580 likes | 847 Views
Deel 3: Praktische problemen bij investeringsanalyse. 10. Projectanalyse: een project is geen black box 11. Hoe ontstaan positieve NCWs ? 12. Verzekeren dat het management NCW maximaliseert. Hoofdstuk 10. Projectanalyse een project is geen black box. Inhoudstafel.
E N D
Deel 3: Praktische problemen bij investeringsanalyse 10. Projectanalyse: een project is geen black box 11. Hoe ontstaan positieve NCWs ? 12. Verzekeren dat het management NCW maximaliseert
Hoofdstuk 10 Projectanalyse een project is geen black box
Inhoudstafel • Wat als … ? • Break even analyses • Operationele hefboomwerking • Beslissingsbomen & reële opties
Wat als… ? What if analyses • Herbereken NPV onder verschillende hypothesen op zoek welke variabelen het meest kritiek zijn dikwijls: omzet • Welke ? • Gevoeligheidsanalyse • scenario-analyse • simulatie-analyse (Monte Carlo simulatie)
Gevoeligheidsanalyse • Gevolg op NPV van D1 variabele • problemen: • hoe groot is een realistische afwijking? • variabelen zijn onderling afhankelijk • desondanks: indicatie welke variabelen dienen van dichtbij gevolgd ?
Scenario-analyse • Meerdere variabelen wijzigen tegelijk • Consistente combinatie van assumpties • Wanneer gebruiken ? als onderlinge afhankelijkheid van variabelen = waarschijnlijk typevoorbeeld: verkochte hoeveelheid mits eenheidsprijs én promotiekosten
Simulatie analyse • Scenario-analyse = beperkt aantal plausibele combinaties variabelen • Monte Carlo analyse:= duizenden combinaties variabelen volgens waarschijnlijkheidsverdeling • Drukt voorspeller met de neus op: • onzekerheid • onderlinge afhankelijkheid
Break-even analyse • Boekhoudkundig: omzetniveau waarbij opbrengsten = kosten • In eenheden: BE = vaste kosten / contributie • In waarde: BE = vaste kosten / contributiemarge = FK / CM (in een boekhoudkundige benadering omvatten de vaste kosten tevens de afschrijvingen)
Break-even analyse Boekhoudkundige break-even • Geeft aanleiding tot een reëel verlies opportuniteitskost van geïnvesteerd kapitaal • Lockheed L-1011 TriStar Programma Break even = 200 vliegtuigen Inclusief opportuniteitskost op 1mia $: Break even 500 vliegtuigen
Break-even analyse N C W break-even: • wat ? Omzetniveau waarbij geactualiseerde ontvangsten = geactualiseerde uitgaven • NCW BE =An.(1-VenB).FK + Inv - An . VenB . Afschr An.(1-VenB).CMmet: Inv = investeringsbedrag An = annuïteitsfactor, nl. ( 1 -(1+i)-n ) /i VenB = % vennootschapsbelasting FK = vaste kosten CM = contributiemarge
Break-even analyse • NCW BE =An.(1-VenB).FK + Inv - An . VenB . Afschr An.(1-VenB).CM = (1-VenB).FK + (Inv/An) - VenB . Afschr (1-VenB).CM
N C W Break even: afleiding formule • Omzet waarbij investeringsbedrag = NCW (OKS) Inv = An. OKS bereken die volgens de belastingaftrekmethode Inv = An[ (1-VenB) (omzet-VK-FK) + VenB.afschr] = An(1-VenB) (omzet.CM -FK) + An.VenB.afschr = An(1-VenB)omzet.CM - An(1-VenB)FK+ An.VenB.afschr An(1-VenB)omzet.CM = An(1-VenB)FK + Inv - An.VenB.afschr An(1-VenB)FK + Inv - An.VenB.afschr omzet = ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> An (1-VenB)CM
NCW Break even: toepassing Gegevens Otobai’s electric scooter project p. 259 (in mio JPY) • VP / eenheid: 0.375 • VK / eenheid: 0.3 • Vaste kosten: 3000 • Afschr: 1500 (Investering 15000 - 10jaar lineair) • VenB: 50%
Break even: Electric Scooter project • VP/e=0.375; VK/e =0.3; FK =3000; Afschr=1500; VenB=50% • Boekhoudkundig in eenheden: • Boekhoudkundig in waarde:
Break even: Electric Scooter project • Figuur 10-1 (p.260): BE = 85 x 1000 stuks • BE = hoeveel stuks precies ? CW CW Ontvangsten 400 200 19.6 Break even NCW=0 CW Uitgaven Te verkopen stuks in 000 85 200
Break even: Electric Scooter project • VP/e=0.375; VK/e =0.3; FK =3000; Inv = 15000; Afschr=1500; VenB=50% • NCW BE =An.(1-VenB).FK + Inv - An . VenB . Afschr An.(1-VenB).CM 6.1445671* 0.5 * 3000 + 15000 -6.1445671*0.5*1500 6.1445671* 0.5 * 0.2 = 31911.809 85098 stuks • NCW BE =(1-VenB).FK + ( Inv / An) - VenB . Afschr (1-VenB).CM 0.5 * 3000 + (15000/6.1445671) - 0.5 * 1500 0.5 * 0.2 = 31911.809 85098 stuks
Break even: Electric Scooter project • Proef: Bereken bij een omzet van 31911.809 de CW (ontvangsten) en de CW (uitgaven) over een periode van 10 jaar • Annuïteitsfactor op 10 jaar bij disconto% = 10% 6.1445670 • CW (ontvangsten): 31911.809 * 6.1445670 = 196084.253
Break even: Electric Scooter project • Jaarlijkse uitgaven: • VK = 80% van BE-omzet = 25529.448 • FK = 3000.000 • Belastingen: • belastbare winst = omzet - VK - FK - afschr = 31911.809 - 25529.448 - 4500 = 1882.361 • belastingen: 50% van 1882.361 = 941.181 • Totale jaarlijkse uitgave = 29470.629 • CW (uitgaven): 29470.629 * 6.1445670 + 15000 = 196084.254
Project A: FK = 500000 VK = 90% Boekhoudkundig BE = ? Winst bij omzet= 6 mio ? Verlies bij omzet = 4,5 mio? Project B: FK = 4500000 VK = 10% Boekhoudkundig BE = ? Winst bij omzet= 6 mio ? Verlies bij omzet =4,5 mio? Operationele hefboomwerking = hefboomwerking van de vaste kosten
Operationele hefboomwerking = hefboomwerking van de vaste kosten Project A Project B
Beslissingsboom Voorzie bewust opeenvolgende beslissingsmomenten
Reële Opties • Kans dat projecten (dienen te) wijzigen naarmate de toekomst evolueert • Uitbreidingsoptie: • hou nu reeds rekening met mogelijke toekomstigeopportuniteiten • vb. bij: aanleggen van een brug, ICT-applicatie,… • marktwaarde van flexibiliteit naarmate toekomst onzekerder wordt
Reële Opties • Beëindigingsoptie: • hou rekening met uitgaven voor een eventueel versneld beëindigen van het project(incl. kosten voor eventuele ontmanteling) • IMVA = doorgaans moeilijk te realiseren • bij onzekerheid: voorkeur aan hoge restwaarde • Uitsteloptie: • tot je meer zekerheid bekomt over bepaalde factor (bv. extra concurrent in de markt ?)
Reële Opties • Flexibele productiefaciliteiten • vermijd afhankelijkheid van één enkele bron (grondstoffen) • bij erg onzekere toekomstige vraag:voorzie dat outputmix kan gewijzigd worden
Reële Opties: conclusie Succesvolle bedrijven: • vragen zich af wat kan fout gaan bij voorspellingen • zoeken opportuniteiten om te reageren op verrassingen • werken met ‘worst case’ scenario’s
Hoofdstuk 11 Hoe ontstaan positieve NCW’s ?
Inhoudstafel • Enkele gevaren • Ga uit van de marktprijs van een actief • Mogelijke verklaringen voor hoge NCW’s • Duurzaam competitief vooordeel • Toepassing: Marvin Enterprises
Als een baby met een hamer... Waarom is een student handelswetenschappen die de cursus tot hier studeerdeals een baby met een hamer ? • B & M: voor een baby met een hamer is alles een nagel(p.287) • Je mag niet in elke probleemstelling invliegen met DCF-methodes, zonder grondig stil te staan bij de kasstroomanalyses
Mijn kind, schoon kind worden projecten voorgesteld ter uitvoering omwille van hun positieve NCW ? of krijgen projecten een positieve NCW omwille van het voorstel ze uit te voeren ? vermijd te optimistische schattingen door betrokkenheid bij “favoriete” projecten
Vermijd goedkeuring investeringsbeslissingen op basis van vergissingen in je KS-analyse • Ga uit van de marktprijs van een actief hoef je zelf niet in te schatten • Gebruik ook de beschikbare toekomstige marktprijzen van grondstoffen via futures • Hoge NCW gerede twijfels !
Ga uit van de marktprijs van een actief • Vraag je af waarom het in jouw bedrijf meer zou opbrengen dan bij de concurrenten • Waarom “gebruiken” anderen dat voordeel niet ? • Zal de concurrentie niet snel volgen ?
Economische meeropbrengsten > opportuniteitskost kapitaal • Volgens de klassieke economisten: enkel tijdelijk in een vrije mededingingof: verklaarbaar door competitief voordeel (cfr. monopolistische concurrentie) • Sterk positieve NCW = enkel geloofwaardigals je het achterliggend competitief voordeelkan identificeren • ? Fictief resultaat van foutieve KS schatting? • Bij gebreke aan toetredingsdrempels zal de concurrentie ec. meeropbrengsten uitvlakken
Mogelijke verklaringen voor hoge positieve NCW: • eerste aanbieder in de markt • technologische voorsprong • patent • contractueel voordeel • kostenvoordeel • specifiek distributiekanaal • vaste afnemersgroep • goede reputatie • ………
Duurzaam competitief voordeel ? • Maak tevens een NCW berekening vanuit de situatie van uw concurrenten • Valt ook die wellicht (zeer) positief uit: verwacht u dan aan - productimitatie - prijsdalingen - promotionele acties • Gegeven die prijsdruk dient een hoge NCWzonder specifiek aanwijsbaar LT competitiefvoordeel als “ verdacht ” beschouwd
Marvin Enterprises: nieuwe technologie (p.295-303) • Vraag je af waarom het in jouw bedrijf meer zou opbrengen dan bij de concurrenten • Waarom “gebruiken” anderen dat voordeel niet ? • Zal de concurrentie niet snel volgen ?
Marvin Enterprises: nieuwe technologie (p.295-303) NCW $ mio. 600 NCW nieuwe fabriek 400 200 Totale NCW van investering Toevoeging aan capaciteit 100 200 280 -200 Wijziging in CW bestaande fabriek
Marvin Enterprises: conclusies • Economische meeropbrengsten trekken concurrenten aan probeer tijdstip in te schatten waarop navolging / prijsdruk ontstaat • Snelle groei garantie voor superieure winst • Wél benutten van competitieve voordelen • Anderzijds bestaan er wel degelijk mooie investerings opportuniteiten (bv. ingevolge vroegere investeringsbeslissingen in een bepaalde markt)
Hoofdstuk 12 Verzekeren dat het management NCW maximaliseert
Inhoudstafel • Investeringsproces • Informatieprobleem • Agencyprobleem bij investeringsdossiers • Incentives: monotoring & compensatieplannen • Performantie gemeten via boekhoudkundigemaatstaven • Economic Value Added & Economic Profit
Meten is meer dan weten • Als je krijgt wat je beloont • en je beloont wat je meet • dan krijg je wat je meet...
Investeringsproces • Jaarlijks investeringsbudget • = lijst van projecten zonder reeds finale beslissing • hoger management bewaakt evenwichten • Individuele projectgoedkeuringen • door topmanagement en raad van bestuur(cfr. extreme belang voor waarde onderneming) • Controle op projecten in uitvoering • Audits na afloop • van zodra operationeel • controleert nauwkeurigheid van voorspellingen • spoort problemen & onvolkomenheden op beoogt meer effectieve aanpak voor toekomst
Strategische Planning “Top Down” Projectvoorstellen “Bottom Up” Investeringsvoorstellen: evenwicht Kapitaalinvesteringen
Afzonderlijke budgetten voor: • Informatie technologie • Onderzoek & Ontwikkeling • Marketing • Opleiding & Vorming • Kleine operationele investeringen
Informatieprobleem • Consistente schattingen over afdelingen heen start budgettering met vastleggen schattingen: • economische indicatoren (inflatie, groei,…) • kerncijfers (kostprijs grondstoffen,…) • Vooroordelen in voorspellingen minimaliseren wees kritisch: waardoor veroorzaakt ? • Belangenconflicten vermijden vb. projecten met korte GTVT om snel goed te scoren ondernemingsbelang op LT
Krijgt management vereiste én correcte info ? • Projectvoorstellen dienen om te overtuigen risico: (hoger) Mgt krijgt niet de juiste info om rationeel te beslissen • vaststelling: bij optrekken grenzen worden prognoses optimistischer • projectsponsor probeert favoriet project goedgekeurd te krijgen ° allianties • ? Oplossing: intern opgelegde kapitaalrestricties: • niet wegens gebrekkige toegang kapitaalmarkt • dwingt om prioriteiten te stellen
Aandeelhouders = Eigenaars Managers = Werknemers Het Agencyprobleem Vraag: Wie heeft de macht in handen? Antwoord: Managers
Agency problemen bij investeringsdossiers • Wet van de minste inspanning • Persoonlijke voordelen • Streven naar een grote invloedsfeer • Projectvoorstellen waarin men zelf perfect past • Risico vermijden
Incentives: Monotoring • opvolging via: • auditors • auditcomité / raad van bestuur • individuele (meerderheids)aandeelhouder • impliceert zelf ook een kost • je kan niet alles oplossen via monotoring • limiet = vrij snel bereikt
Incentives: compensatieplannen: • Hoe Mgt zodanig verlonen dat:- de kost voor monotoring vermindert- de aandeelhouderswaarde wordt gemaximaliseerd? • Meestal gebaseerd op output input = moeilijk meetbaar output hangt echter ook af van factoren waarop Mgt geen controle heeft
Problemen met boekhoudkundige maatstaven ROI = nettowinst / boekwaarde activa - beeld in eerste jaren: dikwijls te negatief latere jaren: dikwijls te positiefomwille van • (lineaire) afschrijving opstartkosten • trage opbouw opbrengsten - benadeelt expansieprojecten - “verborgen investeringen” (die niet op balans voorkomen zoals kosten O & O) te optimistische ROI