370 likes | 539 Views
PORTUGESA MUNDUAN. Non hitz egiten da?. Zergatik Iberiar penintsulako hizkuntza hitz egiten da hain leku ezberdinetan?.
E N D
Non hitz egiten da? Zergatik Iberiar penintsulako hizkuntza hitz egiten da hain leku ezberdinetan? • Hablado en Bantués Angola,Brasil,Cabo Verde,Guinea-Bissau,Guinea Ecuatorial,India,Macao (China),Mozambique,Portugal,Santo Tomé y Príncipe,Timor Orientaly otros países.
Erdi Arotik merkataritza-bidaiak oso garrantzitsuak izan ziren ekialde urrunetik zeta, espeziak eta beste produktu asko ekartzeko (espezieak). Ibilbide garrantzitsuena, “Zeta ibilbidea” izan zen. • XV m. “Aurkikuntza handien” garaia hasiko da. • Portugaleko inperioa, oso inperio garrantzitisua izan zen XV, XVI eta XVII mendeetan. • Portugal Indiara eta Hego Afrikara heldu zen lehena.
PORTUGAL • 1128.ean Iberiar penintsulako Leongo erreinutik independizatu zen. • X.mendean Lusitania deitzen hasi zen, horregatik “luso” portuges sinonimo bezala erabili ohi da. Portuges inperioa Aurkikuntza Handien garaitik kolonial inperioetatik lehena eta gehien iraundu duena izan da (1415-1975) Belen dorrea Lisboan Tajoren ertzean
Noiz hasten da Portugalaren abentura? • Enrique, Nabigatzailea, Sagre-sen (Algarve) Nautika-ikasketa zentrua sortu zuen. • Garai hartako munduko nabigatzaile eta kartograforik ospetsuenak handik pasatu ziren. • Hasi ziren Afrikako kostatik esplorazio-bidaiak Borjador lurmuturraraino eta Gambia ibaiaren ahoaraino (1418-1446) Enrike Nabigatzailea (1394-1460)
MANDINGA JOLA Etnia WOLOF Emakume FULA etniakoa SERERE, AKU eta beste etnia batzuk daude
Portuges Inperioa Afrikaren bira egiten Indiaraino heldu ziren. Asian , kostako hiriak eta portuak sortu zituzten merkataritza egiteko.
COIMBRA Mondego ibaiaren beste ertzetik ikusita Unibertsitate hiria EL ALGARVE Etimología del árabe الغربal-Garb , el oeste, la tierra por donde se pone el sol
MAHASTIAK DUERO Ibaiaren ertzeetan eta mendimagaleetan. OPORTO ardoak mundu osoan ospea du
Madeira Portugaleko Enrique Nabigatzaileak 1420.ean Madeira irla aurkitu zuen
Azore Irlak • 1438.urtean hasi zen kolonizazioa Algarveko jendearekin. • Azore irlek klima subtropikala dute. • Sumendi asko dute.
EKIALDEKO TIMOR • Portugesak 1512.ean heldu ziren Sandalo hegurra bilatzen. • 1975.ean independentzia lortu zuen Portugaletik
ANGOLA • Portugaleko kolonia aintzina (1575 – 1975 bitartean) • Baliabide natural asko ditu: petrolioa eta diamanteak b esteak beste. • Portugesas gain beste eskualdeko hizkuntza batzuk ere hitz egiten dira: Kikongo, Mutombo, Chokwe, Quimbundo eta Umbundu Hiriburua: LUANDA
ANGOLA eEspaziotik ikusita Oihan tropikalak Goi lautada handia Basamortua.Namibiarekin mugan dagoen aldea oso lehorra da.
MOZAMBIQUE • Vasco de Gamak esploratuta 1498.ean. • Portugalek kolonizatuta 1505.ean • Independentzia 1975.ean lortu zuen. • Portugesaz gain 40 hizkuntz bantu baino gehiago hitz egiten dira. Hiriburua: MAPUTO Vasco de Gamak egindako lehenengo bidaia. Indiako puntu horietan portugesa ere hitz egiten da
MAPUTO Hiriburua TE Plantazioa
Kontraste ikaragarriak: Eguneroko jendearen eginbeharrak eta Turismorako aldeak
1498. URTEAN , Vasco de Gama, nabigatzaile portugesa, Indian saru zen lehenengo europar bihurtu zen. Geroago 1510.ean Alfonso de Alburquerque almirante portugesa Goako agintariak gainditu zituen behin behineko kolonia ezartzen. II MG ostean Portugalek ez zuen jarraitu nahi koloniarekin. Gaur egun estatu independientea da.
MACAO (Txinatar tradizionalean: 澳門, txinatar sinplifikatua: 澳门, pinyin) Macao, Txinan europar lehenengo merkataritza zentroa, portugesek sortuta, izan zen 1557.etik gaur arte. Lur zati honetan mestizaje ikaragarria izan da patua kultura sortzen. 1999-12-20-tik Macao Txinatar Errepublika Popularreko administrazio eskualde berezietako bat da, bestea Hong Kong da
Macaoko erdigune historikoa Eliz katolikoaren aztarnak Behean hiria Kun Iam Tong Temploa
BRASIL IGUAZU urj-auzia JANEIROko RIO Corcovado Mendia
BRASIL • Brasilia hiriburua da. • 192 milioi biztanle izan arren dentsitate oso txikia dua. • Brasilera heldu zen europar lehena espainiar Vicente Yañez Pinzón izan zen. 1500.ekeko urtarrilaren 26an, Pernambucon. • Portugesentzat Pedro Álvares Cabral izan zen konkistatzailea RECIFE (Boa auzoa)
Tordesillas-eko hitzarmena dela eta Portugalera pasatu zen. • XVII. Mendean esklabuen bitarteko plantazio nekazaritza garatu zen: mandioka, tabakoa eta azukre kainabera. Brasilia Sao Paulo BRASILIA SAO PAULO
Napoleonen gerrak direla eta Portugaleko hiriburua Lisboatik Rio de Janeirora pasatu zen. • 1889, estatu kolpe ostean, • independennzia lortu zuen Emperador Dom Pedro II de Brasil, 1873. Monumento à Independência, Sao Paulo
BAHIA Estatua SALVADOR Hiria Brasilgo lehenengo hiriburua izan zen BAHIA HIRIA
SAO LUIS BELEM
Baso peoiak. Umeen esplotazioa eta herrien desagerpena
Lula Da Silva Jose Eduardo Agualusa, Angolako idazlea Angolako presidentea Eduardo Dos Santos PORTUGESA HITZ EGITEN DUEN JENDE OSPETSUA Saramago Idazlea
Portugesa oso lekuezberdinetan eta testuinguruanitzetanhitzegiten da, bainaezahaztu, zabalkuntzahauEnrikenabigatzaile horren ametsatikdator eta gauregun 240 milioipertsonekhitzegitendutemunduan.