındaYapılacakİşlemler • Işyerinin ticaret unvanınin belirlenmesi • Ana sozleşmenin hazirlanmasi ve noterden onaylatilmasi (isyeri sirket ise) • Bir dilekçe ekiyle Sanayi Ticaret Bolge Müdurlugüne başvurulmasi • Ticaret siciline basvurulmasi, • Ticaret Sicil Gazetesinde yayinlanmasi

41. 2. KuruluşSırasındaYapılacakİşlemler • Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmesi işlemi ile ayni gun vergi dairesine basvuru yapilmasi, • isletmenin kullanacagi matbu evrakların basimi • Vergi levhasinin ve numarasinin alımi • SSK. ve BagKur islemleri

42. 3. KuruluşDosyasıHazırlama • Noterden ticari ünvan tasdiknamesi düzenlenir. • Resimli, 4 nüsha, nüfus cüzdanı (kimlik kartı) sureti çıkarılır. • İsyerinin bağlı bulundugu Belediye Başkanlığından, işe Başlama Belgesi alınır. Bu belgeyi alabilmek için BelediyeBaşkanlığına aşağıdaki belgeler verilir:

43. BelediyeBaşkanlığına Verilen Belgeler • Dilekçe • Ticari ünvan tasdiknamesi • kimlik kartI süreti,Notertasdikliişyeritapusuveyakirakontratı • İkametgah belgesi

44. 4. İşletme Kurmada Yasal İzinler • Ticaret ve Sanayi Odasına üye olmak • Bölge Sanayi Müdürlüğüne başvurmak • Belediyeden izin almak • Vergi dairesine kayıt. • Sağlık izinleri • Sosyal sigortalar kurumuna bildirim.

45. 5. KuruluşYeriFaktörleri • A. HAMMADDE Üretilenürününmaliyetlerinietkileyen en önemlikalemlerdenbiridir. Hammaddeninyoğun olarakbulunduğu yerler, hammaddemaliyetlerinidüşürür. Bugiderlerin yüksek olması, işletmenin rekabet gücünü olumsuz yönde etkiler.

46. Hammaddelerçabukbozulantarımsalürünlerise, tarımsalgıdasektöründekiişletmeler, buürünlerinbolyetiştiğiyerlerdekurulmalıdır.( Konserve, meyvesuyu, dondurulmussebzeisletmeleri) Hammaddesinintaşınmasıözelvepahalıambalajlargerektirenhammaddeleriişleyecekisletmelerinkuruluşyerihammaddekaynaklarınayakın olmalıdır. (et, süt, meyvevesebzeisleyenişletmeler)

47. Özelliklekömürvedemirçelikgibisanayiyatırımlarıve petrol doğalgazgibilikithammaddelereaityatırımların, kaynağa yakın yerlerdeyapılmasıtaşımamaliyetleriniönemliölçüdedüşürür • Işletme, hammaddelerinişlenmesindensonra, eldeedilenyarı mamüllerikullanaraküretimyapacakise, buyarı mamüllerinüretildigiüretimalanlarınayakın olmakönemkazanır

48. 5. KuruluşYeriFaktörleri • B. PAZAR Tüketicinüfusunartması durumundapazarayakınlık önemlibirfaktördür. Pazarınbüyümeolanakları, fırsatvetehditlerdir. Bu durumda SWOT Analiziilepazarınkuvvetlivezayıf yönleri, fırsatvetehditleribelirlenirveonagöre yatırımkararıverilir.

49. 5. KuruluşYeriFaktörleri • C. ENERJI VE SU KAYNAKLARI Üretimde kullanılacak enerji türünün; elektrik, petrol, nükleer veya kömür olmasına göre enerji ihtiyacı, işletmenin kuruluş yerinin seçiminde belirleyici olur. Enerji kaynağı olarak petrol ve kömür kullanan işyerleri petrol rafinelerine ve kömür ocaklarına yakın bölgelerde kurulur.

50. 5. KuruluşYeriFaktörleri • D. IKLIM KOŞULLARI iklim koşulları calışanların sağlığını, performansını, verimliliğini ve etkinliğini önemli ölçüde etkiler. işyerinde işi, nemlilik, ses ve gürültü düzeyleri gibi ergonomik faktörler, kuruluşyeri faktöru olarak gözönünde bulundurulmalıdır. Iklim koşulları, üretimi yapılacak ürüne göre dikkate alınmalıdır