KAZANIMLAR

1. KAZANIMLAR 1.Tarihsel süreçte Türk devletlerinde yönetim şekli ve egemenlik anlayışındaki değişim ve sürekliliği fark eder. .

2. Kişi egemenliğinden, millet egemenliğine geçilmiştir Kurultay'dan Meclise Türk Devletlerinde şimdiye kadar hangi yönetim şekilleri uygulanıldı? Orta Asya Türk Devletlerinde yönetimde kimler bulunur ve görevleri nelerdir? 23 Nisan 1920 tarihinin Türk tarihi için önemi nedir? Kısaca devleti yönetme gücüne egemenlik denilmektedir Egemenlik ne demektir?

3. Kut Anlayışı Orta Asya’daki Türk Devletlerinde devlet hükümdarın ailesinindir. Çünkü Türk toplumunu güçlü kılmak, giydirmek, tok tutmak için Gök Tanrı tarafından hükümdar ailesi görevlendirilmiştir. Devleti yöneten kişi de Kağan, Hakan, Han gibi unvanlar kullanmıştır. Egemenliğin dini kaynaklı olduğunu gösterir Yönetme yetkisi aileye verildiği için devlet ailenin ortak malıdır Hükümdar ailesi arasında taht mücadelesine neden olmuştur Bu durum halkın hükümdar ailesine bağlılığını artırmıştır Orta Asya’daki devletlerdeki bu yönetme yetkisinin tanrı tarafından verildiği inancın adı nedir? Kut Anlayışının sonuçları nelerdir? Taht mücadelesi Türk devletlerini nasıl etkilemiştir

4. Kurultay Türklerde devlet işleri “kurultay” adı verilen bir mecliste görüşülür ve karara bağlanırdı. Kurultayın başkanı hükümdardı. Kurultaya hükümdar ailesi, boy beyleri, devlet ileri gelenleri ile hükümdarın eşi (hatun) katılırdı. Kurultayda siyasi askeri ve ekonomik konular görüşülür, alınan kararlar hükümdar tarafından onaylanırsa yürürlüğe girerdi. Kurultay günümüzdeki hangi kurumun görevini yapmaktadır? Kurultay’a kimler katılıyormuş? Kurultay’da hangi meseleler görüşülüyormuş? Yönetimdeki farklı kişilerin kurultayda çeşitli konularda görüş belirtmesi neyin göstergesidir Eski Türk Devletlerinde kadınlara önem verildiğini nereden anlarız? Son sözün hükümdara ait olması Kurultay’ın hangi nitelikte olduğunu gösterir?

5. Son söz hükümdara ait olduğu için Kurultay, danışma meclisi niteliği taşımaktadır Kurultay Evet sur yapmak bizim savaş geleneğimize uymaz Hayır bunu yaparsak savaş alanımız daralır Şehrin etrafını surlarla çevirelim Kağanımız son sözü söylemiştir Bende surların yapılmasına karşıyım

6. Türk İslam Devletlerinde Egemenlik Tanrı her asır ve zamanda halk arasından padişahlık vasıflarıyla donattığı birini seçer. Dünya işleri ve halkın barış içinde yaşaması sorumluluğunu ona verir. Buna göre İslamiyet öncesi ve sonrası hakimiyet anlayışında değişiklik var mı ?

7. Türk İslam Devletlerinde Egemenlik Türk İslam devletlerinden olan Osmanlı Devletinde hükümdarlar Bey, Gazi Hünkar Sultan gibi unvanlar almış ve ülkeyi “Kayı” boyundan olanlar yönetmiştir Türk İslam devletlerinde önemli devlet işleri ve büyük davalar Divan’da görüşülürdü Divan herkese açıktı Divanda herkesin görüşü alınır, son söz hükümdara ait olurdu. Kurultay ile Divan arasındaki benzerlikler yönetimdeki sürekliliğin bir göstergesidir Kurultay ile Divan arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir? Buna göre Osmanlı Devletinde “Kut Anlayışı” devam etmiş midir?

8. Türk İslam Devletlerinde Egemenlik 1839’da Padişah kendi isteği ile Tanzimat Fermanı’nı yayınlamıştır. Bu fermanda kanun önünde herkes eşit olacak kimse yargılanmadan cezalandırılmayacaktır 1876’da Kanun-i Esasi ilan edilerek Meşrutiyet yönetimine geçildi. Meclis-i Mebusan oluşturularak ilk defa halk yönetime katılmaya başladı Tanzimat Fermanı Anayasal düzene geçişte ilk adımdır. Tanzimat fermanında padişahın yetkileri sizce nasıl etkilenmiştir? Meşrutiyet yönetimi nasıl bir yönetimdir? Monarşi ile Meşrutiyet yönetimini halkın hakları bakımından karşılaştırınız

9. Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir 23 Nisan 1920’de TBMM açılarak egemenlik anlayışında en önemli değişiklik yapılarak kişi egemenliğinden millet egemenliğine geçilmiştir “Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir” ilkesi ile halk kendi yöneticisini belirli bir süre için kendisi seçmiş ve hakimiyet el değiştirerek millete geçmiştir. Kişi veya egemenliği ile millet egemenliğini karşılaştırınız

10. Han Hakan Kağan Sultan, Padişah Cumhurbaşkanı Kurultay Divan TBMM Tanrı Tanrı Halk Monarşi Monarşi/Meşrutiyet Cumhuriyet Devlet başkanının unvanı Devlet işlerinin görüşüldüğü yer Egemenliğin kaynağı Yönetim Şekli

11. Kurultay Orta Asya’daki Türk Devletlerinde devlet işleri…………………….. da görüşülürdü Divan Türk İslam devletlerinde devlet işlerinin görüşüldüğü yere …………………. denir Kut Yönetme yetkisinin tanrı tarafından bir aileye verilmesine…………….. denilmektedir Padişahın yanında halkın temsilcilerinden oluşan meclis ve Anayasanın olduğu yönetim şekline………………………….. denir Meşrutiyet Divanda alınan kararların en son hükümdar onaylandıktan sonra yürürlüğe girmesi …………………meclisi şeklinde olduğunu gösterir Danışma Meşrutiyet Türk halkı yönetime ilk kez kısıtlı da olsa …………………… ile geçmiştir

12. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Eski Türk devletlerinde yönetme yetkisi halk tarafından bir aileye verilirdi Hatun’un, Kurultay toplantılarına katılması Türk devletlerinde kadınlara verilen önemi gösterir Halk egemenliği sadece Cumhuriyet yönetimlerinde sağlanabilir Kut anlayışında yönetme yetkisinin bir aileye verilmesi taht kavgalarına neden olmuştur Türklerin ilk anayasası 1876’da ilan edilen Kanun-i Esasi’dir

13. İlk Türk devletlerinde hükümdara devleti yönetme yetkisinin Gök - Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir? A) Türklerin uzak ülkelere göç etmelerine B) Hükümdarın halk üzerindeki otoritesinin artmasına C) Ülke içinde taht mücadelelerinin artmasına D) Türklerin farklı dinleri kabul etmelerine

14. Osmanlı devletinde önemli devlet işleri Divanda görüşülürdü. Din ve ırk farkı olmaksızın Divan herkese açıktı. Divanda herkes görüşünü bildirirdi ancak son söz padişaha aitti Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? • Hükümdarın yetkilerinin kısıtlandığına • Herkesin özgürce görüşünü ifade ettiğine • C. Farklı konuların görüşüldüğüne • D. Danışma görevi yaptığına

15. 23 Nisan 1920’de açılan TBMM, ulusal iradenin hakim olduğu bir kuruluştur. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kant olarak gösterilebilir? • Yargı gücüne sahip olması • Güçler birliği ilkesini uygulaması • Siyası yetkileri elinde toplaması • Halkın seçtiği temsilcilerden oluşması