60 likes | 530 Views
Lurpeko urak. Arroken poroetan edo pitzaduretan dauden urak dira. Bi kasu daude: 1) Ura nekez mugitzen da leku batetik bestera. 2) Lur azpian errekak sortzen ditu. Iragazketatik etorritako urak dira eta grabitatearen eraginez, lur azpian sartzen dira.
E N D
Lurpeko urak Arroken poroetan edo pitzaduretan dauden urak dira. Bi kasu daude: 1) Ura nekez mugitzen da leku batetik bestera. 2) Lur azpian errekak sortzen ditu. Iragazketatik etorritako urak dira eta grabitatearen eraginez, lur azpian sartzen dira. Aurki daiteke uraren kantitatea, faktore hauen menpe dago: Arroken iragazkortasuna Ebapotranspirazioa Lursailaren malda Landaredia
Arroken iragazkortasuna: Arroken gaitasuna da, urak eta aireak zeharka ditzake. Propietate hori aroltasunekin erlazionatuta dago, hau da, arrokak duten hutsune edo poroen oparotasunarekin. Poroak elkarren artean eta kanpoaldearekin komunikaturik daude eta airez edo urez betetzen dira. Poroak handiagoak izaten badira, hobeto komunikatzen dira eta arrokak iragazkorragoak izaten dira. Adb: Kararria Informazioa: Arroka iragazkorra, ura lur azpian filtratzen da. Arroka iragazgaitza, ura ez da lur azpian filtratzen.
Ebapotranspirazioa: Landareen eraginez eta lurreko ura lurruntzen denean gertatzen den ur-galera da. Lursailaren malda: Aldapatsua bada, ura arinago isuriko da eta ur gutxiago iragaziko da. Landaredia: Ebapotranspirazioan parte hartzen du. Landareen sustraiek arrokak apurtzen dituzte errazago iragateko. Lurpeko urak barrurantz sartzen dira arroka iragazkor eta porotsuetan zehar. Ur horiek arroka iragazkarriekin topo egitean metatu egiten dira eta akuiferoak sortzen dituzte.
Zer dira akuiferoak? Arroka iragazgaitz baten gainean gertatzen den lurpeko ur-geruza da. Osin bat eginez gero, ura atera ahal da. Bi akuifero mota bereiz ditzakegu: LIBREAK KONFINATUAK Akuiferoen atalak Aireztatzen eremua: Azaletik gertuen dagoen zatia. Landareen sustraiak daude. Arroken poroak ez daude saturaturik ebapotranspirazioa gertatzen delako. Maila freatikoa: Aireztatzen eremuaren eta asetze eremuaren muga. Sakonera, prezipitazioen eta asetze eremuan ateratako ur-kantitatearen menpe dago.
Asetze eremua: Arroken poroak urez beteta daude. Honen azpian arroka iragazkaitzak daude. AKUIFEROEN URA, BI ERATARA IRTEN AHAL DA: Iturburuak: Lurpeko uraren irtenbideak. Maila freatikoa eta gainazala elkar ebakitzen duten tokia da. Putzu artesiarrak: Gizakiak, akuiferotatik ura ateratzeko egindako eraikina da.