Innovaties van de arbeidsorganisatie in de bouw

1. Innovaties van de arbeidsorganisatie in de bouw PARTNER IN ORGANISATIE-VERANDERING Taskforce Innovatieve arbeidsorganisatie Synergie: innovatie van werk en organisatie Drs. Brend Seinen ST-Groep Drs. Bart Cambré Panta Rhei ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

2. Voorstellen ST-Groep De ST-Groep is een organisatieadviesbureau gespecialiseerd in het begeleiden van organisatieveranderingsprocessen gericht op de vergroting van vitaliteit en productiviteit van de organisatie en op het verhogen van betrokkenheid van mensen. Hoe: Waar: • Begeleiding en advies • Opleiding • (Management) Teambuilding • Coaching / Klankbordfunctie • Interim & co-management • Voortgangsmeting en evaluatie-onderzoek • Bouw • Zorg • Overheid • Zakelijke dienstverlening • Industrie • Onderwijs ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

3. Sociotechnisch veranderen Resultaten organisatie-gedrag verander-aanpak systemen structuur mensen omgeving cultuur leiderschap leidende principes missie visie strategie doelen ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

4. Redeneerlijn Omgevingsontwikkelingen Goedkoper Klantgerichter Flexibeler Beter , etc Prestatie-eisen Ander gewenst gedrag in de organisatie / keten Invulling op structuur, systemen, mensen en cultuur ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

5. Management structuur Onderhoud Proces control Overleg structuur Belonings-systemen Informatie systemen Lay-out Planning Regels Budgetten Competentie Feedback Helden Proces structuur Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Houding Taakstructuur Oude focus/gedrag Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Opvattingen Vaardigheden Besluitvorming Beoordelen Rituelen Resultaatsturing Overtuigingen ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

6. Management structuur Onderhoud Proces control Overleg structuur Belonings-systemen Informatie systemen Lay-out Planning Regels Budgetten Competentie Feedback Helden Proces structuur Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Houding Taakstructuur Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Opvattingen Vaardigheden nieuwe focus/gedrag Besluitvorming Beoordelen Rituelen Resultaatsturing Overtuigingen ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

7. Management structuur Onderhoud Proces control Overleg structuur Belonings-systemen Lay-out Planning Regels Budgetten Informatie systemen Competentie Feedback Overtuigingen Helden Proces structuur Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Houding Taakstructuur Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Opvattingen Vaardigheden Nieuwe focus/gedrag Besluitvorming Beoordelen Rituelen Resultaatsturing ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

8. combinatie van prestatie eisen >> 50/60 >> 70 >> 80 >> 90 >> 50/60 Efficiency: focus op kosten afzonderlijke taken én >> 70 Kwaliteit: focus op kwaliteit proces keten én >> 80 Flexibiliteit: focus op flexibiliteit organisatie én >> 90 Innovatie: focus op individuele klanten wensen aanbod gestuurd voorspelbaar weinig variatie klant vriendelijk klant gericht klant gestuurd onvoorspelbaar veel variatie ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

9. Korte reflectievraag (1) • Welke ontwikkelingen ziet u in de omgeving van uw eigen organisatie? (Denk hierbij aan andere eisen van opdrachtgevers & eindgebruikers, regelgeving, arbeidsmarkt, etc) • Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de eisen die aan uw organisatie worden gesteld? ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

10. D E N N E K Het traditionele inrichtingsprincipe: 1. scheiding uitvoering - regeling 2. opsplitsing uitvoering DENKEN D O E N DOEN 3. opsplitsing regeling D O E N • Omgevingskenmerken: • afzetmarkt: stabiele, voorspelbare omgeving, veel vragers, weinig aanbieders: groeiende markten • arbeidsmarkt: ongeschoolde arbeidskrachten • technologie: weinig ervaring met industriële technieken Uitbuiten herhalingseffect: standaardisatie en specialisatie: massafabricage ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

11. structuur • scheiding denken – doen cultuur • organisatie om specialismen • eilandjescultuur • centrale besluitvorming • interngericht • command and control • wij–zij denken, stereotypering • status en macht gekoppeld aan positie in de hark mensen • afwachtende doeners • vervreemd: niet mijn probleem • alles-regelende denkers Restanten bureaucratische configuratie systemen • veel regels & procedures • controlerend & beheersend • vooral van en voor ‘de top’ • focus op ‘kosten’ i.p.v. ‘opbrengsten + kosten’ ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

12. Veel gesignaleerde knelpunten kwaliteitseisen efficiency regelgeving maatwerk tijdsdruk arbeidsmarkt hoge afstemnoodzaak onbegrip & wantrouwen wij-zij denken, stereotypering grote onderlinge verstoringskans tegengestelde belangen moeizame communicatie ‘zwarte pieten’ moeizame samenwerking weinig regelmogelijkheden onduidelijke verantwoordelijkheden ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

13. Huidige trend  versterking spiraal arbeidsdeling formalisatie d.m.v. regels procedures en contracten scheiding uitvoering en regeling gebrek aan lokale regelcapaciteit versterking arbeidsdeling, controle & procedures vergroting storingskans versterking van verstoringen in de keten vergroting storingsgevoeligheid ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

14. Korte reflectievraag • Welke restanten van de bureaucratische configuratie herken je in je eigen organisatie? • Welke problemen / knelpunten herken je in je eigen organisatie/ keten? ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

15. Principes ‘Anders organiseren’ Structuur • Complexiteit reductie: procesgerichte organisatie I.p.v taakgerichte organisatie - op organisatieniveau • - op keten niveau • Balans tussen vaste samenwerkingsverbanden (teams) en maximale flexibele capaciteitsinzet over projecten • Lokaal regelvermogen versterken (decentralisatie bevoegdheden en integraal management) Systemen • Sturen op gezamenlijk resultaat en gezamenlijke verantwoording • Systemen sluiten aan op lokale variatie ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

16. Principes ‘Anders organiseren’ • ‘Zachte maatregelen’ • Groepsdynamische processen als drager om te komen tot commitment • Bewustwoording eigen handelen op handelen van de ander • Creëeren van gezamenlijk willen (ipv moeten) • Mensen betrekken in het veranderingstraject ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

17. Voorbeeld BVR-bouw • Prestatie-eisen • Sneller • Goedkoper (met name minder opbrengstverliezen) • Groter appèl op flexibiliteit en variatie • Toename complexiteit projecten door toename omvang projecten en meer binnenstedelijk werk • knelpunten • Eilandjes • Moeilijke prioriteitstelling door • Te vaak wordt het management benaderd om problemen op te lossen • Filosofie • streven naar meer profijt uit samenwerkingsroutine door werken met vastere teams ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

18. BVR ‘oude organisatie’ Divisie Bouw BVR-Groep Directie BVR bouw Breda Directie BVR Facilitair Directie BVR bouw Roosendaal Directie BVR bouw Suikerbuik Bedrijfsleider Hoofd Inkoop Hoofd Calculatie Bedrijfsleider Projectleiders Projectleiders Projectleiders projectteams Projectteams Uitvoerders werkvoorbereiders Inkopers Calculatoren Uitvoerders werkvoorbereiders Uitvoerders werkvoorbereiders projectteams Projectteams ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

19. ‘Signalen uit de organisatie’ “getrouwtrek om de inkoper” “iedereen staat voor zijn eigen werkzaamheden” “als ik vragen krijg moet ik er opnieuw induiken” “spanning tussen inkoop en uitvoering” “iedereen let op zijn eigen kolommetje” “uitvoering moet zich verantwoorden” “bij meerdere projecten vind ik (wvb) het lastig om prioriteiten te stellen” “weinig lerend vermogen in de keten” “we zijn veel met ad hoc probleemoplossing bezig” “we proberen het steeds beter te beheersen, maar externe factoren laten zich niet plannen” “extern inlenen, terwijl in Breda mensen over zijn” ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

20. Divisie Bouw BVR-Groep Directie Divisie Bouw Vestigingsmanager Breda Vestigingsmanager Roosendaal Vestigingsmanager Bouw Suikerbuik kenniscompay Calculatoren Mini-company’s Mini-company’s Mini-company Advies BVR ‘nieuwe organisatie’ ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

21. Voorbeeld ketensamenwerking Nieuwe uitgangspunten samenwerking De winst of verlies over het totale project wordt gedeeld naar rato van gemaakte uren Er wordt gewerkt met een zelfde uurtarief, namelijk iedereen €40,-- per medewerker. Dit geldt ook voor de uitvoerder en andere betrokkenen van de verschillende partijen. (Er wordt dus ook door niemand gerekend met de zogenaamde algemene bouwplaats kosten (AK)) Er wordt gewerkt met een open boekhouding. Alle inkoopresultaten zijn transparant voor elk van de betrokken partijen. Alle inkoopvoordeel komt ten goede van het totaal De winst die gemaakt wordt op de verkoop van de woningen wordt ook gedeeld naar rato van de uren. ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

22. Voorbeeld ketensamenwerking • Huidige ervaringen • - Slimmere en efficiëntere logistiek • - Meer Creativiteit in zoeken naar slimme oplossingen • - Efficiënte inzet personeel • - Minder conflict en getouwtrek • - Winst voor de opdrachtgever • Te verbeteren • Cultuurverandering op alle lagen • Aanscherpen samenwerkingscondities • Meer onderling overleg over de nieuwe samenwerking ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

23. Voorbeeld werken met (vaste) teams Van Uitvoerder 2 Uitvoerder 4 Uitvoerder 3 Uitvoerder 5 Uitvoerder 1 Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

24. Uitvoerder 1 Uitvoerder 2 Uitvoerder 3 Uitvoerder 4 Uitvoerder 5 Medewerker a Medewerker 2a Medewerker 3a Medewerker 4a Medewerker 5a Medewerker e Medewerker c Medewerker f Medewerker d Medewerker b Medewerker 2c Medewerker 2d Medewerker 2f Medewerker 2b Medewerker 2e Medewerker 3e Medewerker 3d Medewerker 3c Medewerker 3f Medewerker 3b Medewerker 4e Medewerker 4f Medewerker 4b Medewerker 4d Medewerker 4c Medewerker 5d Medewerker 5f Medewerker 5b Medewerker 5e Medewerker 5c Voorbeeld werken met (vaste) teams Naar ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

25. Uitvoerder 1 Uitvoerder 2 Uitvoerder 3 Uitvoerder 4 Uitvoerder 5 Medewerker a Medewerker 2a Medewerker 3a Medewerker 4a Medewerker 5a Medewerker b Medewerker 2b Medewerker 3b Medewerker 4b Medewerker 5b Medewerker 2c Medewerker 3c Medewerker 4c Medewerker 5c Medewerker 2d Medewerker 3d Medewerker 4d Medewerker 5d Medewerker 2e Medewerker 3e Medewerker 4e Medewerker 2f Medewerker 3f Medewerker 4f Medewerker c Medewerker 5e Medewerker e Medewerker d Medewerker 5f Medewerker f Voorbeeld werken met (vaste) teams Naar ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

26. Korte reflectievraag • Welke van de gepresenteerde ideeën spreken je aan? • Hoe zouden die ideeën praktisch kunnen worden toegepast in je eigen organisatie? • Welke kansen en bedreigingen zie je hierbij? ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie

27. Arboconvenant Bouw • Werknaam: Werkgoed ‘Anders organiseren in de bouw’ • Onderdeel van Arboconvenant in de bouw: ‘werkdruk’ • Belangrijk voor de Bouw BBC: visie op werkdruk & actieonderzoek (niet alleen rapport, directe actie in de branche) ST-GROEP– synergie arbeidsorganisatie