EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Uchybienia i nieprawidłowości związane z realizacją projektów stwierdzone podczas przeprowadzenia kontroli projektów w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WP • DepartamentWdrażaniaProjektówInfrastrukturalnychRegionalnegoProgramuOperacyjnego Rzeszów,2 sierpnia 2011r.

Zastosowane skróty • IK NSRO - Instytucja Koordynująca Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia • IK RPO - Instytucja Koordynująca Regionalne Programy Operacyjne • IZ - Instytucja Zarządzająca Programem Operacyjnym • IA - Instytucja Audytowa • IC - Instytucja Certyfikująca • IPOC - Instytucja Pośrednicząca w Certyfikacji • KZK - Kierownik Zespołu Kontrolującego • MRR - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego • MF - Ministerstwo Finansów • PO - Program Operacyjny • RPO WP- Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego • ZK - Zespół Kontrolujący

Podstawy prawne kontroli projektów w ramach RPO WP • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 (...) oraz Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie EFRR • Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr2185/96 w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami i innymi nieprawidłowościami.

Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, • Umowa o dofinansowanie wraz z załącznikami, • Wytyczne MRR w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków Instytucji Zarządzającej PO. Źródło: www.funduszeeuropejskie.gov.pl • „Wymierzanie korekt finansowych za naruszenia prawa zamówień publicznych związane z realizacją projektów współfinansowanych ze środków funduszy UE” - tzw. Taryfikator. „Nowy Taryfikator” – zaktualizowany przez MRR obowiązuje dla kontroli rozpoczętych po dniu 12 maja 2010r. Źródło: www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/vademecum • „Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotyczące interpretacji przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych” – MRR – 29 luty 2008r. - dot. postępowań, którychwartość jest równa lub przekracza progi unijne.Źródło:www.funduszestrukturalne.gov.pl/Wiadomosci/Strona+glowna/Zalecenia+stosowanie+PZP.htm

Komunikat wyjaśniający Komisji dot. prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. • Źródło: www.wrota.podkarpackie.pl/res/rpo/rpo1/umowy/komunikat_komisji_europejskiej.pdf • Wytyczne IZ RPO WP dla beneficjentów dotyczące: • kontroli projektów na miejscu • udzielania zamówień współfinansowanych ze środków EFRR, w stosunku do których nie stosuje się ustawy prawo zamówień publicznych - obowiązują od 31 marca 2008 r. • prowadzenia przez Beneficjentów wyodrębnionej ewidencji księgowej projektów dofinansowanych w ramach RPO WP na lata 2007-2013 , • zawierania umów/porozumień o partnerstwie, • informacji i promocji. Źródło: - stanowią załączniki do umowy o dofinansowanie; - www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/vademecum .

Zgodnie z e stanowiskiem IK RPO (pismo z dnia 16 marca 2011, znak DKR-IV-82630-1-EŚ/11) - udzielanie zamówień przez beneficjentów funduszy unijnych jest zawsze związane z wydatkowaniem środków publicznych. W zakresie praw wspólnotowego w dziedzinie zamówień udzielanych przez beneficjentów funduszy unijnych, dla których ustawa Pzp nie ma zastosowania, zawsze zastosowanie ma Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz dokument, który opisuje w jaki sposób beneficjenci powinni dokonywać wydatków środków unijnych – Komunikat wyjaśniający Komisji dot. Prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (DUE 1.8.2006 2006/C 179/02). Podstawowe zasady Traktatu UE, to: • zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową (art. 18 TFUE), • zasada swobodnego przepływu towarów oraz zakaz ograniczeń ilościowych w przewozie i wywozie oraz wszelkich środków o skutku równoważnym (art. 28 i następne TFUE), • swoboda prowadzenia działalności gospodarczej (art. 49 i następne TFUE), • swoboda świadczenia usług (art. 56 i następne TFUE). O konieczności przestrzegania powyższych zasad, w tym również w przypadku realizacji zamówień niepodlegających przepisom regulującym kwestie zamówień publicznych, wspominają m.in. Wytyczne KE dot. określenia korekt finansowych w odniesieniu do wydatków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w przypadku naruszeń przepisów w zakresie zamówień publicznych (COCOF 07/0037/03).

W opinii IK RPO zgodnie z ustawą o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych odpowiedzialności podlegają nie tylko kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, ale także osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych. Jednym z naruszeń wymienionych w ustawie jest wykorzystywanie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej niezgodnie z przeznaczeniem lub niezgodnie z obowiązującymi procedurami. Komunikat wyjaśniający KE odnosi się do podstawowych norm wydatkowania środków publicznych zawartych w Traktacie UE i jednocześnie stanowi wskazówki jak należy wcielać w życie te podstawowe zasady. W Komunikacie na pierwszym miejscu wymieniony jest obowiązek zagwarantowania odpowiedniego upublicznienia informacji o zamiarze udzielenia zamówienia finansowanego z udziałem środków publicznych. Wymóg ten wynika z zasad zapewnienia uczciwej konkurencji oraz zagwarantowania wszystkim potencjalnym oferentom dostępu do informacji o zamówieniach finansowanych ze źródeł publicznych i koresponduje z zapisem art. 43 ustawy o finansach publicznych (przysługujące wszystkim potencjalnym wykonawcom prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych). Ponadto, Komunikat wskazuje środki upublicznienia informacji o zamówieniu na pierwszym miejscu wymieniając Internet. Prawidłowe upublicznienie informacji o zamówieniu jest podstawowym elementem transparentności udzielania zamówienia oraz sprzyja przestrzeganiu zasady udzielania zamówienia w warunkach konkurencyjności. IK RPO zaleca aby zapytania ofertowe kierowane do potencjalnych wykonawców wytypowanych przez zamawiającego poprzedzone zostało jedną z wymienionych w Komunikacie form upublicznienia informacji o zamówieniu. W przypadku stosowania innych kryteriów oceny oferty niż cena - kryteria te powinno być dostosowane do przedmiotu zamówienia, w szczególności do wymagań zamawiającego i powinny być „wycenione” przez zamawiającego po przeprowadzeniu analizy wszystkich elementów składowych kryterium oceny ofert (szczególnie w odniesieniu do jakości przedmiotu zamówienia, funkcjonalności, parametrów technicznych, zastosowania najlepszych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, kosztów eksploatacji, serwisu, terminu wykonania zamówienia). Źródło: www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/aktualnosci/110429_stanowisko

Opinie i interpretacje UZP Dot. stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) wynikające z interpretacji Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w zakresie: • dokonywania zmiany treści ogłoszenia w BZP lub w DUUE w świetle art. 12a ustawy Pzp; Jeśli zmiana treści ogłoszenia o zamówieniu jest istotna, w szczególności dotyczy określenia przedmiotu, wielkości lub zakresu zamówienia, kryteriów oceny ofert, warunków udziału w postępowaniu lub sposobu oceny ich spełnienia, zamawiający jest zobowiązany przedłużyć termin składania ofert o czas niezbędny na wprowadzenie zmian we wnioskach lub ofertach, z tym że w postępowaniach, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, termin składania: 1) ofert nie może być krótszy niż 22 dni od dnia przekazania zmiany ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich – w trybie przetargu nieograniczonego; 2) wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu nie może być krótszy niż 30 dni, a jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia niż 10 dni od dnia przekazania zmiany ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich – w trybie przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem.

prawidłowości postępowania Zamawiających w zakresie dot. sposobu obliczania terminu na składanie ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu – art. 111 KC w zw. z art. 14 ustawy Pzp W myśl art. 14 ustawy Pzp, w zakresie nieuregulowanym ustawą do czynności zamawiającego oraz wykonawców podejmowanych w ramach postępowania zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny. Zamawiający winien jest zatem dokonać powyższych czynności w oparciu o dyspozycje przepisów art. 111 – 116 KC. Z uwagi na treść art. 111 KC - Zamawiający przy obliczaniu terminu określonego w dniach nie uwzględnia dnia, w którym przekazał ogłoszenie do publikacji, a nowy termin składania dokumentów rozpoczyna się na początku pierwszej godziny pierwszego dnia i wygasa wraz z upływem ostatniej godziny ostatniego dnia okresu. Tym samym np. dla terminów określonych w art. 12a ust. 2 ustawy Pzp pierwszym możliwym terminem na składanie ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu byłby odpowiednio co najmniej 23 lub 31 dzień od dnia następującego po dniu przekazania ogłoszenia. Pismo Wiceprezesa UZP z dnia 1 lutego 2011r., znak UZP/DP/O-PKA/42353/1019/11 - dostępne jest na stronie internetowej www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/aktualnosci/a110216_

stosowania przepisu art. 6a ustawy Pzp Art. 6a. W przypadku zamówień udzielanych w częściach, do udzielenia zamówienia na daną część zamawiający może stosować przepisy właściwe dla wartości tej części zamówienia, jeżeli jej wartość jest mniejsza niż wyrażona w złotych równowartość kwoty 80.000 euro dla dostaw lub usług oraz 1.000.000 euro dla robót budowlanych, pod warunkiem że łączna wartość tych części wynosi nie więcej niż 20 % wartości zamówienia. Art. 6a stanowi lex specialis w stosunku do art. 32 ust. 4 ustawy Pzp, a w konsekwencji pozwala Zamawiającemu, w przypadku zamówienia udzielanego w częściach, na zastosowanie wobec danej części zamówienia przepisów właściwych dla jej wartości. Nie jest zakazany sam podział jednego zamówienia na części, ale jest zakazany taki podział, który bez uzasadnionej przyczyny zmierza do uniknięcia stosowania przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Źródło – pismo Wiceprezesa UZP z dnia 1 lutego 2011r., znak UZP/DP/O-PKA/42353/1019/11: www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/aktualnosci/a110216_

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO projektów w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WP

IZ RPO WP Zarząd Województwa Podkarpackiego Departament Wspierania Przedsiębiorczości Oś priorytetowa I RPO WP Departament Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych RPO Osie priorytetowe II – VII RPO WP Departament Budżetu i Finansów Osie priorytetowe I – VII RPO WP Departament Rozwoju Regionalnego Oś priorytetowa VIII RPO WP • Oddział kontroli merytoryczno-technicznej projektów osi priorytetowych II - VII RPO • Oddział kontroli finansowej beneficjentów RPO • Oddział kontroli projektów Pomocy Technicznej RPO • Oddział kontroli merytoryczno-technicznej projektów osi priorytetowej I RPO

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO • W ramach przewidzianych w IW IZ RPO WP - kontroli na miejscu wyodrębnić można: • KONTROLE PLANOWE - przeprowadzane zgodnie z RPK (dotychczas wykonano 63 tego typu kontroli) - w tym: • kontrole w trakcie realizacji projektu (kontrola pośrednia) - dopuszczalne są w przypadku, gdy projekt osiągnął wystarczający poziom zaawansowania w realizacji – optymalny stan zaawansowania pod względem finansowym/rzeczowym projektu to poświadczenie przez IZ RPO WP wydatków kwalifikowanych w części odpowiadającej EFRR w wysokości min. 40% w stosunku do łącznej kwoty dofinansowania EFRR. Dotychczas przeprowadzono 21 kontroli tego typu. Założenia

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO - kontrole na zakończenie realizacji projektu - w przypadku, gdy projekt został zakończony (złożono wniosek o płatność końcową). Dotychczas przeprowadzono 42 kontroli tego typu. KONTROLE DORAŹNE - nie są ujęta w RPK. W trakcie kontroli weryfikacji podlegają dokumenty ściśle związane z charakterem wykrytej lub podejrzewanej nieprawidłowości. Marszałek Województwa ma prawo do przeprowadzenia kontroli doraźnych w przypadku: • uzasadnionego podejrzenia wystąpienia w danym projekcie nieprawidłowości lub otrzymania informacji z instytucji zewnętrznych o wystąpieniu nieprawidłowości, • wystąpienia opóźnień powyżej 3 miesięcy w przygotowaniu indywidualnych projektów kluczowych, • konieczności sprawdzenia wdrożenia przez beneficjenta zaleceń zawartych w wystąpieniach pokontrolnych (kontrola sprawdzająca). Dotychczas przeprowadzono 12 kontrole tego typu.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Kontrola projektów na miejscu w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WP w 2011 r. jest przeprowadzana na próbie (dot. kontroli pośrednich i kontroli na zakończenie realizacji projektów). Metodologia doboru próby projektów do kontroli na miejscu oparta jest na analizie ryzyka i przeprowadzana jest w dwóch etapach – tj.: ETAP I – OCENA RYZYKA W celu zdiagnozowania potencjalnych ryzyk przeprowadza się analizę ryzyka, której efektem końcowym jest lista projektów uszeregowanych wg poziomu ryzyka. Projekty umieszczone są na liście od momentu podpisania umowy o dofinansowanie do momentu sporządzenia opinii po przeprowadzeniu kontroli na zakończenie realizacji projektu.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Czynniki ryzyka uwzględniane w 2011r. podczas przeprowadzania analizy ryzyka: a) czynniki podmiotowe- forma prawna beneficjenta,- poprzednio przeprowadzone kontrole na miejscu przez IZ RPO WP u danego beneficjenta,- odnotowane uprzednio w przypadku danego beneficjenta nieprawidłowości,b) czynniki przedmiotowe-kwota dofinansowania ze środków EFRR,- czy dany beneficjent realizuje jednocześnie projekty w ramach RPO WP i PROW 07-13 (nie dotyczy projektów pomocy technicznej)?- czy dany beneficjent realizuje jednocześnie projekty w ramach RPO WP i PO RYBY (nie dotyczy projektów pomocy technicznej)?

czy w ramach udzielania zamówień na realizację zadań inwestycyjnych (tj. roboty budowlane, dostawy: maszyn/wyposażenia/sprzętu/urządzeń, ale bez usług i promocji) przewidziano tryby nieprzetargowe? UWAGA: udzielenie zamówienia na roboty budowlane, dostawy: maszyn/wyposażenia/sprzętu/urządzeń w oparciu o Wytyczne IZ RPO WP traktuje się również jako tryby nieprzetargowe. należy zwracać szczególną uwagę na aktualność i prawidłowość danych zawartych w polu B.6 wniosku o dofinansowanie. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO ETAP II – DOBÓR PROJEKTÓW DO PRÓBY • kontrole pośrednie - wielkość próby: 16 projektów rocznie zlokalizowanych na najwyższych miejscach listy. Optymalny stan zaawansowania pod względem finansowym/rzeczowym to osiągnięcie minimum 40 % postępu finansowego. • kontrole na zakończenie realizacji projektu – wielkość próby: 16 projektów rocznie zlokalizowanych na najwyższych miejscach listy, w przypadku których w danym kwartale wpłynie wniosek o płatność końcową.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Kontrola indywidualnych projektów kluczowych w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WPZe względu na dużą wartość ww. projektów, a co z tym związane znacznie większe ryzyko - powinny one być poddane minimum jednokrotnej kontroli na miejscu. Ponieważ w przypadku ww. projektów zakłada się przeprowadzenie obligatoryjnej kontroli na miejscu (kontrola 100% projektów) w związku z powyższym nie są one poddawane analizie ryzyka.

Etapy kontroli projektów na miejscu 1. Zaplanowanie czynności kontrolnych m.in.: zebranie dokumentów i informacji; powołanie ZK; upoważnienie, 2. Przekazanie zawiadomienia o kontroli na przynajmniej 5 dni kalendarzowych– w przypadku kontroli doraźnych na 1 dzień roboczy- przed planowanym terminem rozpoczęcia czynności kontrolnych, 3. Przeprowadzenie czynności kontrolnych MAX - 7 dni roboczych. W trakcie przeprowadza się oględziny w miejscu fizycznej realizacji projektu,

4. Sporządzenie i przekazanie informacji pokontrolnej w terminie 21 dni kalendarzowych, 5. Wykrywanie i zgłaszanie nieprawidłowości 6. Ewentualne sformułowanie i przekazanie zaleceń pokontrolnych w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub uchybień w realizacji projektu wymagających podjęcia działań naprawczych Marszałek Województwa w terminie 14 dni kalendarzowychod dnia otrzymania / nieotrzymania w wyznaczonym terminie informacji pokontrolnej, 7. Weryfikacja wdrożenia zaleceń pokontrolnych

Skład ZK: • pracownik PI.VI (KZK); • pracownik BF.VI. • Dopuszcza się możliwość przeprowadzenia kontroli bez udziału przedstawiciela BF.VI w uzasadnionych przypadkach, w szczególności w sytuacjach, gdy kontrola nie obejmuje sprawdzenia dokumentacji finansowej. • Przy projektach szczególnie skomplikowanych tj. np.: obejmujących minimum 6 i więcej kontraktów lub gdy całkowita wartość minimum jednego kontraktu przekracza 20 mln zł w skład ZK wchodzi: • 2 pracowników PI.VI (KZK), • pracownik BF.VI. • W przypadku kontroli na miejscu projektów wymagających posiadania specjalistycznej wiedzy z danej dziedziny – skład ZK może zostać poszerzony o pracowników poszczególnych Departamentów UMWP.

Ramy czasowe procesu kontroli kontrola na koniec realizacji kontrola pośrednia kontrola doraźna Wniosek o dofinansowanie Umowa o dofinansowanie Wnioski o płatność Zakończenie realizacji projektu Zakończenie okresu trwałości projektu weryfikacja dokumentów, wykrywanie nieprawidłowości

Instytucje uczestniczące w kontroli realizacji projektów w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WP Instytucje krajowe  IZ RPO WP  IC/IPOC (wizyty sprawdzające) * • Instytucje wspólnotowe • KE •  OLAF •  ETO • IA/UKS/GIKS • NIK • Prezes UZP • RIO * w szczególnych przypadkach m.in. w sytuacji braku możliwości przeprowadzenia kontroli wydatków w IZ

PION dopełnieniem struktury instytucjonalnej podmiotów odpowiedzialnych za kontrolę projektów Instytucje uczestniczące we wdrażaniu funduszy strukturalnych (IK NSRO, IK RPO, IA, IC/IPOC) Inne organy lub instytucje (np. UZP,GIKS/ UKS, RIO, NIK,organy ścigania: Policja, Prokuratura, CBŚ, CBA) Inne informacje, w tym: od beneficjentów, prasowe lub anonimowe DBF, DRR, DPI, DWPna podstawie działań własnych wstępne ustalenie sądowe lub administracyjne informacja o naruszeniu przepisów prawa notatka o nieprawidłowości informacja pokontrolna informacje wymagające potwierdzenia DPI Zespół Kontrolujący

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Fakultatywna weryfikacja ex-post dokumentów i procedur udzielenia zamówień publicznych w siedzibie jednostki kontrolującej Beneficjenci udzielający zamówień publicznych są zobowiązani na żądanie IZ RPO WP do dostarczenia do DPI podstawowych dokumentów dotyczących przeprowadzonych postępowań. Dotychczas przeprowadzono 30 weryfikacji tego typu.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Wykaz dokumentów do kontroli ex – post zamówień 1. Postępowania przeprowadzone na podstawie ustawy Pzp: • kosztorys inwestorski lub inny dokument, na podstawie którego ustalono szacunkową wartość zamówienia (strona tytułowa lub w wersji skróconej), • egzemplarz SIWZ – część ogólna z załącznikami w postaci wzorów oświadczeń, wykazów itp. dotyczących potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, • kopię zamieszczonych ogłoszeń wraz z potwierdzeniem zamieszczenia/wysłania, • dokumenty dotyczące środków ochrony prawnej (jeśli wniesiono): • kopię wniesionego protestu/protestów, • kopię rozstrzygnięcia protestu, przekazanego protestującemu oraz wykonawcy, który przyłączył się do protestu, wraz z dowodem nadania, • odwołanie oraz wyrok/postanowienie zespołu arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej, • skargę wraz z wyrokiem sądu w sprawie jej rozpatrzenia, • protokół z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (tylko z załącznikami w postaci druków ZP), • kopię protokołu kontroli (wraz z ewentualnymi zaleceniami pokontrolnymi) wykonywanych przez inne organy, uprawnione do kontroli zamówień publicznych oraz wyniki kontroli Prezesa UZP,

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO • umowa/umowy z wykonawcą/wykonawcami wraz z kopią oferty najkorzystniejszej (nie należy przekazywać kosztorysu ofertowego, chyba że w trakcie badania i oceny ofert stwierdzono omyłki w treści oferty i są one związane z zawartością kosztorysu ofertowego – w takim przypadku kosztorys ten powinien zostać również przekazany) oraz aneksy do umów z wykonawcami. • kopie ofert odrzuconych wraz z uzasadnieniem (nie należy przekazywać kosztorysu ofertowego, chyba że w trakcie badania i oceny ofert stwierdzono omyłki w treści oferty i są one związane z zawartością kosztorysu ofertowego – w takim przypadku kosztorys ten powinien zostać również przekazany). W przypadku gdy Zamawiający w dokumentach służących do opisu przedmiotu zamówienia (dokumentacja projektowa, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, przedmiary robót, wykaz dostaw, itp.) wskazał znaki towarowe, patenty lub pochodzenie – należy przekazać dokumenty wskazujące w sposób jednoznaczny, że dopuszczona została możliwość składania rozwiązań równoważnych - (art. 29 ust. 3 ustawy Pzp).

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO 2. Zamówienia udzielone na podstawie „Wytycznych Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2007 - 2013 w sprawie udzielania zamówień współfinansowanych ze środków EFRR, w stosunku do których nie stosuje się ustawy Pzp”: • Beneficjent udzielający zamówienia, do którego nie stosuje się ustawy Pzp jest zobowiązany do przekazania „Opisu udzielonego zamówienia” wg wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do Wytycznych oraz dowodów zamieszczenia ogłoszeń, przekazania zapytań ofertowych, pisemne oferty, oraz umowa/umowy z wykonawcą/wykonawcami. • Beneficjent, który poniósł wydatek w okresie, kiedy powyższe Wytyczne nie były przyjęte przez Zarząd Województwa Podkarpackiego oraz upublicznione w „Vademecum wnioskodawcy/beneficjenta RPO WP 2007 - 2013” na stronie internetowej: www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/vademecum jest zobowiązany do sporządzenia oświadczenia o spełnieniu przy udzielaniu zamówienia zasad wynikających z art. 35 ust. 3 (po nowelizacji art. 44 ust. 3) ustawy o finansach publicznych wraz z uzasadnieniem oraz, w przypadku posiadania dokumentów dot. udzielonego zamówienia, przekazania ich do IZ RPO WP. Ponadto , w przypadku wystąpienia niezgodności lub konieczności uzyskania dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów ich zakres zostanie określony odrębnym pismem.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Kontrola na zakończenie realizacji projektu w siedzibie jednostki kontrolującej (tzw. kontrola kompletności) Kontrola na zakończenie realizacji projektu na dokumentach jest przeprowadzana obligatoryjnie po złożeniu przez beneficjenta wniosku o płatność końcową, przed akceptacją tego wniosku i jego ostatecznym rozliczeniem oraz ujęciem wydatków w nim zawartych przez IZ w Poświadczeniu i deklaracji wydatków oraz wniosku o płatność składanym przez IZ do IPOC. W rezultacie przeprowadzenia kontroli sporządzana jest m.in. opinia na temat kompletności dokumentacji oraz dokonuje się sprawdzenia zgodności dokumentacji z obowiązującymi procedurami (kontrola formalna). Dotychczas przeprowadzono ponad 300 tego typu kontroli.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Nieprawidłowości wykryte w ramach osi priorytetowych II – VII i zgłoszone w formie raportów/zestawień nieprawidłowości – stan na koniec II kwartału 2011r.

Nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych w ramach perspektywy finansowej 2007-2013 w skali kraju Nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych w ramach perspektywy finansowej 2007-2013 w skali kraju dotyczą głównie następujących obszarów: • naruszenia zasad zamówień publicznych, • nieuprawnionych wydatków, • działań przeprowadzone niezgodnie z zasadami, • przedstawiania fałszywych lub nierzetelnych dokumentów potwierdzających realizację projektu lub spełnianie warunków do otrzymania dofinansowania. Najczęstszą metodą wykrycia jest: kontrola na miejscu realizacji projektu, kontrola dokumentów oraz krajowa kontrola skarbowa.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Liczba i wartość nieprawidłowości wykrytych i zgłoszonych od początku realizacji RPO WP w ramach osi II - VII Do końca II kwartału 2011r. zgłoszonych zostało 96 nieprawidłowości w formie zestawienia kwartalnego oraz 32 nieprawidłowości w formie raportu kwartalnego podlegającego zgłoszeniu do KE. Główne metody wykrycia: kontrola na miejscu realizacji projektu, kontrola dokumentów oraz krajowa kontrola skarbowa. Całkowita wartość nieprawidłowości: 4,5 mln euro (ok. 18 mln zł); w tym zestawienia kwartalne – 1,1 mln euro (ok. 4,4 mln zł) oraz raporty o nieprawidłowościach – 3,4 mln euro (ok. 13,6 mln zł). Wartość korekt/pomniejszeń ze środków EFRR kształtowała się w przedziale od kilkudziesięciu zł do 3,5 mln zł.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Wykres - wartość nieprawidłowości wykrytych w ramach osi II - VII RPO WP (w mln PLN) w okresie 01.10.2009r. - 30.06.2011r.

Rodzaje i wartości zgłoszonych nieprawidłowości na podstawie kwartalnych zestawień i raportów - wartość ogółem 18,2 mln zł. Stan na koniec II kwartału 2011r.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Zawiadomienie Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych o popełnieniu czynów noszących znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych Od początku wdrażania RPO WP w ramach osi priorytetowych II – VII RPO WP w 9 przypadkach zgłoszono zawiadomienie do RDFP o ujawnionych okolicznościach wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zaś w kolejnych 2 przypadkach zostanie ono przekazane po dopełnieniu niezbędnych procedur. Główne przyczyny: naruszenia art. 17 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, w tym w szczególności: - nieprawidłowości w procedurze udzielania zamówień (m.in. określanie przedmiotu lub warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji), - sprzeczna z ustawą Pzp zmiana umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Przykładowe naruszenia przepisów ustawy Pzp stwierdzone w trakcie przeprowadzonych kontroli projektów

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

Przykłady najczęściej występujących nieprawidłowości związanych z naruszeniem ustawy Pzp • Żądanie przez Zamawiających w warunkach udziału w postępowaniu dysponowania przez Wykonawcę sprzętem (urządzeniami lub maszynami) niezbędnym do realizacji zamówienia już na dzień składania ofert (uwaga na niedopuszczalne sformułowanie: „posiadanie”). Zamawiający może żądać jedynie, by oferenci dowiedli, że będą dysponowali określonymi urządzeniami na moment realizacji zamówienia, a nie podczas procedury przetargowej. • Żądanie przez Zamawiającego oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu od każdego członka konsorcjum z osobna; Zamawiający nie może ograniczyć możliwości spełnienia niektórych warunków udziału w postępowaniu przez wszystkich członków konsorcjum łącznie (np. poprzez wskazanie, że kryterium „wymagany średnioroczny dochód w ostatnich trzech latach na poziomie co najmniej 20 mln PLN” ma być spełnione przez członków konsorcjum łącznie, lecz co najmniej w 50 % przez lidera konsorcjum a co najmniej w 5% przez pozostałych członków). Takie ograniczenie jest sprzeczne z celem, dla którego powołuje się konsorcjum tj. połączenie ze sobą środków poszczególnych członków konsorcjum tak, aby mogli wspólnie spełnić warunki uczestnictwa w przetargu.

3. Nieuzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia wyłączenie możliwości zlecenia zamówienia podwykonawcom; Zamawiający nie może wskazywać w SIWZ, że tylko ograniczony zakres prac (np. tylko 30 % całkowitej wartości prac) można zlecić podwykonawcom. Nie może także żądać, aby oferty zawierały informacje o dokładnym zakresie i wartości prac, które zostaną zlecone podwykonawcom oraz nazw konkretnych podwykonawców (pismo MRR z dnia 7 września 2010r., znak DKR-IV-82630-50-JB/EŚ/10). Zamawiający nie może wykluczyć całkowicie możliwości zlecania prac podwykonawców, a dodatkowe ograniczenia powinny wynikać ze specyfiki zamówienia). • Posłużenie się przez Zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia nazwami własnymi wskazującymi konkretne nazwy własne wyrobów lub producenta bez wskazania możliwości zaoferowania wyrobów równoważnych; • Nieuwzględnienie wartości zamówień uzupełniających w trakcie ustalania szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia i związane z tym naruszenie obowiązku publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

Sztuczne rozbicie kontraktów w celu obejścia przepisów ustawy Pzp.Przykład: beneficjent dokonał podziału robót budowlanych/usług/dostaw związanych z określonym zamówieniem na kilka kontraktów. Wartość zamówienia obejmująca wszystkie kontrakty przekraczała unijne progi w zakresie zamówień publicznych, natomiast poszczególne kontrakty nie przekraczały wspólnotowych wartości. • Brak zamieszczenia w ogłoszeniu o zamówieniu informacji dot. składania dokumentów wymaganych przez Zamawiającego na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu przez wykonawców mających siedzibę lub miejsce zamieszkania poza granicami RP. Informacje te powinny się znaleźć już w ogłoszeniu o zamówieniu; • Żądanie aby osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia przedłożyły aktualne zaświadczenie o przynależności do Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa.Dot. postępowań wszczynanych w okresie od20 października 2007 r. (data wejścia w życie Dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych) do 13 grudnia 2008 r. (wejście w życie nowelizacji przepisów krajowych – o wzajemnym uznawaniu kwalifikacji zawodowych i Praw budowlanego) - tj. w okresie gdy nie wdrożono zapisów ww. Dyrektywy. Powyższe ustalenie wynika z faktu, że zapisy ww. Dyrektywy zostały implementowane do polskiego systemu prawa z opóźnieniem.

Ustalanie krótszych niż ustawowe terminów składania ofert oraz wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o okres nieprzekraczający 1 doby; • Udzielanie zamówień w trybach nieprzetargowych bez wypełnienia ich przesłanek ustawowych. W przypadku wyboru przez Zamawiającego trybów innych niż podstawowe: przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony szczegółowe weryfikuje się czy Zamawiający prawidłowo zastosował przesłanki wyboru tych trybów. Pilna potrzeba udzielenia zamówienia lub nieprzewidziana sytuacja musi być zewnętrzna, musi być niemożliwa do przewidzenia oraz jej występowanie musi być niezależne od działania lub zaniechania beneficjenta. • Nieprzekazanie/niezamieszczenie ogłoszenia o zmianie ogłoszenia w DUUE/BZP w sytuacji dokonania zmiany treści SIWZ prowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu; • Opisanie przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny bez uwzględnienia wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty (np. obligatoryjna wizja lokalna potwierdzana oświadczeniem składnym przez Wykonawcę; niezamieszczenie pełnej dokumentacji technicznej na stronie internetowej Zamawiającego). • Ograniczanie krajów pochodzenia towarów i materiałów w warunkach szczegółowych umowy z wykonawcą; • Żądania przez Zamawiających w warunkach udziału w postępowaniu wykazania się przez Wykonawcę doświadczeniem w wykonywaniu usług/robót budowlanych - finansowanych ze środków UE.

Jak przygotować się dokontroli? • zgromadzić w jednym miejscu oryginały dokumentów dot. realizacji projektu, • zapewnić pełny wgląd we wszystkie dokumenty, w tym dokumenty elektroniczne związane z realizacją projektu, • dostarczyć dokumenty potwierdzających osiągnięcie wskaźników, • wyznaczyć oraz upoważnić do składania oświadczeń i wyjaśnień osoby bardzo dobrze zorientowane w projekcie, która będą w każdej chwili dostępne dla ZK, • stworzyć warunki organizacyjno – technicznych umożliwiających sprawne przeprowadzenie kontroli, • zapewnić pełny dostęp do urządzeń, obiektów, terenów i pomieszczeń, w których realizowany jest projekt lub zgromadzona jest dokumentacja dotycząca realizowanego projektu.

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Dziękujęzauwagę www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/vademecum

EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO