MESLEK GRUPLARINA GÖRE FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK ŞİDDET ARAŞTIRMASI

1. MESLEK GRUPLARINA GÖRE FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK ŞİDDET ARAŞTIRMASI Behiye SAĞDIÇ TEKEŞ Van İl Sağlık Müdürlüğü Kalite & Akreditasyon 2014

2. Mobbıng Nedir?Mobbing kavramı, İngilizce “mob” kökünden gelmekte olup, “Mob” sözcüğü, aşırı şiddetle ilişkili ve yasaya uygun olmayan kabalık anlamındadır. Sözcük Latince “mobile vulgus”tantüremiştir.  Türk Dil Kurumunda, mobbing kavramının karşılığı   “Bezdiri” Mobbing sözcüğü, ilk olarak hayvanların kendi aralarındaki savaşta belirlenip, daha sonra çocukların birbiriyle olan zorbalık ilişkilerini tanımlamakta kullanılmıştır. İşyerlerinde de 1950-1960’lı yıllarda yapılan araştırmalar, mobbingin sadece çocuklar arasında yaşanmadığını ortaya koymuştur. Mobbing kavramı ilk olarak 1984 yılında Dr.HeinzLeymanntarafından “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu raporda ortaya atılmış ve böylece bilimsellik kazanmıştır.  Van İl Sağlık Müdürlüğü

3. Van İlinde Meslek Gruplarına Göre Fiziksel ve Psikolojik Şiddet Araştırması2011 & Van Van İl Sağlık Müdürlüğü

4. Çalışmanın Amacı Diğer meslek gruplarına oranla sağlık sektöründe bulunan çalışanların psikolojik-fiziksel şiddet maruziyetini ve etkilerini analiz etmektir. Van İl Sağlık Müdürlüğü

5. Meslek gruplarından 30 kişi Sağlıkçılar Diğer Meslek Mensupları • Hemşire • Doktor • KYH Karşılama Yönlendirme Hizmetleri • Güvenlik Hizmetleri Görevlisi • Temizlik Hizmetleri Görevlisi • Öğretmen • Akademisyen • Bankacı • Eczacı • Toplam Anket Sayısı: 270 • Sağlık Meslekleri:150 • Diğer Meslekler: 120 • Toplam Soru: 25 Van İl Sağlık Müdürlüğü

6. Materyal MetodAnket formu İki grup sorudan oluşmuştur. • Demografik özellikler • Mobbıng Örgütsel Yıldırma Ölçeği soruları kullanılmıştır. Van İl Sağlık Müdürlüğü

7. Genel Bilgiler Van İl Sağlık Müdürlüğü

8. Cinsiyetegöreunvanvepozisyonlar: • YöneticiolarakBaylar %91.1 iken, Bayanlar %8.9 oranındadır. Van İl Sağlık Müdürlüğü

9. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI SONUÇLAR Van İl Sağlık Müdürlüğü

10. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İşi Tercih etme nedenleri? % 66.1ile Güvenlik hizmetleri işsizlikten zorunlu olarak bu mesleği seçmişlerdir. Van İl Sağlık Müdürlüğü

11. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Mesleklere Göre Sosyal Aktivite Sıklığı En çok Akademisyenler Çalışılan Kurumda Son 6 Ay veya Öncesinden Bugüne Kendini Gösterme Olanaklarının Diğer Çalışanlar Tarafından Bilinçli Olarak Engellenmesi İle Mobbing: %61.9 oranında Kadın Van İl Sağlık Müdürlüğü

12. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Diğer Çalışanların Yanında Kasıtlı Olarak Rencide Edici Tavırların Sergilenmesi ile Mobbıng: • En çok Hemşireler ve KYH’de çalışanlar bu davranışa sık sık cevabını vermişlerdir. Van İl Sağlık Müdürlüğü

13. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Diğer Çalışanlardan Bir ya da Bir kaçının İletişime Bilinçli Olarak Kapalı Olma Durumuna Göre Mobbing • Öğretmenler ve KYH • Varlığın Görmezden Gelinmesi ya da Fikirlerin Beyan Edilmesinin Engellenmesi ile Mobbıng: • KYH (Karşılama Yönlendirme Hizmetleri) Van İl Sağlık Müdürlüğü

14. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İşin Tam, Doğru ve Zamanında Yapılmasına Rağmen Kasıtlı Olarak Olumsuz Eleştirilmesi İle Mobbing • Hemşire ve KYH • Çalışma Alanın (Ofis, Masa, İşle İlgili Gereçler veya Görev Yeri Anlamında) Aynı Düzeydeki Çalışanlara Göre Daha Kısıtlı veya Dezavantajlı Olarak Sunulması İle Mobbıng: • Hemşireler Van İl Sağlık Müdürlüğü

15. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Asılsız Dedikodu veya Iftiralar ile Mobbıng: • Hemşire, Öğretmen, KYH • Sözlü yada Yazılı Tehditler IleMobbing: • Hemşireler • Başkalarının Hatalarından Sorumlu Tutulma IleMobbıng: • KYH (Karşılama Yönlendirme Hizmetleri) Van İl Sağlık Müdürlüğü

16. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Kapasitenin ya da Görev Tanımının Dışında(Vasıfların ya da Pozisyonla Ilgisi Olmayan, Bunların Çok Üstünde ya da Altında) Işler Verilerek Yapılan Mobbıng: • Hemşireler %42.3 • İşyerinizde Hissedilen Psikolojik Baskı Nedeniyle İşe Gitme İsteğinin Azalması: • KYH, Hemşireler, Van İl Sağlık Müdürlüğü

17. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İş Yerinizde Maruz Kalınan Olumsuz Tutum ve Davranışların Sağlık yada Uyku Düzenine Etkisi: • Hemşireler. • Verilen Görevler İçin Gerçekçi Olmayan Bitirme Sürelerinin İstenmesi ile Mobbing: • Bankacılar, Van İl Sağlık Müdürlüğü

18. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Başarıların Küçümsenerek Sözlerin Kasıtlı Olarak Kesilmesi İle Mobbıng: • Hemşireler, KYH • Üst Yönetime Karşı Hak Etmediği Halde Üstler ya da Diğer Çalışanlar Tarafından Olumsuz Lanse Edilme İle Mobbıng: • Hemşireler, KYH Van İl Sağlık Müdürlüğü

19. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İş Yerinde Sözlü ya da Fiili Cinsel Taciz İle Mobbing: • Hemşireler • Organize Edilen Aktivitelerden Mahrum Bırakılarak Mobbıng: • KYH Van İl Sağlık Müdürlüğü

20. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İş yerinde problemlerin sebebinin kişinin kendisiymiş gibi davranılarak gerçekleşen Mobbıng: • Hemşireler, Doktorlar • Halen Çalışılan İş Yerinde Son 6 Ay İçerisinde Bundan Önceki Konularla Bahsi Geçen Davranışlardan bir yada bir kaçının bilinçli ve sürekli olarak kişinin kendisine veya diğer çalışanlara uygulanma durumu: • KYH, Van İl Sağlık Müdürlüğü

21. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • Halen Çalışılan Kurumdaki Tüm İmkanları Sunan Başka Bir İş Fırsatı İçin İşten Ayrılma Durumu: • Hemşire, KYH çalışanları ve Doktorlar • Psikolojik Şiddete Uğrandığında ya da Diğer Çalışanların Uğradığında Bunun En Çok Kim Tarafından Yapıldığı Araştırması: • Tüm meslek gruplarında en çok üstler • Sağlıkçılar grubunda ise aynı pozisyondaki görevliler şeklinde cevaplanmıştır. Van İl Sağlık Müdürlüğü

22. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İş Yerinde Psikolojik Saldırıya Verilen Tepkiler: • Erkekler, saldırıyı yapanlarla konuşurken, kadınlar üstlere şikayet ve başka pozisyona veya görev yerine tayin talebinde bulunmuşlardır. • Hukuki yollara başvuran Kişi sayısı 5 kişidir. ? Van İl Sağlık Müdürlüğü

23. PSİKOLOJİK ŞİDDETİN MESLEK GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ARAŞTIMASI • İş Yerinizde Karşılaşılan Mobbıngın Temelinde Ne Olduğu İle İlgili Düşünceler: • Erkekler (Doktorlar, KYH; ) iletişim eksikliği • Kadınlar (Hemşireler), idarecilerin bilinçsizliği ve kötü yönetimi • Bankacılar, Öğretmenler, idarecilerin kişilik problemleri veya kompleksleri • Akademisyenler, iletişim eksikliği sonrasında ise idarecilerin kişilik problemleri veya kompleksleri Van İl Sağlık Müdürlüğü

24. FLAŞ FLAŞ FLAŞ • Saldırıya uğrayan doktor, tekvando yaparak kendini savundu • Van'da acil serviste görev yaptığı sırada hasta yakınlarının saldırısına uğrayan doktorun, tekvando yaparak kendisini savunması güvenlik kamerasınca görüntülendi. • http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/130289/Saldiriya_ugrayan_doktor__tekvando_yaparak_kendini_savundu.html Van İl Sağlık Müdürlüğü

25. Sağlık çalışanlarının diğer meslek gruplarına göre psikolojik şiddet açısından değerlendirilmesi ve sonuçları Van İl Sağlık Müdürlüğü

26. Sağlık çalışanları yapmış oldukları meslekleri saygınlık ve statü için tercih etmemiş olmasına rağmen işlerini diğer meslek gruplarına göre daha çok severek yapmaktadırlar. Van İl Sağlık Müdürlüğü

27. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • Mesleklere Göre Sosyal Aktivite Oranları: Sağlık çalışanları % 25.0 • Diğer meslek grupları %75,0 • Diğer Çalışanların Yanında Kasıtlı Olarak Rencide Edilme Açısından Karşılaştırma: • Sağlık çalışanları Çok sık %66.7 • Diğer meslekler Çok Sık %33,3 Van İl Sağlık Müdürlüğü

28. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • Diğer Çalışanlar Tarafından İletişime Bilinçli Olarak Kapalı Olma Durumu • Sağlık çalışanları Çok sık %33.3 • Diğer meslekler Çok Sık %66.7 • Kasıtlı Olarak Haksız Eleştirilere Maruz Kalma Durumu • Sağlık çalışanları Çok sık %80.0 • Diğer meslekler Çok Sık %20.0 Van İl Sağlık Müdürlüğü

29. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • Çalışma Alanının (Ofis, Masa, İşle İlgili Gereçler veya Görev Yeri Anlamında) Aynı Düzeydeki Çalışanlara Göre Daha Kısıtlı Veya Dezavantajlı Olma Durumu • Sağlık çalışanları Çok sık % 69.2 • Diğer meslekler Çok Sık % 30.8 • Mesleğe Göre Dedikodu ve İftiralar İle Psikolojik Şiddet • Sağlık çalışanları Çok sık % 90.0 • Diğer meslekler Çok Sık % 10.0 Van İl Sağlık Müdürlüğü

30. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • Meslek Gruplarına Göre Başkalarının Hatalarından Hareketle Sorumlu Tutulma İle Psikolojik Şiddet • Sağlık çalışanları Çok sık % 60.0 • Diğer meslekler Çok Sık % 40.0 • İş Yerinizde Hissettiğiniz Psikolojik Baskı Nedeniyle İşe Gitme İsteğinin Azalması • Sağlık çalışanları Çok sık % 69.2 • Diğer meslekler Çok Sık % 30.8 Van İl Sağlık Müdürlüğü

31. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • İş Yerinizde Maruz Kalınan Olumsuz Tutum Ve Davranışların Sağlık yada Uyku Düzenine Etkileri • Sağlık çalışanları Çok sık % 66.7 • Diğer meslekler Çok Sık % 33.3 • Başarıların Küçümsenmesi Sözün Kasıtlı Olarak Kesilmesi İle Psikolojik Baskı: • Sağlık çalışanları Çok sık % 75.0 • Diğer meslekler Çok Sık % 25.0 Van İl Sağlık Müdürlüğü

32. Sağlık Çalışanlarının Diğer Meslek Gruplarına göre MobbıngMaruziyeti Araştırma Sonuçları: • Üst Yönetimin Hak Etmediği Halde Üstlere ya da Diğer Çalışanlara Olumsuz Lanse Edilmesi ile Psikolojik Şiddet: • Sağlık çalışanları Çok sık % 66.7 • Diğer meslekler Çok Sık %33.3 • Çalışılan Kurumdaki Tüm İmkanları Sunan Başka Bir İş Fırsatını Değerlendirme • Sağlık çalışanları Evet % 60.0 • Diğer meslekler Evet % 40.0 Van İl Sağlık Müdürlüğü

33. Mesleklere Göre Psikolojik Saldırıya Uğrandığında Verilen Tepkilerin Ölçümü: • Sağlık çalışanlarının cevabı_Kişi Sayısı • Bu tür baskılara maruz kalmıyoruz 16 • Görmezden gelme 17 • Yapan kişiyle konuşma 22 • Üstlere şikayet 31 • Hukuki yollara başvurma 4 • Hiçbir şey 13 • Başka pozisyona veya görev yerine tayın 17 Diğer mesleklerin cevabı_Kişi Sayısı Bu tür baskılara maruz kalmıyoruz 30 Görmezden gelme 30 Yapan kişiyle konuşma 39 Üstlere şikayet 12 Hukuki yollara başvurma 4 ki Hukuki yollara başvurma 1 Hiçbir şey 25 kişi Başka pozisyona veya görev yerine tayın 30 Van İl Sağlık Müdürlüğü

34. UNUTMADIK UNUTTURMAYACAĞIZ

35. Meslek Gruplarına Göre İş Yerinizde Fiziksel Saldırı oranı •  Sağlık Çalışanı % 29 Evet • Diğer Meslekler % 13 Evet Van İl Sağlık Müdürlüğü

36. SONUÇ • Sağlık çalışanları diğer meslek gruplarına göre daha fazla şiddete maruz kalmaktadır. • Psikolojik şiddet mağdurları daha çok KYH çalışanları ve Hemşirelerdir. • Erkeklere oranla kadınlar, evlilere oranla bekarlar daha fazla Mobbinge maruz kalmaktadırlar. • Erkekler bayanlara göre daha çok yönetici pozisyonundadır, • Lisansüstü ve Doktora eğitimi almış olanlar, Doktorlar ve Akademisyenler şiddeti İdarecilerin kişilik problemleri ya da şahsi komplekslerine bağlamışlardır. • Yöneticilerin eğitim seviyesinin düşüktür. Van İl Sağlık Müdürlüğü

37. Öneriler • Mobbing mağdurların tespiti ve tedavisi yönünde gerekli adımlar atılmalıdır. (Başbakanlık 19 Mart 2011 tarihinde “İşyerlerinde PsikolojikTacizin (Mobbing) Önlenmesi” konulu genelgeyi yayınlamıştır.) • Psikolojik ve Fiziksel şiddet sağlık ve güvenlik bakımından tehlikeli bir süreçtir. Bu nedenle çalışanlara Psikolojik Şiddete maruz kaldıkları durumlarda ne yapmaları gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmalıdır. • Mobbinge maruz kalanların haklarını aramaları yönünde hukuki yollar açılmalı ve gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır. • Eğitim seviyesi düşük kişilerin eğitim seviyesi yüksek çalışan gruplara yönetici olarak atanması yöneticilerin kompleks içine girmelerine sebebiyet veriyor olabilir. Bu nedenle yönetici atamalarında öncelikle uygun eğitim aranmalıdır. • Kapsamlı mobbıng verileri incelenmelidir. MEB Van İl Sağlık Müdürlüğü

38. YENİ MODEL • Mobbıng tespit edildikten sonra çalışanlara ilgili birimler tarafından destek verilmelidir. Bu bağlamda; ‘Hastanelere Çalışan Hakları ve Mobbıng Destek Birimi’ Açılmalıdır. Van İl Sağlık Müdürlüğü

39. SON SÖZ Ve unutulmamalıdır ki: Sağlıklı gelecek ve profesyonel sağlık hizmeti psikolojik ve fiziksel açıdan sağlıklı çalışanlar ile mümkündür. Van İl Sağlık Müdürlüğü

40. Sunum Bitti. Dinlediğiniz için Teşekkürler