290 likes | 477 Views
Digitale duurzaamheid. Inge Angevaare, coördinator Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid Hogeschool INHOLLAND 17 juni 2008. NIET DUURZAAM. Dit is digitale informatie.
E N D
Digitale duurzaamheid Inge Angevaare, coördinator Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid Hogeschool INHOLLAND 17 juni 2008
Dit is digitale informatie 0101010100011110110101110101001010100101101001010101 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001100101010101010101101010010101010101010101010101101001010101000101010 0101010100011110110101111010101010101010101010100010 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001010010101010101010101010101010101011101010101101101010101010101001001 010101010001111011010111010101010101110100101000111 11011001101101010101010101000111110001111100111100111001101010100110101101010011010110011100101010010101 110011001010101010101010100101001010101010101110101 0101010100011110110101111010101010101010101010101010 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001 01010101000 11110 Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
0101010100011110110101110101001010100101101001010101 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001100101010101010101101010010101010101010101010101101001010101000101010 0101010100011110110101111010101010101010101010100010 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001010010101010101010101010101010101011101010101101101010101010101001001 010101010001111011010111010101010101110100101000111 11011001101101010101010101000111110001111100111100111001101010100110101101010011010110011100101010010101 110011001010101010101010100101001010101010101110101 0101010100011110110101111010101010101010101010101010 101100110110101010101010100011111000111110011110011100110101010011010110101001101011001 01010101000 11110 Boek? Film? Muziek? Game? Weerbericht? Programma studiedag INHOLLAND? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Nodig voor weergave:specifieke combinatie van • hardware, software en data (bitstream). Digitaal ‘object’ =bitstream 010101010101101100101001010plus data over hardware en software plus data over de herkomst (auteur etc.) plus . . . (metadata) Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 5
Helaas: • Hardware veroudert snel; • software veroudert snel; • en ook de dragers (floppy disks, cd-roms, dvd’s) gaan niet lang mee. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Wat doen we aan de oplossing? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 7
Best practice:Koninklijke Bibliotheek • Nationale taak: boeken, tijdschriften én digitale publicaties • Pionier in Nederland en Europa • Begin 2003 eerste nationale bibliotheek met een werkend digitaal archief gericht op langetermijnbewaring. • Eigen afdeling research & development digitale duurzaamheid
De Beatrijs is na 700 jaar nog even mooi en bruikbaar Voor digitale data werkt dat niet: die vereisen zorg van wieg tot graf. Beatrijs, ca. 1374 (KB)
Wat doet de KB? • Dé oplossing bestaat niet • De KB onderzoekt hoe de risico’s van verlies aan informatie zo veel mogelijk beperkt kunnen worden • Samenwerking in nationale en internationale context Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Wat zijn zo de alternatieven? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 11
Alles uitprintenen op papier bewaren? NIET DUURZAAM Foto: KB Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Dvd’s, tapes, cd-romsin een stevige brandkast bewaren? NIET DUURZAAM Foto: KB Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Oude computers bewaren? NIET DUURZAAM Michael Carden, National Archives, Australië
Nieuwe duurzame strategieën: Migratie Het digitale bestand steeds opnieuwaanpassen aan nieuwe software en hardware. Emulatie De omgeving aanpassen: software en virtuele hardware bouwen die oude bestanden opnieuw kan doen ‘performen’ op platforms die daarvoor niet gemaakt zijn. Normalisatie Beperk het aantal bestandsformaten (.doc, .jpg) in je digitale archief om migratie en emulatie beheersbaar te houden.
Emulatie, plussen en minnen +digitaal object blijft onveranderd +functionaliteit en vorm blijven in tact +steeds opnieuw migreren niet nodig +één emulator kan een serie programma’s draaien –technisch enorme uitdaging –hoge kosten aan het begin van het traject –informatie blijft ‘opgesloten’ in de emulatie-omgeving – nodig: de originele programma’s én de handleidingen. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Emulatie • Emulatie wordt (nog) weinig toegepast vanwege de hoge kosten en beperkte interoperabiliteit. • Maar misschien is het de enige oplossing om complexe digitale objecten duurzaam weer te blijven geven – multimedia, websites, etc. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
KB en Nationaal Archief hebben gezamenlijk ‘Dioscuri’ ontwikkeld, een open-source, modulaire emulatie-tool • MS-DOS, FreeDOS, Linux 16-bit (ELKS), MS Windows 3.0 • Norton Commander 3.0, WordPerfect 5.1, DrawPerfect 1.1, spellen zoals PacMan, Tetris, Chess, Ironman,etc. DOS-based Arachne. gratis te downloaden vanafhttp://dioscuri.sourceforge.net/dioscuri.html Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Migratie, plussen en minnen +resultaat is gebruiksvriendelijk: steeds huidige technologie. +interoperabel: resultaat kan gemakkelijk uitgewisseld worden met anderen. –de bitstream wordt veranderd –mogelijk verlies van functionaliteit en/of vorm –je moet migratie steeds blijven herhalen –kwaliteit resultaat is lastig te beoordelen – werkt alles nog precies zoals het bedoeld is? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Belangrijk begrip: authenticiteit • Layout van e-mail verloren? • Layout van tabel verloren? • Kleur groen van een kikker is veranderd? Hoeveel veranderingen in de data kunnen we accepteren voordat een gemigreerd digitaal object niet meer is wat het beweert te zijn? Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
KB e-Depot • Archief ingericht om elektronische publicaties voor de lange termijn te kunnen bewaren • Momenteel 11 miljoen ‘digital objects’ • Opslagcapaciteit 25 TB, wordt uitgebreid naar 1,5 PB • 20 fte (inclusief R&D), € 2,3 miljoen per jaar • DIAS-systeem, zelf met IBM ontwikkeld, en aangevuld met zelf ontwikkelde modules http://www.kb.nl/e-depot Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
KB duurzaamheidsstrategieën • Vooralsnog: migratie • Bij binnenkomst van informatie normaliseren naar ‘duurzame’ bestandsformaten:voor teksten PDF/A; voor beelden TIFF of JPEG/2000. • Naast gemigreerde versies het origineel bewaren • Continu onderzoek naar betere gereedschappen en procedures http://www.kb.nl/e-depot Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Duurzaamheid is meer dan techniek alleen • Digitale duurzaamheid is te duur om door individuele instellingen bekostigd te kunnen worden. Samenwerking geboden. • Duurzame financiering is nodig, i.t.t. projectgeld • Grenzen tussen sectoren vervagen: nieuwe afspraken maken over wie wat bewaart. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD) • Koninklijke Bibliotheek • Nationaal Archief • Instituut voor Beeld en Geluid (omroeparchieven) • Overheid (Binnenlandse Zaken, CBS) • Universiteiten (3TU.Datacenter, DANS archief voor • onderzoeksdata alfa en gamma) • Wetenschappelijke onderzoeksinstellingen (NWO, KNAW) • SURF • Digitaal Erfgoed Nederland
NCDD • Doelen: • Risico’s onder de aandacht brengen. • Nationale infrastructuur bouwen . . . Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
NCDD • Betrouwbare nationale infrastructuur:een combinatie van digitale depots, technische kennis, samenwerking tussen organisaties en duurzame financiering. • En bewustzijn dat digitale duurzaamheid begint waar data worden gemaakt. Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008 27
Wat kun je zelf doenom je bestanden duurzaam te bewaren? • Scheid vluchtige informatie en informatie die je wilt bewaren • Vertrouw niet op cd-roms of dvd’s (wel: externe hard disk) • Vermijd lokale opslag – liever een centrale server • Maak back-ups – op een andere plek (bijv. internet) • Gebruik duurzame bestandsformaten voor opslag: PDF, JPEG, TIFF, XML, H.264, enz. (MS Office-documenten zijn niet duurzaam; obscure bestandsformaten bieden ook weinig perspectief) • Sla niet alleen de bestanden zelf op, maar ook de informatie over de informatie: met welke hard- en software zijn de bestanden gemaakt? (Gebruik ‘properties’) • Hou in de gaten welke hard- en software in onbruik dreigen te raken en migreer tijdig • Handleiding voor thuisgebruik:http://alanake.wordpress.com/so-you-want-to-keep-all-your-stuff/ Digitale duurzaamheid - INHOLLAND 17 juni 2008
Dank voor uw aandacht.Vragen?www.ncdd.nlwww.digitaalduurzaam.blogspot.cominge.angevaare@kb.nl