جاطا جنبش احیای طب ایرانی اسلامی jataportal.ir

1. جاطا جنبش احیای طب ایرانی اسلامی www.jataportal.ir

3. در تحقیق انکه حرکت نبض از کدام جنس از مقولات است • 3 قول مطرح گردیده است • 1-جمهور اطبا عقیده بر حرکت مکانی دارند • ذکر محمد اقسرایی با دلیل انبساط وانقباض و حرکت اجزا عرق به وسط واین بدون تبدیل ایون متصور نیست • ذکر این نکته مهم است که تبدل از مکان حقیقی در حرکت لازم نیست و در این حالت سطح عرق از سطح حاوی خود مفارقت ننماید • و نیز بدانیم جرم عرق با انچه اطراف انست منخفض و مرتفع می گردد

4. 2- حرکت کمی • با حرکت نبض شریان متخلخل و متکاثف میگردد با هر انبساط و انقباض و از این اختلاف ایون و تغییر نسبت اجزا لازم میشود (حرکت اینی) و لکن این دلیل باعث عدم اثبات حرکت کمی با توصیف بالا نمیشود • جواب اقسرایی: در حرکت در کم شک نیست و نیز حرکت در کیف

5. ولی چون غرض کلی حرکت نبض ترویح روح حیوانی به جذب نسیم بارد ودفع بخار دخانی است و در کیف این غرض حاصل نمیشود انرا از حرکات نبض نشمرده اند • و نیز حرکت در کم را نیز از نوع حرکات نبض نمیشماریم زیرا مراد طبیب از نبض دریافت تخلخل وتکاثف ان نیست فلذا حرکت نبض یا وضعی است یا اینی • مولانا نفیس کرمانی از فاضل علامه نقل نموده در نبض دوحرکت است اینی و کمی معتبر نزد طبیب حرکت اینی است

6. 3- قول سوم قول قرشی صاحب موجز • حرکت مکانی را به دلیل عدم خروج شریان از مکان رد نموده و دلیل رد کمی و کیفی نیز در بالا ذکر شده است پس حرکت وضعی است • اعتراض فاضل علامه: 1-حرکت اینی را خروج از مکان لازم نیست • 2-در حرکت وضعی نباید عدم تبدل ایون داشته باشیم و حرکت نبض بدون تبدل ایون متصور نیست .

7. حرکت نبض بر سبیل توتیر:در این حالت تبدل ایون مسلما لازم است اما حرکت کمی اصلا صورت نمی بندد وضعی نیز • شرط: وضعی اگرعدم تبدل ایون رادر ماهیت وضعی در نظر نگیریم (مطلقا وضعی است) • کمی اگر حرکت نبض بخصوص به قبض و بسط باشد • کیفی احیانا واقع میشود و لیکن به ندرت

8. اتصاف نبض به هر 4 نوع ممکن است • ***********************************

9. کیفیت حرکت نبض و بیان محرک ان

10. حرکت نبض یا به انقباض و انبساط عرق است • به عقیده جمهور و جالینوس • یا توتیر عرق (صعود و نزول بدون قبض و بسط)

11. استد لال توتیر: اگر حرکت عرق قبض و بسط باشد لازم می اید زیاد تی در عرض عرق در انبساط محسوس گردد و بالعکس و به تجربه این در اجناس نبض مفقود است • در جواب گفته اند: عدم احساس ازدیاد و نقص در عرض باعث بطلان انبساط و انقباض نمی گردد

12. محرک نبض 6 چیز است یکی قول جالینوس و جمهور اطبا: قوه حیوانیه که در قلب است و شرایین خادم انند دوم جزر و مد روح و خون شرایین دلیل است سوم محرک ان قوه جاذبه و دافعه روح است چهارم محرک قلب است و جنبش شرایین از ان پنجم محرک قوه طبیعی است یعنی طبیعت شریان ششم محرک قوه ارادی است(قرشی)

13. دلیل:تمامی حرکات عضلات ارادی اند ولی حیوان را اصلا به ان شعور و اگاهی نیست • حرکت قبض و بسط شرایین و طبعی و قسری بودن ان • قول اول:هر دو قسری • قول دوم:هر دو بالطبع (ص 575)

14. اعتراض اینکه از طبیعت واحده دو حرکت متضاد صادر گردیده و این ممتنع است • جواب:هر دو حرکت از یک طبیعت باید یک فرض و یک عرض و یک حال داشته باشند

15. قول سوم:انبساط طبیعی و انقباض قسری • قول چهارم:انبساط قسری و انقباض طبیعی • این اقوال مربوط به قاسر بودن روح است • اما اگر قاسر هوا باشد • قاسر به انبساط تمدید و کشیدگی هوا و قاسر بر انقباض خروج هواست

16. قول اقرب به حق و صواب انست که هر دو قاسر و فاعل اند هر یک به اعتباری • میان هر دو حرکت ازمذ کور دو سکون واقع میشود • سکون اخر حرکت انبساطی را سکون ظاهری یا محیطی وسکون آخر انقباض واول انبساط را سکون باطنی یا مرکزی نامند

17. اختلاف اطبا در محسوس بودن حرکت انقباض • شریان در حال انقباض ملاقات انامل از مدرک دور میگردد و با ملاقات نکردن نفس شریان حرکت ان نیز ملموس نیست

18. سکون انقباض مرکزی و حرکت اول انبساط محسوس نیست اما حرکت انبساطی و سکون ظاهری محیطی البته محسوس اند

19. با تشکر جاطا • جنبش احیای طب ایرانی اسلامی • www.jataportal.ir