Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 4 Bijeenkomst 4

1. Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 4Bijeenkomst 4 Karen van Hulten k.v.hulten@ocghadvies.nl

2. Even voorstellen Karen van Hulten K.v.hulten@ocghadvies.nl

3. Groep 1 (Karen): Voorstel nieuwe datum bijeenkomst 5: Donderdag 24 mei (16:00 – 18:00 uur)

4. Vandaag • Uitwisselen opdracht lesvoorbereiding • Diagnosticerend onderwijzen • Het rekengesprek in de klas • Analyse toetsgegevens • Splitsprotocol • De beleving van de leerling bij het rekenen • Protocol rekengesprek • Feedback geven • Praktijkopdracht

5. Uitwisselen voorbereiden rekenles • Ga in een rij staan van groot naar klein • ‘Klap’ de rij om: de laatste gaat tegenover de eerste staan etc • Vorm een duo en wissel je ervaringen met elkaar uit

6. Vragen plenair? • Voorbereiding rekenles • Literatuur

7. Filmfragment leraar 24 • Structuur aanbrengen in de telrij

8. Diagnosticerend onderwijzen • Cyclus van observeren, signaleren, analyseren en interpreteren • Hierdoor krijg je de specifieke onderwijsbehoeften van je leerlingen in beeld

9. Opdracht vertaalcirkel 12 kinderen willen met een bootje naar de overkant van een meer varen. Er kunnen 3 kinderen in 1 bootje. Hoeveel bootjes zijn er nodig?

10. Observeren en signaleren • Voorwaarde: kennis van de leerlijn en de methode • Informatie verzamelen middels observaties en bestudering van de toetsresultaten • Voeren van rekengesprekken: • Voor, tijdens of na rekenopdrachten • Na een toets

11. Het rekengesprek in de klas Niet productgericht maar procesgericht: • Wat kan de leerling al vlot en snel? • Wat gaat moeizaam? • Hoe voert hij een oplossingsprocedure uit? Maak hierbij gebruik van het handelingsmodel en drieslagmodel Zie ook handvaten voor het voeren van een rekengesprek in de handleiding van de methode!

12. Analyseren, interpreteren en afstemmen De leerkracht gebruikt de voorgaande gegevens bij het plannen van de volgende lessen: • Is de (sub) groep wel toe aan een nieuwe stap of ontbreekt de nodige voorkennis? Hoe ga ik daaraan werken? • Welke specifieke aandacht vraagt elk van de subgroepen? • Zijn de opdrachten uit de methode toereikend om de beoogde doelen te bereiken? • etc

13. Analyse toetsgegevens • Categorieënanalyse: filmfragment: http://www.youtube.com/watch?v=18BBzLUPEWA • Individueel leerlingrapport

14. Het testprotocol • Zie bijlage

15. De beleving van de leerling bij rekenen • Faalangst of emotioneel blokkeren is van grote invloed op het durven vertrouwen in zichzelf • Het functioneren van het werkgeheugen kan negatief beïnvloed worden door innerlijke onrust, onzekerheid en concentratieproblemen • Kinderen vallen terug op tellen als ze zich onzeker of onveilig voelen • Grote valkuil bij het leren rekenen is: fixatie op de uitkomst

16. Het leren proberen staat centraal bij leren rekenen. Geef het kind bij een rekengesprek eventueel alvast de uitkomst! • Pas op voor ‘status aparte’ gevoel

17. Een negatief faalangstig kind • Heeft een negatief zelfbeeld op het gebied van rekenen • Wanneer iets wel lukt verdwijnt de faalangst niet. Het wordt soms zelfs nog erger • Een mislukking schrijft een faalangstig kind wel aan zichzelf toe • Denkt vaak dat het de enige is die er last van heeft en praat er niet makkelijk over

18. 4 manieren om faalangst te maskeren • Geslotenheid • Overassertief gedrag • Clownesk gedrag • Vluchtgedrag

19. Valkuilen-1 • Overbeschermend reageren: • Het kind ontzien • Geen eisen meer stellen • Gemaakt fouten verdoezelen • Positieve feedback geven die niet realistisch is

20. Valkuilen-2 • De botte bijl • Uitingen van faalangst negeren • Als aanstellerij benaderen • Nonverbale communicatie • Zuchten • Stemintonatie

21. Wat werkt wel? • Een emotioneel veilige werksfeer scheppen Voorkom verlegenheidsituaties • Structuur: duidelijke opdrachten/instructie • Adequate feedback: zo snel mogelijk na de prestatie, specifiek en concreet. • Goede prestatie aan het kind toeschrijven • Faalangstreductie = leren fouten maken

22. Protocol Rekengesprek • Wat is het? • Wanneer voor je het uit? • Bij wie?

23. Feedback geven Effect op taal/rekenprestaties • Feedback geven . 73 • Metacognitieve vaardigheden aanleren . 69 • Strategieën aanleren . 60 • Directe instructie . 59 • Sociaal economische status ll. . 57 • Doelstellingen expliciteren . 56 • Hoge verwachtingen leerkracht . 43 • Samenwerkend leren . 41 • Schoolleider . 36 • Huiswerk . 29 • Klassengrootte . 21

24. 4 typen feedback • Taakniveau: wordt de taak begrepen? Is de uitkomst goed? • Procesniveau: hoe pakt de ll de taak aan? • Zelfregulatieniveau: welke acties heeft de ll gedaan om de taak te volbrengen? • Persoonsniveau: evaluaties gericht op de persoon

25. Vooruitblik bijeenkomst 5 Opdrachten: Voer een rekengesprek met een kind uit je groep. Gebruik daarbij de handreikingen uit deze bijeenkomst en de aanwijzingen in de methode. Gebruik eventueel het protocol rekengesprek Beschrijf kort twee leerlingen uit je groep: 1 zwakke rekenaar en 1 sterke rekenaar Beschrijving twee leerervaringen

26. Vooruitblik bijeenkomst 5 Literatuur: • Groenestijn, M. (2011). Protocol ERWD hoofdstuk 6 (p 162-183). • Borghouts, C. (2011). De vertaalcirkel: Werken aan begrip en inzicht bij (zwakke) rekenaars. In: Volgens Bartjens, 31, (3), p. 7-11 • Gijzen, W. (2010) ‘handelingsgericht werken met groepsplannen’. JSW 95 (2) p. 12-15 • Kwaliteitskaart Effectief omgaan met sterke rekenaars Inhoud: • Onderwijsbehoeften van sterke en zwakke rekenaars • Aanbod voor sterke en zwakke rekenaars

27. Evaluatie