390 likes | 630 Views
RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU. Pierwotny rak płuca. I miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn
E N D
RAK PŁUCANAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU
Pierwotny rak płuca • I miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn - II miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród kobiet
Polska:-20 tysięcy nowych zachorowań rocznie- 18 tysięcy zgonów Unia Europejska USA - 175 tysięcy nowych zachorowań rocznie - 241 tysięcy nowych zachorowań rocznie
PALENIE PAPIEROSÓW - główna przyczyna wszystkich przypadków raka płuca, ale w szczególności w odniesieniu do raka drobnokomórkowego i płaskonabłonkowego - czynniki rakotwórcze w dymie tytoniowym to produkty niecałkowitego spalania tytoniu, np.: BENZOPIREN DWUBENZOPIREN METYLOCHRYZEN
Palenie tytoniu - 25-30 %wszystkich zgonów z powodu nowotworów - 87-91% zachorowań na raka płuca u mężczyzn - 57-86% ukobiet w Japonii i Ameryce Północnej
PALENIE TYTONIU: - zwiększa ryzyko zachorowania na raka przełyku, raka gardła i raka jamy ustnej
Związek przyczynowy z paleniem ma również: • rak pęcherza moczowego • rak trzustki • rak nerki • rak żołądka • rak szyjki macicy • białaczka szpikowa
PALENIE TYTONIU POWODUJE RÓWNIEŻ: 1. Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc. 2. Zwiększa ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
1. Wskaźnik umieralności palaczy w wieku 35-69lat jest większy niż osób niepalących.2. P O Ł O W A nałogowych palaczy, którzy zaczęli palić we wczesnym okresie życia, umrze z powodu palenia.3. Palacze żyją krócej o 20-25 lat od osób niepalących.4. Palenie bierne również zwiększa ryzyko zachorowań na raka płuca. 5. Palenie cygara i fajki jest również niebezpieczne.
PRODUKCJA PAPIEROSÓW – „STRASZNE CYFRY” Unia Europejska 749 mld sztuk Chiny 1675 mld sztuk
KONSUMPCJA PAPIEROSÓW W Europie obserwuje się największą spośród regionów WHO konsumpcję papierosów produkowanych na jednego mieszkańca.
NAŁOGOWI PALACZE W UNII EUROPEJSKIEJ 33,1 % mężczyzn 25,1 % kobiet
PREWENCJA PIERWOTNA RAKA PŁUCA Wszelkie działania, mające na celu zapobieganie rakowi płuca, zanim wystąpią objawy, poprzez eliminację palenia tytoniu: • oświata antynikotynowa • pogadanki • programy indywidualnego rzucenia palenia • polityka antynikotynowa w szkołach, na uczelniach, w zakładach pracy • całkowity zakaz bezpośredniej i pośredniej reklamy papierosów • tworzenie w miejscach publicznych stref wolnych od dymu tytoniowego
umieszczanie w eksponowanych miejscach na opakowaniach wyrobów tytoniowych, napisów ostrzegających przed skutkami palenia • ustalanie na niskim poziomie, górnej dopuszczalnej granicy zawartości substancji smolistych w papierosach • działania edukacyjne na temat szkodliwości palenia tytoniu i zachęcające do zaprzestania palenia • indywidualne działanie lecznicze • powszechna pomoc lekarska w zwalczaniu nałogu
Historię paleniapoznaje się przez zebranie dokładnego wywiadu.Pytamy o wiek rozpoczęcia palenia, liczbę wypalanych dziennie papierosów, liczbę próbporzucenia nałogu, ich skuteczność, przyczyny powrotu do nałogu.
Rozpoznanie uzależnienia od nikotynywg kwestionariusza Fagerströma • Po jakim czasie po przebudzeniu zapalasz papierosa? • Czy trudno jest Ci powstrzymywać się od palenia w miejscach publicznych, gdzie jest to zabronione? • Z którego papierosa jest Ci najtrudniej zrezygnować? • Ile papierosów wypalasz dziennie? • Czy wypalasz więcej papierosów rano niż w pozostałe części dnia? • Czy palisz podczas choroby, która zmusza Cię do leżenia w łóżku?
Stopień uzależnienia od nikotyny określony za pomocą kwestionariusza wykazuje ścisłą korelację z wielkością uzależnienia, wykazaną za pomocą oznaczenia stężenia nikotynylub jej metabolitów we krwi.
Ocena motywacji do zaprzestania palenia Test motywacji – stawiane pytania: • Czy chcesz rzucić palenie tytoniu? • Czy decydujesz się na rzucenie palenia tytoniu dla samego siebie, czy dla kogoś innego, np. dla rodziny? • Czy podejmowałeś/aś już próby rzucenia palenia? • Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach najczęściej palisz? • Czy wiesz, dlaczego palisz tytoń? • Czy mógłbyś/mogłabyś liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół itp. gdybyś chciał/a rzucić palenie?
7. Czy członkowie Twojej rodziny są osobami niepalącymi? 8. Czy w miejscu, w którym pracujesz, nie pali się tytoniu? 9. Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy i trybu życia? 10. Czy orientujesz się, gdzie i w jaki sposób szukać pomocy, gdybyś miał/a problemy z utrzymaniem abstynencji? 11. Czy wiesz, na jakie trudności będziesz narażony/a w okresie abstynencji? 12. Czy wiesz, w jaki sposób samemu sobie poradzić w sytuacjach kryzysowych?
Zagrożenie dla innych osób: • częstsze występowanie chorób nowotworowych w rodzinach osób palących • częste występowanie uzależnienia od tytoniu u dzieci palaczy • narażenie na niską wagę urodzeniową, śmierć łóżeczkową, gorsza kontrola astmy, nawracające infekcje ucha środkowego, infekcje układu oddechowego u dzieci osób palących
Kwalifikacja do leczenia Do minimalnej interwencji kwalifikowani są: • Wszyscy palacze. Do terapii grupowej kwalifikowane są osoby: • Z przeciwwskazaniami do farmakoterapii. • Ze słabszą motywacją i gotowością do zaprzestania palenia. • Wybierający psychoterapię. Do terapii farmakologicznej kwalifikowane są osoby: • Palące, silnie uzależnione od nikotyny. • Ze schorzeniami, w których kontynuacja palenia stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia. • Bez przeciwwskazań od farmakoterapii
Nikotynowa Terapia Zastępcza Guma do żucia– dostępna bez recepty Ilość gum na dobę: maksymalnie 24 gumy/dzień Ważne: 1 guma – czas żucia około 30 minut Plastry – dostępne bez recepty Tabletki do ssania – 4 mg, dla osób zapalających pierwszego papierosa <30 min. po przebudzeniu
Jakie mogą być objawy zespołu abstynencyjnego?Objawy zespołu abstynencyjnego. Objawy subiektywne: • psychiczny głód nikotynowy • natrętne myśli o paleniu • psychiczny niepokój, napięcie, trudności w odprężaniu się • nadmierna nerwowość • poczucie dyskomfortu i frustracji • depresja lub obniżony nastrój • trudności w koncentracji uwagi • zaburzenia snu • zwiększony apetyt
Objawy obiektywne: • zwolnienie czynności serca • obniżenie ciśnienia krwi • zmniejszenie stężeń kortyzolu i katecholamin • zaburzenia pamięci • zaburzenia wybiórczej uwagi • przyrost masy ciała
Jak sobie radzić z objawami zespołu abstynencyjnego: • jeśli jesteś zgryźliwy, marudny: poinformuj najbliższych, znajomych, jakie są objawy zespołu abstynencyjnego, bądź dla siebie wyrozumiały, może spacer lub inny rodzaj aktywności fizycznej pomoże
jeśli występuje kaszel i podrażnienie gardła: to znak, że Twoje płuca i gardło oczyszczają się, pij ciepłą herbatę, inne napoje
jeśli masz wzmożony apetyt: jedz niskokaloryczne produkty, takie jak owoce, warzywa, popcorn, pij dużo wody, ssij twarde cukierki
jeśli występują zawroty głowy, bóle głowy: wyjdź na powietrze, przewietrz pomieszczenie w którym pracujesz, zdrzemnij się
jeśli masz trudności ze skupieniem uwagi - idź na spacer - pracuj etapami, z krótkimi przerwami - dużo śpij
jeśli masz zaparcia - jedz dużo owoców, warzyw, ziaren, pij dużo wody
jeśli występuje bezsenność - unikaj kawy, alkoholu - ćwicz, poruszaj się - kładź się do łóżka wtedy, gdy czujesz zmęczenie, jeżeli nie możesz zasnąć, wstań, poczytaj, zrób coś, wróć do łóżka, gdy poczujesz zmęczenie
Otoczenie: • poproś, aby nie palono w Twojej obecności. Nikt nie powinien palić w domu, a przynajmniej należy wyznaczyć jedno pomieszczenie, w którym wolno palić, w innych nie • wprowadź zakaz palenia w samochodzie • unikaj pomieszczeń, w których palą, wychodź z tych, w których ktoś zapala papierosa • zaplanuj, gdzie możesz przejść z danego pomieszczenia, w którym ktoś zacznie palić • spędzaj jak najwięcej czasu w miejscach, w których jest zakaz palenia
Polityka antynikotynowa w krajach skandynawskich oraz w Wielkiej Brytanii, znacznie zmniejszyła i ograniczyła spożycie wyrobów tytoniowych.
EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM • NIE PAL! PALENIE JEST NAJWAŻNIEJSZĄ PRZYCZYNĄ PRZEDWCZESNYCH ZGONÓW • JEŻELI PALISZ – PRZESTAŃ! ZAPRZESTANIE PALENIA ZANIM ROZWINIE SIĘ NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY LUB INNA POWAŻNA CHOROBA, ZNACZNIE ZMNIEJSZA RYZYKO ZGONU Z POWODU PALENIA TYTONIU, NAWET JEŚLI PALENIE RZUCI OSOBA W ŚREDNIM WIEKU. 3. JEŻELI NIE POTRAFISZ PRZESTAĆ PALIĆ, NIE PAL PRZY NIEPALĄCYCH! SKUTKI ZDROWOTNE TWOJEGO PALENIA MOGĄ TAKŻE PONOSIĆ OSOBY Z TWOJEGO OTOCZENIA.
Dziękujęza uwagę Opracowanie graficzne i animacja komputerowa: Wanda Maria Dobryniewska Prawa autorskie – kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora surowo wzbronione