ORGAN NAKLİ VE BAĞIŞI

2. ORGAN NAKLİ VE BAĞIŞI BAĞIŞLANAN HER ORGAN YAŞAMA TUTUNAN BİR İNSAN... ORGAN VE DOKU NAKLİ İSTANBUL BÖLGE KOORDİNASYON MERKEZİ

3. ORGAN NAKLİ NEDİR ?(TRANSPLANTASYON) Görev yapamayacak kadar hasta bir organın, yenisi ve sağlamı ile değiştirilmesi işlemine" Organ Nakli ( Organ Transplantasyonu ) denir.

4. ORGAN NAKLİ KİMLERDEN YAPILIR? • Canlıdan canlıya nakil • Ölüden (kadavra) ; beyin ölümü olan kişilerden yapılan nakiller

5. CANLIDANCANLIYA YAPILAN NAKİLLER:BÖBREK, KARACİĞER,AKCİĞERKALP, PANKREAS gibi diğer hayati organların nakilleri maalesef sadece kadavradan yapılabilmektedir.

6. BÖBREK NAKLİNDE ORGAN KAYNAKLARI İNGİLTERE TÜRKİYE Türkiye’ de Böbrek naklinin %70’ canlı verici dediğimiz anne,baba,kardeş veya diğer akrabalardan,%30’u ise kadavra donör dediğimiz vericilerden alınmaktadır.Oysa ki diğer ülkelere baktığımızda durumun tam tersi olduğunu görüyoruz.Örneğin İngiltere’nin genel durumuna baktığımızda %20’sini canlı vericiden,%80’nin kadavra vericilerden sağladığını görüyoruz.

7. ÜLKEMİZDE HANGİ ORGAN VE DOKULARIN NAKLİ YAPILABİLİYOR? • BÖBREK • KARACİĞER • KALP • PANKREAS • AKCİĞER • KEMİK ve KEMİK İLİĞİ • İNCE BAĞIRSAK • KALP KAPAĞI • KORNEA • TENDON • DERİ

8. ÜLKEMİZDE ORGAN NAKLİNİN TARİHÇESİ: • 1975….. CANLI DONÖRDEN BÖBREK NAKLİ • 1978….. KADAVRADAN BÖBREK NAKLİ • 1988….. KADAVRADAN KARACİĞER NAKLİ • 1989….. İLK BAŞARILI KALP NAKLİ • 1990….. CANLI AKRABADAN KISMİ KARACİĞER NAKLİ • 1991….. KALP KAPAĞI NAKLİ • 1998….. KADAVRA KARACİĞERİ İKİYE BÖLÜNEREK İKİ KİŞİYE NAKLİ.

9. Türkiye’de Yasal Durum Nedir? • Türkiye’de organ naklini düzenleyen yasa 1979 yılında 2238 sayılı “ORGAN VE DOKU ALINMASI,SAKLANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUNU” çıkarılmış ve bu yasa 1982 yılında yeniden düzenlenmiş olup hala bu yasaya göre organ nakil hizmetleri yürütülmektedir.

10. HER ÖLEN KİŞİDEN ORGAN NAKLİ YAPILABİLİR Mİ?.... Kişi evde, sokakta veya hastanenin herhangi bir servisinde ölmüş olsa bile, böyle durumlarda nakil için tıbben uygun değildir. Sadece yoğun bakım ünitesinde yaşam destek ünitesine bağlı ölen kişilerden organ nakli yapılır.

11. BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? • Beyin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak kaybolmasıdır. • Bu durum koma ve bitkisel hayattan farklıdır. • Yapılan tüm tıbbi tedavi ve makine desteğine rağmen kısa süre içinde tüm organlar işlevini yitirir. • Artık bu kişiler tıbben ölüdürler. • Beyin ölümü tanısı olmayan kişiden organ nakli yapılamaz. • Beyin ölümü kriterleri ilk 1993 te belirlenerek resmi gazetede yayınlanmıştır.Bu kriterlere göre vakalar değerlendirilir.

12. BEYİN ÖLÜMÜNE KİMLER KARAR VERİR ? • Nöroloji ( Asabiye ) • Nöroşirurji ( Beyin Cerrahisi ) • Kardiyoloji • Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanları toplam 4 hekimden oluşan heyet tarafından ,gerekli bütün tetkikler yapıldıktan sonra saptanır. Ölüm olayının tutanağını düzenleyecek bu 4 hekim, organ naklini gerçekleştirecek olan hekim ekibinden bağımsızdır.

13. BİTKİSEL HAYAT Hastanın solunumu devam eder. Bu hastalar aylarca,yıllarca yaşayabilirler, Bazı durumlarda iyileşme şansları vardır. BEYİN ÖLÜMÜ Solunum cihazına bağlıdır. Hastanın kendisi solunum yapamaz. Bu vakalar tıbben ölüdür. Hayata dönmesi mümkün değildir. Beyin Ölümü İle Bitkisel Hayat Arasındaki Farklar!!!

15. SADECE KALP ATMAYA DEVAM EDECEK

16. AİLEDEN İZİN ALINMASI 2238 SAYILI “ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDAKİ KANUN” a göre ; • Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi,teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü,sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.

17. ORGAN BAĞIŞI DİNİ AÇIDAN UYGUN MUDUR? • Diyanet İşleri Başkanlığı 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. • Diğer islam ülkelerinde de benzer kararlar vardır.

18. Hıristiyanlık, Yahudilik, Budizm gibi diğer dinler de, organ bağışını insan sevgisinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.

19. " KİM BİR KİMSEYE HAYAT VERİRSE, O SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE SEVAP KAZANIR "(Maide Suresi, Ayet 32 )

20. “İnsan kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanıyor? Evet,bizim onun parmak uçlarını bile aynen eski haline getirmeye gücümüz yeter” (Kıyame suresi 3-4. Ayet)

21. Donör görünüşü ve vücut bütünlüğü bozulur mu? • Organ alımı ameliyathane koşullarında, uzman bir hekim ekibi tarafından gerçekleştirilir. • Sıradan bir ameliyattan görünüm olarak farklı değildir. • İlgili organ alıcıya nakledilene kadar saklanır. Organ alındıktan sonra kadavranın yani insan cesedinin bakımı uygun ve saygın bir şekilde yapılır. • Cesedin vücut bütünlüğü korunur.

24. ORGAN BAĞIŞI NEDİR? KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR? • Kişi hayatta iken serbest iradesiyle tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi işlemine organ bağışı denir. • 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes 2238 sayılı yasaya göre organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.

25. ORGAN BAĞIŞI NERELERDE YAPILABİLİR? • ORGANNAKLİ YAPAN MERKEZLERDE • SAĞLIK OCAKLARI-SAĞLIK GRUP BAŞKANLIKLARI • TÜM DEVLET HASTANELERİ VE BAZI ÖZEL HASTANELERDE • SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİNDE • ORGAN NAKLİ İLE İLGİLENEN VAKIF, DERNEK...vs KURULUŞLARDA ORGAN BAĞIŞI İŞLEMİ YAPILABİLİR.

26. Organ Bağış Kartı

27. Sağlık sorunlarınız var. Buna rağmen bağışladığınız organlarınız kullanılabilir mi? • İleri yaş • Süregelen sağlık sorunları • Alkol ve sigara alışkanlığı • Organ bağışına engel değildir.

28. ÇIKARILAN ORGANLAR KİMLERE NAKLEDİLİYOR? • Dağıtım işlemi ULUSAL KOORDİNASYONSİSTEMİ tarafından yürütülür. • Öncelikle doku ve kan grubu uyumuna göre tıbbi aciliyet gözönünde bulundurulur. • Zengin-fakir,cins, dil-din-ırk farkı gözetmeksizin • Tüm ülkedeki acil vakalar taranır. • Yapılan işlemler kayıt altına alınıp, belgelenir.

29. Türkiye’de Organ Bağışı Yeterli midir? • Organ bağışı sayısı • Kadavra donör sayısı • Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeterli değildir, ancak gelişme yolundadır.

30. MİLYON NUFUS BAŞINA KADAVRA DONÖR SAYILARI (PMP) 2006

31. Dünyada ve Ülkemizde Organ Naklinin Durumu 2009 Yılı Milyon Nüfus Başına (pmp) Kadavra sayıları

32. Yıllara Göre Donör Aktivitesi

33. ORGAN BAĞIŞINI ENGELLEYEN OLUMSUZ HABERLER!!!...... • Çoğu zaman gazete ve televizyonlarda yayınlanan asılsız veya olumsuz haberler de insanları organ bağışı yapmaktan uzaklaştırıyor. • Korkulan bir eylem haline getiriyor. • Bu haberlere örnekler vermek gerekirse:

34. Medya’nın olumsuz etkisi

36. 23 Kasım 2007

37. “Ölmemiş bir insana ‘öldü’ demek ne kadar büyük bir hataysa, ölmüş bir insana ‘öldü’ diyememek de en az onun kadar büyük bir hatadır.”

41. ORGAN NAKLİ İYİ BİR TEDAVİ YÖNTEMİ MİDİR? • Ülkemizde yaklaşık 60 bin diyaliz hastası vardır. Ne yazıkki çoğu 20-40 yaş arası genç hastalardır. • Yaşamlarını haftada 3-4 gün makinalara bağlanarak sürdürebilmekteler. • Bu kişinin yaşam kalitesini düşürmekte, kişiyi hayattan koparmaktadır. • Ayrıca en iyi diyaliz koşullarında bile ortalama yaşam süresi 15 yıldır. • Başarılı nakil ile makinaya bağımlılık sona ermekte, yaşam süreleri uzamaktadır. • Kalp ve karaciğer hastaları için ise aranılan organ bulunamazsa kısa sürede yaşamları sona ermektedir.

42. BEKLENEN YAŞAM SÜRELERİ (YIL) USRDS 2002

43. Yılda yaklaşık 6000-7000 kişi organ nakli beklerken hayatını kaybetmektedir.

44. MALİYET • 300.000 $ /5 YIL DİYALİZ • 75.000 $ /5 YIL TRANSPLANTASYON TÜRKİYE’DE 52.000 CİVARI DİYALİZ HASTASI VARDIR. BU SAYIYA HER YIL ORTALAMA 4-5 BİN KİŞİ İLAVE OLMAKTADIR……

45. DEĞERLENDİRME • YAŞAM SÜRESİ • YAŞAM KALİTESİ • MALİYET • İŞ GÜCÜ KAYBI- KAZANCI