300 likes | 1.45k Views
ÇÖZELTİ TERMODİNAMİĞİ. 2014 BAHAR. RAULT VE HENRY YASALARI. A ve B Gibi element biri biri içinde çözündüğünde basınç ile mol oranı arasında; P A = X A P A o ve P B = X B P b o
E N D
ÇÖZELTİ TERMODİNAMİĞİ 2014 BAHAR
RAULT VE HENRY YASALARI A ve B Gibi element biri biri içinde çözündüğünde basınç ile mol oranı arasında; PA = XAPAo ve PB = XBPbo Bağıntısı olup, PAA’nın kısmi buhar basıncı, PBB’nin kısmi buhar basıncı, XAA’nınmol oranı ve XBB’ninmol oranı. Değişim aşağıda şekilde olduğu gibidir. PoB PA + PB Buhar Basıncı PoA A XB B
Aktivite çözeltinin kısmi buhar basıncına veya fugasiteye bağlıdır. Hareketlilik ölçüsü olan aktivite bileşime bağlı olarak, 0 ile 1 arasında değişmektedir. Xi = ai(Rault), Xİ = k.ai(Henry) Rault ai / buhar basıncı Henry A XB B
Akivite = ai = fi / fio = Pi / Pio Rault yasasına uyan çözeltilerde; Xİ = ai Henry yasasına uyan çözeltilerde; Xİ = kiai GİBBS – DUHEM EŞİTLİĞİ Sıcaklığı T, basıncı P ve mol miktarı ni,nj,nk olan bir büyüklüğün; Q’ = Q’(T,P,ni,nj,nk) eşitliğinin ni’e göre molar değeri;
İKİ BİLEŞENLİ ÇÖZELTİDE SERBEST ENERJİNİN BİLEŞENLE DEĞİŞİMİ T=Sabit, P=Sabit A-B Çözeltisinde Serbest enerji;
Gibbs-Duhem’e göre; Olduğu için; Olur. XA + XB = 1 olduğu için, dXA = -dXBdir. Yukarıdaki eşitliğin her iki tarafını dXA ‘ya bölünürse; Her iki tarafı XB ile çarparsak;
Karışım Serbest Enerjilerinin Şekille Gösterilmesi 0 XA=XA ∆ ∆ A XB B
Rault Yasasına Uyan Çözeltilerin Özelliği İki bileşenli ideal çözeltide; ∆Gkar., ideai = RT(XAlnXA + XBlnXB) RTXA= ve RTXB = ve Bu eşitlikler ideal çözünme için de yazılırsa hacım değişimi sıfır olur, çünkü; Xi basınca bağlı bir değişken değildir. Benzer şekilde entalpi değişimi de sırırdır. Entropideğişimi; ∆Skar.ide. = - R(XAlnXA + XBlnXB)
İDEAL OLMAYAN ÇÖZELTİ ÖZELLİKLERİ; İdeal olmayan çözeltilerde, bileşen ile aktivite arasında γgibi bir orantı katsayısı vardır. ∆ = RTlnai = RT lnγi + RTlnXi γi=ai / Xi 1 0,8 a 0,6 0,4 0,2 0 Henry Henry aCu, deneysel aFe,Gibbs-duhem Rault Fe 0,2 0,4 0,6 0,8 Cu XCu
AKTİVİTENİN GİBBS-DUHEM İLE BELİRLENMESİ Ve = RTlnaiolduğundan, XAdlnaA + XBlnaB = 0 yazarak, XAdlnaA =- XBlnaB dlogaA = - XB /XAdlogaB XA = 1 den XA’ya kadar entegre edersek,
logaA= - şekille gösteririsek; XB/XA XA=XA XA=1 logaB, XA=XA - log aB
α-Fonksiyonu αiv = lnγi / (1 – Xi)2 αA= ln γA / XB2 ve αB= ln γB / XA2 dln γB =2 αB XAdXA + XA2dαB ln γB= - XBXA αB – Ω/RT = α
BAĞ ENERJİSİ Buharlaşma Entalpisi; ∆Hbuh,A-A=-1/2 z NoEA-A, ∆Hbuh,B-B=-1/2 z NoEB-B, Z= KOORDİNASYON SAYISIDIR NO = 6,023.1023/gr.molAvagadro Sayısı Bağ Parametresi; Ω= z No [EA-B -1/2(EA-A + EB-B)
GİBBS SERBEST ENERJİSİNİN HESABI Xi ∆Gkar= RT(1-Xi)∫0lnXi(1 – Xi)2 dXi =RT[XilnXi + (1 – Xi) ln(1-Xi) XA ∆Hkar= XB ∫0 ∆HA Kar/ XB2 dXA XA ∆Skar= XB ∫0 ∆SA Kar/ XB2 dXA
ÇÖZELTİLR İÇİN HILDEBRAND EŞİTLİĞİ 1929 Da Hildenbrnd; lnγA = -XA / XBα B - α B(XA - 1) = α B XB2 α A =α B= αdenirse; α=α‘/ RT, ∆ ikarışım ≠ 0 ve ∆ ikarışım= ∆ ikarışım,ideal= -R lnXi G = Gideal + Gxs Burada; G:Çözeltiningibbsmolar serbest enerjisi, Gideal :İdeal Çözeltinin gibbsmolar serbest enerjisi, Gxs:Çözünmeyle oluşan gibbsmolar serbest enerjisi
ÇÖZÜLME SERBEST ENERJİSİ G = GİDEAL + G XS G= Çözeltinin Gibbsmolar serbest enerjisi GİDEAL = İdeal çözeltinin serbest enerjisi G XS= Çözünme olurken meydana gelen Gibbs serbest enerjisi G XS=RT(XAlnγA + XBlnγB)= XAGAXS + XBGBXS G XS = RTαXAXB
∆Gkarışım= ∆Gkarışım,ideal + Gxs ∆Gkarışım = ∆Hkarışım- T ∆Skarışımolup, ideal çözeltide; ∆Gkarışım,ideal=- T ∆Skarışım,ideal GXS = ∆Gkarışım - ∆Gkarışım,ideal =∆Hkarışım – T (∆Skarışım - ∆Skarışım,ideal) Düzenli çözünmede, GXS = ∆Hkarışım olur. GXS =RT(XAlnγA+XBlnγB) = XAAXS + XBBXS
GXS =RT α XA XB XA GXS =RTXB ∫ lnγA / XB2 dXA 0 Çözelti için istatistik model: Atomlar arası bağ parametresi; Ω ise (Ω= zNo[EAB – ½(EAA + EBB)] olduğundan: ∆Hkarışım= Ω XAXB =GXS = RT αXAXB α = Ω / RT
Karışım ısısı(entalpi); ∆ Akarışım = ∆Hkarışım+ XB ∂∆Hkarışım/∂XA = ΩXB2 ∆ Bkarışım = ΩXA2 ∆ Akarışım = - R ln XA ∆ Bkarışım = - R ln XB ∆ A karışım = ΩXB2 + RT ln XA = RT lnaA= RT lnγA + RT lnXA lnγA = ΩXB2 / RT = α XB2
Örnek problem:Cu-Au 410-889 arası katı eriyiktir. 600 oC sıcaklık için; gibbsmolar serbest enerjisi Gxs= - 28280 XAu.XCu(J) olduğuna göre; 600 oC sıcaklıkta XCu=0,6 değerinde; Au ve Cu için katı eriyik oluşturan basıncı hesaplayınız. (lnpCuo(atm)= - 40920 / T – 0,86 ln T + 21,67 ve lnpAuo(atm)= - 45650 / T – 0,306 ln T + 10,81) Ω = - 28280 J lnγCu= Ω / RT XAu2 = - 28280.0,42 / 8,3144.873 = - 0,624 γCu=0,536 aCu = γCuXCu = 0,536.0,6 = 0,322 lnγAu= Ω / RT XCu2 = - 28280.0,62 / 8,3144.873 = - 1,403 γAu=0,246 aAu = γAuXAu = 0,246.0,4 = 0,098
Katı bakırın buharlaşma basıncı; lnpCuo(atm)= - 40920 / T – 0,86 ln T + 21,67 Katı altının buharlaşma basıncı; lnpAuo(atm)= - 45650 / T – 0,306 ln T + 10,81 T=873K için; pCuo = 3,35.10-14atm pAuo= 1,52.10-16atm ai = Pi /Pioolduğundan; pCu = 0,322. 3,35.10-14 = 1.08.10-14atm pAu= 0,098.1,52.10-16 =1,5.10-16atm