Bootloader – program rozruchowy

1. Bootloader – program rozruchowy

2. Program rozruchowy (ang. boot loader) to program uruchamiany jako pierwszy po wykonaniu początkowego programu BIOS-u. Służy do załadowania systemu operacyjnego do pamięci operacyjnej. Wiele programów rozruchowych ma także funkcje menedżera uruchamiania (pozwala wybrać system do uruchomienia).

3. Program rozruchowy Program rozruchowy może być umieszczony: • w pierwszym446-bajtowym fragmencie sektora MBR dysku twardego. • w sektorze rozruchowym aktywnej partycji

4. Program rozruchowy Program rozruchowy oraz cały system operacyjny może być pobierany także z innych urządzeń takich jak stacja dyskietek, napęd CDROM, dyski USB a nawet spoza komputera, z serwera w sieci lokalnej.

5. Przykłady: • NT OS Loader (NTLDR) - bootloader stosowany w Windows NT • GRUB - projekt GNU • LILO - Linux Loader, towarzyszy rozwojowi tegoż systemu od jego narodzin

6. NT OS LOADER • NT OS Loader (NTLDR New Technology Loader) to program rozruchowy służący przede wszystkim do ładowania systemów Microsoft Windows NT, 2000, XP lub Server 2003. Kod umieszczony w sektorze rozruchowym pierwszej partycji (nie w MBR-ze) wczytuje do pamięci program NTLDR, który po odczytaniu pliku BOOT.INI wyświetla menu wyboru systemu lub od razu uruchamia Windows. Zależy to od liczby wpisów w BOOT.INI. • NT OS Loader potrafi również odczytać bootsektor z pliku. Dzięki temu można załadować inny program rozruchowy (np. LILO) lub system operacyjny.

7. GRUB • GRUB (z ang. GRand Unified Bootloader) to program rozruchowy. Za jego pomocą można uruchomić wiele systemów operacyjnych (np. Linux, FreeBSD, Windows, Windows NT, DOS, i innych). GRUB potrafi odczytywać bardzo wiele systemów plików między innymi: ext2, FAT. • GRUB obsługuje zabezpieczenia hasłem uruchamiania dowolnego systemu operacyjnego.

8. LILO • LILO (LInux LOader) to program rozruchowy Linuksa. • LILO nie jest zależne od żadnego systemu plików, potrafi załadować jądro systemu operacyjnego Linux zarówno z dyskietki jak i z dysku twardego. • LILO może zostać zainstalowany jako główny program rozruchowy w MBR lub w boot sektorze aktywnej partycji. • LILO był kiedyś najbardziej rozpowszechnionym programem rozruchowym Linuksa, ale ostatnio jego popularność maleje. Znaczna część użytkowników wybiera GRUB-a doceniając jego ogromne możliwości.

9. Plik boot.ini - przykład [boot loader] timeout=30 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS [operating systems] multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS="Microsoft Windows XP Professional" /fastdetect multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(4)\WINDOWS="Windows Server 2003" /fastdetect

10. Plik boot.ini - opis • time - liczba sekund określająca czas, w którym użytkownik musi wybrać system operacyjny na ekranie modułu ładującego rozruchu przed załadowaniem ustawień domyślnych przez program NTLDR. • default - Określa wpis systemu operacyjnego, który zostanie wyznaczony jako domyślny.

11. Plik lilo.conf - przykład • # LILO configuration file • # • # Start LILO global section • boot = /dev/hda • prompt • timeout = 50 • # VESA framebuffer at 1024x768x256 • vga = 773 • # End LILO global section • # Linux root partition section • image = /boot/vmlinuz • root = /dev/hda2 • label = Kate_OS • initrd = /boot/initrd • read-only • # End root Linux partition section

12. Plik lilo.conf - opis • # - komentarze • boot - określa dysk, z którego ma się bootować np. /dev/hda – primary master /dev/hdb – primary slave /dev/hda – secondary master /dev/hdb – secondary slave • prompt - włącza tryb interaktywny • timeout - czas oczekiwania na naszą reakcję 10 = 1 sekunda • default -jak łatwo się domyślić, domyślnie startowane jądro • image - nazwa obrazu jądra Linuxa, znajdującego się w /boot • label -nazwa wyświetlana dla tego jądra • initrd - wskazuje obraz /boot/initrd.img • read-only - wymusza start w trybie tylko do odczytu • vga -rozdzielczość

13. Plik lilo.conf – vga możliwości • 1024x768x64k vga = 791 • 1024x768x32k vga=790 • 1024x768x256 vga=773 • 800x600x64k vga=788 • 800x600x32k vga=787 • 800x600x256 vga=771 • 640x480x64k vga=785 • 640x480x32k vga=784 • 640x480x256 vga=769