1 / 38

Demograficzny obraz polskiej starości

Demograficzny obraz polskiej starości. Kiedy zaczyna się starość?. Meno- i andropauza. Świadczenia socjalne, uprawnienia. 60/65 lat. Na ile lat się czuję? Ile lat dają mi inni?. Przejście na emeryturę. Zakres i jakość ról społecznych. Periodyzacja życia ludzkiego.

dale-chapman
Download Presentation

Demograficzny obraz polskiej starości

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Demograficzny obraz polskiej starości Zofia Szarota

  2. Kiedy zaczyna się starość? Meno- i andropauza Świadczenia socjalne, uprawnienia 60/65 lat Na ile lat się czuję? Ile lat dają mi inni? Przejście na emeryturę Zakres i jakość ról społecznych

  3. Periodyzacja życia ludzkiego

  4. Periodyzacja ludzkiego życia: 0 – 120 lat

  5. Wewnętrzny podział starości (WHO)

  6. DRUGIE PRZEJŚCIE DEMOGRAFICZNE Zmiany: 1) płodności - spadek dzietności, brak zastępowalności pokoleń, 2)preferencja związków niesformalizowanych, alternatywne wzory życia rodzinnego, 3) spadek umieralności, wydłużanie się trwania życia, 4) nasilenie migracji, 5) aspiracje edukacyjne jednostek, 6) dbałość o wysoki poziom życia wyznaczają zmianę struktury demograficznej: zmniejsza się liczba dzieci i młodzieży, przyrasta odsetek osób starszych.

  7. Cztery pokolenia… równocześnie, choć w różnym czasie historyczno-kulturowym właściwym dla indywidualnych biografii, będą żyli przedstawiciele czterech pokoleń – wnuczęta, rodzice, dziadkowie i pradziadkowie. Starzejąca się populacja jest najważniejszym czynnikiem demograficznych przekształceń XXI wieku. Fot. Science Photo Library

  8. Przyczyny starzenia się społeczeństw • Wzrost gospodarczy, poprawa jakości życia społeczeństw • Poprawa warunków higienicznych i zdrowotnych, postęp w medycynie i technologii medycznej • Wydłużenie przeciętnego trwania życia jednostek, spadek umieralności • Emancypacja, skolaryzacja, praca zawodowa, awans społeczny kobiet • Zmiana modelu rodziny: zanikanie rodziny tradycyjnej, wielodzietnej na rzecz rodziny nuklearnej, małej, dwupokoleniowej • Brak prostej zastępowalności pokoleń - zerowy bądź ujemny przyrost naturalny

  9. Demograficzny pomiar starościstopa starości, iloraz starości • Udział w populacji generalnej osób w wieku 60 lat i więcej (WHO) • Udział w populacji generalnej osób w wieku 65 lat i więcej (ONZ, Eurostat) • Udział w populacji generalnej osób w wieku emerytalnym (poprodukcyjnym)

  10. Fazy procesu starzenia się społeczeństwa WHO ONZ

  11. Globalny postęp starzenia się Global ageing. State of theWord`solderpeople 2002. HelpAge International, London 2002. Worldpopulationprospects: The 2006 revision, UN, New York, 2008.

  12. Ludność według płci i wieku w 2002 i 2030 roku

  13. Podwójne starzenie się: rzeczywista i prognozowana liczba osób w wieku 65 i więcej lat, w tym osób w wieku 80 lat i więcej, dane w milionach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Światowego

  14. Ludność po 65. r.ż. w krajach UE, w roku 2010 (w %)

  15. Udział w populacji generalnej osób po 80. r. ż. w 2010 r. źródło: Eurostat 2011

  16. Dzietność i trwanie życia w Polsce. Prognoza do 2030 r. Średni wiek rodzącej Polki: 1990 rok – 23 lata; 2012 rok – 29 lat. Statystyczna Polka rodzi pierwsze dziecko mając 27 lat.

  17. Dla krajów Unii Europejskiej 40,9 lat. Niemcy = 44,2 lat Portugalia = 28,8 lat Dane na 2010 rok Mediana wieku dla Polskistatystyczna wartość, poniżej i powyżej której znajduje się po połowie ludności

  18. W Małopolsce kobiety dożywają średnio 80 lat, mężczyźni 72 lat. W Łódzkiem kobiety dożywają średnio 78 lat, mężczyźni 68 lat (2012). W Afryce: 46 lat W Wielkiej Brytanii:79 lat (raport WHO, IX`2007)

  19. Dane za rok 2013 (portal wiedzy wp.pl) Źródło: http://infografika.wp.pl/title,Dlugosc-zycia-Polakow-a-sytuacja-w-naszych-szpitalach,wid,15124438,wiadomosc.html

  20. Udział % poszczególnych grup wiekowych w populacji generalnej Polski w latach 2002 i 2011 (GUS XII`2011) Zofia Szarota

  21. Starość jest kobietą…Ludność w Polsce powyżej 40. r.ż. wg płci

  22. Diagnoza – prognoza demograficzna z uwzględnieniem płci i podwójnego starzenia się, dane dla Polski wyrażone w %

  23. Wskaźniki jakości życia osób starszych • zasoby zdrowotne, sprawność funkcjonalna i sprawność fizyczna • zakres interakcji społecznych w rodzinie, grupie przyjaciół, znajomych, sąsiadów • satysfakcja z kontaktów z otoczeniem, satysfakcja z życia społecznego • otrzymywane wsparcie emocjonalne • sytuacja materialna • zdarzenia krytyczne • historia pracy zawodowej • aktywność autokreacyjna • stan psychologiczny, psychiczny dobrostan, satysfakcja z życia, cieszenie się życiem, wiara w przyszłość, optymizm

  24. Poziom wykształcenia a miejsce zamieszkania osób 65-letnich i starszych w 2002 r. (dane w %)

  25. Samoocena stanu zdrowia emerytów na tle ogółu Polaków – dane za rok 2011

  26. Stan cywilny osób w wieku 60 lat i więcej, 2002 (NSP),w %

  27. Sytuacja mieszkaniowa (badania CBOS, XI 2009)

  28. Sytuacja ekonomiczna Ubóstwo emerytów jest zjawiskiem mniej dotkliwym niż bieda rodzin wielodzietnych, bezrobotnych. Sytuacja ekonomiczna obecnego pokolenia osób starszych jest relatywnie korzystna, w porównaniu ze stanem w minionych dekadach. Dowodzi tego fakt, że ludzie starzy stanowią kilka procent ogółu osób znajdujących się w sytuacji trwałego ubóstwa. Mając uprawnienia do stałego źródła utrzymania (emerytury, renty, zasiłki pielęgnacyjne), są w lepszej sytuacji ekonomicznej niż inne grupy wiekowe bądź społeczne.

  29. Stosunek wartości względnej mediany dochodu osób powyżej 65 lat w porównaniu z osobami w wieku poniżej 65 lat, 2007 (%). Monitor Europejski 2010 Zofia Szarota

  30. Wyposażenie gospodarstw domowych w niektóre urządzenia i sprzęty trwałe w 2011 roku

  31. emerytura • Dla 92,6% osób w podeszłym wieku świadczenie emerytalne jest podstawowym źródłem utrzymania. • 30% polskich emerytów wspiera finansowo swoich bliskich, a jedynie 15% z takiej pomocy korzysta. • Pomocy finansowej potrzebuje 38% gospodarstw domowych emerytów i rencistów, jednak korzysta z niej zaledwie 11%.

  32. Samoocena sytuacji materialnej (2011)

  33. Odsetek emerytów a wysokość świadczenia emerytalnego ZUS brutto w marcu 2011 r., przy średniej = 1721,01 zł

  34. Najstarsi Polacy są grupą o szczególnych cechach: • Silne sfeminizowanie. We wszystkich przedziałach wiekowych wyraźnie zauważalna jest liczebna przewaga kobiet. Wynika to z tzw. nadumieralności mężczyzn oraz determinowanego biologicznie dłuższego życia kobiet: na 100 mężczyzn w wieku 60 - 64 lata przypadają 122 kobiety w tym samym wieku, natomiast na 100 stulatków – 372 seniorki • Wyraźnie wyodrębniająca się subpopulacja „starych starych” (wzrastający odsetek osób po 75. r. ż.) • Dostrzegalna niepełnosprawność (deficyty zdrowotne, wielochorobowość, zwłaszcza po 75. r. ż.)

  35. Najstarsi Polacy są grupą o szczególnych cechach: • Niski (jednak rosnący) wskaźnik wykształcenia (skolaryzacji), zwłaszcza kobiet • Wysoki stopień bezradności technologicznej (na 11 mln osób w wieku „50+”, stanowiących 29% polskiego społeczeństwa, tylko 3,7% korzysta z Internetu) • Przewaga gospodarstw jednopokoleniowych, jednoosobowych (singularyzacja) i dwuosobowych • Subiektywnie skromne zasoby finansowe. Posiadając stałe źródło dochodów, znajdują się w relatywnie zadowalającej sytuacji materialnej • Poczucie marginalizacji społecznej.

  36. Dziękuję za cierpliwość i uwagę Zofia Szarota

More Related