280 likes | 567 Views
KORONAL KÜTLE ATIMI CMEs. Nermin DEMİRCİOĞLU 05050126 Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri. Koronal Kütle Atımı. Güneş’in korona (taç) kısmında meydana gelen, yüksek enerjili atomaltı parçacıkların Güneşten atılmasıdır. SKYLAB uydusuyla alınan bir CME görüntüsü.
E N D
KORONAL KÜTLE ATIMICMEs Nermin DEMİRCİOĞLU 05050126 Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri
Koronal Kütle Atımı Güneş’in korona (taç) kısmında meydana gelen, yüksek enerjili atomaltı parçacıkların Güneşten atılmasıdır.
SKYLAB uydusuyla alınan bir CME görüntüsü Koronada manyetik alan bir balon gibi şişer, kapalı bir şemsiye gibi yükselir, bir patlama ile açılır ve Güneş rüzgarları ile yüksek enerjili maddeyi gezegenlerarası boşluğa yayar.
Koronal kütle atımları genellikle bağımsız gelişen olaylar olmakla birlikte zaman zaman da güneş patlamaları sırasında gözlenirler.
6 ocak 1997 deki gözlemler CME lerin bir parlama ile ilişkili olmadığını göstermiştir. • Resimde 12 mayıs 1997 yılındaki parlama ile meydana gelen bir CME gösterilmektedir.
Binlerce CME, yıllar boyu, Solor and Heliospheric Observatory (SOHO), Solar Max Mission, Skylab, Seventh Orbiting Solar Observatory ve Stereo uydularındaki beyaz ışık koronografları tarafından gözlendi.
Yüksek enerjili parçacıklar bize ulaştıklarında parçacıklar Dünya’nın manyetik alanına girerler ve uydular tarafından alınan görüntülerde beyaz lekeler oluşturmaktalar.
Amatör bir astronom olan Thomas Ashcraft tarafından Güneş'in 21 Mhz'de dinlediği radyo yayınının grafiği (KaynaK Spaceweather)
Yer yörüngesindeki GOES 8 ve 9 uydularıyla yapılan x-ışın gözlemleri.
Koronal kütle atımları gezegenlerarası boşluktan ilerleyerek bize ulaşır, genelde vakumlu bir ortam olarak bilinir ancak öyle değildir, manyetik alan şiddetleri ortamın vakumluluğunu değiştirmektedir.
KÜTLE ATIMLARININ YERYÜZÜNE ETKİLERİ • Kutup Işıması • Kutup ışıması, güneş aktivitesinin tetiklediği jeomagnetik fırtınalar Dünyada görüldüğü zaman ortaya çıkan dinamik ve olağanüstü bir görüntüdür.
Proton Olayları • Büyük güneş patlamalarının ardından 30 dakika içerisinde enerji yüklü protonlar Dünyaya ulaşmaktadır. Enerji yüklü parçacıkların (çoğunlukla protonlar) sağanağı altına giren magnetosfer bu parçacıkların bir kısmını yakalayarak daha da hızlanmalarına yol açmaktadır. Hızlanan bu protonlar atmosferin üst katmanlarına kadar sızmaktadırlar.
Jeomagnetik Fırtınalar • Her güneş patlamasının yada CME ardından Güneş maddesi ve beraberindeki manyetik alanı, yavaş hareket eden bir bulut gibi 1 ila 4 gün içinde dünyaya gelmektedir.
Jeomagnetik Fırtınaların sistemlerimize etkileri • Radyo Haberleşmeleri
Deniz Ulaşımını Yönlendiren Sistemler • Uydular • İnsanlar İçin Radyasyon Tehlikesi • Jeolojik Araştırmalar
Elektrik Dağıtımı • Petrol Boru Hatları • Biyoloji
Kaynaklar • Sun, Earth and Sky - Kenneth R. Lang • NASA CMEs • http://www.eclipse2006.boun.edu.tr/eclipse99/Turpage/gunes.html • http://www-istp.gsfc.nasa.gov/istp/nicky/cme-chase.html