540 likes | 1.04k Views
Gebelikte enfeksiyon taraması. Doç Dr Zeki Şahinoğlu 9. Kadın Sağlığı Paneli Kadıköy Şifa Hastanesi 16 Kasım 2012. FETUS prenatal. teratojen mikroorganizmalar. / sorular. CMV Toksoplazma Parvo v B 19 Rubella Sifiliz Hepatit. rutin tarama yapalım mı?
E N D
Gebelikte enfeksiyon taraması Doç Dr Zeki Şahinoğlu 9. Kadın Sağlığı Paneli Kadıköy Şifa Hastanesi 16 Kasım 2012 FETUS prenatal
teratojenmikroorganizmalar / sorular • CMV • Toksoplazma • Parvo v B 19 • Rubella • Sifiliz • Hepatit • rutin tarama yapalım mı? • laboratuar sonuçlarının değerlendirilmesi • CMV, ToksoplazmaIg G avidite testlerine ne kadar güvenilebilir? • hangi fetal ultrason bulguları perinatalenf için lehinedir? • intrauterin enfeksiyon tanısında araçlar neler olabilir? ? Serolojik çalışmalar Maternal – fetal geçiş Fetal enfeksiyon tanısı Prenatal yönetim
Sitomegalovirüs enfeksiyonu Peteşi % 76 Sarılık % 67 Hepatosplenomegali % 60 Mikrosefali % 53 Koryoretinit % 20 Konvülzyon % 7 Ölüm % 10
Sitomegalovirüs - CMV • En sık konjenitalveperinatal enfeksiyon. • Tüm yenidoğanlarda görülme sıklığı% 0.4 – 2.3 • Neonatal beyin hasarının en sık viral nedenidir. • ABD’de CMV enfek. ve komplik. tedavi masrafı 2 milyon USD paradoks virüs normal klinik seyir ömür boyu asemptomatik ağır semptomlar potansiyel mortalite
CMV – fetal enfeksiyon / hasar % 55 immun % 45 duyarlı % 0.15 konj. enfek. (nonprimermaternalenf) % 1-4 primer enfeksiyon % 10-15 hafif-ağır klinik bulgular % 40 fetusaenf geçişi % 0-1 klinik bulgu / sekel (+) % 90 sekel gelişir % 10 normal gelişim % 85-90 enfekte + asemptominfant % 5-15 sekel gelişir % 85-95 normal gelişim
CMV – tanı / seroloji • SerolojiIg M / Ig G • Ig G Avidite İndeksi • Virüs kültürü • Moleküler tanı • Ig M (-) Ig G (+) • Ig M (+) Ig G (-) • Ig M (+) Ig G (+) • Ig G – Avidite İndeksi Seropozitif Akut primer enfeksiyon Serokonversiyon ?
CMV – tanı / seroloji • CMV-Ig M araştırılması • komplemanfiksasyon • antikomplemanimmunofloresans • indirekthemaglütinasyon • RIA
CMV – tanı / seroloji Ig M 4-8 hafta 8 ay
CMV – tanı / seroloji EBV interferansı (+) CMV-Ig M araştırılması ELISA indirekt ELISAcapture ELISA TİCARİ KİTLER ARASINDA IG M (+) DİSKORDANSI Ig M yalancı (+) (interferansları önler) rom. fk. / selüler antijene reaktivIg M (+) Lazzarotto T, J Clin Virology 2008
CMV – tanı / seroloji CMV Rekombinan Ig M çalışmaları Immunoblot CMV-Ig M çalışması rekombinanviral protein pürifieviral protein Ig M ile reaktive olan CMV proteinleri Yapısal proteinler Yapısal olmayan proteinler bir pürifie protein + bir rekomb. protein Sensitivite % 100 Spesifisite % 98.6 pp 150 pp 65 pp38 pp 52 pp 130 * pp38 Serum örneği aktivasyonu CMV-Ig M + üç rekomb. protein Revello MG, AmSocMicrobiol 2002
CMV – tanı / seroloji CMV Mikropartikül enzim immunassay (MEIA) Sensitivite / spesifisite > MEIA Mikropartikül / rekombinan Sensitivite % 100 Spesifisite % 100 Cross-reaction < % 3.3 CMV- Ig M CMV-Ig G serokonversiyonu Lazzarotto T J Clin Virol 2008 Abbott
primer enfeksiyon • re-aktivasyon • re-enfeksiyon • postenfeksiyon uzamış pozitif (6-9 ay) • diğer viral enfeksiyonlar (Parvo V B19, EBV) CMV – tanı / seroloji CMV – Ig M (+) %10 Fetus / yenidoğan CMV enfeksiyonu
AI: %21 13 < 3 ay enfAI: %78 10 > 3 ay enf CMV – tanı / seroloji CMV Ig G Avidite indeksi Avidite indeksi: Aynı serum örneğinindeki IgG antikoru Ag-Ab birleştirildikten sonra protein denatüre edici bir maddeye (örneğin 8 M üre) tabi tutularak yapılan ELISA testi ile eş zamanlı olarak tutulmayanın arasındaki orandır (%). • SerolojiIg M / Ig G • Ig G Avidite İndeksi • Virüs kültürü • Moleküler tanı
Fetal enfeksiyon / konjenital CMV (+) bebek oranı Serokonversiyon saptanan gebelerde % 30 CMV-Ig M (+) + düşük-orta AI saptanan % 25 CMV – tanı / seroloji ne kadar güvenilir? CMV Ig G - AI Lazzarotto T J Clin Virol 2008
ne kadar güvenilir? gebelik haftası < 18 + yüksek / orta derecede AI (+) Vertikal geçiş NPV ……….. %100 gebelik haftası 21-23 + yüksek / orta derecede AI (+) Vertikal geçiş NPV ……….. %91 CMV – tanı / seroloji CMV Ig G Avidite indeksi Lazzarotto T J Clin Virol 2008
CMV – tanı / seroloji ne kadar güvenilir? CMV Ig G - AI • I. trimesterde düşük AI (<%30) • prekonsepyonel primer enf • primer enf 4-6 ay önce (yanlış +) • II. trimesterde yüksek AI (> %50) • primer enf 4-6 ay önce (+) • primer enf < 3 ay (yanlış -) Ig G seviyesi Ig G-AI (%)
CMV – tanı / seroloji AI: ne kadar güvenilir? geçirilmiş CMV enfeksiyonu eski / yeni ayırıcı tanı başarısı % 32-96 AI standardizasyon Revello MG, AmSocMicrobiol 2002
CMV – tanı / seroloji (Nötralizan antikor) • Primerenf 15. haftaya kadar ortaya çıkmaz • Ig M (+) ve NA yokluğu primerenf lehine güvenilir bulgu • NA (+) primerenf en erken 15 hafta önce N= 22 gebe / 89 kan örneği serumda NA (+) araştırması • 0-30 gün 9/20 (% 45) • 30-60 gün 20/23 (% 87) • > 60 gün 46/46 (% 100)
CMV – tanı / seroloji • SerolojiIg M / Ig G • Ig G Avidite İndeksi • Virüs kültürü • Moleküler tanı
CMV – prenatal tanı Konfirmasyon PCR MATERNAL serum vaginal akıntı tükrük idrar • CMV-Ig M (+) • NA (-) • Ig G-AI < %30 MATERNAL VİRAL YÜK • Viremi • Antijenemi (pp 65 içeren lökosit) • CMV-DNAemi • mRNAemi • CEC (circulatingcytomeg. endotelialcells)
CMV – tanı / virüs izolasyonu - PCR • CMV antijenemi / PCR • maternalenf. kliniği • fetusa geçiş oranı • fetal enfeksiyon şiddeti • Gebeliğin 4.-30. haftalarında primer CMV enf. vertikal geçiş tanısı • sensitivite • Antijenemi %14 • PCR % 47 • Viremik faz çok kısa • CMV organik sekresyonlarda hızla yokolur • 1. ve 2. trimestervirüs izolasyonu fetal / konjenitalenf tanısı • (PPV: % 29 – 57) korelasyon Lazzarotto et al., 2004
CMV – prenatal tanı Gebe + CMV Prenatal tanı • fetal idrardan virüs atılımında artış • amniotik sıvıda kalitativ CMV-DNA • qPCR: > 500 kopya/mL • Amniosentez 21-22. haftalar ideal • CMV replikasyonu yavaş, interval 6-9 hf Erken / geç neonatal hasar
CMV – prenatal tanı / USG - MRI CMV USG Mikrosefali Beyin parankim hasarları Hiperekojen barsak Kardiomegali Hepatomegali splenomegali Fetal gelişim geriliği Ventrikülomegali Asit İntrakranial kalsifikasyon Oligohidramnios Polihidramnios (nadir)
CMV – prenatal tanı / USG - MRI Benoit G Ultrasound Obstet Gynecol 2008
CMV – prenatal tanı / USG - MRI Guerra B, Am J Obstet Gynecol 2008
toksoplazma • prevalans • serokonversiyon oranı • riskli populasyon • serolojik testler • seronversiyon – maternal tedavi • prenatal tanı testleri • perinatal sonuçlar • yönetim
toksoplazma Prevalans Toplum immuniteleri değişken (%50-90) KONJEN. TOKSO ORANLARI Tayland <%20 Japonya %3 ABD %3 Avustralya %23 İngiltere %35 Polonya %36 Belçika %53 Fransa >%60 Tahiti %77 Yıllık serokonversiyon % 0.6 – 1.5 Baril L,1996 Avelino MM, 2003 Remington JS, 1995;
toksoplazma Prevalans Gebelerde serolojik (+) %0.4-1.6 Gebe / normal populasyon 2.2 x Adolesan gebelik 7.7 x Vertikal geçiş oranı %29 Dunn, Lancet1999
toksoplazma / serolojik testler Ig M / Ig A / Ig G / Ig G-AI • ISAGA • Ig M: en hassas • yanlış (+/-) • fetus/y.doğanda tercih • Ig M (+) 2 yıl sürebilir • WESTERN BLOT Ig M / Ig G • Sensitivite %67 • Spesifiste %96 • ELISA + ISAGA + W.blot • Sensitivite %94 • Spesifiste %85-100 • IFA • yaygın kullanım • kısa sürede sonuç • Ig M yanlış (+/-) oranı ↑ ELISA Ig G: kolay-yaygın • IHAT • Ig G, M yanlış (-) oranı belirgin ↑ • maternal /y.doğanda kullanımı
toksoplazma / serolojik testler Tokso-Ig M: enf 5. gün (+) 1 ayda maksimum, azalarak 2-3 ayda (-) ISAGA 2 yıla kadar (+) Tokso-Ig G: enf 1-2 hafta (+) 2-6 ayda maksimum, 1-2 yıl yüksek titrede azalarak yaşam boyu belli seviyede (+) kalır Tokso-Ig A: Ig M gibi akut enf.da erken (+) 3-8 ayda (-)
toksoplazma / serolojik testler • TOKSO-IG G AVİDİTE TESTİ • % 0-5 akut enf • % 5-15 1 ay içinde geçirilmiş enf • >%15 3-4 ay önceki enfeksiyon
toksoplazma / serolojik testler İmmunite yok Primer enfeksiyona açık Ig G neg / Ig M neg Primerenf. fetalenf riski (+) 2-3 hf sonra tekrar / serokonv kontrolü Natürel antikor fetalenf riski yok serokonversiyon kontrolü Ig G neg / Ig M pos Yanlış (+) fetal enf riski yok 2-3 hf sonra tekrar / serokonv kontrolü Sensini A, 2006
toksoplazma / serolojik testler Eski enfeksiyon, Ig G marker Fetalenf riski yok, çok nadir Ig G pos / Ig M neg Eski veya yeni geçirilmiş enfeksiyon Fetal enf riski (+) Gebelik haftası önemli Konfirmasyon + Ig G avidite Ig G pos / Ig M pos Yanlış (+) fetal enf riski yok Konfirmasyon + Ig G avidite Sensini A, 2006
toksoplazma / prenatal tanı Amniosentez • Serokonversiyon (+) • Ig M (+) veya Ig A (+) / 4x artış 2 haftada • Ig G (+) titre artışı / 4x artış 2 haftada • Ig M / A (+) ve Ig G (+) artış 4x
toksoplazma / prenatal tanı Amniosentez Amnion – PCR 1.amplification 2.extraction 3.detection Maternalenf + 4 hafta interval Gebelik haftası > 18 hafta Sensitivite %64 Spesifiste %100 PPV %100 NPV %88 Hohlfeld P, 1994 Romands S, 2001
toksoplazma / prenatal tanı – perinatal sonuç Amnion - parazit yükü >100/mL < 100/mL normal sekel normal sekel 0 11 10 2 MATERNAL ENFEKSİYON gebelik haftası < 22 hafta q PCR
toksoplazma / prenatal tanı - USG ENFEKTE FETUSLARDA PATOLOJİK USG 1.trimester %78 2.trimester %20 3.trimester~0 U/S BULGULARI (%25-45) -ventrikülomegali %70 -intrakranial dansite artışı %20 -plasenta kalınlığında artış %30 -hepatik dansite %6 -ascites %15 klasik US triadı (+) -intraserebralkalsif. %10 -korioretinit %22 -hidrosefali %4
toksoplazma / yönetim 1.Trim. maternal-fetalenf (+) Fetalenf ve USG (+) Gebelik sonlandırılması Medikal tedaviye rağmen Patol USG (+) 1.Trimestermaternalenf (+) Erken tanı (< 3hafta) Fetalenf / USG bulgusu (-) Medikal tedavi >30.hafta fetalenf (+) Prenatal tanı önermeme
rubella • konjenitalrubella sendromu • 1. ay % 50 2. ay % 25 3. ay % 10 4. ay %11-24 5.ay % 6 • maternalviremi plasenta fetus • I. trimesterde %90 • 13-16. haftada %50 • 16. hafta sonrası %35 • 3.trimester (36. hf sonrası) % 90 • Fetal enfeksiyonun en yüksek olduğu dönem 11. haftadır. • Katarakt, glokom, mikroftalmi • Kalp defektleri (PDA, PS) • Sensorinöral sağırlık
Rubella / prenatal tanı Koryon villus Amnion sıvısı Fetal kan Virus antijeni Virus DNA Spesifik Ig M Prenatal tanı: 12 – 22 hafta (+) sonuç: fetal hasar ?? (-) sonuç: fetal endf yok ??
rubella / yönetim >16 hafta < 13 hafta 13-16 hafta Fetusa geçiş %90 %35 %50 Fetal etki Fetal anomali Genel populasyon Abortus %20 Multisistemmalform %70-85 Sağırlık %50 Prenatal Tanı Prenatal tanı Prenataltanı Terminasyon önerisi
sifiliz / yönetim • Treponema plasentalenf: her gebelik haftasında (+) • Fetal hasar – konjsy özellikle <18-20. gbhf (+) • Geb haftası < 20 hf: etyolojik faktörlerde sy akılda kalmalı • Konjsy tanısı: seroloji. Uzun yıllar asemptomatik olabilir • Sy (+) anne sy (+) bebek • Erken dönem sy (+) annede fetalenf tanısı gereksiz tanıyla beraber tedavi başlanır. (<18.gebhf Fetal hasar ) • Fetal tutulum: amn. sıvısında karanlık alan mikr: spiroket (+)
Parvovirus B 19 • Maternal enfeksiyon genellikle asemptomatik • < 20. gebelik haftası enf (+) fetal kayıp %10 • > 20. gebelik haftası enf (+) fetal kayıp < %1 hidrops riski %0.3 • Hidrops 7-14 gün içinde gelişebilir, fetal ölüme neden olabilir veya spontan çözülür.
hepatit VİRAL HEPATİT • Gebelikte en sık ikter nedeni • Gebelerde en sık görülen ciddi kc hastalığı • A – B – C – D – E – G – TT – SEN V • RNA virüs (HBV:DNA) • Enfeksiyonda oluşan immun yanıt hepatoselüler nekroz • Gebelikte genellikle subklinik-hafif seyir • Semptomlar + 1-2 hafta ikter • Transaminaz düzeyleri değişken, hastalık şiddeti ile ilişkisiz (~ 400-4000 IU/L)
HAV %25 HBV % 50 EBV CMV Coxsackie B HSV %2 HCV % 22 Hepatit / dağılım HEV DV
Hepatit A • Gebe - HAV enf (+): dengeli diyet + aktivite • Hospitalizasyon önerisi: AST/ALT aşırı ↑ ↑ • Preterm eylem risk ↑ • Teratojenite: kanıt yok • İntrauterin ve neonatal bulaş riski az
Hepatit E • MATERNAL MORTALİTE • Trimester %1.5 • Trimester % 8.5 • Trimester % 21 • Gebelikte klinik: ağır seyir riski ↑ FULMİNAN HEPATİK YETMEZLİK (%58) • Akut kc yetmezliği riski ↑ derin maternal hipoglisemi atağı • HEV (+) maternal-fetal deneyimli merkez hepatoloji, klinik mikrobiyoloji, enfeksiyon hast. Malnütrisyon + MORTALİTE < %20-25 III.trimester FETAL KAYIP RİSKİ
Hepatit B • %5 → genel HBV enf prevalansı • 300.000 erişkin yeni enf / yıl 30.000 HBsAg(+) taşıyıcı • 4000 erişkin / yıl HBV-siroz nedeniyle ex • 800 erişkin / yıl HBV-primer kc CA nedeniyle ex • 2/1000 → gebelikte HBV enfprevalansı • 20.000 HBsAg (+) gebe / yıl • 3000 yenidoğan / yıl kronik enf riski (=%90)
Hepatit B Hepatit B / Perinatal HBV enfeksiyonu BEBEK ERİŞKİN AMAÇ perinatalvertikal geçiş Akut enfeksiyon 1.trimester % 2-10 2.trimester % 7-25 3.trimester-doğum % 60-80 %90 %10 Asemptomatik%80 Akut hepatit %20 Fulminan hep. %1 Asemptomatik%99 Akut hepatit %1 TAM İYİLEŞME perinatalvertikal geçiş Anne HBsAg (+) %10 KRONİKLEŞME %90 HBeAg(+) % 80-90 HBeAg(-) % 10-30 HbeAg(-) / anti-HBe(+) <%10 CDC <1988: riskli popul.da hbsag (+) tarama (+) ANNELERİ SAPTAMA BAŞARISI %50 >1988: TÜM GEBELERİN TARANMASI GEREKLİ KANSER SİROZ
Hepatit D / klinik KO-ENFEKSİYON SÜPER-ENFEKSİYON %90-95 %5-10 iyileşme %2-20 %10-20 fulminan %2-7 %70-95 kronikleşme siroz kanser