Süt Humması (Doğum felci, Hipokalsemi)

1. Süt Humması (Doğum felci, Hipokalsemi) • Genellikle doğum sırasında yada doğumu izleyen 6-48 saat içinde ortaya çıkar • Yaşlı (>5), yüksek verimli ve iyi kondüsyonlu inekler daha duyarlıdır • Nedeni, doku sıvılarındaki iyonize Ca miktarının azalmasıdır • Doğum öncesi rasyon Ca düzeyi önemlidir

3. Semptomlar • İlk devre:Kısa sürer • Heycanlanma, tetani • Baş ve ayaklarda titremeler • Baş sallama • Dilini ağızdan çıkartma • Diş gıcırdatma gözlenir • Beden ısısı çok az artmıştır

4. İkinci devre: • Hayvan göğsü üzerine yatar • Bilinç yarı yarıya kaybolmuştur • Dalgın görünüştedir • Başını (S) formunda böğrüne dayayarak yatar • Arka ayaklarda felç görülür • Merme kurur • Deri ve bacaklar soğur • Beden ısısı azalır (37-38 oC)

5. Üçüncü devre: Hayvan yatmış ve koma durumuna girmiştir • Bacakları uzanmış ve gevşek bir durum almıştır • Ayağa kalkması imkansızdır • Beden ısısı düşmüştür (36-37 oC) • Tedavi edilmeyen hayvanlar 2-24 saat içinde ölür

6. Komplikasyonları • Güç doğum • Prolapsus uteri • Retensiyo sekundunaryum • Metritis • Döl verimi düşüklüğü • Timpani • Abomasumun yer değiştirmesi • Ketozis • Mastitis • Süt veriminin düşmesi • Verim ömrünün düşmesi

7. Tedavi • Parenteral Ca tuzları verilir • Anyonik tuzlar (amonyum klorit, amonyum sülfat, kalsiyum sülfat, magnezyum sülfat) verilir • Koruyucu olarak, doğuma 2-3 hafta kala düşük Ca içeren yemler verilmelidir

8. Süt verimi yüksek koyun ve keçilerde, gebeliğin son dönemi ile laktasyonun ilk döneminde ortaya çıkar Koyun ve keçilerde süt humması

9. Hastalığın ortaya çıkmasında; -Hayvanın yaşı -Irkı -Beslenme etkili olmaktadır -Tedavi amacıyla Ca preparatları (%40 kalsiyum boroglukonat) iv verilmelidir

10. Yeni doğan kuzu ve oğlaklarda bakır yetersizliği sonucu meydana gelir. Enzootic Ataxia

11. Nedenleri • Toprağın ve bitkilerin Cu bakımından yetersiz olması • Rasyonun Cu bakımından yetersiz olması • Bakırın emilimini olumsuz etkileyen elementler (Mo, Ca, SO4)

12. Bakır yetersizliğinde • Anemi • Büyümede yavaşlama • Kemikte bozukluklar • Kıl ve yapağıda depigmentasyon • Yapağı verin ve kalitesinde bozukluklar • Üreme performansında bozukluklar • Kardiovasküler defektler • Gastrointestinal bozukluklar

13. Semptomlar • Hastalık iki şekilde görülür: 1- Kongenital form (doğumla birlikte) 2- Gecikmiş form (doğumdan sonraki 4-8. haftalar) -Hafif vakalarda; koşma esnasında arka bacaklarda koordinasyon bozukluğu, ani dönüşlerde bel bölgesinin yana kayması tipiktir.

14. Orta şiddetli vakalarda; • Arka bacaklarda koodinasyon bozukluğu görülür • Tutuk ve intizamsız yürüme • Sendeleyip yuvarlanma • Köpek oturuşu • Bazı durumlarda körlük, sağırlık ve diş gıcırdatması görülür • Kan bakır seviyesi düşer (0.01-0.05 mg/100 ml)

15. Tedavi • Hastalara Cu takviyesi yapılmalıdır (bakır glisinat 12.5 mg i.p., bakır sülfat oral, bakır-kalsiyum asetat 50 mg i.p.) • Bakır:molibden oranı dengelenmelidir (Cu:Mo= 5:1) • Çayır-mera’ya 6-11 kg CuSO4/hektar püskürtülmelidir

16. Vit E/Se noksanlığı sendromu • Yüksek miktarda doymamış yağ asitleri veya bozulmuş yemlerin tüketimi sonucu ortaya çıkar • Kötü depolama şartları hastalık riskini artırır

17. Nedenleri • Yemlerde poli doymamış yağ asitlerinin fazla olması • Yemlerde yüksek miktarda peroksitlerin varlığı • Rasyonda vit E yetersizliği • Yemlerin nemli ve sıcak depolanması • Yemlerde ağır metallerin fazlalığı

18. Semptomlar • Oluşan radikaller ekstra ve intraselüler zararlar verirler (hücre membranı, mitokondri ve mikrozomlar etkilenir, elektron transportu bozulur, eritrosit hidrolizi görülür) • Doku-sülfidril grupları azalır • Karaciğer, kalp ve kaslarda enzim konsantrasyonu ve aktivitesi azalır • Deride kollegenlerin bileşimi değişir • Beyincikte damarlar zarar görür • Mutagen ve kanserojen etkiler görülür • Sığırlarda eşin atılamamasına yol açar (retentio secundinarium)

19. Tedavi ve koruma • Rasyona vit E (30 mg/kg KM) ve Se (0.1-0.2 ppm) ilavesi gerekir • Na-selenit (0.6 ppm/KM) • Selenyum (0.8-1.1 ppm/KM) • Alfa-tokoferol (15-50 mg/100 kg CA) • Selevit (5 ml/100 kg CA) • Etoxiquin (EQ), butil-hidroxi tluen (BHT), butil-hidroxi alanin (BHA), askorbik asit (vit C)

20. ALKALİ HASTALIĞI • Se fazlalığı halinde alkali hastalığı ortaya çıkar. • Akut zehirlenmelerde, • körlük, • güç nefes alma, • nabız düşüklüğü, • solunum yetmezliği sonucu ölüm şekillenir.

21. Alkali Hastalığı selenyumdan zengin topraklarda yetişen bitkiler insan ve hayvanlar için zehirlenmeye sebep olabilir. Bitkilerle alınan Se, organizmada bulunan sistein ve methiyonindeki kükürtle yer değiştirerek toksik hale gelir Selenyum zehirlenmesi kanatlılar dahil tüm hayvanlarda görülür.

22. Sistein Seleno sistein

24. Mineral Maddelerin Birbirlerine Etkileri • Bir mineralin başka bir mineralin alınabilirliği üzerine olumsuz etki yapmasına ANTAGONİZM, • bir besin mineralin başka bir mineralin alınabilirliğini olumlu etki yapmasına da SİNERJİZİM denmektedir

25. Antagonizm ( Elementler Arası Geçimsizlik)

26. Elementler arası etkileşim

28. Bakırın diğer elementlerle ilişkisi

29. Beslenme Biyokimyası

30. Termodinamikte kavramlar Termodinamikte bir organizma, bir hücre veya birbiri ile reaksiyona giren iki madde, sistemolarak tanımlanır. Bir sistem, bir çevre içinde yer almaktadır. Sistem ve çevrenin ikisi birlikte de evreni oluştururlar • enerji (E) • entalpi (H) • entropi (S) • serbest enerji (G) de önemli termodinamik kavramlardır

31. Entalpi (H) enerji ile ilişkili bir durum fonksiyonudur; kimyasal reaksiyonlarda reaksiyon sisteminin ısı içeriğini tanımlar. Bir kimyasal reaksiyon sırasında çevreye ısı yayılıyor veya çevreden ısı alınıyorsa reaksiyon sisteminde entalpi değişimi (H) olmaktadır. H negatif () ise yani sistem çevreye ısı yayıyorsa, reaksiyon ekzotermik reaksiyondur H pozitif (+) ise yani sistem çevreden ısı alıyorsa, reaksiyon endotermik reaksiyondur

32. Entropi (S) Bir sistemdeki rasgelelik veya düzensizliğin kantitatif ifadesidir. Bir kimyasal reaksiyonun ürünlerinin substratlardan daha kompleks ve daha düzensiz olmaları durumunda sistemin entropisinin arttığı [entropi değişimi (S) pozitif (+) ] kabul edilmektedir. Bir kimyasal reaksiyonun ürünlerinin substratlardan daha az kompleks ve daha az düzensiz olmaları durumunda sistemin entropisinin azaldığı [entropi değişimi (S) negatif ()] kabul edilmektedir.

33. Serbest enerji (G)(Gibbs serbest enerjisi) iş yapmak için kullanılabilir enerjidir. Kimyasal reaksiyonlarda reaksiyon sisteminin serbest enerjisi değişir (serbest enerji değişimi G sembolü ile ifade edilir). Bu değişiklik iş yapılmasıyla birlikte olur

34. [G negatif (G<0)]ise reaksiyonekzergoniktir ve yazıldığı şekilde soldan sağa doğru kendiliğinden ilerler. [G pozitif (G>0)]ise reaksiyonendergoniktir ve yazıldığı şekilde kendiliğinden ilerlemez.

35. Karbonhidratların sindirim ve emilimi Nişasta ve glikojen tükürükteki-amilaz etkisiyle ağızda enzimatik olarak parçalanmaya başlar. Pankreas -amilazı ve ince bağırsak 1,6-glikozidazı etkisiyle karbonhidrat sindirimi devam eder. Disakkaritler, ince bağırsak epitel hücresi zarında yerleşik uygun disakkaridazlar tarafından tutulurlar.

36. Lipidlerin sindirim ve emilimi Nötralize kimus içindeki lipidlerin ince bağırsakta sindiriminde ilk basamak emülsiyon oluşumudur. Lipid sindiriminin ikinci basamağında emülsiyon partiküllerine safra tuzlarının katılmasıyla 16-20 Ao çapında miseller oluşur. Misellerdeki lipidlere enzimlerin etkisi sonucu lipidler hidrolitik olarak parçalanırlar. Trigliseridlerin hidrolizini katalize eden enzim, pankreas tarafından salgılanan ve optimal etkisini pH 7-9’da gösteren pankreatik lipazdır.

37. Proteinlerin sindirim ve emilimi Hayvansal gıdalar ve baklagiller gibi bitkisel gıdalarla alınan proteinler, midede ısı ve HCl etkisiyle denatüre olurlar, midede ve ince bağırsaklarda proteinaz (pepsin, tripsin, kimotripsin, elastaz) ve peptidazlar (karboksipeptidaz, aminopeptidaz) yardımıyla parçalanırlar. Proteinazlar ve peptidazlar mide ve bağırsak mukoza hücrelerinde, pankreas hücrelerinde, aktif olmayan proenzim (zimojen)şeklinde oluşurlar ve salgılandıktan sonra parçalanma suretiyle aktif hale gelirler