200 likes | 796 Views
De Perzische Oorlogen. δι᾽ ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν ἀλλήλοισι Hdt. 1.1. Belangrijke ontwikkeling. 8 e eeuw v. Chr.: Griekse bevolking groeit; stichten van kolonies langs Middellandse Zee. Poleis. Grieken organiseren zich in poleis (stadstaten)
E N D
De Perzische Oorlogen δι᾽ ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν ἀλλήλοισι Hdt. 1.1
Belangrijke ontwikkeling • 8e eeuw v. Chr.: Griekse bevolking groeit; stichten van kolonies langs Middellandse Zee.
Poleis • Grieken organiseren zich in poleis (stadstaten) • polis = een klein gebied met een stad als kern en bestuurscentrum • bewoners beschouwen zich als autonoom • meestal bestuur van volksvergadering en raad van aristocraten
Gevolgen • Handel met koloniën maakt steden rijker • Maar geeft ook onrust: • aristocraten worden steeds rijker en machtiger • andere rijken willen ook meer politieke macht
Tirannen • In 7e-6e eeuw v. Chr. zien we ineens in veel poleis tirannen. • Reactie op de onrust: één iemand grijpt de macht • Belooft veranderingen, welvaart etcetera. • Uiteindelijk veel tirannen weer verjaagd.
Democratie • 5e eeuw = bloeiperiode van Griekenland • Athene is bolwerk van democratie • Voorbeeld voor latere culturen
Klein-Azië • Moest eerst al belasting betalen aan Kroisos • Vanuit het Oosten breiden daarna de Perzen hun macht uit (Kyros) • Griekse steden vallen vanaf 546 v. Chr. (Dareios) onder Perzische heerschappij • In de Griekse steden wordt een Perzische tiran aan- gesteld om ze onder de duim te houden
Ionische Opstand – 499 v. Chr Athene • zag de Perzische uitbreiding richting Thracië • wilde handel met Zwarte Zee behouden (kwam meeste graan voor Griekenland vandaan) • zette Ionische steden aan tot opstand
Het Perzische antwoord • Verwoesting van Milete • Strafexpeditie naar Griekenland om ook dat te onderwerpen: • = De Perzische Oorlogen
Eerste Perzische Oorlog (492) • Dareios stuurt zijn generaal Mardonios op pad om Thracië te veroveren en daarna Griekenland. • Vloot vergaat door storm bij berg Athos (300 schepen; 20.000 man) • Expeditie afgeblazen
Tweede Perzische Oorlog (490) • Dareios stuurt 600 schepen direct over zee; zij verwoesten het eiland Euboia en gaan door naar Marathon • Atheense soldaten overrompelen de Perzen daar olv Miltiades (6400 192 doden) • Perzen vluchten hun boten weer op en trekken zich terug. Een Atheense soldaat rende in één ruk van Marathon naar Athene om de overwinning te melden. Na zijn mededeling stortte hij dood neer.
Derde Perzische Oorlog (481-479) • Xerxes nieuwe koning • Stuurde leger langs twee routes: leger over land; vloot volgde over zee • Griekenland verenigt zich in Helleense Bond • Landleger verslagen bij Thermopylae (481) en Plataiai (479) • Vloot verslagen bij Salamis (480)