1 / 16

Jakobusbrief: daden van liefde

Jakobusbrief: daden van liefde. Jakobusbrief : daden van liefde door Archibald van Wieringen 27 maart 2014 Bisdom Rotterdam. Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr. Jakobusbrief: daden van liefde. sinds de Reformatie een theologisch omstreden geschrift

emmet
Download Presentation

Jakobusbrief: daden van liefde

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Jakobusbrief: daden van liefde Jakobusbrief: daden van liefde door Archibald van Wieringen 27 maart 2014 Bisdom Rotterdam School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  2. Jakobusbrief: daden van liefde sinds de Reformatie een theologisch omstreden geschrift • Martin Luther: eyn rechte stroern Epistel • 1. werkgerechtigheid • het zogenaamde voorbehoud van Jakobus • (sub conditioneJacobi) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  3. Jakobusbrief: daden van liefde Is de Jakobusbrief een brief? • wel briefopschrift (in zeer sobere vorm) • geen briefslot • geen ‘brief’, maar een wijsheidsgeschrift • vormgeven naar de oudtestamentische • wijsheidliteratuur • met behulp van retorische kenmerken ge- • structureerd School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  4. Jakobusbrief: daden van liefde Briefopschrift: de auteur • = Jakobus • ‘de broeder des Heren’ (Mc 6:3)  • aanspraakvorm ‘broeders’ • enige titel voor Jezus Christus = Κυρίος • leider van de gemeente te Jeruzalem (Hnd 1:14; • 12:17; 5:1-19; 21:18; Gal 1:19; 2:9.11; Thomas Evan- • gelie, logion 12) = ‘de Rechtvaardige’ • ‘volmaakte wet’ (1:25); ‘koninklijke wet’ (2:8); ‘wet • der vrijheid’ (1:25; 4:11) • ‘rechtvaardigheid’ (bijv. 3:18) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  5. Jakobusbrief: daden van liefde Briefopschrift: de geadresseerden • = de twaalf stammen in de diaspora • uit Jeruzalem weggejaagde ‘jodenchriste-nen’? (Hnd 8:1.4; 11:19) • Jezusgelovigen zijn niet van de wereld, dus leven per definitie in diaspora (Joh 15:19; 17:14-16) • twaalf stammen is aanduiding van geheel  ‘katholiek’ School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  6. Jakobusbrief: daden van liefde Opbouw van de Jakobusbrief (1) • De tekst wordt gestructureerd door: • Vocatieven • Werkwoordvormen in de gebiedende wijs • Retorische vragen • 3:13-18 = thematisch hoogtepunt • 4:1-10 = horatief hoogtepunt • ‘onder jullie’ • vers 13 geformuleerd in de 3e persoon enkelvoud i.p.v. de • 2e persoon meervoud • in 4:1-10 retorische vraag + veel imperativi School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  7. Jakobusbrief: daden van liefde Opbouw van de Jakobusbrief (2) • 3:13-18 en 4:1-10 • kernboodschap voorgesteld als een twee-wegen-keuze: aardse wijsheid (de verzen 15-16) vs. hemelse wijsheid (de verzen 17-19) • vandaar oproep: ófvriend van God worden ófvijand van God zijn (vers 4)  uitsluiting van elke vorm van dubbelheid (zie ook: 1:8) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  8. Jakobusbrief: daden van liefde Slot van de Jakobusbrief • 5:18-19 = slotpassage • geen briefslot, maar niet zomaar een toevalli-ge formulering • dubbele vocatief • positief thema • redden (1:21; 2:14; 4:12; 5:15) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  9. Jakobusbrief: daden van liefde Concrete daden van liefde (1) rijk en arm • in de lijn van het Bijbels profetisme (Am 5:10-12) • (zie ook: Lc 6:24 ‘wee jullie rijken’; 12:13-21; 16:1-13 de rentmeester; 16:19-31 de arme Lazarus; 18:18-20 de rijke jongeling; 19:1-10 Zacheüs) • rijk = verrijkt + arm = verarmd • tegenbeeld van het koninkrijk (Jak 2:5) • geactualiseerd door de ‘jullie’ met rijken te identifi-ceren (Jak 5:4) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  10. Jakobusbrief: daden van liefde • Concrete daden van liefde (2) de maaltijd • eigenlijk ook voortzetting rijk-arm-theologie • in de Bijbel is de kernmaaltijd het Paasmaal in Egypte • (Ex 12) • uitdrukking van bevrijding (‘wet der vrijheid’) • uitdrukking van gezamenlijkheid • wat is de aard van de ‘bijeenkomst’ in Jak 2:2-3?  in • ieder geval liturgisch, mogelijkerwijze eucharistisch • // Paulus 1 Kor 11:26-34 School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  11. Jakobusbrief: daden van liefde • Concrete daden van liefde (3) de zieke • opkomen voor armen is ook opkomen voor zieken • opkomen voor anderen is niet jezelf opdringen  ini- • tiatief ligt bij je zieke broeder • opgenomen worden in het Paasgebeuren (vers 15) • redden • oprichten • zondevergeving • oliezalving • Jak 5:13-18 = basistekst ziekenzalving School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  12. Jakobusbrief: daden van liefde • Bijbelse theologie (1) scheppingstheologie • schepping: mens is beeld van God (Gen 1:26-27)  mens kan volmaakt zijn, zoals God volmaakt is (Jak 1:4 // Mt 5:48) • schepping: ‘dag’ voor mens, ‘jaar’ voor God  te-gen megalomanie (Jak 4:13 // Lc12:13-21) • elke medemens is je broeder/zuster  // Mt 6:9 Onze Vader School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  13. Jakobusbrief: daden van liefde • Bijbelse theologie (2) dabhar-theologie • דׇּבׇר = dabhar = woord + daad • God  Gen 1:3 • Jezus 2 Kor 1:18-20 • gelovige  Jak 5:12 // Mt 5:37 • spreken is niet neutraal (Ps 5:10; 34:14; 37:30; • 39:4; 120:2-3; Spr 15:1-7; Pred 5:1-6; Sir 5:9-15) • daden zijn niet neutraal School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  14. Jakobusbrief: daden van liefde • Bijbelse theologie (3) geloof en werken • theologisch conflict katholieke theologie vs. reformatori-sche theologie • rechtvaardiging: door het geloof, namelijk van Jesus • werken: als concretisering van het geloof • Abraham = Schriftbewijs bij Paulus voor het geloof (Rom 4) (in Hebr 11:31 ook Rachab) • Abraham = Schriftbewijs bij Jakobus voor de werken (Jak 2:21-23) (in Jak 2:25 ook Rachab) (in Jak 5:11 ook Job en in 5:17 ook Elia) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  15. Jakobusbrief: daden van liefde • Bijbelse theologie (4) zonde en vergeving • in de Bijbel behoren zonde en vergeving tot het do-mein van de menselijke verantwoordelijkheid • de Bijbel opteert voor de consequentie dragende daad • neem je volle verantwoordelijkheid (Jak 1:13-14) • kettingredenatie (bijvoorbeeld: Jak 1:15)  Gen 3:12 • niet oordelen (Jak 4:11 // Mt 7:1) School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

  16. Jakobusbrief: daden van liefde Jakobusbrief: daden van liefde door Archibald van Wieringen 27 maart 2014 Bisdom Rotterdam School of Catholic Theology Dr. Archibald L.H.M. van Wieringen pr.

More Related