780 likes | 1.29k Views
Wojskowe systemy łączności satelitarnej. autor: Marek Bykowski. Plan prezentacji. Wprowadzenie Przedstawienie łączności satelitarnej na przykładzie wojskowego systemu NATO Przykłady innych wojskowych systemów łączności satelitarnej Propozycje łączności satelitarnej w WP. I. Wprowadzenie.
E N D
Wojskowe systemy łączności satelitarnej autor: Marek Bykowski
Plan prezentacji • Wprowadzenie • Przedstawienie łączności satelitarnej na przykładzie wojskowego systemu NATO • Przykłady innych wojskowych systemów łączności satelitarnej • Propozycje łączności satelitarnej w WP
Zalety łączności satelitarnej • szybkość implementacji • globalny obszar pokrycia • wysoka jakośćłączy • duże szybkości transmisji • niezależność kosztów wymiany informacji od odległości ich przekazu • uniezależnienie się od stanu naziemnej infrastruktury telekomunikacyjnej • zamknięty charakter sieci
Schemat blokowy naziemnej stacji satelitarnej Przewód koncentryczny Tor nadawczy Promiennik SSPA Mieszacz Mieszacz Modulator/ koder We OMT Demodulator/ dekoder LNA Mieszacz Mieszacz IF 1GHz IF 70MHz LNC Tor odbiorczy OMT – układ rozdzielający fale przychodzącą od wychodzącej wykorzystujący ortogonalne mody wzbudzane w urządzeniu LNC – konwerter niskoszumny F=0,6dB SSPA – półprzewodnikowy wzmacniacz mocy
OMT Promiennik Filtr odb. LNC
Układy odbiorczo-nadawcze na pokładzie satelity Przykład satelita NATO IV TWTA 1 Przed wzm. Wzm. kanału 1 Down Konwerter CH 1 Wiązka nr 1 Earth RX Wzm. kanału 2 Down konwerter TWTA 2/4 CH 2 Wiązka nr 2 TWTA 3 Wzm. kanału 3 Down konwerter CH 4 Wiązka nr 3 Wzm. kanału 4 CH 3 Wiązka nr 4 UHF MUX UHF RX Wzm. 1 Wiązka pomiaru mocy Pomiar mocy Wzm. 2 UHF TX/RX TWTA – wzmacniacz z falą bieżącą
Wzmacniacze mocy • Półprzewodnikowy wzmacniacz mocy (SSPA – Solid State Power Amplifier) • moc wyjściowa w zakresie od 5 do 100W • Wzmacniacz z falą bieżącą (TWTA – Travelling Wave Tube Amplifier) • moc wyjściowa w zakresie od 100 do 2kW Wzmacniacz TWTA o mocy 300W
Orbity satelitarne • Rodzaje orbit satelitarnych: • HEO (Highly Eliptical Orbit) - perygeum 3-5 tys. km, apogeum 25-45 tys. km., • czas obiegu ok. 3 godz. • LEO (Low Earth Orbit) - odl. 200-1200 km,czas obiegu ok. 100 min. • MEO (Medium Earth Orbit) - odl. 10 tys. km,czas obiegu od 6 do kilkunastu godz. • GEO (Geostationary Earth Orbit) - odl. 36 tys. km, 24 godz.
Opóźnienia transmisji Satelita GEO Satelita MEO Satelita LEO
II. Przedstawienie łączności satelitarnej na przykładzie wojskowego systemu NATO
Systemy wojskowe w porównaniu od systemów cywilnych powinny się dodatkowo cechować: • możliwością utajniania informacji COMSEC i transmisji TRANSEC • zwiększoną odpornością na impulsy e-m (EMP – Electromagnetic Pulses) • zwiększoną odpornością na zakłócenia celowe (jamming) i środowiskowe
00 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 01 02 03 04 05 Historia satelitów NATO NATO I NATO IIA NATO IIB NATO IIIA NATO IIIB NATO IIIC NATO IIID NATO IVA NATO IVB NATO V ?
NATO Konstelacje satelitów NATO IV B 20.2° W NATO IV A 17.8° W NATO III D 18° W
Transmisja „w górę” (MHz) 7975 8110 8145 8230 8255 8315 8340 8400 kanał 1 135 MHz kanał 2 85 MHz kanał 3 60 MHz kanał 4 60 MHz Transmisja „w dół” (MHz) 7250 7385 7420 7505 7530 7590 7615 7675 Wiązka nr 1 Wiązka nr 2 Wiązka nr 4 Wiązka nr 3 Zakresy częstotliwości
Legenda Wiązka nr 4 Wiązka nr 1 Wiązka nr 2 Wiązka nr 3 Obszary pokrycia
małe PTS duże PTS duże STS Rodzaje terminali satelitarnych PTS – Przewoźne Terminale Satelitarne STS – Stacjonarne Terminale Satelitarne
Rodzaje anten satelitarnychoraz ich charakterystyki promieniowania(zgodność ze STANAG 4484)
Antena paraboliczna F Promiennik Reflector F Promiennik Reflector Szum luminancji Ziemi Kąt elewacji Pow. Ziemi
Kąt offsetu Antena offsetowa Reflektor F Offset + mechaniczny kąt elewacji = kąt elewacji Reflektor F
Charakterystyka promieniowania anteny Zgodność ze STANAG 4484 • Pasmo X: • Dla D/ 50.G() z prawd. 90% nie powinno przekraczać: • [G()]dB=29-25 log10 (dBi), dla 1lub 100 /D (bierzemy większą wart.) 20 ° • [G()]dB =-3.5 (dBi), dla 20 < 26.3° • [G()]dB =32-25 log10 (dBi), dla 26.3 < 48° • [G()]dB =-10 (dBi) dla 48 < 180 • Dla D/ < 50. G() z prawd. 90% nie powinno przekraczać: • [G()]dB =32-25 log10 (dBi), dla /D < 48° • [G()]dB =-10 (dBi) dla 48 < 180
Charakterystyka promieniowania anteny dla kąta offsetu w zakresie [0 º, 5º]przykładzanteną paraboliczną o =0.6, D=2.4m, f=8 GHz
Charakterystyka promieniowania anteny dla kąta offsetu w zakresie [0 º, 60º]przykładzanteną paraboliczną o =0.6, D=2.4m, f=8 GHz
Skuteczność wykorzystania widma : Rb – szybkość bitowa B – szerokość pasma Sposoby kodowania kanałowego (FEC) i rodzaje modulacji • Stosowane kody nadmiarowe: • kody splotowe o = 7/8, 3/4, 2/3, 1/2 • kody blokowe najczęściej Reeda Salomona o = 199/255 • Rodzaje modulacji: • modulacje fazy (BPSK, QPSK, OQPSK, 8PSK, 16PSK) • modulacje częstotliwości (MSK, 8FSK, GMSK)
Szybkość symbolowa, a szybkość bitowa kodowania = bit na wejściu kodera do odpowiadającej mu liczby bitów na wyjściu kodera modulacji = liczba bitów przypadających na jeden symbol Przykłady koder splot. kodowania=1/2 koder splot. kodowania= 1/2 w połączeniuz Reed Solomon [255,199] kodowania=1/2*199/255 Es = energia przypadająca na jeden symbol Es = Eb * kodowania * modulacji Przykłady modulacji= 1 dla BPSK, modulacji= 2 dla QPSK ,OQPSK modulacji= 3 dla 8 PSK, 8FSK modulacji= log2(n) dla nPSK, lub nFSK Rs = szybkość symbolowa Rs = Rb / ( kodowania * modulacji )
Gęstość widma mocy sygnałów zmodulowanych OQPSK i MSK • OQPSK: • wiązka główna zawiera 92,5 % mocy sygnału • listek b. ma o 13,3dB mniejszą moc od listka gł. • MSK: • wiązka główna zawiera 99,5 % mocy sygnału • listek b. ma o 23dB mniejszą moc od listka gł.
Możemy wyróżnić trzy rodzaje technik dostępu wielokrotnego: • FDMA (Frequency Division Multiple Access) • TDMA (Time Division Multiple Access) • CDMA (Code Division Multiple Access) • Oraz protokoły dostępu wielokrotnego: • stałe (fixed assigned) • rywalizacyjne (contention/random access), np. Pure Aloha, Slotted Aloha, SREJ Aloha • rezerwacyjne (reservation/controlled access), np. DAMA, rezerwacja z lokalną synchro- • nizacją, z dostępem: Pure Aloha, SREJ Aloha
FDMA • FDMA: • łatwość realizacji oraz niskie koszta związane z implementacją, • konieczność zapewnienia należytej separacji pomiędzy pasmami. • wiele nośnych na wejściu wzmacniacza transpondera o różnych poziomach mocy • może wysterować go w obszar pracy nieliniowej #1 #2 #j #n Produkty intermodulacji i poziom szumów Podział pasma na podpasma, gdzie typowo najwęższe podpasma alokuje się w środku dzielonego pasma
TDMA • TDMA: • wszystkie terminale pracują z tymi samymi prędkościami • konieczność zapewnienia synchronizacji Przykład. Rb = 128kbit/s, koder splotowy = 1/2, modulator QPSK Rs = Rb / ( kodowania * modulacji ) = 128 / (1/2 * 2) = 128kbit/s Rs z wykorzystaniem jednej szczeliny ramki TDMA = 1/8 * 185 * 8/(13,185m) 42 kbit/s Maksymalna szybkość transmisji z wykorzystaniem wszystkich 7 szczelin wynosi ok. 98kbit/s
Sposób postępowania przy wyznaczaniu tzw. bilansów (budżetów) energetycznych
Transmisja od jednej stacji końcowej do drugiej stacji końcowej SATELITA TELEKOMUNIKACYJNY Antena Antena odbiorcza nadawcza Zakłócenia od Transmisja innych systemów „w dół” Szum termiczny satelity Zakłócenia od Transmisja innych satelitów „w górę” Promieniowanie Ziemi Promieniowanie nieba STACJA NADAWCZA STACJA ODBIORCZA
Szumy i zakłócenia w łączu satelitarnym • Źródła szumów: • promieniowanie słońca, obiektów galaktycznych, itp. • promieniowanie Ziemi • Sygnały zakłócające: • Wytwarzane przez inne systemy radiokomunikacyjne: • naziemne • satelitarne • Szumy intermodulacyjne: • Istotne są jedynie produkty intermodulacyjne nieparzystego rzędu. • Modelować je możemy za pomocą addytywnego gaussowskiego szumu białego. • Szumy i zakłócenia nakładają się na sygnał użyteczny w łączu: • Ziemia-Satelita • Satelita-Ziemia • Satelita-Satelita
S r P Wyznaczanie EIRP Gęstość strumienia mocy Moc rozwijana w antenie odbiorczej o pow. S Źródło mocy Antenna Gain Tłumik rm P P0 A S’
Wyznaczanie współczynnika przydatności anteny G/T Tłumienie l. łącznikowej (duplexer, connector,filter …) Antenna LNA 1 2 tłumik A FLNA , Tant Obliczeniaw punkcie (antena) 1 Obliczenia w punkcie (antena) 2
Waga 12.5kg Średnica 748mm EIRP od 31.2 do 40.2dBW G/T 6.3dB/K Szer. wiązki głównej 3.6º
Średnica 1.8m G/T 17.5dB/K EIRP 65dBW Mechanizm automatycznego pozycjonowania
Średnica 4.8m Zysk antenowy 50dBi G/T 26dB/K EIRP 83dBW
Bilans energetyczny łącza „w górę” d EIRPter u Latmos Terminal Satelita Pow. skuteczna anteny (Lfree_spacedla SHF GEO, wynosi około 200 dB) ( Cujest niezależne od częstotliwości)
Bilans energetyczny łącza „w dół” i całkowity bilans energetyczny EIRPd= CuGtransp GTxsat EIRPd dPS u d Latmos Terminal Satellite Pow. skuteczna anteny Latmos = Ldeszcz*Linne Całkowity bilans energetyczny
Zależności mocy od energii Zależności Eb/N0 od C/N0 na wejściu odbiornika satelitarnego (po przebyciu przez sygnał trasy Ziemia-Satelita-Ziemia)
Obszar pokrycia wyrażony w szerokości wiązki promieniowania 3 1 Zakres częstotliwości praca góra/dół 6,2/4 14,2/11,7 6,2/4 14,2/11,7 Średnica anteny stacji naziemnej [m] 3 4,5 2 3 3 2 EIRPU (dBW) Moc P(W) Tłumienie trasy L (dB) G/TT satelity (dB/K) C/N0na satelicie (dBHz) 46,8 2,2 200 2,2 77,1 42,2 0,35 200 2,2 72,5 56,4 8,3 207,3 0 76,7 53,1 8,3 207,3 0 73,4 37,4 0,25 200 7,4 72,9 48,7 1,4 207,3 8,6 77,6 EIRPU (dBW) Tłumienie opadowe (dB) Tłumienie trasy (dB) G/TT satelity (dB/K) C/N0na satelicie(dBHz) 6,9 0 196,2 18,7 57,5 3,6 0 196,2 22,2 57,7 17,1 3 205,5 19,3 55,5 13,8 3 205,5 19,3 55,7 6,0 0 196,2 18,7 56,6 18,7 3 205,5 19,3 57,1 Stosunek C/N0 dla całej trasy (dBHz) 55,5 54,8 55,2 55,0 55,1 55,1 Liczba stacji mogących pracować w paśmie ze względu na moc i pasmo nadajnika pokładowego satelity 550 1000 75 160 1200 400
III. Przykłady innych wybranych wojskowych systemów łączności satelitarnej • DSCS III (USA) • UFO (USA) • FLTSATCOM (USA) • MILSTAR (USA) • SYRACUSE 2 (Francja) • SECOMSAT (Hiszpania) • SICRAL (Włochy)
DSCS III 4 satelity krążące po orbicie GEO pasmo SHF każdy z satelitów posiada: 19 wiązek nadawczych 61 odbiorczych usługi: głos (dupleks) i dane • przeciwdziałanie zakłóceniom: • detektor poziomu zakłóceń • regulowana charakterystyka promieniowania anteny