Układ krwionośny

1. Układ krwionośny budowa serca i jego funkcje choroby i ich przyczyny -podstawowe pojęcia -różne krwiobiegi -układ limfatyczny i związane z nim choroby opracował Piotr Barański

2. Serce– narząd układu krwionośnego kręgowców w postaci mięśniowego worka, zapewnia obieg krwi w naczyniach. U człowieka jest podzielone na 2 przedsionki i 2 komory i działa jak pompa ssąco-tłocząca. Krew – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową, oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. Układ limfatyczny – otwarty układ naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych, która bierze swój początek ze śródmiąższowego przesączu znajdującego się w tkankach. Limfa– płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych. Żyły–wszystkie naczynia krwionośne prowadzące krew do serca. Najczęściej jest to krew odtlenowana. Tylko w wypadku żył płucnych i pępowinowych jest to krew natlenowana. Tętnica – prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych. Podstawowe pojęcia opracował Piotr Barański

3. Podstawowe pojęcia • Naczynia włosowate–cienkościenne naczynia krwionośne oplatające tkanki i docierające do niemalże każdej komórki ciała. Zbudowane są ze śródbłonka. Ich zadaniem jest wymiana (pod wpływem ciśnienia) gazów, składników pokarmowych, zbędnych produktów przemiany materii, hormonów i witamin między krwią a tkanką. • Zastawki – różnego typu błoniaste fałdy występujące głównie w układzie krwionośnym i limfatycznym; warunkują jednokierunkowy przepływ krwi. • Aorta–duży pień tętniczy, którego gałęzie doprowadzają krew tętniczą do wszystkich tkanek. Jest największą tętnicą człowieka. • Krążenie wieńcowe–naczynia krwionośne, które mają za zadanie doprowadzenie krwi bogatej w tlen i substancje odżywcze do komórek serca oraz odprowadzenie dwutlenku węgla i ubocznych produktów metabolizmu z tych komórek. opracował Piotr Barański

4. Serce • Serce - centralny narząd układu krwionośnego położony w klatce piersiowej, w śródpiersiu środkowym, wewnątrz worka osierdziowego. • Funkcje serca : • pompuje krew do naczyń • transportowanie tlenu i substratów odżywczych do tkanek • usuwanie dwutlenku węgla i produktów przemiany materii ze wszystkich tkanek organizmu • transport hormonów opracował Piotr Barański

5. Ogólny schemat krążenia krwi • Żyły(prowadzą krew od tkanek i narządów)doprawego przedsionka doprawej komorydo tętnic płucnychdonaczyń włosowatych wpłucachdożył płucnychdolewego przedsionkadolewej komorydoaortydo tętnic prowadzących krew dotkanek i narządóww narządach i tkankach donaczyń włosowatych opracował Piotr Barański

6. Cykl pracy serca • 1. Skurcz przedsionków tłoczy krew do komór przez otwarte zastawki trójdzielną i dwudzielną. Zastawki półksiężycowate są zamknięte. • 2. Początek skurczu komór, wzrasta w nich ciśnienie krwi, co powoduje zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych. Towarzyszy temu pierwszy ton serca. • 3. Ciśnienie krwi w komorach wzrasta, więc otwierają się zastawki półksiężycowate i krew tłoczona jest do aorty i tętnicy płucnej. W czasie rozkurczu komór, gdy ciśnienie w tętnicach staje się większe niż w komorach, zastawki półksiężycowate zamykają się, czemu towarzyszy drugi ton serca. • 4. Następuje faza spadku ciśnienia krwi. Krew z żył wpływa do rozkurczonych przedsionków i cykl powtarza się. opracował Piotr Barański

7. Czynność elektryczna serca • Serce nigdy nie znajduje się w spoczynku, poza krótkimi, powtarzającymi się okresami, kiedy komory lub przedsionki znajdują się w okresie rozkurczu. Prawidłowa czynność serca zależy w dużym stopniu od impulsów elektrycznych powstających w nim samym, niezależnie od układu nerwowego. Układ nerwowy wpływa na jego czynność głównie przez przyspieszanie, bądź zwalnianie akcji serca. Serce człowieka posiada zdolność wytwarzania bodźców elektrycznych, które rozchodząc się w sercu, pobudzają je do skurczu. Wyspecjalizowana w układ przewodzący tkanka mięśnia sercowego, tzw. tkanka nerwowo-mięśniowa, układa się w dwa węzły: zatokowy i przedsionkowo-komorowy i odchodzące od nich włókna. W warunkach fizjologicznych bodźce do skurczów mięśnia sercowego powstają w węźle zatokowo-przedsionkowym. Jest on głównym rozrusznikiem serca, a impulsy w nim powstałe rozchodzą się do przedsionków i następnie przez węzeł przedsionkowo-komorowy do komór, pobudzając je do skurczu. Impulsy te przewodzone są również przez inne tkanki aż na powierzchnię skóry, gdzie można je zarejestrować w postaci elektrokardiogramu. opracował Piotr Barański

8. Schemat krążenia krwi • Strzałki: kierunek, w którym płynie krew • Kolor czerwony: krew utlenowana, • Kolor niebieski: odtlenowana. • D – zastawka trójdzielna • C – pnia płucnego • A – mitralna • B – aorty opracował Piotr Barański

9. Krwiobieg mały • Odtlenowana krew wypompowywana jest z prawej komory serca przez zastawkę pnia płucnego do pnia płucnego, który rozgałęzia się na dwie tętnicepłucne: lewą i prawą. Te w płucach rozgałęziają się na sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne, tam dochodzi do wymiany gazowej. Utlenowanakrew powraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka serca, a tam przez zastawkę dwudzielną krew wpływa do lewej komory serca. opracował Piotr Barański

10. Krwiobieg duży • Krew wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na mniejsze tętnice, dalej na tętniczki, a następnie przechodzi przez sieć naczyń włosowatych we wszystkich narządach ciała. Naczynia włosowate przechodzą w drobne żyłki, które przechodzą w żyły większego kalibru i żyłę główną górną i dolną. Krew powracająca żyłami jest odtlenowana i przechodzi do prawego przedsionka serca, po czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory. opracował Piotr Barański

11. Żyły i tętnice • Żyły – wszystkie naczynia krwionośne prowadzące krew do serca. • Tętnica – prowadzi krew z serca do narządów ciała. opracował Piotr Barański

12. Krążenie wieńcowe • Krążenie wieńcowe – naczynia krwionośne, które mają za zadanie doprowadzenie krwi bogatej w tlen i substancje odżywcze do komórek serca oraz odprowadzenie dwutlenku węgla i ubocznych produktów metabolizmu z tych komórek. • Po prawej stronie tętnica wieńcowa opracował Piotr Barański

13. Krążenie wrotne • Krążenie wrotne wątroby - w którym żyła wrotna zbierająca krew z narządów jamy brzusznej np. żołądka, jelit, trzustki i śledziony doprowadza ją do wątroby. • Krążenie wrotne przysadki mózgowej - w którym parzyste żyły wrotne długie, zbierające krew z włośniczek podwzgórza, tworzą wtórny układ włosowaty w obrębie gruczołowej części przysadki mózgowej. • Fizjologiczny sens układu wrotnego: • Krew z całego układu pokarmowego, nim trafi do żyły głównej dolnej musi przebyć drogę przez wątrobę • W tym narządzie magazynowany jest chwilowy nadmiar substratów energetycznych np. cukry opracował Piotr Barański

14. Elementy morfotyczne krwi • Elementy morfotyczne krwi – upostaciowane składniki krwi. Wyróżnia się następujące składniki: erytrocyty, trombocyty, leukocyty. Elementy morfotyczne krwi są wytwarzane w układzie krwiotwórczym. opracował Piotr Barański

15. Układ krwiotwórczy • Układ krwiotwórczy–grupa narządów odpowiedzialnych za powstawanie wszystkich elementów morfotycznych krwi. opracował Piotr Barański

16. Układ limfatyczny • Układ limfatyczny – otwarty układ naczyń i przewodów, którymi płynie limfa. Układ naczyń chłonnych połączony jest z układem krążenia krwi. Oprócz układu naczyń chłonnych w skład układu limfatycznego wchodzą także narządy i tkanki limfatyczne. Najważniejszą funkcją układu chłonnego jest obrona przed zakażeniami oraz cyrkulacja płynów ustrojowych. • Funkcje układu limfatycznego : • odpornościowa w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi • neutralizująca zwalczanie ciał oraz substancji obcych • odprowadzająca odprowadzenie limfy z powrotem do krwi • Po prawej stronie układ limfatyczny opracował Piotr Barański

17. Choroby układu limfatycznego • Słoniowacizna - nasilony obrzęk kończyn na skutek utrudnionego odpływu chłonki (limfy). Spowodowany zaczopowaniem pni chłonnych, masywną niedrożnością węzłów chłonnych lub mniejszych naczyń limfatycznych. Najczęściej występuje w rozległych przerzutach raka sutka do węzłów chłonnych pachowych lub po ich operacyjnym usunięciu. • Zapalenie naczyń chłonnych - to stan zapalny powierzchownych naczyń chłonnych, spowodowany najczęściej przerwaniem ciągłości skóry lub powstaniem ropnia. Wokół uszkodzonej skóry pojawia się zaczerwienienie, a następnie pojawia się linijne zaczerwienie o nieregularnych obrysach, biegnące od miejsca zakażenia w kierunku pobliskich węzłów chłonnych. opracował Piotr Barański

18. Funkcje układu krwionośnego • transport: • gazów oddechowych • substancji odżywczych • zbędnych produktów przemiany materii • hormonów • pełni rolę odpornościową • utrzymanie stałej temperatury ciała • uczestniczy w utrzymaniu stałego pH = 7,35-7,45 opracował Piotr Barański

19. Choroby układu krwionośnego • Przykładami chorób układu krwionośnego są: • tętniak i żylak • miażdżyca • żylna choroba zakrzepowo-zatorowa • choroba Bürgera czyli zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic • zespół Takayasu • choroba Kawasaki • choroba Raynauda opracował Piotr Barański