Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu szkolnictwo.pl

1. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2. Maszyny proste Justyna Marzec

3. 0 , - ramiona dźwigni Dźwignia dwustronna • To belka lub pręt zawieszony lub podparty, na który po obu stronach osi obrotu działaj co najmniej jedna siła o zgodnych zwrotach. Schemat:

4. Warunek równowagi sił na dźwignię dwustronną • Aby dźwignia była w równowadze, siły przyłożone po obu stronach jej ramion muszą być odwrotnie proporcjonalne do długości ramion:

5. Przykłady dźwigni dwustronnej • Nożyce • Kombinerki • Obcęgi • Żuraw do czerpania wody ze studnii

6. Odmiana dźwigni dwustronnej jest blok, zwany też krążkiem. Wyróżniamy dwa rodzaje krążków: Krążki stałe: krążki ruchome: Krążek stały jest przykładem dźwigni dwustronnejrównoramiennej, w której r1=r2. Z tego powodu nie zmienia on wartości siły F, a jedynie jej kierunek. Warunek równowagi: Krążek ruchomy:Krążek, na którym zawieszone jestciało podnoszone to krążek ruchomy. Ciężar podnoszonego ciała rozkłada się na dwie równe i równoległe siły, z których jedna jest siłą czynną.

7. Dźwignia jednostronna • To belka lub pręt podparty lub zawieszony, na którym po tej samej stronie osi obrotu działają co najmniej dwie siły o przeciwnych zwrotach. 0

8. Warunek równowagi dla dźwigni jednostronnej: • Dla dźwigni jednostronnej warunek równowagi (prawo równowagi) jest takie samo jak dla dźwigni dwustronnej, czyli:

9. Przykład dźwigni jednostronnej • Dziadek do orzechów • taczki

10. Kołowrót • Jednym z rodzajów maszyn prostych wykorzystywanych w życiu codziennym jest kołowrót, którego schemat jest przedstawiony poniżej: Warunek równowagi kołowrotu (taki sam jak przy powyższych maszynach prostych)

11. Przykłady kołowrotów • Kierownica w samochodzie • Klamki w drzwiach • Pedał w rowerze • Kurki przy zlewozmywaku • Kołowrót wykorzystuje się do transportu wody ze studni

12. Równia pochyła • W wielu przypadkach zamiast podnosić przedmiot na znaczną wysokość, wtacza się go lub wciąga po równi pochyłej. • Równia pochyła jest to ciało sztywne, którego jedna powierzchnia stanowi płaszczyznę ustawioną pod pewnym kątem do kierunku działania siły (rys. poniżej). l h I – długość równi pochyłej h – wysokość równi pochyłej

13. Warunek równowagi dla równi pochyłej Wartość siły F utrzymującej ciało w równowadze na równi jest tyle razy mniejsza od wartości jego ciężaru G, ile razy wysokość równi h jest mniejsza od długości równi l.

14. Przykłady równi pochyłej: • Schody • Podjazdy • Skocznie narciarskie • Jej odmianą są również kliny używane jako: siekiery, noże, igły , gwoździe.

15. Zadania

16. Jacek za pomocą dźwigni dwustronnej chce podnieść paczkę o ciężarze 1200N. Ramię r1=2m, a ramię r2=0,5m. Jaka siła jest potrzebna do zrównoważenia dźwigni? Dane: Szukane: Rozwiązanie: Wykorzystujemy warunek równowagi równi: Odp.: Siła 300N jest potrzebna do zrównoważenia siły.

17. Jaką siłą musi działać Basia na ramię kołowrotu, aby wyciągnąć ze studni wiadro z wodą o ciężarze F2=150N. Ramię kołowrotu ma długość r1=60cm, a promień wału na który nawija się lina r2=15cm. Dane: Szukane: Rozwiązanie: Odp.: Basia musi działać siłą 37,5N.

18. Jaką najmniejszą siłą musi działać Łukasz na beczkę o ciężarze 500N, aby wtoczyć ją po pochylni o długości 2m na przyczepę o wysokości 1m? Porównaj pracę wykonaną tym sposobem z pracą, jaką trzeba by wykonać bez użycia równi pochyłej. Dane: Rozwiązanie: Wykorzystując zależność otrzymamy: Szukane: Odp.: Łukasz musi działać siłą 250N. W tym przypadku zyskujemy na sile, ale nie zyskujemy na pracy W1=W2

19. STOSUJĄC MASZYNY PROSTE, ZYSKUJEMY NA SILE, ALE NIE ZYSKUJEMY NA PRACY!!!