TÜRKİYE TARIMININ AB SINAVI

1. TÜRKİYE TARIMININ AB SINAVI Burak ERGÜN Bünyamin Ersin KÂHYA Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

2. 1. TÜRKİYE VE AB’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ 2. TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNİN TARIMSAL YAPISINDAKİ FARKLILIKLAR 3. TARIMIN POLİTİKA FARKLILIKLARI

3. TÜRKİYE VE AB’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ

4. Türkiye ve AB'deki Bazı Göstergelerin Karşılaştırılması

5. Tarım Ürünlerinin Dış Ticaret Açısından Karşılaştırılması

6. Türkiye ve AB'deki Dış Ticaret Göstergelerinin Karşılaştırılması

7. Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünleri Dış Ticareti Kaynak: YÜCER Ahmet, “AB Üyeliğinin Türk Tarımına Olası Etkileri” , Türktarım Dergisi, S.163, Mayıs - Haziran 2005

8. Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünlerinin İhracat/ İthalat Oranı 10,00 8,00 6,00 İhracat/ İthalat 4,00 2,00 0,00 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Yıllar Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünlerinin İhracat / İthalat Oranı Kaynak: YÜCER Ahmet, “AB Üyeliğinin Türk Tarımına Olası Etkileri” , Türktarım Dergisi, S.163, Mayıs - Haziran 2005

9. TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNİN TARIMSAL YAPISINDAKİ FARKLILIKLAR Arazi Kullanımı ve Tarımsal İşletme Sayısı

10. Türkiye ve AB Ülkelerinde Çeşitli İşletme Büyüklük Gruplarındaki Tarım İşletmeleri ve Ekilen Alanlar Kaynak: 1 D.İ.E. 2001 Genel Tarım Sayımı (2004), 2 http://epp.eurostat.cec.eu.int 2000.

11. Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Tarım Arazisi 0,65 0,60 0,55 0,50 0,45 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 0,53 0,53 0,53 0,53 0,53 0,52 0,53 0,52 0,53 0,52 EU(15) 0,62 0,62 0,62 0,62 0,62 0,62 0,61 0,61 0,60 0,60 TR Yıllar Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Tarım Arazisi Kaynak: www.fao.org

12. Toplam Kullanılan Traktör Sayısı / Kullanılan Ekilebilir Arazi (Adet / Hektar) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 95 94 93 94 94 94 94 94 95 EU(15) 32 33 36 37 38 40 40 40 43 TR Yıllar Toplam Kullanılan Traktör Sayısı / Kullanılan Ekilebilir Arazi (Adet / Hektar) Kaynak: www.fao.org

13. Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Biçer Döver Sayısı ( Hektar / Adet ) 2,50 2,00 1,50 EU(15) TR 1,00 0,50 0,00 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 1,37 1,39 1,41 1,45 1,46 1,47 1,46 1,46 1,46 EU(15) 1,94 2,04 1,96 1,95 1,93 1,89 1,97 2,08 1,99 TR Yıllar Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Biçer Döver Sayısı (Hektar / Adet) Kaynak: www.fao.org

14. Tarımsal Sulama Alanı / Kullanılan Ekilebilir Arazi 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 0,17 0,17 0,17 0,17 0,17 0,18 0,18 0,18 0,18 0,18 EU(15) 0,17 0,17 0,17 0,17 0,18 0,19 0,20 0,21 0,22 0,22 TR Yıllar Tarımsal Sulama Alanı Kaynak: www.fao.org

15. Demografik Yapı

16. Toplam Tarımsal İşgücü Hacmi(1000AWU) 10000 8000 6000 4000 2000 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 7508,7 7265,2 7063,5 6893,3 6760,8 6512,7 6300 6197,6 6020,4 5856,7 EU(15) 8812,5 9080 9259 8837 9039 8855,5 7769 8089 7458 7165 TR Yıllar Toplam Tarımsal İşgücü Hacmi (x1000)(AWU)

17. Tarımda İstihdam Yapısı Kaynak: Eurostat Yearbook 2004, s.129; DİE (2004), Hane halkı İşgücü Anketi’nin Sitesi , http://lmisnt.pub.die.gov.tr/die/plsql/lmwebtur.lmwebform; 22: ; DİE (2005), Hanehalkı İşgücü Anketi 2004 Yılı Sonuçları, DİE Haber Bülteni No.49, Mart, Ankara.

18. TARIMSAL POLİTİKA FARKLILIKLARI

19. Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası Roma Antlaşması ve Ortak Tarım Politikası Ortak Tarım Politikası(OTP), AB’nin ilk ortak politikasıdır. 1962 yılında ilk ortak piyasa düzeninin oluşturulması ile resmen hayata geçirilmiştir.

20. OTP, 3 temel ilke üzerine yapılanmıştır: Tek Pazar Topluluk tercihi Ortak mali sorumluluk

21. Ortak Tarım Politikası’nın İşleyişi Karar Mekanizması Ortak Piyasa Düzenlemeleri Pazar ve Fiyat Mekanizmaları Yapısal Politikalar Finansman Mekanizması

22. Türkiye’nin AB Ortak Tarım Politikalarına Uyumu

23. Katılım Ortaklığı Belgeleri Türkiye'den Kısa Dönemde İstenenler • Arazi ve çiftçi kayıt sisteminin kurulması • Hayvan kimlik sisteminin yerleştirilmesi • Bitki pasaportu getirilmesi • Tarım piyasalarının izlenmesi, düzeltilmesi • İleri Laboratuar testlerinin yapılması

24. Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgesi 2005 : AB kırsal kalkınma araçlarının işletilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve uygun idari yapıların oluşturulması

25. Türkiye'den Orta Dönemde İstenenler Katılım Ortaklığı Belgesi(KOB) 2003 : • Tarım ve kırsal kalkınma politikaları alanlarında mevzuat uyumu • Gıda tesislerinde AB standartlarının uygulanması • Test ve teşhis olanaklarının iyileştirilmesi • Ortak balıkçılık politikası mevzuatına uyum • Balıkçılık sektöründe kapasite artışının sürdürülmesi • Balık ve su ürünlerinde kalite standardı ve güvenilirliğin sağlanması

26. Katılım Ortaklığı Belgesi 2005 Başta arazi parsel tanımlama sistemi olmak üzere, Bütünleştirilmiş İdare ve Denetim Sistemi’nin oluşturulmasına ilişkin çalışmaların devam ettirilmesi

27. Katılım Ortaklığı Belgesine Cevap Olarak • Yatay Düzenlemelere Uyum Grubu • Veteriner Sağlık Grubu • Bitki Sağlığı Grubu • Gıda Kontrol Grubu • Balıkçılık Grubu • Kırsal Kalkınma ve Ormancılık Grubu • Ortak Piyasa Düzenlerine Uyum Grubu

28. Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporu

29. Avrupa Komisyonu Türkiye 2005 İlerleme Raporu Türkiye için kısa vadeden orta vadeye kadar geçen sürede temel öncelik, tarım sektörünü yeniden yapılandırıp, modernize etmek ve kırsal kesimde alternatif istihdam olanakları yaratmaktır. Çiftçilerin ve ekili alanların kaydedilmesi işleminin tamamlanması, tarım istatistiklerinin geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi tavsiye edilmektedir

30. Türkiye’nin OTP’ye Uyumu Sürecinde İzleyebileceği Politikalar • Arazi, çiftçi ve ürün kayıt sistemleri ile tarım veri tabanı oluşturulmalıdır. Coğrafi Bilgi Sistemi ve Tarımsal Muhasebe Veri Ağı geliştirilmelidir. • Tarımdaki istihdam alternatif sektörlere kaydırılarak azaltılmalıdır. • Tarım sektöründe ölçek ekonomilerinin yakalanması; devletin belli bir boyutun üstündeki işletmelere teşvik vermesiyle sağlanmalıdır.

31. Tarımda teknoloji kullanımının yaygınlaştırılması, üreticilerin bilinçlendirilmesi ve nitelikli işgücü ile verimlilik arttırılmalıdır. • Doğrudan ürün desteği ve teşviklerden çiftçinin daha fazla yararlanabilmesi için destek ve teşviklerin ihtiyaç ve kapasiteye uyumlu olması gereklidir. • Üretici birlikleri iyileştirilerek organizasyon yapılarına işlerlik kazandırılmalıdır. • Kırsal alanların sosyo-ekonomik yapıları geliştirilerek kentlerdeki nitelikli işgücü sektöre aktarılmalıdır.

32. Kırsal Kalkınma Eşleştirme Projesi

33. Kırsal Kalkınma Projesi 2 Kısımdan Oluşmaktadır : • Kırsal Kalkınma Planının etkin bir şekilde uygulaması için kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi • Kırsal Kalkınma Planının hazırlanmasına destek

34. Bölüm1: Kurumsal Çerçeve ve Yol Gösterici İlkelere Yönelik Faaliyetler Bölüm 2: Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri

35. SONUÇ

36. Teşekkürler