350 likes | 734 Views
DOĞAL SAYILAR VE TAM SAYILAR. Doğal Sayılar. Tanımlar Rakam: Sayıları yazmaya yarayan sembollere denir. {1,2,3,4,5,6,7,8,9} Sayı: Rakamların çokluk belirten ifadesine denir. 365 sayısı 3-6-5 rakamlarından oluşmuştur. Doğal Sayılar.
E N D
Doğal Sayılar Tanımlar • Rakam:Sayıları yazmaya yarayan sembollere denir. {1,2,3,4,5,6,7,8,9} • Sayı:Rakamların çokluk belirten ifadesine denir. 365 sayısı 3-6-5 rakamlarından oluşmuştur.
Doğal Sayılar Uyarı:Her rakam bir sayıdır. Fakat bazı sayılar rakam değildir. 3 hem rakam hem de sayıdır. 25 sadece sayıdır. • Sayma sayıları:S={1,2,3,…,n,…} kümesinin her bir elemanına sayma sayısı denir.
Doğal Sayılar • Doğal sayılar:N={0,1,2,…,n,…} kümesinin her bir elemanına doğal sayı denir. Soru:Sayma sayılarının doğal sayılardan farkı nedir?
Doğal Sayılar • Doğal Sayılarda Arada Olma:İki doğal sayı arasında bulunan doğal sayıların adedi, bu iki sayının farkından 1 eksiktir.
Doğal Sayılar Soru: 15 ile 25 arasında kaç doğal sayı vardır? Çözüm: 25 – 15 =10 10 – 1 = 9 Bu iki sayının aralarında 9 tane doğal sayı vardır. Soru:12 ile 35 arasında kaç doğal sayı vardır?
Doğal Sayılar • Sayı Basamağı:Bir sayıyı oluşturan rakamlardan her birine bu sayının basamağı denir. Bir doğal sayıda kaç tane rakam varsa sayı o kadar basamaklıdır. Örnek: 2314 sayısı 4 rakamdan oluşmaktadır. O zaman 4 basamaklıdır. Soru: 42364123 sayısı kaç basamaklıdır?
Doğal Sayılar • Çözümleme: Doğal sayıyı oluşturan rakamların bulunduğu yerdeki değerine basamak değeri, rakamların sayıda bulundukları basamaklar göz önüne alınmadan aldıkları değerlere sayı değeri denir. Basamak değerlerinin toplamı şeklinde gösterilişine o sayının çözümlenmiş biçimi denir.
Doğal Sayılarda Çözümleme a b c = 102a + 10b + c 100lar (birler basamağı) 101ler (onlar basamağı) 102ler (yüzler basamağı)
Doğal Sayılar • ab =10.a + b • abc = 100.a + 10.b + c • aaa = 111.a • ab + ba = 10.a + b + 10.b + a = 11.a + 11.b = 11.(a+b) • ab – ba = 10.a + b – (10.b + a) = 9.a – 9.b = 9.(a-b) • abc – cba = 99.(a-c) olduğunu gösteriniz.
Tam Sayılar Tanımlar Z = {…,-n,…,-3,-2,-1,0,1,2,3,…,n,…} kümesinin her bir elemanına tam sayı denir.
Tam Sayılar • Tam sayılar kümesi; negatif tam sayılar kümesi : Z-, pozitif tam sayılar kümesi: Z+ ve sıfırı eleman kabul eden: {0} kümenin birleşim kümesidir. Buna göre; Z = Z- U Z+ U {0} dır.
Tam Sayılar • Pozitif Sayılar, Negatif Sayılar Sıfırdan büyük her reel sayıya pozitif sayı, sıfırdan küçük her reel sayıya negatif sayı denir. a < b < 0 < c < d olmak üzere, • a, b negatif sayılardır.
Tam Sayılar • c, d pozitif sayılardır. • İki pozitif sayının toplamı pozitiftir. (c + d>0) 5 + 9 = 14>0 • İki negatif sayının toplamı negatiftir. (a + b<0) -3 + (-5) = -8<0 • Aynı işaretli iki sayının çarpımı ya da bölümü pozitiftir. 5.4=20>0 veya -5.-4=20>0 20/5=4>0 veya -20/-5=4>0
Tam Sayılar • Çıkarma işleminde eksilen çıkandan büyük ise sonuç (fark) pozitif olur. 6 – 2 = 4>0 • Eğer eksilen çıkandan küçük ise fark negatif olur. 2 – 6 = -4<0 • Pozitif sayıların bütün kuvvetleri pozitiftir. 42 = 16>0 43 = 64>0
Tam Sayılar • Negatif sayının tek kuvvetleri negatif, çift kuvvetleri pozitiftir. -43 =(-4.-4.-4)=-64<0 -42 =(-4.-4)=16>0 • Zıt işaretli iki sayıyı toplamak için; işaretine bakılmaksızın büyük sayıdan küçük sayı çıkarılır ve büyük sayının işareti sonuca verilir. 9-4=5 4-9=-5
Tam Sayılar • Bir tam sayının +1’e bölümü o sayının kendisine eşittir. 3/1=3, 100/1=100, 1234567/1=1234567 • Bir tam sayının -1’e bölümü o sayının toplamaya göre tersine eşittir.(bir örnek ile gösteriniz)
Tam Sayılar • Sıfırın sıfırdan farklı bir tam sayıya bölümü sıfırdır. 0/5=0 • Bir sayının sıfıra bölümü tanımsızdır.
Tam Sayılar Mutlak Değer Sayı doğrusu üzerinde x reel sayısının başlangıç noktasına olan uzaklığına x’in mutlak değeri denir. -x 0 x |-x| x
Tam Sayılar x, x>0 ise |x| = 0, x=0 ise -x, x<0 ise Ödev:işleminin sonucu kaçtır? | -5 | + | -2 | + | +8 | - | +10 |
Tam Sayılar Çift Sayı: olmak koşuluyla 2n ifadesi ile belirtilen tam sayılara çift sayı denir. Ç={…,-2n,…,-4,-2,0,2,4,…,2n,…} biçiminde gösterilir. Tek Sayı: olmak koşuluyla 2n-1 ifadesi ile belirtilen tam sayılara tek sayı denir. T={…,-(2n-1),…-3, -1, 1, 3,…,(2n-1),…} biçiminde gösterilir.
Tam Sayılar T: Tek sayı Ç: Çift sayı göstersin. T+T=Ç T-T=Ç T.T=T T+Ç=T Ç-Ç=Ç Ç.Ç=Ç Ç+Ç=Ç T-Ç=T T.Ç=Ç Ç+T=T Ç-T=T Ç.T=Ç için, = T = Ç dir.
Tam Sayılar NOT: • Hem tek hem de çift sayı yoktur. • Sıfır(0) çift sayıdır. • Tek sayılar ve çift sayılar tam sayılardan oluşur.
Tam Sayılar Ardışık Sayılar: Belirli bir kurala göre art arda gelen sayı dizilerine ardışık sayılar denir. n bir tam sayı olmak üzere; • Ardışık dört tam sayı sırasıyla; n, n+1, n+2, n+3 tür. (4, 5, 6, 7)
Tam Sayılar • Ardışık dört çift sayı sırasıyla; 2n, 2n+2, 2n+4, 2n+6 dır. (8, 10, 12, 14) • Ardışık dört tek sayı sırasıyla; 2n+1, 2n+3, 2n+5, 2n+7 dir. (5, 7, 9, 11) • Üçün katı olan ardışık dört tam sayı sırasıyla; 3n, 3n+3, 3n+6, 3n+9 dur. (12, 15, 18, 21)
Tam Sayılar Ardışık sayıların toplamı, sayı adedine bölünürse ortanca terim bulunur. Eğer sayı adedi çift ise, ortanca terim sayı dizisine ait değildir. Soru: 12+14+…+20 ardışık sayılarının ortanca terimi kaçtır?
Tam Sayılar İşlem Önceliği Toplama, çıkarma, bölme, çarpma ve üs alma işlemlerinden birkaçının birlikte bulunduğu rasyonel sayılarda işlemler belli bir sıraya göre yapılır.
Tam Sayılar • Parantezler ve kesir çizgisi işleme yön verir. • Üslü işlemler varsa sonuçlandırılır. • Çarpma-bölme yapılır. • Toplama-çıkarma yapılır. Uyarı: Çarpma ile bölmede öncelik söz konusu ise bu, parantezle belirlenir.
ALIŞTIRMALAR • Ardışık 4 doğal sayının toplamı 58’dir.Bu sayılardan en büyüğü kaçtır? • [3 + 2.{5 – 22 : (2 – 12.2)}+4] =? • |-(-3)|-|-5|+|-8| =? |-2|-|-4|
Alıştırmalar • Ardışık 4 doğal sayının toplamı 58’dir.Bu sayılardan en büyüğü kaçtır? • abc, bca, cab üç basamaklı doğal sayılardır. abc + bca + cab = 1443 ise abc üç basamaklı sayısı en fazla kaçtır?
Alıştırmalar • İki basamaklı rakamları asal olan en büyük tam sayı ile üç basamaklı en küçük tam sayının toplamı kaçtır? • 112 + 32 + 2101 , 2100 + 233 , 20 + 3122 + 712 yukarıdaki işlemlerden hangisinin sonucu çift sayıdır?
Alıştırmalar • x<0<y<z ise; , , işlemlerinin işaretlerini bulunuz? • 2 + 4 + 6 + … +12 dizisinin ortanca terimi kaçtır?
BÜYÜK BİR ÖZENLE DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM