Delft Cluster

1. Delft Cluster Verkorting van de innovatiecyclus in de GWW-sectorErik Mischgofsky Hoofd Corporate Research GeoDelft Trekker Delft Cluster-Traverse CoP Kennisontsluiting Innovatie Platform Rail 31 januari 2006

2. Historie met innovatie(programma’s) • Betrokken bij innovatieprogramma’s sinds 1978: STW, FOM, EU, EZ, ICES/Bsik, ECTP*, Innovatie Platform • Auteur WRR**-studie “Overheid en innovatie-bevordering in de GWW-sector” (1991) • Co-opsteller ICES/Bsik onderzoeksprogramma’s: COB, LWI, Nobis/SKB, Delft Cluster 1, Delft Cluster 2 • Programmamanager Stedelijke Infra van Delft Cluster, onder meer gericht op onderzoek naar het verkorten van de innovatiecyclus (1999-2004) • Trekker Traverse-Delft Cluster CoP’s*** (vanaf 2003) o.a. “CoP Kennisontsluiting binnen en tussen GWW-organisaties” * European Construction Technology Platform ** Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid *** Community of Practice (kenniskring)

3. Inhoud presentatie • Er is toch al voldoende bekend over innovatie? • Toch Europese paradox: anderen kunnen het dus beter? Vooral: “Bouwsector innoveert onvoldoende” • Wat is er mis met de innovatie-stimulatie? • Wat is er mis met de GWW-sector? • Wat lukt wel in de GWW-sector en waarom? • Kansen voor innovatie • Hoe kunnen we de innovatiecyclus in de bouw verkorten? • Hoop voor de toekomst? • Conclusie: minimale voorwaarden voor innovatie

4. 1.1 Er is toch al voldoende bekend over innovatie? • wat is en hoe bereik je succesvolle innovatie? • keten sluiten en integreren vanaf het begin • rond kijken, afkijken, selecteren • creatie & selectie van ideeën • S-curve • oneindige serie S-en

5. tijd 1.2 Van ideeën creëren naar ideeën selecteren aantal ideeën ontwikkelkosten valkuil 1

6.  winst t tijd 1.3 Innovatie: de S-curve

7. tijd 1.4 Continue innovatie: de (multiple) S-curve  winst produkt kosten  winst marktprijs t winst valkuil 2 verlies Nieuw produkt Produktverbetering IT wwwBouw

8. 2. De ‘Europese’ paradox en de overheid:anderen kunnen het dus beter? Ons overheidsbeleid (valkuil 3): • iederzijn deel (Bsik: 100 indieners*300 pag.*3 jaar) • technologische speerpunten • (jonge) economen/ambtenaren weten hoe het moet • als je maar precieze criteria oplegt en flink controleert • instant succes voor weinig geld • de ander verantwoordelijk Ter vergelijkingrecente citatenvan USA-onderzoekers: • Als je hier (USA) een goed idee hebt is er geld (Chem. Weekblad C2W) • Het ideetje van mijn prof hebben we in 1 week op papier gezet, ingestuurd en werd per kerende post gesubsidieerd (Scient. Review)

9. 3. Wat is er mis met de innovatiestimulatie? Conclusies WRR 1991: sector-specifiek kijken • Multinationals: eigen laboratoria zijn het beste • Landbouw: overheid betaalt de innovatie • GWW-sector: Baten innovatie zijn voor opdrachtgever(overheden!)Bedrijven stimuleren tot innovatie door: • DCM*-contracten • Grote, meerjarige contracten • Uitdagende normen stellen + beloningen aangeven • Rendementsgericht onderzoek financieren • GWW-overheid first customer laten zijn (met winst- en verliespotje) * Design, Construct & Maintenance

10. 4.1 Wat is er mis met de bouwsector? • Bij de “gewone” industrie zijn R&D, produktontwerp, produktie en verkoop in een hand • verticale integratie van ontwikkeling tot verkoop en reparatie • horizontale integratie van alle benodigde vakdisciplines • Eigen R&D varieert i.h.a. tussen 0,5-3% van de omzet • De consument kiest uit het aanbod • Slimme innovatie leidt tot winst

11. 4.2 Wat is er mis met de GWW-sector? Fragmentatie & segmentatie (valkuil 4): • Produktontwerp door 100-den overhedenen hun 100-den adviseurs: • i.h.a. alternatief ontwerp ongewenst • i.h.a. risico mijdend (doe het eerst maar bij een ander) • i.h.a. produkt is lokatiegebonden maatwerk • i.h.a. alle disciplines werken separaat aan het ontwerp • Producent mag dit tegen laagste prijs uitvoeren • dus innoveert in zijn produktiemiddelen • innovatie voor producent moeilijk te beschermen • R&D gering, vaak projectgebonden (eenmalig), vooral door een woud van overheden betaald en verspreid over een woud van partijen • Trage marktpenetratie (vaak orde 20 jaar) • Winst van innovatie is vooral voor opdrachtgever die met budgetten werkt i.p.v. winstdoelen

12. 4.3 Wat is er mis met de GWW-sector? Eenzijdig (valkuil 5): In de GWW investeren rijk en gemeenten • elk zo’n 5 miljard/jaar in “werken”, • kan R&D naar verwachting 5-10% besparing opleveren, maar: • is ca 90% van het onderzoek gericht op het rijk • hebben gemeentengeen eigen onderzoeksprogramma • is het onderzoek i.h.a. gericht op nieuwe mogelijkheden (oplossingen voor nieuwe, vaak eenmalige, projecten/problemen) • en niet op het goedkoper of renderender maken hoeweldit nodig is voor: • continue produktverbetering en • grote markten

13. tijd 4.4 GWW-innovatie: de onrendabele S-curve  winst Produkt kosten  winst marktprijs t innovatie stopt vaak hier winst verlies

14. 5. Wat lukt wel in de bouwsector en waarom? • 1982-1988 SCW Stuurgroep Alternatieve Wegenbouw-materialen: grootste recyclestroom in een keer geregeld (>11 miljoen ton/jr bouwpuin, asfalt, slakken en vliegassen; Nederland koploper) • 2004 DCMFE* waterzuivering hoogheemraadschap Delfland: bespaart meer dan 15% op LCC** • 2004 Utility ducts Rotterdam: van idee tot uitvoering binnen 2 jaar Waarom lukte het? Door verticale en horizontaleintegratie van allepartijen en disciplines onder aanvoering van de opdrachtgevers (= 1e belanghebbende) * Design, Construct, Maintenance, Finance & Operate * * Life Cycle Costing

15. 6.1 Kansen voor innovatie • Integratie tussen bedrijfstakken • Verticale integratie binnen de bouwcyclus • Horizontale integratie tussen disciplines

16. B en U bedrijfstak integratie GWW gemeenten GWW Rijk Bouw bedrijven "LOW"TECH TOELEVERING "HIGH"TECH TOELEVERING kennissegment 6.2 Integratie tussen bedrijfstakken 30 miljard normatief segment (rijk) 5 miljard = GWW-beleid (=50%) = Aannemers e.d. 5 miljard Bouwmarkten e.d. Shell, Akzo, Siemens … Veel R&D

17. 6.3 Verticale (bouwcyclus) en horizontale (vakdisciplines) integratie van onafhankelijke organisaties 10 jr planvorming 2 jr hoofdontwerp 10 jr uitvoering Verticale integratie Nu: 15 beheerders + 15 ontwerpers per stuk straat Horizontale integratie van onafhankelijke ontwerpers & beheerders

18. 6.4 Nog meer kansen voor verticale integratie “rijks”beleid opties verbreden keuzes maken lokale beleid overlap met de volgende fase planvorming geel = zandloper in vorige figuur verticale integratie ontwerp uitvoering Vraagje: gaat dit beter voor spoorwegen? beheer

19. 7.1 Hoe is de GWW-innovatiecyclus te verkorten? Sluit de ketens door de ‘hubbers’ (=netwerkkampioenen) binnen en tussen organisaties te koppelen

20. 7.2 In- & extern: verbind de “hubbers” (CoP’s) (bron: Squarewise) hubber superhubber

21. 7.3 Intern: integratie via management (bron: GWR)

22. Kennisteams Marktteams Kennis Integratie Team (KIT): 11leden bestrijken ruim32 kennis-, management- & marktteams Wetenschapsteam Marktteamoverleg Thema 1 Team 1 Team 2 Thema 2 Team 3 Thema 3 Team 4 Team 5 Innovatiekringen Team 6 DGS 1x Kring 1 Kring 2 Delft Cluster Manag. Kring 3 DC thema 1 Kring 4 DC thema 2 Kring 5 DC thema 3 DC thema 4 Werkgroep 1 Traverse-CUR-CROW Werkgroep 2 3 DC-CoP’s Acht voor Ruimte ECTP Management Team Jong Bouwen 7.4 Kennis Integratie Team (KIT):in- & externe integratie via teams

23. Stuurgroep Organisatie X Kennisplatforms Kennisteams Korte termijn Lange termijn CoP Kennisteams Kennisplatforms Organisatie Y Stuurgroep 7.5 Extern: integratie tussen organisaties

24. 7.6 Conclusie Koppel de ‘hubbers’* binnen en tussen organisaties: • Innovatie door integratie binnen de eigen organisatie • Koppeling disciplines, produktgroepen en markttrekkers in CoP’s • Koppeling onderzoekers aan projectleiders • Koppeling (project)management aan innovatie(mangement) • Innovatie door integratie tussen organisaties • Ontwikkelingsgerichte CoP’s * Netwerkkampioenen

25. 8. Hoop voor de toekomst? EU Lissabon 2000:EU in 2010 ‘s werelds sterkste innovator; R&D van bedrijven verdubbelen EU 2006:R&D is afgenomen; inzetten op werkgelegenheid Wijffels+Kabinet/IPSER 2003; AHC Zelfevaluatie TNO en de GTI’s 2004; IP/EZ Sleutelgebieden 2004/5; Kennis voor de samenleving, kabinet 2005: • departementen: werk samen en neem je verantwoording • overheid ‘launching customer’ • GWW grotendeels (staats)taak • stel daarvoor 5-10 jarige programma’s op • betaal voor het taak-onderzoek • betrek markt daarbij (“Arena’s”) • bevorder samenwerking instituten (Delta Instituut; 800 fte) 1991 WRR - 1993 ICES - 2000 EU - 2003 SER - 2006 IP - 2010? • Voortschrijdend inzicht en vooruitgang in uiterst traag proces • nu aanpak structuren, maar komen er ook daden en geld?

26. 9. Conclusie: minimale voorwaarden voor innovatie • Strategie bepalen • Kansen breed inventariseren & scherp selecteren • Volledige kosten/baten analyse maken • Wie & wat is nodig voor ontwikkeling (intern & extern)? • Wie heeft het nodig (opdrachtgever/koper)? • Wat zijn diens baten & lasten (financieel/bedrijfsvoering/imago…)? • Wat zijn de maatschappelijke baten & levert dit cofinanciers op? • Plan maken • Doet hele keten mee (afnemers, disciplines, co-ontwikkelaars)? • Betaalt hele keten mee (commitment)? • Wat zijn ieders baten (winst) & lasten (kosten/verlies)? • Wie draait op voor het verlies & wie krijgt de winst? • Plan uitvoeren • Periodiek KBA en Plan bijstellen • Doorgaan, koers wijzigen of stoppen?

27. Verder lezen www.traverse.nl.sharepointsite.com/Traverse/Achtvoorruimte/Delftcluster/default.aspx • CoP KM binnen de eigen organisatie, Position Paper KM en cases • CoP IROB (Integrale Risicobeheersing Ondergronds Bouwen) • CoP Slappe Grond R. Bood & M. Coenders, Lemma, Utrecht, 2004: • “Communities of Practice, Bronnen van inspiratie” Mischgofsky, WRR, Den Haag, 1991: • “Overheid en innovatiebevordering in de GWW-sector”