ASTRONOMİ TARİHÇESİ

1. ASTRONOMİ TARİHÇESİ

2. Astronomi terimi eski Yunanca da astron ve nomossözcüklerinden türetilmiş olup, “yıldızların yasası” anlamına gelir.

3. Ortaçağ’da Astronomi’yi Geliştiren Bilginler: • Fergani(805–880) Gök cisimlerinin hareketleri üzerine yazılar yazdı, ekliptiğin eğikliğini hesaplamasını sağladığı gözlemlerde bulundu. • Kindi(801–873) filozof ve ansiklopedici bilgin, gökbilim üzerine 16 eser yazdı. • Battani (855–923) gökbilimci ve matematikçi. • Hasib El-Mısri(850–930) Mısırlı matematikçi . • Harezmi (780-850): Türkistanlı matematikçi. • Ebubekir Er-Razi(864–930) İranlı bilgin. • Farabi (872–950) büyük filozof ve bilgin. • Khujandi10. yüzyılın sonunda Tahran yakınında bir gözlemevi inşa etti. • Ömer Hayyam (1048–1131) cetveller hazırladı, takvimi geliştirdi. • İbn El-Haytham(965–1039) matematikçi ve fizikçi. • Biruni (973–1048) matematikçi, gökbilimci ve ansiklopedici. • Tusi (1201–1274) filozof, matematikçi, gökbilimci ve ilahiyatçı; trigonometrinin kurucularından biri olarak kabul edilir. • Gıyaseddin Cemşid (1380–1429) (Özbekistan) • Uluğ Bey (1393 - 1449) Timur İmparatorluğu'nun 4. hükümdarı. Matematikçi ve gökbilimci. • Ali Kuşçu (1403 - 1474) Türk gökbilimci, matematikçi ve dilbilimci.

4. Avrupa’da Astronomi’nin Gelişimi

5. Thales(M.Ö 624-548) • İlk filozof ve Felsefeyi ilk başlatan kişi olarak kabul edilir. * Astronomi * Matematik * Fizik * Geometri Demokritos (M.Ö 400) * Astronomi * Kozmoloji * Matematik

6. Nicolaus Copernicus (1473-1543) Gökbilimci Güneş merkezli güneş sisteminin kurucusu. Yer ve diğer gezegenler, Güneş etrafında düzgün dairesel hareket yaparlar. Gök cisimlerinin günlük görünür hareketlerinin Yer'in dönmesinden kaynaklandığını düşündü. Dairesel hareketin, gözlemleri tam sağlamaması nedeniyle Güneş'in tam merkezde olmadığı yargısına vardı.

7. Ptolemaic Model of the Universe

8. Tycho Brahe (1546-1601)Danimarkalı kimyacı, astronom ve astrolog Doğru bir Güneş sistemi modeli için çok duyarlı gözlemlere ihtiyaç olduğunu vurguladı. Brahe’nin Modeli: • Dünya evrenin merkezindedir. • Ay ve Güneş Dünya’nın etrafında döner. • Diğer tüm gezegenler Güneş’in etrafında döner.

10. Çeşitli cetveller ve aletler icat ederek çıplak gözle yıldızların ve gök cisimlerinin koordinatlarının belirledi. Böylece 1000 sabit yıldızın konumu belirlendi.

11. 1576 yılında Danimarka’nın kralı 2. Fredrik’ten Hveen adasını aldı. Burada Uranienborg kalesini inşa etti ve yıldızlar üzerine burada çalışmalar yaptı. • 1572 yılında süpernova patlamasını gözlemledi. • Bunun yeni bir yıldız olduğunu düşündü. • Yıldızsal nesneleri sonsuz ve gökyüzünü de değişmez düşündüğünden bu onun için oldukça şaşırtıcıydı.

12. STELLA NOVA Tycho Brahe‘in "Stella Nova“sının bu sayfadaki şekli http://www.texts.dnlb.dk/DeNovaStella/Index.html

13. Brahe’inKuyruklu Yıldızı(1577) Kuyruklu yıldızı gözlemledi

14. Johannes Kepler (1571-1630) Alman gökbilimci, fizikçi ve matematikçi Brahe’nin öğrencisi ve Brahe'nin gözlemlerini kullanarak Mars'ın yörüngesinin (odaklarından birinde Güneş olan) elips oldugunu buldu. Sonradan tüm gezegenlerin böyle davrandığını hesapladı. Kepler, gezegenlerin Güneş’in etrafında döndüğünü düşünüp, bunlar üzerine matematiksel yasalar kurmuştur.

15. b a F F Gezegen 2 t1 r2 t2 t4 r1 A34 A12 Sun Gezegen 1 t3 Kepler Kanunları 1- Gezegenlerin yörüngeleri, odaklarından birinde güneş bulunan bir elipstir. 2- Gezegenleri güneşe birleştiren vektör, eşit zaman aralıklarında eşit alanlar süpürür. 3- Herhangi bir gezegenin yörünge periyodunun karesi eliptik yörüngesinin büyük ekseninin yarısının küpüyle orantılıdır.

16. Galileo Galilei (1564 –1642) İtalyan fizikçi, matematikçi, gökbilimci ve filozof • Gilbert’ten sonra ikinci bilim adamı. • Aristoteles’in dünya görüşünü en güçlü çürütendir. Sarkaçlı saati keşfetti.

17. Galileo eylemsizlik ilkesi • Bir cisme uygulanan kuvvet, hızı değil ivmeyi kontrol eder. • Zaman ölçeği olarak sarkacın kullanılması • Boşlukta bütün cisimler yere aynı hızla düşerler. • Düzgün doğrusal hareket ile hareketsizlik aynı anlama gelir. • Galileo görelilik ilkesi • Enerjinin korunumu kavramının ilk aşaması

18. 1610 yılında teleskop keşfedildi. Mekaniğin kurucularından Galilei teleskopunu kullanarak, • Jüpiter'in 4 uydusunu keşfetti • Ay'ın haritasını yaparak yüzey şekillerini isimlendirdi • Venüs'ün evrelerini gözledi • Samanyolu'nun yıldızlardan oluştuğunu gördü • Satürn gezegenini kenarında çıkıntılar olduğunu gözledi (halka olduğunu fark edemedi) • Güneş lekelerinin gözlemlerinden, Güneş'in 26 günde bir dönme hareketi yaptığını buldu.

19. Isaac Newton (1643 –1727) İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, filozof, ilahiyatçı Newton, Kepler kanunlarını kullanarak, gezegenleri yörüngede tutan kuvvetin, gezegen-Güneş uzaklığının karesiyle ters orantılı olduğunu göstermiştir. Bu kuvvet, evrensel kütle çekim kuvvetidir. Dünya’daki ve gökyüzündeki tüm nesneler bu kurala uyar.

20. 1- Eylemsizlik ilkesi 2- Kuvvet yasası 3- Etki-Tepki yasası • Klasik Mekanik Kuramı • Temel aksiyomlar: Mutlak zaman - Mutlak uzay - Mutlak kütle • Gravitasyon çekim kuvveti • Diferansiyel – İntegral hesap (sonsuz küçükler) • Sonsuz hızla uzaktan etkileşme 1680’ de yersel mekanikle göksel mekaniği birleştirdi.

21. Joseph von Fraunhofer(1787 -1826) Alman optikçi 1814 yılında tayfölçeri icat etmesiyle Güneş tayfında 574 karanlık çizgi gözlemledi. Mükemmel optiksel gözlükler ve teleskop nesneleri yapmıştır.

22. Gustav Kirchhoff 1824 –1887 1859 yılında Kirchhoff ve Bunsen tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda Fraunhofer’ın gözlemlediği karanlık çizgilerin Güneş'in soğurma çizgileri olduğunu gösterdiler. Robert Wilhelm Eberhard Bunsen (1811–1899)

23. Bessel (1838) 61 Cygni yıldızının paralaksını başarıyla ölçmüştür. Bu, Dünya’nın hareket içinde olduğunun kesin tanıtı olarak düşünülebilir.