Biologische agentia in de buitendienst

1. Biologische agentia in de buitendienst

2. Inhoud • 1. Wat zijn biologische agentia? • 2. Blootstelling en effecten biologische agentia • 3. Soorten infecties, barrières en besmettingswegen • 4. Preventie • 5. Kwetsbare groepen • 6. Hoe kunnen risico's bepaald worden? • 7. Wat te doen bij een (vermoede) besmetting? • 8. Prik-, snij- of bijtaccidenten

3. Wat zijn biologische agentia? • Micro-organismen niet zichtbaar met blote oog. • Overal in omgeving aanwezig.

4. Wat zijn de gevolgen van biologische agentia? • Overgrote deel is onschadelijk • maar er zijn er ook die schadelijk zijn • met de mogelijke effecten: • geen waarneembare klachten • tijdelijke klachten • chronische klachten • dodelijk afloop

5. Infecties van dier op mens • Besmetting door: • contact met (dode) dieren • contact met dierlijk materiaal (haren, uitwerpselen, urine) • contact met besmette grond • eten van besmet voedsel • inademen van aerosolen of fijn stof • parasieten (vlooien, teken, muggen, wespen)

6. Infecties van mens op mens Besmetting door: prik- snij- of bijtwonden als gevolg van agressie Pagina 6

7. Barrières • Micro-organismen zijn overal aanwezig echter (normaliter) • weinig te vrezen wegens vele barrières. • Infectieketen, micro-organismen moeten: • 1. in voldoende mate aanwezig zijn • 2. een bepaalde weg afleggen • 3. in leven blijven tijdens deze weg • 4. een ingang vinden in het lichaam • 5. aanwezige afweersysteem overwinnen

8. Hoe kun je besmet raken? I Huid Ademhalingswegen Slijmvliezen Maagdarmkanaal Combinatie van effecten Pagina 8

9. Hoe kun je besmet raken? II • Huid • De huid vormt een ondoordringbare barrière. • Echter, beschadigingen als: snij-, prik-, brand-, of schaafwonden doorbreken deze barrière • Gevolgen kunnen zijn: Hepatitis, HIV of ziekte van Lyme

10. Hoe kun je besmet raken? III • Ademhalingswegen • Micro-organismen hechten zich aan • aerosolen of (fijn)stof en veroorzaken • irritatie, allergie of besmetting. • Gevolgen kunnen zijn: legionella • of Q-koorts. • Ondanks filtering neus en afweersysteem van de longen.

11. Hoe kun je besmet raken? IV • Slijmvliezen • Gezonde slijmlagen in neus, mond. • Gevolgen kunnen zijn: • irritatie, ontsteking, allergie. • Spatten van besmet bloed, urine of • uitwerpselen kunnen in de ogen • besmetting veroorzaken.

12. Hoe kun je besmet raken? V • Maagdarmkanaal • Besmetting door inslikken • Gevolg kan zijn: Salmonella • Maag en darmen hebben • goed afweersysteem.

13. Hoe kun je besmet raken? VI Combinatie van effecten Micro-organismen kunnen via meerdere ingangen in lichaam binnentreden.

14. Wat kun je er tegen doen? I • Afweersystemen beschermen gezonde persoon. • Toch zijn preventiemaatregelen noodzakelijk. • Bio-arbeidshygiënisch principe: • bestrijding bij de bron • organisatorische maatregelen • technische maatregelen • persoonlijke verzorging • persoonlijke beschermingsmiddelen • vaccinatie

15. Wat kun je er tegen doen? II • Bestrijding bij de bron • Voorbeelden: • bestrijding nesten eikenboomprocessierups • contact kadavers, urine of bloed vermijden • eten uit natuur beperken (reduceren)

16. Wat kun je er tegen doen? III • Organisatorische maatregelen, voorbeelden: • pas werkzaamheden aan seizoen aan • beperk kwetsbare groepen • regelmatig schoonmaken • (potentiële) besmetting snel melden • snelle diagnose

17. Wat kun je er tegen doen? IV • Technische maatregelen, voorbeelden: • gebruik geen vieze kleding in voertuig • vermijd contact tussen schoon en vies • gebruik kadavertonnen • gebruik geen vervuilde voorwerpen in voertuig • reinig gebruikt gereedschap

18. Wat kun je er tegen doen? V • Persoonlijke verzorging, voorbeelden: • wonden behandelen • handen wassen • niet eten en drinken op werkplek • niet in werkkleding naar huis • gebruik van vers water bij handen wassen

19. Wat kun je er tegen doen? VI • Persoonlijke beschermingsmiddelen, voorbeelden • beschermende werkkleding • veiligheidsschoenen • geschikte handschoenen • spat-/ veiligheidsbril • voorlichting

20. Wat kun je er tegen doen? VII • Vaccinatie • Meest efficiënte vorm van bescherming • In beperkte mate mogelijk: • Hepatitis A en Hepatitis B • Rabiës • Tetanus • Advies volgt uit RIE/ PMO • Is niet verplicht, maar kan tot consequentie hebben dat werknemer niet langer deze taak kan uitvoeren (= verantwoordelijkheid werkgever)

21. Kwetsbare groepen • Jeugdigen • Ouderen • Zwangere vrouwen • Personen zonder miltfunctie • Personen met aangeboren immuunafwijkingen • Gebruikers van: • geneesmiddelen • alcohol • drugs • Zieken • Personen met ongezonde leefwijze

22. Hoe bepalen we de risico's? I • Risicoanalyse per functie/ taak • Risico= W x B x E • W = Waarschijnlijkheid • wat is de verwachting dat je ermee in contact komt? • kan variëren van te verwachten tot bijna onmogelijk • B = Duur van de blootstelling • hoe vaak kom je ermee in contact? • kan variëren van voortdurend tot zeer zelden • E = Ernst van het letsel • wat zijn de gevolgen? • kan variëren van gering tot dodelijk

23. Hoe bepalen we de risico’s? II Risico= Waarschijnlijkheid x Blootstelling x Ernst Voorbeeld: R = W x B x E= 3 x 2 x 7= 42 R < 20 zeer beperkt risico 20<R<70 aandacht vereist 70<R<200 maatregelen vereist 200<R<400 directe verbetering vereist R>400 werken direct stoppen Pagina 23

24. Risicoanalyse biologische agentia

25. Bij (vermoede) besmetting • zo spoedig mogelijk melden bij huis- en/of bedrijfsarts • mogelijke oorzaak aangeven • Bijzondere aandacht voor prik-,snij of bijtaccidenten: • komen relatief veel voor • er is (te) weinig aandacht voor • de gevolgen kunnen blijvend zijn • prikprotocol

26. Hoe is het bij ons? Pagina 26