OR Spring 9 april 2013

1. OR Spring9 april 2013 Meer invloed dan de WOR: medezeggenschapsconvenant Workshop

2. Presentatie: Leonie Oude Essink, Advocaat Arbeidsrecht

3. Inhoud: Artikel 32 WOR Uitbreiding bevoegdheden OR • Lid 1: Verdere bevoegdheden o.b.v. CAO/regeling arbeidsvoorwaarden • Lid 2: Medezeggenschapsconvenant • Lid 3: CAO/regeling arbeidsvoorwaarden “overruled”medezeggenschapsconvenant • Lid 4: Proceduremogelijkheden

4. Artikel 32, lid 1: Lid 1 luidt als volgt: “Bij collectieve arbeidsovereenkomst of een regeling van arbeidsvoorwaarden vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan kunnen aan de Ondernemingsraad of aan de Ondernemingsraden van de bij die overeenkomst of die regeling betrokken onderneming of ondernemingen verdere bevoegdheden dan in deze wet genoemd worden toegekend.”

5. Voorbeelden: • Artikel 29 CAO Kabel en Telecom • resultaatafhankelijke uitkering • Artikel 14:1 CAR-UWO

6. CAO/Regeling arbeidsvoorwaarden • Check CAO/regeling arbeidsvoorwaarden • CAO • van toepassing • geen nawerking

7. Artikel 32, lid 2 Lid 2 luidt als volgt: “Bij schriftelijke overeenkomst tussen de ondernemer en de Ondernemingsraad kunnen aan de Ondernemingsraad meer bevoegdheden dan de in deze wet genoemde worden toegekend en kunnen aanvullende voorschriften over de toepassing van het bij of krachtens deze wet bepaalde worden gegeven. De Ondernemer zendt een afschrift van de overeenkomst aan de bedrijfscommissie.”

8. Drie aspecten • Schriftelijke overeenkomst • Afschrift aan bedrijfscommissie • Inhoud aanvullende afspraken

9. Ad 1: Schriftelijke overeenkomst • Schriftelijke overeenkomst • Vastlegging in door alle betrokkenen goedgekeurde notulen • Mondelinge afspraak?

10. OK 19 januari 2005 (OR/Werkvoorzieningschap Oost-Twente) “Daarbij is de OR met zoveel woorden toegezegd dat terzake van de organisatorische en personele gevolgen nog een adviesaanvraag zou volgen” • OK verbindt aan mondelinge afspraak geen conclusies • In casu erkenden OR en ondernemer afspraak • NB: bewijsprobleem rust meestal op OR

11. Ad 2: Afschrift bedrijfscommissie • Vormvoorschrift, geen bestaansvoorwaarde

12. Ad 3: Inhoud aanvullende afspraken A) Toekennen meer bevoegdheden • Geven aanvullende voorschriften • Overig?

13. Ad A: toekennen meer bevoegdheden Toekennen meer bevoegdheden: • op vrijwillige basis • uitbreiding advies-/instemmingsrecht (art. 25/27 WOR) • uitbreiding recht op informatie (art. 31-31c WOR)

14. Voorbeelden • Instemmingsrecht t.a.v. autoleasebeleid • Instemmingsrecht i.p.v. adviesrecht • verzwaard adviesrecht • besluit toetsen aan art. 27 lid 4 WOR (besluit gevergd door zwaarwegende bedrijfsorganisatorische, bedrijfseconomische of bedrijfssociale reden)i.p.v. art. 26 lid 4 WOR (afweging betrokken belangen in redelijkheid tot besluit had kunnen komen)

15. Vervolg toekennen meer bevoegdheden • Nader bepalen bevoegdheden d.m.v. interpretatie-afspraken

16. Voorbeeld: • Wanneer sprake is van een belangrijk adviesplichtig besluit bij belangrijke investering (art. 25 WOR) • NB: WOR minimumregels

17. Ad B: Geven aanvullende voorschriften • Praktische invulling van het Medezeggenschapsrecht binnen de eigen onderneming • Enkele onderwerpen verplicht • Op vrijwillige basis

18. Voorbeelden a.afspraken over de gang van zaken bij en rond de overlegvergadering; b. afspraken over onderling beraad en over scholing en vorming; c. afspraken over een jaarbudget van de OR en zijn commissies; d. afspraken over de wijze van toepassing van de WOR; e. contacten OR-bestuur en Raad van Commissarissen.

19. Ad a: Overlegvergadering • Verplicht (art. 23a lid 5 WOR): • gang van zaken • wijze en tijdstip bekendmaken agenda • wijze en tijdstip bekendmaken verslag

20. Ad a: Overlegvergadering • Verplicht (art. 24 lid 1 WOR): • wijze en tijdstip betrokken OR bij besluitvorming advies-/instemmingsrecht

21. Ad a: Overlegvergadering • Vrijwillig • Aantal overlegvergaderingen per jaar • Opstellen en termijn agenda • Voorzitterschap • Secretaris

22. Ad b: Onderling beraad en scholing en vorming • Verplicht (art. 18 lid 1 WOR) • aantal uren t.b.v. onderling beraad en overleg • Verplicht (art. 18 lid 2 WOR) • aantal dagen scholing en vorming

23. Ad c: Jaarbudget • Vrijwillig (artikel 22 lid 3 WOR) • “kunnen” • inclusief of exclusief kosten raadplegen deskundigen/voeren procedures • altijd exclusief kosten verplichtingen t.b.v. uitvoering taak (artikel 17 WOR) en recht op onderbreking arbeid en scholing (artikel 18 WOR)

24. Ad d: Wijze toepassing WOR • Vrijwillig (artikel 17, lid 1 WOR) • gebruik voorzieningen waarover ondernemer beschikt, voor zover redelijkerwijs nodig • vergaderruimte, notuleren, kopieerapparaat, telefoon, fax, internet, intranet, e-mail, etc.

25. Ad d: Wijze toepassing WOR • Vrijwillig (artikel 17 WOR) • achterbanberaad • Vrijwillig • Wijze van informatievoorziening (art. 31-31c WOR)

26. Ad e: Contacten OR-bestuurder en RvC • Vrijwillig (art. 24 lid 2 WOR) • aanwezigheid bestuursleden en commissarissen tijdens overlegvergadering over algemene gang van zaken • Vrijwillig • Praktische invulling over medezeggenschapsrecht binnen onderneming

27. Ad e: Contacten OR-bestuurder en RvC: • Vrijwillig: • informeel vooroverleg met ondernemer • evaluatie samenwerking • communicatie • aanvragen

28. Ad C: Overige? • Artikel 32 WOR: meer bevoegdheden en aanvullende voorschriften • Andere mogelijkheden?

29. Andere mogelijkheden: • Vrijstelling OR-leden normale werkzaamheden • Fusie: medezeggenschapsverhoudingen gedurende en na de fusie • COR/BOR

30. Primaire arbeidsvoorwaarden? • Ja, dat kan • Van belang voor: • geen CAO • CAO behoeft aanvulling • Voordelen ondernemer: • werknemer aanvaarden eerder arb.vw.-regeling • arb.vw.-regeling evenwichtiger van inhoud • arb.vw.-regeling eerder redelijk in procedure • OR kan instemming afhankelijk maken van uitkomst raadpleging achterban

31. Voorbeelden:

32. Voorbeelden:

33. (On)bepaalde tijd • Bepaalde of onbepaalde tijd • bij niets bepaald  onbepaalde tijd

34. Bepaalde tijd • Voorbeelden: • arbeidsvoorwaarden • bevoegdheden OR i.v.m. fusie • procedurele afspraken m.b.t. reorganisatie • Einde van rechtswege na ommekomst termijn • Opzeggen en gevolgen niet tijdige opzegging of stilzwijgende verlenging

35. Bepaalde tijd • Tussentijdse opzegging: • alleen als overeengekomen • onvoorziene omstandigheden • niet voor rekening opzeggende partij • zo ernstig van aard • maatstaven van R+B instandhouding niet mag worden verwacht

36. Onbepaalde tijd • Opzegtermijn • Geen opzegtermijn • redelijke termijn

37. Jurisprudentie Gerechtshof Den Haag 3 november 2006 OR/Gemeente Leiden • Rechtsvraag: opzegging convenant door gemeente Leiden rechtsgeldig? • Inhoud convenant: • Extra advies bevoegdheden • verlenen faciliteiten • nader regelen overleg • Deze inhoud brengt mee: • informeren, consulteren, overleggen • I.s.m. aard convenant opzeggen zonder voorafgaand overleg

38. Jurisprudentie Gerechtshof Den Haag 3 november 2006 OR/Gemeente Leiden “Bij zwaarwichtige redenen die nopen tot aanpassing, moet overleg plaatsvinden. In dat overleg zullen partijen zich redelijk jegens elkaar moeten opstellen. Alleen indien de OR zich terzake van redelijke voorstellen tot aanpassing van het convenant onredelijk opstelt, zal de gemeente het convenant met inachtneming van een redelijke opzegtermijn geheel of gedeeltelijk kunnen opzeggen.”

39. Conclusie: • Eerst overleg • Alleen opzeggen bij onredelijke opstelling • t.a.v. redelijke voorstellen

40. Onbepaalde tijd • ongeacht leden OR • ongeacht ondernemer

41. Voorbeeld • Convenant arbeidstijdenbeleid

42. Lid 3 Lid 3 luidt als volgt: “Indien aan de Ondernemingsraad op grond van dit artikel een adviesrecht of instemmingsrecht is toegekend, is het advies of de instemming van de Ondernemingsraad niet vereist, voor zover de aangelegenheid voor de onderneming reeds inhoudelijk is geregeld in een collectieve arbeidsovereenkomst of in een regeling, vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan.”

43. Uitleg lid 3: Verval instemmingsrecht of adviesrecht, indien: • geregeld in CAO/regeling van arbeidsvoorwaarden • inhoudelijk • uitputtend / zonder vrije zelfstandige beslissingsruimte ondernemer

44. Voorbeeld Bedrijf X werkzaam in kabel- en telecombranche Convenant: OR instemmingsrecht t.a.v. sociaal plan Bedrijf X gaat reorganiseren + afspraken maken over sociaal plan N.B.: artikel 38 CAO Kabel en Telecom

45. Lid 4 Lid 4 luidt als volgt: “Indien in de overeenkomst aan de Ondernemingsraad een recht op advies of instemming wordt gegeven over andere voorgenomen besluit dan genoemd in de artikelen 25 onderscheidenlijk 27, zijn de artikelen 26 onderscheidenlijk 27, 4e tot en met 6e lid van overeenkomstige toepassing.”

46. Procedurele mogelijkheden: adviesrecht • Besluit overeenkomstig advies  uitvoering • besluit afwijkend advies: • 1 maand opschorting • beroep bij OK • besluit niet in overeenstemming advies • nadien feiten en omstandigheden bekend

47. Gronden • Ondernemer bij afweging betrokken belangen niet in redelijkheid tot zijn besluit kunnen komen • geen / te laat advies • geen beweegreden / geen gevolgen • afwijking advies onvoldoende gemotiveerd

48. Procedurele mogelijkheden:instemmingsrecht • Geen instemming OR • Vervangende goedkeuring kantonrechter • geen instemming onredelijk • voorgenomen besluit gevergd door zwaarwegende bedrijfsorganisatorische, bedrijfseconomische of bedrijfssociale redenen • Zo nee: nietigheid besluit inroepen binnen één maand

49. Procedurele mogelijkheden: Mogelijkheden alleen bij advies- of instemmingsrecht o.b.v. medezeggenschapsconvenant, niet i.g.v. vrijwillig verzoek

50. Procedurele mogelijkheden: Wat nu als ondernemer verplichtingen voortvloeiend uit convenant niet nakomt?