Narodowy Bank Polski

1. Narodowy Bank Polski

2. Narodowy Bank Polski (oficjalny skrót NBP) - polski bank centralny z siedzibą w Warszawie. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań NBP należy także: organizowanie rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, prowadzenie działalności dewizowej, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa, regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.

3. Historia • Narodowy Bank Polski rozpoczął działalność w 1945 r. Początkowo funkcjonował jako bank państwowy pod nadzorem ministra skarbu. Aż do końca lat 80. zajmował się działalnością ogólnobankową: był monopolistą nie tylko w dziedzinie emisji pieniądza, ale także udzielania kredytu i gromadzenia oszczędności. Po upadku systemu komunistycznego wydzielone zostały z niego banki regionalne i komercyjne, a sam NBP zajmuje się tylko emisją pieniądza i polityką monetarną państwa (funkcja monetarna) oraz nadzorem ostrożnościowym nad bankami (funkcja nadzorcza). 1 stycznia 1995 r. NBP przeprowadził denominację złotego

4. Organizacja • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. oraz Ustawa o Narodowym Banku Polskim zapewnia NBP mocną pozycję w systemie instytucji publicznych. Ustawowymi organami NBP są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd NBP

5. Prezes NBP • Obecny prezes Narodowego Banku Polskiego Sławomir Skrzypek.

6. Prezes NBP jest powoływany na 6-letnią kadencję przez Sejm na wniosek Prezydenta RP. Prezes NBP jest Przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej oraz Zarządu NBP, jest przełożonym wszystkich pracowników NBP oraz reprezentuje NBP na zewnątrz. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych i finansowych. • Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu i Rady Ministrów. W imieniu Rady przedstawia tym organom kwartalne informacje o bilansie płatniczym oraz roczne bilanse należności i zobowiązań płatniczych państwa. Prezes NBP przy wydawaniu zarządzeń podlegających ogłoszeniu oraz decyzji administracyjnych ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym. Ponosi odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu. • Ta sama osoba może być prezesem NBP nie więcej niż dwukrotnie. Prezes NBP w swej działalności jest apolityczny, czyli nie może należeć do żadnej partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności politycznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

7. Rada Polityki Pieniężnej • Zadaniem Rady Polityki Pieniężnej (RPP) jest coroczne ustalanie założeń i realizacja polityki pieniężnej państwa. Rada ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, określa zasady operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Zatwierdza plan finansowy banku centralnego oraz sprawozdanie z działalności NBP.

8. Zarząd NBP • Zarząd kieruje działalnością NBP. W jego skład wchodzi Prezes oraz 6-8 członków, w tym 2 wiceprezesów. Członków powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa NBP. Do kompetencji zarządu należą: • okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego • nadzorowanie operacji otwartego rynku • ocena funkcjonowania systemu bankowego • przygotowanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady.

9. Obecny skład Zarządu NBP • Sławomir Skrzypek - prezes NBP, przewodniczący Zarządu NBP • Piotr Wiesiołek - pierwszy zastępca prezesa NBP od 6 marca 2008 • (wakat) - wiceprezes NBP • Zbigniew Hockuba • Paweł Samecki • Jakub Skiba • Zdzisław Sokal • Jerzy Stopyra • Anna Trzecińska

10. Nadzór bankowy • Funkcje nadzorcze nad polskim sektorem bankowym sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego. Organem wykonawczym Komisji jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego - działający w strukturze NBP.

11. Działalność: Narodowy Bank Polski, jak większość banków centralnych w gospodarkach rynkowych, pełni trzy podstawowe funkcje. • Bank emisyjny. NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu. • Bank banków. NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje kontrolę nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy płatności w Polsce. • Centralny bank państwa. NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

12. Pozostała działalność • Działalność statystyczna • Analizy i badania ekonomiczne. • Edukacja ekonomiczna

13. Koniec