KAZANIMLAR

1. KAZANIMLAR 10. Şeyh Sait İsyanı'nı çağdaş, demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı tepkiler ve uluslararası ilişkiler açısından değerlendirir.

2. M. Kemal’in bu sözlerin ortak özelliği nedir? Neden çeşitli konuşmalarında Cumhuriyeti korumadan bahsetme gereği duymuştur ?

3. Vatanın her köşesinde genel huzuru bozan olayın, yalnız oradaki yurttaşları değil en uzak yerdeki yurttaşların rahatını, mutluluğunu ve çalışma hayatını, ekonomisini, üretimini etkilediği ve zarara uğrattığı kesindir. Bundan dolayı her mutluluğun ve her hareketin ve özellikle ekonomik ve ticari gelişimin ilk şartı, rahat ve güvenliğin bozulması mümkün olmayan bir güç ve güvenlikte olmasına bağlıdır. Bir ülkede iç huzur veya güvenliğin bozulması neleri de etkilemektedir? İsyan, terör gibi olaylar bir toplumun kalkınmasına ve çağdaşlaşmasını nasıl etkileri olur?

4. Efendiler, yaptığımız inkılâbın genişliği ve büyüklüğü karşısında, eski hurafelerin ve müesseselerin birer birer yıkılışını gören bağnaz ve gerici unsurlar, “dinî düşünce ve inançlara saygılı” olduğunu ilân eden bir partiye ve özellikle bu partinin içinde isimleri ün yapmış kimselere dört elle sarılmazlar mı? M. Kemal hangi partiden söz etmektedir? Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına kimlerin de girdiğini söylüyor?

5. Ben İngiliz Savaş Bakanı Winston Churchill. Musul’u Türkiye’ye vermek istemiyorduk. Savaş durumu ortaya çıkınca onlara İngiliz oyunu oynadık. Doğudaki halkı kışkırtarak ayaklanma çıkardık. Tabi Türkiye iç mesele ile uğraşmak zorunda kalınca bizimle baş edemedi. Lozan anlaşmasında Musul yüzünden Türkiye-Irak sınırı çizilememiş daha sonraya bırakılmıştı. Türkiye ve İngiltere arasında sorun barıçı yollarla çözülememiş savaş tehlikesi belirmişti. Şeyh Sait isyanının hangi sebebini anlatmaktadır? İngilizlerin kışkırtması ile Şeyh Sait’in din elden gidiyor şeklinde başlattığı isyandır

6. Şeyh Sait’in Doğuda 13 Şubat 1925’te çıkardığı isyan kısa sürede büyümüş ve önemli bir tehlike haline gelmişti İsyanı bastırmak için sıkı tedbirler aldım ve hemen 4 Mart 1925’te Takrir-i Sükun Kanunu’nu çıkardım. Ayrıca suçluların cezalandırılması için tekrar İstiklal mahkemelerini kurdurttum İsyanı Fethi Bey bastıramayınca, M.Kemal’in baskısı ile istifa etmiş ve yerine İsmet Bey Başbakan olmuştur. Huzur ve güvenliği sağlama anlamına gelen ve Şeyh Sait isyanını bastırmak için Hükümete geniş yetkilerin verildiği kanundur. 1929’a kadar yürürlükte kalmıştır Takrir-i Sükun Kanunu nedir?

7. Alınan tedbirlerden sonra isyan bastırıldı. İsyancıların elebaşları yakalanarak İstiklal Mahkemelerinde yargılanmıştır. Cumhuriyet yönetimine karşı ilk büyük tehlike önlenmiş oldu. İç mesele ile uğraşırken dışa karşı güçsüz olduk ve Musul’u kaybettik Ayaklanma ile ilgisi olduğu gerekçesi ile Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı Çok partili hayata geçiş için uygun ortamın olmadığı anlaşıldı. Bu isyanın sonuçları nelerdir?

8. Şeyh Sait isyanı Türkiye Cumhuriyeti'nin yıpranmasına ve Musul'u kaybetmesine neden olmuştur. Yalnızca bu bilgiye bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir? • Şeyh Sait isyanı, çok partili hayata geçilmesini engellemiştir. • Musul'un kaybedilmesi Türk - İngiliz ilişkilerinin iyileşmesini sağlamıştır. • İç sorunlar dış politikayı olumsuz yönde etkilemiştir. • Şeyh Sait isyanını çıkaranlar cumhuriyet rejimini değiştirmeyi hedeflemişlerdir.

9. Türkiye, Musul sorununun devam ettiği dönemde çıkan Şeyh Sait isyanının önlenmesine ağırlık verilmiştir.Buna göre Türkiye’nin,I. Yeni rejimin ve inkılapların korunmasıII. Devlet otoritesinin sağlanmasıIII. Toplumsal birliği bozucu faaliyetlerin engellenmesidurumlarından hangilerine öncelik verdiği ileri sürülebilir? • Yalnız I • I ve III • II ve III • I, II ve III

10. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Şeyh Sait İsyanının çıkmasında İngilizlerin etkisi vardır. Şeyh Sait İsyanı, yapılan İnkılaplara ve Cumhuriyet yönetimine de karşıdır Şeyh Sait İsyanında Serbest Cumhuriyet Fırkasının etkisi vardır Bu isyanı bastırmak için Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarılmıştır Bu isyan çok partili demokratik hayata hazır olmadığımızı göstermiştir