230 likes | 419 Views
Elektryczno ść i Magnetyzm. Wykład: Jan Gaj Pokazy: Tomasz Kazimierczuk/Karol Nogajewski, Tomasz Jakubczyk. Wykład dwudziesty trzeci 6 maja 2010. Z poprzedniego wykładu. Indukcyjność zwojnicy na rdzeniu zamkniętym zależy tylko od liczby zwojów Funkcja Langevina
E N D
Elektryczność i Magnetyzm Wykład: Jan Gaj Pokazy: Tomasz Kazimierczuk/Karol Nogajewski, Tomasz Jakubczyk Wykład dwudziesty trzeci 6 maja 2010
Z poprzedniego wykładu • Indukcyjność zwojnicy na rdzeniu zamkniętym zależy tylko od liczby zwojów • Funkcja Langevina • Przybliżenie pola średniego – opis ferromagnetyzmu • Paramagnetyzm Curie, Curie-Weissa, Van Vlecka, Pauliego • Fazy uporządkowane magnetycznie: Ferromagnetyk, antyferromagnetyk, ferrimagnetyk • Magnetostrykcja
Twardy dysk głowica
Informacja na twardym dysku Nanometrowa skala odległości
Zapis i odczyt informacji GMR: gigantyczny magnetoopór w strukturach warstwowych
Gigantyczny magnetoopór w strukturze warstwowej FM NM Albert Fert, Peter Gruenberg Nobel 2007 za GMR A. Fert et al.
GMR i zawór spinowyrozpraszanie elektronu z odwróceniem spinu http://www.research.ibm.com/research/demos/gmr/cyberdemo1.htm http://www.research.ibm.com/research/demos/gmr/cyberdemo3.htm Zawór spinowy: warstwa „miękka” i warstwa trwale namagnesowana
Exchange bias Zawór spinowy: warstwa „miękka” i warstwa trwale namagnesowana Sposób na trwałość namagnesowania: sprzężenie ferromagnetyk – antyferromagnetyk (exchange bias) Ferromagnetyk Antyferromagnetyk Idealizacja Bliżej rzeczywistości
Exchange bias Para sprzężonych warstw Antyferromagnetyk Ferromagnetyk Jak zorientować antyferromagnetyk? Ferromagnetykiem
Transformator Oscylo- skop U ~ Przybliżenie wspólnego strumienia magnetycznego (w rdzeniu) Uwaga: teraz I jest natężeniem prądu doprowadzonego do zwojnicy!
U ~ Oscylo- skop U1 – R1I1 -RI1 U1 + RI1 Mechanizmy strat w transformatorze Jak sprawdzić wkłady do strat pochodzące od oporu uzwojenia i histerezy? R
Transformator nieobciążony Odbiornik U ~ M L2, R2 L1, R1 Prawa Kirchhoffa w obwodzie pierwotnym i wtórnym czyli Przekładnia napięciowa
Mechanizmy strat w transformatorze • Opór uzwojeń (straty silnie zależne od obciążenia) – zaniedbywalny • Magnetostrykcja • Promieniowanie fali elektromagnetycznej • Prądy wirowe w rdzeniu • Praca przemagnesowania (histereza, straty niezależne od obciążenia) – mechanizm dominujący
miernik mocy Transformator - pomiary • Prąd jałowy głównie indukcyjny (cos 0.3) • Straty w oporze uzwojenia małe, przy obciążeniu umiarkowanym prądem mała zmiana mocy strat • Przekładnia napięciowa (240/68) nieznacznie zmienia się przy obciążeniu • Sprawność około 96% A V U ~
Transformator obciążony Odbiornik U ~ M L2, R2 L1, R1 Prawa Kirchhoffa w obwodzie pierwotnym i wtórnym
Zn12/n22 Z U1 -U1 n2/n1 L1 Transformator - dyskusja Transformator idealny: L1 L2 = M2, L1/L2 = n12/n22 , R1 = R2 = 0 Prąd jałowy I10 Schemat zastępczy transformatora idealnego Od strony uzwojenia wtórnego Od strony uzwojenia pierwotnego
Transformator idealny - podsumowanie • Prąd jałowy (uzwojenie wtórne rozwarte) nie pobiera mocy • Przekładnie • Napięciowa: jak liczby zwojów • Prądowa: liczona po odjęciu prądu jałowego, odwrotnie do liczb zwojów • Znak minus: kompensacja zmiany strumienia • Sprawność 100% • Pominięte mechanizmy strat: histereza, prądy wirowe w rdzeniu, opór uzwojeń
Transformator magnetycznie idealny obciążony opornikiem Z oporem uzwojeń: L1 L2 = M2, L1/L2 = n12/n22 , R1, R2 0, Z = R Sprawność transformatora maleje zarówno dla małych jak i dla dużych wartości R W rzeczywistości dochodzą jeszcze straty na histerezę i prądy wirowe w rdzeniu.W dobrych transformatorach (o dużej mocy) są one dominujące, a sprawność przekracza 95%.