Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

1. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2. Beuteltiere. Torbacze.

3. Beuteltiere machen mit ungefähr 260 Arten etwa sechs Prozent aller Säugetiere aus. Heute leben sie ausschließlich im Australien und auf dem amerikanischen Kontinent.Bei der Geburt sind die Beuteltierbabys noch unterentwickelt. Sie wachsen in einem Beutel der Mutter heran.Torbacze występujące w ok. 260 gatunkach stanowią ok.6% wszystkich ssaków. Obecnie występują wyłącznie w Australii oraz na kontynencie Amerykańskim. Po urodzeniu dzieci torbaczy są słabo rozwinięte. Wzrastają w torbie matki.

4. Äußerlich sind viele Beutelratten der Ratten ähnlich. Sie sind mit jenen aber nicht näher verwandt. Sie sind vorwiegend nachtaktiv. Viele Arten leben auf den Bäumen, andere am Boden. Eine Art, ist an das Leben im Wasser angepasst. Zewnętrznie wiele szczurów workowatych (oposów) jest podobnych do szczurów. Nie są one jednak z nimi bliżej spokrewnione. Przeważnie bywają one aktywne w nocy. Wiele gatunków żyje na drzewach, niektóre na ziemi. Jeden rodzaj jest przystosowany do życia w wodzie. Kleinere Arten ernähren sich von Insekten, größere von kleineren Säugetieren und Vögeln. Mniejsze gatunki żywią się owadami, większe małymi ssakami oraz ptakami.

5. Die Baumkängurus erreichen eine Höhe von 52-81 cm. Der Schwanz ist länger als der Körper. Beim Klettern in Geäst dient er als Balancierorgan. Die Baumkängurus haben die Beine kürzer und die Arme länger als bei den Bodenkängurus. Kangurydrzewne mierzą 52 - 81 cm. Ich ogon jest dłuższy od reszty ciała. Podczas wspinaczki po gałęziach służy on jako organ pomocny przy utrzymywaniu równowagi. Kangury drzewne mają nogi krótsze a ramiona dłuższe od kangurów żyjących na ziemi. Sie haben die gebogenen Krallen. Sie leben in den tropischen Regenwäldern.Posiadają zakrzywione pazury. Żyją w lasach tropikalnych.

6. Die blinden, unterirdisch lebenden Beutelmulle haben einen walzen-förmigen Körper und kurze Beine. Sie sind 9-18 cm lang. Ihre Fellfarbe ist weiß, rosa oder Goldorange. Unter dem Fell des Kopfes haben sie eine kleine Ohröffnung. Ślepe, mieszkające pod ziemią krety workowate mają ciało o kształcie cylindrycznym i krótkie nogi. Mierzą 9 - 18 cm. Ich sierść ma barwę białą, różową lub pomarańczowo - złotą. Pod sierścią na głowie mają mały otwór uszny. Sie haben keine Ohren.Ihre Nahrung besteht aus Käferlarven, Larven von Wespen und Ameisenpuppen. Nie posiadają uszu. Ich pożywienie składa się z larw chrząszczy, larw os oraz poczwarek mrówek.

7. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. ungefähr - około ausschließlich - wyłącznie unterentwickelt - słabo rozwinięty die Beutelratten - szczury workowate sie sind nicht näher verwandt - nie są bliżej spokrewnieni er ist angepasst an... - jest dostosowany do... die Baumkängurus - kangury drzewne beim Klettern - podczas wspinania się die gebogenen Krallen - zakrzywione pazury unterirdisch - pod ziemią unter dem Fell - pod sierścią

8. Die Springbeutelmäuse ähneln im Körperbau, obwohl sie Beuteltiere sind, den Springmäusen. Ihre starken Hinterbeine sind an eine hüpfende Fortbewegung angepasst. Sie leben in einer Reihe von Habitaten, darunter Savannen, Grasländer, felsige Gebiete und Wüsten. Myszoskoczki workowate, chociaż są torbaczami, przypominają budową myszoskoczki. Ich silne kończyny tylne są przystosowane do podskoków. Mieszkają w różnych siedliskach, w tym na sawannach, łąkach, terenach skalistych oraz pustyniach. Sie springen mit den Hinterbeinen ab und landen auf den Vorderbeinen. Skaczą na tylnich kończynach i lądują na przednich łapach.

9. Filander unterscheiden sich von anderen Känguruarten durch den kurzen, dicken, beinahe haarlosen Schwanz. Sie bewohnen das östliche Australien und die Insel Neuguinea, feuchte und trockene Wälder. Sie sind nachtaktiv, tagsüber schlafen sie in dichter Vegetation verborgen.Pademelony odróżniają się od innych gatunków kangurów grubym i prawie nieowłosionym ogonem . Zamieszkują wschodnią Australię oraz wyspy Nowej Gwinei, wilgotne oraz suche lasy. Są aktywne nocą, w ciągu dnia śpią ukryte w gęstej roślinności. In der Nacht begeben sie sich auf Nahrungssuche und sie legen tunnelartige Trampelpfade an.W nocy wybierają się na poszukiwanie pożywienia i drążą tunele.

10. Das Südopossum ist etwa so groß wie eine Katze. Es ist in Mittel und Südamerika beheimatet. Südopossums sind nachtaktive Tiere und verbringen den Tag meist schlafend in hohlen Bäumen. Sie können gut klettern. Dydelf południowy jest wielkości kota. Mieszka w Ameryce Środkowej i Południowej. Dydelfy są zwierzętami aktywnymi w nocy i spędzają dzień śpiąc w dziuplach drzew. Potrafią dobrze się wspinać. Sie ernähren sich von Insekten, Kleinsäuger und Amphibien. Manchmal dringen sie in Hühnerställe ein und reißen das Geflügel. Żywią się owadami, małymi ssakami oraz płazami. Czasami zakradają się do kurników i porywają drób.

11. Die Beutelmarder sind eine Gattung der Raubbeutler. Ihr Fell ist grau oder braun, mit weißen Flecken. Sie wohnen in Australien und sie sind nachtaktiv. Tagsüber verkriechen sie sich in Höhlen. Niełazy należą do gatunku torbaczy drapieżnych. Ich sierść jest szara lub brązowa, nakrapiana białymi plamkami. Mieszkają w Australii i są aktywne nocą. W dzień ukrywają się w jaskiniach. Sie ernähren sich von Insekten, Fröschen und kleinen Säugern.Sie können ganz gut klettern.Żywią się owadami, żabami oraz małymi ssakami. Potrafią całkiem dobrze się wspinać.

12. Beutelmäuse ähneln im Körperbau den Spitzmäusen. Sie sind aber Beuteltiere. Direkt nach der Paarungszeit sterben alle Männchen, so dass die Populationen im folgenden Frühjahr ausschließlich aus trächtigen Weibchen bestehen. Myszowory przypominają budową ciała ryjówki. Są one jednak torbaczami. Bezpośrednio po okresie godowym wymierają wszystkie samce, tak że populacja następnej wiosny składa się wyłącznie z ciężarnych samiczek. Nach einer 28-tägigen Trächtigkeit gebären alle Weibchen ihre Jungen. Diese werden dann für 7 Wochen in der Bauchfalte der Mutter getragen. Po 28 dniowej ciąży wszystkie samiczki rodzą swoje młode. Są one noszone przez 7 dni w torbie matki.

13. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. die Springbeutelmäuse - myszoskoczki workowate die Hinterbeine - kończyny tylnie die Fortbewegung - poruszanie się felsige Gebiete - tereny skaliste der haarlose Schwanz - nieowłosiony ogon trockene Wälder - suche lasy die Nahrungssuche - poszukiwanie pożywienia sie dringen in Hühnerställe - zakradają się do kurników die Beutelmarder - niełazy nach der Paarungszeit - po okresie godowym die trächtigen Weibchen - ciężarne samiczki

14. Das Bergkängurulebt in den Bergen und Halbwüsten Australiens. Es hat sich an die lebensfeindliche Umgebung perfekt angepasst. Es braucht kaum Wasser und spart Kraft, wo es kann. Es wird bis zu 1,40 Meter lang.Kangur górski żyje w terenach górskich oraz półpustynnych Australii. Doskonale dostosował się do trudnego środowiska. Potrzebuje niewiele wody i oszczędza energię, gdzie się da. Mierzy do 1,40 m. Nach 32 Tagen Tragzeit kommt ein Jungtier zur Welt. Es lebt 9 Monate im Hautbeutel der Mutter.Po 32 dniach ciąży przychodzi młode na świat. Przez 9 miesięcy żyje w torbie matki.

15. Der Fuchskusu ist zirka 35–55 cm lang und hat einen 25–40 cm langen Schwanz. Er frisst hauptsächlich Blätter, ergänzt seine Kost aber mit Früchten, Wirbellosen, Blüten, Knospen und anderem. Er lebt in lichten, nicht allzu dichten Wäldern in Australien. Lis workowaty mierzy ok. 35 - 55 cm a jego ogon ma długość 25 - 40 cm. Zjada głównie liście, ale uzupełnia swoją dietę owocami, bezkręgowcami, kwiatami oraz pąkami. Żyje w pełnych światła, niezbyt gęstych lasach Australii. Kusufelle waren um 1900 unter der Bezeichnung „Australisch Opossum“ sehr beliebt. Futra z lisów workowatych były bardzo popularne w roku 1900 pod nazwą "australijskich oposów".

16. Moschusrattenkängurusleben in den tropischenRegenwäldern von Australien. Sie ernähren sich von Insekten und deren Larven, von Wurzeln, Früchte und Beeren . Beim Fressen sitzen sie auf den Hinterbeinen und nehmen die Nahrung zwischen die Vorderpfoten.Torebniki piżmowe mieszkają w lasach tropikalnych Australii. Żywią się owadami i ich larwami, korzeniami, owocami oraz jagodami. Podczas jedzenia siedzą na tylnych nogach i trzymają posiłek w przednich łapach. Das tagaktive Moschusrattenkänguru lebt zumeist einzelgängerisch. Aktywny w ciągu dnia torebnik piżmowy żyje przeważnie samotnie.

17. Der Kaninchennasenbeutler erreicht eine Körperlänge von 30 bis 55 Zentimeter. Die Tiere sind nachtaktiv; tagsüber ziehen sie sich in seine Erdbaue zurück, die sie selbst gegraben haben. Die Erdbaue haben eine Öffnung und erstrecken sich spiralförmig bis zu zwei Meter in die Tiefe.Wielkouch króliczymierzy 30 - 55 cm. Zwierzęta te są aktywne nocą ; w ciągu dnia chowają się do nor, które same wykopały. Nory te mają otwór i ciągną się spiralnie w dół do dwóch metrów głębokości. Beim Schlafen legen sich die Tiere nicht hin, sondern setzen sich auf die Hinterbeine und sie decken die Augen mit den langen Ohren zu. Podczas snu te zwierzęta nie kładą się lecz siedzą na tylnych łapach i zakrywają oczy długimi uszami.

18. Kleiner, aber in felsigem Gelände wesentlich geschickter als die Bergkängurus sind die Felskängurus. Wegen ihrer Schnelligkeit und Gewandtheit nennt man sie auch die »Gemsen Australiens«. Tagsüber schlafen Felsenkängurus meist in Höhlen.Mniejsze, ale w skalistym terenie bardziej zręczne od kangurów górskich są kangury skalne. Ze względu na swoją szybkość i zwinność nazywane bywają także "kozicami australijskimi". W ciągu dnia kangury skalne przeważnie śpią w pieczarach. Bei Gefahr klopfen sie mit den Hinterfüßen Alarm und hüpfen sie geschickt über Felsen. Podczas niebezpieczeństwa wystukują alarm tylnymi kończynami i skaczą zwinnie po skałach.

19. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. das Bergkänguru - kangur górski lebensfeindliche Umgebung - nieprzyjazne środowisko er spart die Kraft - oszczędza siłę der Fuchskusu - lis workowaty er ergänzt seine Kost - uzupełnia dietę die Knospen - pąki die Moschusrattenkängurus - torebniki piżmowe einzelgängerisch - samotnie der Erdbau - nora die Öffnung - otwór bei Gefahr - podczas niebezpieczeństwa

20. Der Zwerggleitbeutler erreicht eine Körperlänge von 6 bis 8 Zentimeter. Er hat einen abgeflachten, federartigen Schwanz. Die Zunge ist ausgesprochen lang und dient insbesondere der Aufnahme von Nektar. Er ist in der Nacht aktiv. Sein Nest besteht aus den Blättern. Er lebt in den Bäumen. Wolatuszka mierzy 6 - 8 cm. Posiada spłaszczony, pierzasty ogon. Język ma bardzo długi i służy on przede wszystkim do pobierania nektaru. Jest aktywna nocą. Jej gniazdo zbudowane jest z liści. Żyje na drzewach. Nach einer Tragezeit von 20 Tagen bringt das Weibchen 4 Jungtiere zur Welt. Sie kriechen unmittelbar nach der Geburt in den Beutel der Mutter.Po trwającej 20 dni ciąży samica rodzi 4 młode. Zaraz po urodzeniu przenoszą się one do torby matki.

21. Der Ameisenbeutler erreicht eine Körperlänge von 18 bis 28 Zentimeter. Seine Zunge hat eine Länge sogar bis zu zehn Zentimeter. Der Ameisenbeutler ist nur im südwestlichen Australien verbreitet. Er nutzt vorwiegend Geruchssinn.Mrówkożer workowaty mierzy 18 -20 cm. Jego język ma długość nawet do 10 cm. Mrówkożer występuje tylko w południowo - zachodniej Australii. Posługuje się głównie węchem. Er ernährt sich hauptsächlich von Ameisen und Termiten. Er verfällt gelegentlich in einen Torpor. Żywi się głównie mrówkami i termitami. Od czasu do czasu popada w letarg.

22. Zu den größten Kletterbeutlern gehören die Kuskuse. Sie haben die Länge zwischen 27 und 65 cm. Sie sind Baumbewohner, die nur selten auf den Boden kommen. Sie ernähren sich von Früchten und Blättern. Ihr Fell ist sehr dicht und wollig weich.Do największych torbaczy wspinających się należą kuskusy. Mierzą 27 - 65 cm. Mieszkają one na drzewach i tylko czasami schodzą na ziemię. Żywią się owocami i liśćmi. Ich sierść jest bardzo gęsta i miękka jak wełna. Ihr kleiner Kopf ist hundeartig. Auf der Schnauze haben sie lange Tasthaare. Ich niewielka głowa przypomina psią głowę. Na pysku mają długie wąsy.

23. Das rote Riesenkänguruist das größte lebende Beuteltier. Es hat die muskulösen Hinterbeine und den kräftigen Schwanz. Es verfügt über ein ausgezeichnetes Seh- und Hörvermögen. Die roten Riesenkängurus leben in kleinen Gruppen von bis zu zehn Tieren. Kangur rudyjest największym żyjącym torbaczem. Posiada on muskularne tylne kończyny oraz potężny ogon. Ma doskonały wzrok i słuch. Kangury rude żyją w małych grupach liczących do 10 zwierząt. Jede Gruppe besteht aus einem Männchen sowie mehreren Weibchen und deren Nachwuchs. Każda grupka składa się z samca oraz kilku samic i ich potomstwa.

24. Wombats zählen zu den größten grabend lebenden Säugetieren. Mit ihren scharfen Krallen errichten sie Wohnhöhlen in der Erde, welche sich auch zu komplexen Tunnelsystemen ausweiten können. Sie ernähren sich von Gräsern, Kräutern, Pilzen und Wurzeln.Wombaty zaliczają się do największych ssaków ryjących. Ostrymi pazurami wykopują nory w ziemi, które mogą również obejmować złożony system tuneli. Żywią się trawą, ziołami, grzybami i korzeniami. Die ersten lebenden Exemplare eines Wombats wurden im Jahre 1797 in Island gefunden. Pierwsze żyjące okazy wombatów odkryto w roku 1797 w Islandii.

25. Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty. federartig - pierzasty die Zunge - język ausgesprochen lang - niezwykle długi unmittelbar - bezpośrednio der Beutel - torba der Ameisenbeutler - mrówkożer workowaty der Geruchssinn - węch er verfällt in einen Torpor - popada w letarg lebend - żyjący die scharfen Krallen - ostre pazury die Wurzel - korzeń