990 likes | 1.39k Views
Çalışanlarda Kas İskelet Sistemi Yakınımları. Dr. Ayşegül Çakmak. Temel hastalığımız. Birikici Tra v ma Hastalığı ( BTH ) Tekrarlayıcı Stres Yaralanması ( TSY ) Tekrarlayan Hareket Travması ( THT )
E N D
Çalışanlarda Kas İskelet Sistemi Yakınımları Dr. Ayşegül Çakmak
Temel hastalığımız... • Birikici Travma Hastalığı (BTH) • Tekrarlayıcı Stres Yaralanması (TSY) • TekrarlayanHareketTravması (THT) • Tekrarlayıcı hareketler veya vücudun aşırı çevrilmesi sonucu oluşan veya tetiklenen ağırlıklı olarak boyun ve üst ekstremiteyi tutan kas, tendon veya sinir yaralanmaları
Problem büyük; • Wells ve ark. 2000’de, otomobil parçası sektöründe çalışanların %80’i geçen yıl en az bir kez atak • İngiltere’de 2001’de 14.4 milyon iş günü kaybı • Maliyet 10 milyar pound/yıl • Aileler için önemli • Her hafta 500 kişi işini kaybediyor • Sosyal problem, yaşam kalitesi
Rölatif Risk Düşük sosyal destek Yüksek beklenti Kalifiye olmayan iş Bilgisayar başı geçen zaman:1,5-5 saat Kötü pozisyon Kadın/Erkek Polanyi (1998) American Journal of Industrial Medicine
Kişi neden kronikleşir; • Sarı, mavi, siyah bayraklar • Medikal durum • Kondüsyon azlığı • Aktiviteler...
Sarı bayraklar • Ağrı şiddeti/fonksiyonel kısıtlılık • Genel sağlık durumunun kötülüğü • Psikolojik stresler • Depresyon • Korku sakınımı • Ağrı davranışı
Mavi bayraklar • İş tatmini (tatminsizliği) • İşten uzak kalma süresi • Mesleği • İşe dönme isteği
Siyah bayraklar • İşe ait • Zaman baskısı • Yönetim özellikleri • İşe dönüşün özendirilmesi
Kronik ağrı: Psikofizyolojik boyut Travma Koruyucu korseleme Koruyucu kas spazmı Eklem sertliği Eklem immobilitesi Kullanmama atrofisi
Anahtar konular • Nötral pozisyon (IYI) • Yerçekimi olmayan bir ortamda vücudumuzun aldığı pozisyon (örn; uzayda) • BTH’nın seyrek olduğu duruş • Statik Pozisyon (Kötü) • Kan akımının yavaşlaması ile kas yorgunluğunun ön planda olduğu duruş
Kıkırdak endplate • Glikoz ve oksijen gibi noniyonik maddeler temel olarak endplate’den diffüze olur, • Oksijen eksikliği, anaerobik metabolizmayı, laktat ve pH’yı arttırır.
Ne zaman şüphelenilmeli? • Ellerinizisık sık sallama ihtiyacı • Ele alınan cisimleri düşürme korkusu DIKKAT! • Kronik bel ağrısı • Sıkı kavanozları, kapı kollarını açmada zorlanma • Ağrıyı azaltmak için elleri, boynu ovuşturmak • Gece uyanarak kolları sallama ihtiyacı
İşe bağlı KISH • Özellikle akut travma ile değil, tekrarlayan kronik travmaların sonucu
Sık görülen yakınımlar:Miyofasial ağrı sendromu (MAS) - Her yaş ve cinsde görülür. - Özellikle sedanter yaşayan genç-orta yaşlı kadınlarda semptom verir. - Kronik ağrı sendromlarının en sık nedenlerindendir. - Ağrı kliniklerine başvuran hastaların yaklaşık %75-85’ine bu tanı konulmaktadır.
Kaslar niçin önemli? • Öne eğilme ile diske binen yük 5000 newton’dan fazla- Vücut ağırlığının 10 katı • Kasları olmazsa omurga sadece 5 kg taşıyabiliyor • Kaslar önemli bir destek
Özellikleri • Lokal ağrı ve yaygın sertlik, tutukluk, uyuşma, kuvvetsizlik, • Gergin bant varlığı, • Palpe edildiğinde ortaya çıkan ağrının klasik bir yayılımı olan tetik nokta, • Otonom komponentlerin bulunması, • Tuzaklanmalar ve psikososyal disfonksiyonun eşlik etmesi,
İmpingement Sendromu • Omuzun 90° abduksiyonda ve daha yukarıda çalıştırılması ile ortaya çıkan supraspinatus tendonunun kronik zorlanması • Kolu yukarıya kaldırırken ağrı • Omuz üzerine yatamama
Lateral epikondilit • El bileği dorsifleksörlerinin yapıştığı lateral epikondilde ortaya çıkan, devamlı zorlanma ile bağlantılı inflamasyon, • El bileğinin dorsifleksiyonda dirence karşı çalıştığı durumlarda görülür, • Lateral epikondil palpasyonla hassastır, dirence karşı el bileği dorsifleksiyonu ağrı oluşturur.
Medial epikondilit • El bileği palmar fleksörlerinin yapıştığı medial epikondilin devamlı zorlanması, • Aşırı yük taşımak ve el bileğini palmar fleksiyonda tutan hareketler, • Golfçülerde sık,
Karpal tünel sendromu • Karpal tünel sendromu • Sinirle aynı kanaldan geçen tendonlar inflame olduğunda sinire daha az alan kalır.
Karpal tünel sendromu • N. Medianus’un karpal tünel içinde sıkışması, • Tünelin tavanını lig. carpi transversum, tabanını el bileği kemikleri oluşturur. • İçinden parmakların yüzeyel ve derin fleksörleri, n.medianus geçer.
Karpal tünel sendromu- etyoloji • Genelde idiopatik- postmenapozal kadınlarda, • Gebelik, • Tekrarlayan travmalar- bilgisayar kullanımı, ev hanımları, müzisyenler • Hipotiroidi, RA, kristal artropatileri,
Karpal tünel sendromu- semptomatoloji • İlk 3.5 parmakta uyuşma, ağrı • Ağrı gece fazla, uykudan uyandırır- “tingling arazı” • Opponens pollisis ve abduktor pollisis brevis kaslarında güçsüzlük- tenar atrofi • Tinnel testi, Phalen testi (+)
Meraljia parestetika • N. Cutaneus femoralis lateralis’in spina iliaca anterior superior aşağısında lig. inguinale tarafından sıkıştırılması. • Şişmanlama, gebelik, dar kıyafetler, devamlı ağır taşıma kolaylaştırır. • Uyluk dış yan yüzü, bazen gluteuslarda duyu kaybı olur. • Tanı lidokain enjeksiyonu ile konulur.
Tarsal tünel sendromu • N.tibialis posterior’un , a. tibialis posterior, m.fleksör hallucis longus, m. digitorum longus ve m. tibialis posterior’un geçtiği kanalda sıkışması, • Fleksör retinakulum’un travmalarla kalınlaşması, ayakta valgus deformitesi, arka tibial kompartmanda tendon kılıfı inflamasyonu nedenlerdir.
Tarsal tünel sendromu • Özellikle gece ortaya çıkan ayak tabanı ağrı ve parestezileri, • Ayak bileği iç yanına basınç veya zorlu pronasyon semptomları uyarır, • Lokal submalleolar şişlik olabilir.
Omurga ağrıları • En sık görülen yaralanma tipi-Üretim sektöründe • Doğru egzersizler ve doğru kaldırma pozisyonları önemli
Omurga • Destek amaçlı • Omuriliği korur • Dönme ve eğilme fleksibilitesi sağlar • Kaldırma amaçlı değildir • Yaralanma nadiren tek bir travma ile olur
Çalışma alanı • Sandalye • Monitör • Klavye • Mouse (Fare) • Masa
Sandalye • Uygun sandalye seçiminde, • Yükseklik • Derinlik • Açı • Bel desteği • Kol desteği • Tilt
Nötral postür, • Oturma • Baş omuzlar üzerinde dengeli • Omuzlar gevşek, önde değil • Ön kol ve uylukzemine paralel, üst kol ve alt bacakla 90° açıda
Sandalye • Ayaklar yerde veya ayak desteğinde rahat yerleşmiş, • Bel destekli, • Bacakların arkası destekli • Kol destekleri omuzu ve kolları destekler pozisyonda • Rahat olduğunuz...
Monitör Pozisyonu • Direkt olarak karşınızda • Gövdeden kol uzunluğu kadar uzakta • Monitörün üstü göz hizasında veya hafif aşağıda
Klavye taşıyıcısı • Kişinin vücut yapısına göre değiştirilebilmesi avantajı • El bilekleri nötral pozisyonda