Nazwa szkoły: GIMNAZJUM IM. GEN.JÓZEFA BEMA W STARYM POLU ID grupy: 79/96

2. Nazwa szkoły: • GIMNAZJUM IM. GEN.JÓZEFA BEMA W STARYM POLU • ID grupy: 79/96 • Opiekun: Monika Chrzuszcz • Kompetencja: • Matematyczno-przyrodnicza • Temat projektowy: • RYTM SERCA-SIŁĄ TRANSPORTU KRWI • Semestr/rok szkolny: III

4. SPIS TREŚCI: • 1. Nasza galeria. • 2. Serce. • 3. Krwiobiegi. • 4. Naczynia krwionośne. • 5. Tętno. • 6. Ciśnienie krwi. • 7. Budowa krwi. • 8. Morfologia. • 9.Grupy krwi. • 10. Echo serca i EKG.

5. W SEMESTRZE TRZECIM NASZA GRUPA PRACOWAŁA NAD TEMATEM PROJEKTOWYM PT. Rytm serca – siłą transportu krwi.To jak pracowaliśmy można zobaczyć poniżej.

6. WYKONYWALIŚMY WIZYTÓWKI ELEMENTÓW MORFOTYCZNYCH KRWI.

7. Wykonywaliśmy plakaty.

8. NASZA TWÓRCZOŚĆ ARTYSTYCZNA.

9. SZUKALIŚMY INFORMACJI W ZASOBACH INTERNETU.

10. WYKONYWALIŚMY MODEL SERCA Z MASY SOLNEJ.

11. Integrowaliśmy się i współpracowaliśmy ze sobą.

12. Rozwiązywaliśmy krzyżówki, uzupełnialiśmy schematy….

13. Oglądaliśmy filmy edukacyjne.

14. WSPOMAGALIŚMY NASZE SERCA AKTYWNOŚCIĄ FIZYCZNĄ.

15. OPRACOWYWALIŚMY DIETĘ DLA SERCA.

16. BUDOWA SERCA Serce jest jednym z najważniejszych narządów. Poprzez nieustanne pompowanie krwi do naczyń krwionośnych zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Serce osoby dorosłej ma wielkość zaciśniętej pięści, waży ok. 300 g, kształtem zbliżone jest do stożka. My mogliśmy obserwować budowę serca świni, którego wielkość jest zbliżona do serca człowieka.

17. Serce znajduje w worku osierdziowym, który zapobiega jego nadmiernemu rozciąganiu. Pokryte jest cieniutkimi naczyniami wieńcowymi, które odpowiadają za odżywianie mięśnia sercowego. Mięsień sercowy zbudowany jest tkanki poprzecznie prążkowanej sercowej. Serce składa się z czterech części: dwóch przedsionków i dwóch komór. Ściana przedsionków jest cienka, najgrubsza natomiast jest w lewej komorze. Dlaczego? Ponieważ z lewej komory krew tłoczona jest do dużego krwiobiegu, którego zadaniem jest dostarczenie tlenu i substancji odżywczych całego organizmu. Między prawą i lewą częścią serca znajduje się przegroda serca oddzielająca obie części. Z lewej komory odchodzi największe naczynie tętnicze czyli aorta. Budowę wewnętrzną serca przedstawia poniższy rysunek.

18. W sercu człowieka wyróżniamy cztery zastawki. Dwie z nich umiejscowione są pomiędzy przedsionkami i komorami; pozostałe dwie w ujściach tętnic wychodzących z komór serca. Zastawki pomiędzy przedsionkami i komorami nazywane są zastawkami przedsionkowo-komorowymi. Pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna (trzypłatkowa). Pomiędzy lewym przedsionkiem i lewą komorą znajduje się zastawka dwudzielna (dwupłatkowa). W ujściu aorty z lewej komory serca znajduje się zastawka aortalna, natomiast w ujściu pnia płucnego z prawej komory znajduje się zastawka pnia płucnego.

19. Co prawda języka łacińskiego nie ma w naszym programie, ale znalezienie największego naczynia nie stanowi problemu. Na rysunku są poza tym widoczne duże naczynia systemu wieńcowego naszego serca.

20. Aorta to nazwa nadana przez Arystotelesa, który twierdził, że jej funkcją jest utrzymywanie serca we właściwym miejscu. • U człowieka ta największa tętnica naszego organizmu ma około 28 mm średnicy. • Na rysunku obok znajduje się lokalizacja aorty.

21. DROGA KRWI W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA • W układzie krwionośnym człowieka wyróżnia się mały i duży obieg krwi. Funkcją dużego obiegu krwi jest: doprowadzenie krwi do komórek organizmu. Droga: Krew z lewej komory serca dociera do tkanek ciała a następnie powraca do prawego przedsionka serca.

22. Mały obieg krwi (płucny) – odpowiada za pozbycie się wyprodukowanego w tkankach i zgromadzonego we krwi CO2 (dwutlenku węgla) oraz ponowne natlenowanie krwi.

23. Budowa żył i tętnic. • Krew krąży w zamkniętym systemie naczyń, który nazywamy układem krwionośnym. Składa się on z żył, tętnic i naczyń włosowatych. W tętnicach płynie krew pod znacznie większym ciśnieniem, niż w żyłach, dlatego ściany tętnic są grubsze i elastyczniejsze. Żyły odprowadzają krew z tkanek do serca. Charakteryzują się dość cienkimi ścianami i słabą kurczliwością.

24. Przekrój przez żyłę i tętnicę. • Już na pierwszy rzut oka widać różnicę w przekroju poprzecznym tętnicy i żyły. Tętnice posiadają światło naczynia okrągłe. Dzięki elementom sprężystym i mięśniowym tętnice utrzymują swe ściany w stanie napięcia. Żyły natomiast są w przekroju poprzecznym bardziej owalne.

25. I jeszcze o żyłach… • Wewnątrz żył, w przeciwieństwie do tętnic, występują zastawki żylne (kieszonkowe fałdy błony wewnętrznej żyły), które pozwalają na przepływ krwi tylko w jednym kierunku – do serca, uniemożliwiające jej cofanie się. Szczególnie licznie występują w żyłach kończyn.

26. TĘNICE ŻYŁY Cienka ściana Gruba ściana Cienka warstwa mięśni gładkich Małeświatło naczynia Gruba warstwa mięśni gładkich Duże światło naczynia Schematyczna budowa oraz zdjęcie preparatu poprzecznego tętnicy. Schematyczna budowa oraz zdjęcie preparatu poprzecznego żyły.

27. Tętno, puls. • TĘTNO czyli puls jest efektem rytmicznego rozciągania ścian naczyń krwionośnych, na skutek zmian ciśnienia krwi. • Z badania tętna można uzyskać wiele informacji przydatnych w leczeniu pacjenta. Nie potrzeba do tego ani specjalistycznego sprzętu, ani laboratoryjnych warunków. Wystarczy palec i odpowiednia wiedza. Można go łatwo wyczuć w tętnicach powierzchownych.

28. Słów kilka o ciśnieniu krwi. • Ciśnienie krwi jest to siła, z jaką przepływająca krew napiera na ściany naczyń krwionośnych. Najwyższe ciśnienie panuje w dużych tętnicach, w pobliżu serca. Im dalej od serca tym jest ono niższe np. w naczyniach włosowatych i w żyłach, zaś w prawym przedsionku serca wynosi około zera.

29. POMIAR CIŚNIENIA KRWI. • Ciśnienie krwi mierzy się w milimetrach słupa rtęci (mmHg). Pomiaru dokonuje się aparatem zwanym sfigmomanometrem uzyskując dwie wartości, np. 120/80 mmHg: pierwsza (120) - oznacza ciśnienie skurczowe (czyli w skurczu serca), zwane również potocznie "górnym", a druga (80) - ciśnienie rozkurczowe (w czasie rozkurczu serca), zwane potocznie "dolnym".

30. WARTOŚCI CIŚNIENIA KRWI. • Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, jeśli kilkakrotnie wartość prawidłowo zmierzonego ciśnienia skurczowego lub rozkurczowego krwi przekroczy górną granicę normy. • Przewlekłe niedociśnienie (niskie ciśnienie) to stan, gdy ciśnienie skurczowe niższe jest od wartości 90-100 mmHg oraz gdy jest ono nieprzyjemnie odczuwane przez chorego. Pojawia się zmęczenie, senność, bóle głowy itp. Stan ten z reguły nie stanowi zagrożenia dla chorego.

31. Długo utrzymujące się, nie leczone wysokie ciśnienie krwi może być przyczyną groźnych dla zdrowia, a nawet życia schorzeń. Sprawia m.in., że serce musi pracować o wiele ciężej, co po jakimś czasie prowadzi do przerostu mięśnia sercowego i jego niewydolności. Zwiększa się ryzyko zawału serca, grozi udarem mózgu, uszkadza oczy i niszczy nerki. A więc badajmy nasze ciśnienie krwi i pamiętajmy o leczeniu!

32. My również staraliśmy się opracować listę co wpływa pozytywnie a co negatywnie na funkcjonowanie naszego układu krążenia. Ułożyliśmy dietę korzystnie wpływającą na układ krążenia.

33. BUDOWA I FUNKCJE KRWI. • Jest to bardzo ważny składnik naszego organizmu - jej brak czy znaczny ubytek doprowadza szybko do śmierci. Krew stanowi około 7% masy ciała. Większość (55% objętości) to osocze, czyli płynne środowisko tworzące "zawiesinę" dla elementów morfotycznych, którymi są krwinki czerwone (ertytrocyty), krwinki białe (leukocyty) oraz płytki krwi. • Na zajęciach prowadziliśmy między innymi obserwacje mikroskopowe składników krwi.

34. Ponadto porównywaliśmy budowę krwi ssaka z budową krwi ptaka oraz płaza (na przykładzie żaby). • Każdy z nas miał również swój własny pomysł przedstawienia elementów krwi. Oprócz rysunków wykonaliśmy model przestrzenny krwinki białej czyli leukocytu.

36. PŁYTKI CZYLI TROMBOCYTY. • Trombocyty (płytki krwi) są komórkami a właściwie fragmentami komórek, biorącymi udział w regulacji krzepnięcia krwi. Pełnią także ważną rolę w magazynowaniu i transporcie niektórych ważnych biologicznie substancji jak serotonina i adrenalina.

37. Erytrocyty - krwinki czerwone. • Krwinki czerwone, erytrocyty, składniki krwi kręgowców zawierające we wnętrzu czerwony barwnik krwi - hemoglobinę. Mają postać dwuwklęsłych krążków. Nie mają jądra komórkowego Powstają w szpiku kostnym. Żyją ok. 120 dni, a następnie są wyłapywane w śledzionie, gdzie następuje ich rozkład..

38. Leukocyty- krwinki wcale nie białe….. • Leukocyty są niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów, posiadają zdolność ruchu. Żyją nawet do 20 lat. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami takimi jak wirusy i bakterie. Krwinki białe różnią się wyglądem i pełnioną funkcją.

39. FUNKCJA LEUKOCYTÓW. • W razie rozwoju choroby (np. infekcja, uraz skóry), liczba leukocytów we krwi może bardzo szybko wzrastać, ponieważ organizm uwalnia rezerwy tych krwinek ze szpiku kostnego, węzłów chłonnych i śledziony. • Leukocyty dzielą się na granulocyty, monocyty, limfocyty itp.. Na zdjęciach poniżej leukocyty w „akcji”.

41. PRZECIWCIAŁA W WALCE O ZDROWIE. • Przeciwciała to specjalne białka produkowane w odpowiedzi na obecność bakterii, wirusów lub alergenów w organizmie, które mają za zadanie unieszkodliwianie wszystkiego co obce dla organizmu. Niektóre przeciwciała krążą we krwi (na przykład ktoś kto w dzieciństwie chorował na różyczkę, nie zachoruje po ponownym kontakcie z wirusem tej choroby).

42. CO DZIŚ WIEMY O MOŻLIWOŚCIACH PRZECIWCIAŁ? • Na rysunku obok przeciwciała „schwytały bakterię”. • „Ogonki” przeciwciał przyczepionych do powierzchni mikroba działają jak płachta na byka na szereg białych krwinek - strażników naszego organizmu. Wydzielają one substancje chemiczne zabójcze dla bakterii.

43. My o stanie naszego organizmu możemy dowiedzieć się z bardzo prostego i szybkiego badania krwi tzw. morfologii. • Na to podstawowe badanie krwi przychodzimy na czczo, ponieważ spożyty wcześniej posiłek może wpłynąć np. na ilość leukocytów. Jeśli przyjmujemy leki należy powiadomić o tym pielęgniarkę lub lekarza, gdyż może mieć to wpływ na wynik badania. Dlaczego normy morfologii krwi są ważne dla lekarza? Ponieważ zmiana proporcji pomiędzy poszczególnymi leukocytami również wskazywać może na określone choroby. I tak np. zwiększenie odsetka eozynofili wywołują choroby alergiczne (np. astma oskrzelowa, katar sienny), czy choroby pasożytnicze (np. owsica, glistnica).

44. Badanie laboratoryjne krwi – morfologia. Morfologia krwi – podstawowe badanie diagnostyczne, polegające na ilościowej i jakościowej ocenie elementów morfotycznych krwi. Wyniki porównuje się z załączonymi normami, jednak interpretacjo dokonuje lekarz.

46. Grupy krwi. Udział grup krwi w naszej populacji. • Grupa krwi determinowana jest przez charakterystyczny zestaw zakodowanych genetycznie antygenów, znajdujących się na krwinkach czerwonych (erytrocytach). Człowiek ma jedną z czterech grup krwi: A, B AB lub O. Oprócz grupy krwi układu  ABO człowiek może posiadać na swych krwinkach antygen Rh D     (85% ogółu ludzkości) - wtedy taką krew określa się jako Rh dodatnią. Pozostałe 15% ludzi nie ma tego antygenu (Rh ujemne).

47. Poznanie grup krwi jest bardzo ważne i ma znaczenie praktyczne w przypadku przetaczania krwi z jednego osobnika tego samego gatunku do drugiego. Przetoczenie nieodpowiedniej grupy krwi powoduje aglutynację krwinek przetoczonych przez izoaglutyniny znajdujące się w surowicy biorcy. Aglutynacja jest zjawiskiem związanym z połączeniem się antygenu z przeciwciałem, skutkiem tego antygen ten wytrąca się wraz z przeciwciałem w roztworze. Masowa reakcja bardzo wielu przeciwciał z antygenami doprowadza do tego, że reakcja aglutynacji staje się widoczna gołym okiem.

48. Na zdjęciach zlepianie się krwinek czerwonych.

49. W każdym większym mieście znajdują się instytucje zajmujące się między innymi: • -kwalifikowaniem kandydatów na dawców i dawców do oddania krwi; -prowadzeniem regionalnego rejestru dawców krwi;- prowadzeniem regionalnego rejestru dawców krwi rzadkich grup;- pobieraniem krwi oraz dokonywaniem zabiegów z tym związanych;- gromadzeniem, konserwacją, przechowywaniem i przekazywaniem krwi i jej składników;propagowaniem    honorowego    krwiodawstwa     i    pozyskiwaniem    dawców   krwi    we współdziałaniu  z terenowymi jednostkami  Polskiego  Czerwonego Krzyża i   innymi organizacjami zrzeszającymi dawców;- pobieraniem krwi i oddzielaniem jej składników;- wytwarzaniem płynów konserwujących i surowic diagnostycznych;

50. Są to Regionalne lub Wojewódzkie Centra lub Stacje Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.