TİCARET HUKUKU BİLGİSİ

1. TİCARET HUKUKU BİLGİSİ Anonim Şirket Organlar

2. Anonim Şirketin Organları • Anonim şirketler bakımından TTK’nda iki ayrı zorunlu organ öngörülmüştür. Bunlar genel kurul ve yönetim kuruludur (Eski TTK’da üçüncü organ denetçilerdi). Organların yokluğu şirket ilişkisinin sona ermesi bakımından bir sebep olarak öngörülmüştür. • Kanunda belirtilen bu zorunlu organlar arasında bir görev ve işbölümü ayrımı bulunmaktadır. • Genel Kurul

3. Niteliği • Genel kurulun şirketin tüm pay sahiplerinin katılımıyla oluşan kurul niteliğine sahip bir organdır. Ortakların oy haklarını genel kurul dışında kullanmaları mümkün değildir. • Ortakların veya bunlar adına temsilcilerinin genel kurulda bizzat bulunmaları (veya online katılmaları) ve oy haklarını kullanmaları zorunludur. • Genel kurul pay sahiplerinin veya bunları temsil eden kişilerin katılımıyla yılda en az bir defa (olağan toplantı) ve gerektiğinde (olağanüstü toplantı) şeklinde, kanun ve ana sözleşmede belirli usullere bağlı kalınarak çağrılır ve toplanır. • Genel kurulda alınan kararlar, toplantıya katılıp olumsuz oy veren ve katılmayan ortakları da bağlar (TTK md. 423, f. 1). Bu sebeple kararların hukuka aykırı olması halinde ayrı bir iptal davası düzenlenmiştir. Genel kurul toplantıları hakkında bir de yönetmelik yayınlanmıştır (R 28. 1 2012, S. 28481).

4. Görev ve Yetkileri • Genel kurul anonim şirketin karar ve irade organı olup icra yetkisine sahip değildir. Genel kurul, kanunda ve esas sözleşmede açıkça öngörülmüş bulunan hâllerde karar alır (md. 408, f. 1). • Genel kurulun devredemeyeceği yetki ve görevler şunlardır (md. 408, f. 2): • Esas sözleşmenin değiştirilmesi, • Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, süreleri, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının belirlenmesi, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları,

5. Görev ve Yetkileri • Kanunda öngörülen istisnalar dışında denetçinin seçimi ile görevden alınması, • Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması, • Kanunda öngörülen istisnalar dışında şirketin feshi • Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı. Ayrıca kanunda belirtilen diğer haller saklıdır.

6. 3. Toplantı Türleri • Olağan- Olağanüstü • Çağrılı - Çağrısız

7. Olağan ve Olağanüstü • Anonim şirket genel kurulu her yıl faaliyet dönemi sonundan itibaren üç içinde (1 Ocak-31 Mart) ve yılda en az bir defa toplanır (md. 409, f. 1). Olağan genel kurul, şirketin normal faaliyet devresi sonunda toplanıp şirketin tüm işlem ve hesaplarına ait işleri görüşür ve onaylar. Olağan genel kurul toplantısında kanunen toplantı gündeminde bulunması gereken hususlar (md. 411, f. 2) görüşülerek karar alınır. • Olağanüstü genel kurul toplantısı, genel kurulun belirli zamanların dışında toplanması halinde söz konusu olur (md. 409, f. 2). Olağanüstü toplantı, her zaman gereği varsa yapılır.

8. Çağrılı Genel Kurul • Genel kurul, kanunda öngörülen usul ve şekillere uyularak yapılır. Genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve TTSG’de yayımlanan ilanla çağrılır. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır. Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir. Çağrıya ilişkin işlemler ve ilanlar yönetim kurulu tarafından yapılır ve çağrının usulüne uygun yapılmaması genel kurul kararının iptaline neden olur. Buna çağrılı genel kurul denir.

9. Çağrısız genel kurul • Çağrısız genel kurul, yönetim kurulunun toplantı, günü, saati, yeri ve gündemini ihtiva eden daveti üzerine bütün pay sahipleri veya temsilcilerinin toplantıda hazır bulunmaları ve hiç birinin itirazda bulunmaması kaydıyla olağan veya olağanüstü olarak toplanabilir. İlen ve mektup yoluyla yapılan çağrı bu şekilde ihmal edilebilir. Çağrının usulü dışında çağrısız genel kurul toplantısının diğer genel kurul toplantılarından hiçbir farkı yoktur. • Çağrısız genel kurul toplantısının geçerli yapılabilmesi için bütün pay sahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunması ve aralarından hiç birisinin itirazda bulunmaması gerekir (md. 416, f. 1). Ayrıca, bu tür genel kurul toplantısında geçerli kararlar alabilmek için, toplantı süresince bu toplantı nisabının mevcut olması gerekir. • Çağrısız genel kurul toplantısında gündeme oybirliği ile istenilen konu veya konular eklenebilir. Aksine esas sözleşme hükümleri geçersizdir (md. 416, f. 2). Buna göre çağrısız genel kurul toplantısında gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.

10. Tek Ortaklı Anonim Şirkette Genel Kurul • Tek pay sahipli anonim şirketlerde bu pay sahibi genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek pay sahibinin genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmeleri için yazılı olmaları şarttır (md. 408, f. 3).

11. Online Genel Kurul Toplantısı • TTK md. 1527, f. 5’te anonim şirketlerde genel kurullara elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme, fizikî katılmanın ve oy vermenin bütün hukuki sonuçlarını doğuracağı belirtilmektedir. • Dolayısıyla anonim şirket pay sahiplerinin elektronik ortam üzerinden genel kurula katılmaları ve oy kullanmaları mümkündür. Online toplantı sistemi vasıtasıyla genel kurula katılım, öneride bulunma ve oy verme, hukuksal sonuçları açısından, fiziki katılım, öneride bulunma ve oy vermenin bütün sonuçlarını doğurur. • Elektronik ortam üzerinden genel kurula katılma ve oy kullanma hususu kapalı anonim şirketler ile hisse senetleri borsaya kote edilmemiş halka açık anonim şirket açısından zorunlu olmayıp, şirketlerin isteğine bırakılmıştır. Bununla birlikte, md. 1527’de öngörülen tüzüğün yürürlüğe girmesi ile birlikte, genel kurullara elektronik ortamda katılma ve oy kullanma sisteminin uygulanması pay senetleri borsaya kote edilmiş şirketlerde zorunlu hale gelecektir (md. 1527, f. 5). Bu yönetmelik yayınlanmış (RG, 28. 08. 2012, S. 28395) ve 01.01.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

12. Genel Kurulu Çağrıya Yetkili Olanlar • TTK, genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanları, • Yönetim kurulu, Yönetim kurulu süresi dolmuş olsa yani faaliyet dönemini takip eden üç ay geçirilmiş olsa dahi genel kurulu olağan toplantıya çağırabilir (md. 410, f. 1). • Tasfiye memurları (kendi görevleri ile ilgili konular için), • Azınlık (=azlık) (mahkeme izniyle), • Pay sahibi (yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması yahut mevcut olmaması hallerinde mahkeme izniyle) • şeklinde belirlemiştir.

13. Azınlığın Çağırma Hakkı • Azınlığın sebepleri ve gündemi yazılı olarak belirtmek şartıyla yönetim kurulundan, • Genel kurulu toplantıya çağırmasını, • Veya genel kurul zaten toplanacak ise, karara bağlamasını istedikleri konuları gündeme koymasını, • isteyebilirler (md. 411, f. 1). Çağrı ve gündeme madde konulması talebi noter marifetiyle yapılır (md. 411, f. 3). Talep çağrı ilanının TTSG’de yayımlanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırılması tarihinden önce yönetim kuruluna ulaşmalıdır (md. 411, f. 2).

14. Azınlığın Çağırma Hakkı • Azınlık tarafından yapılan çağrı talebi, şirket yönetim kurulu tarafından kabul edildiği takdirde, genel kurul en geç kırkbeş gün içinde yapılacak şekilde toplantıya çağrılır; aksi halde çağrı istem sahiplerince yapılır (TTK md. 411, f. 4). Azınlığın çağrı veya gündeme madde konulmasına ilişkin talepleri yönetim kurulu tarafından reddedildiği veya taleplerine yedi iş günü içinde olumlu cevap verilmediği takdirde, aynı pay sahipleri şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurarak, genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep edebilirler (TTK md. 412). Bu durumda mahkemece çağrıyı yapmak üzere bir kayyım atanacaktır.

15. Çağrı Usulü • Kanun toplantıya çağrının, • Şirketin internet sitesinde ve • TTSG’de • yayımlanmasını şart koşmakta, ancak bunun dışındaki çağrı usullerine şirket esas sözleşmesinde yer verilmesine de izin vermektedir. • Bunun yanında, toplantı günü ile gündeminin ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazetelerin, • Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle (nama yazılı pay senedi sahipleri) • Önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine • iadeli taahhütlü mektupla bildirilmesi de gerekmektedir.

16. Çağrı Zamanı • Genel kurulu toplantıya çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır.

17. Toplantının Gündemi • Genel kurulun gündemi genel kurulu toplantıya çağıran tarafından belirlenecektir. Genel kurul toplantılarında gündemde bulunmayan konular görüşülemez ve karara bağlanamaz. • Gündeme bağlılık ilkesine istisna teşkil edebilecek durumlar ise şunlardır: • Haklı sebeplerin varlığı halinde yönetim kurulu üyelerinin görevden alınması (TTK md. 364) • Azınlığın istemiyle finansal tabloların görüşülmesinin ve buna bağlı konuların bir ay sonraya bırakılması (md. 420, f. 1) • Özel denetçi istenmesi (md. 438) • Kuruluş ve sermaye artırımında yönetim kurulu ve denetçilerin ibrasına engel olunması (TTK md. 559) • Yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve yenilerinin seçimi yılsonu finansal tablolarının müzakeresi maddesiyle ilgili sayılmalıdır (md. 413, f. 3).

18. Toplantıya Katılmaya Yetkili Olanlar • Paysahipleri. Pay sahibinin genel kurula katılabilmesi payını edinmesinden belirli bir süre geçmesine bağlı değildir. Oydan yoksun pay sahibi olmak genel kurul toplantılarına katılmaya engel değildir. • Temsilciler. Temsilcinin pay sahibi olmasını öngören esas sözleşme hükmü geçersizdir (md. 425). • İntifa hakkı sahipleri. Pay senedi üzerinde intifa hakkına sahip olunması halinde esas sözleşmede aksine hüküm yoksa, genel kurula katılmaya intifa hakkı sahibi yetkilidir (TTK md. 432, f. 2). Bu hükme göre pay sahibi ve intifa hakkı sahibinin anlaşması sonucu, oy hakkının pay sahibi tarafından da kullanılması mümkün olacaktır.

19. Toplantıya Katılmaya Yetkili Olanlar • Yönetim kurulu üyeleri. Murahhas (icra yetkisini haiz) üyelerle en az bir yönetim kurulu üyesinin genel kurul toplantısında hazır bulunmaları şarttır. Diğer yönetim kurulu üyeleri genel kurul toplantısına katılabilirler (md. 407, f. 2). • Denetçiler. Denetçi genel kurulda hazır bulunur. Denetçiler kendilerini ilgilendiren konularda görüş bildirebilirler (md. 407, f. 2).

20. Bakanlık temsilcisi. • Bakanlık komiserine ilişkin hükümlerde değişiklik yapılarak tüm anonim ortaklıklar bakımından genel kurula bakanlık temsilcisi (eski adıyla komiser) katılması zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır. Kuruluşta Bakanlıktan izin alması gereken şirketlerin genel kurul toplantılarında Bakanlık Temsilcisinin bulunması gerekmektedir. Bunun yanında genel kurul toplantısında • sermayenin arttırılması veya azaltılması, • kayıtlı sermaye sistemine geçilmesi ve kayıtlı sermaye sisteminden çıkılması, • kayıtlı sermaye tavanının arttırılması, • faaliyet konusunun değiştirilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliği • birleşme, bölünme veya tür değişikliği, • konuları bulunan genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisi bulunması zorunludur.

21. Toplantı başkanlığı • Esas sözleşmede başka yönde herhangi bir düzenleme yoksa, toplantıyı, genel kurul tarafından seçilen, pay sahibi sıfatını taşıması zorunlu olmayan bir başkan yönetir.

22. İç yönerge • Anonim şirket yönetim kurulu, genel kurulun çalışma esas ve usullerine ilişkin kuralları içeren, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından, asgari unsurları belirlenecek olan bir iç yönerge hazırlar ve genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyar.

23. Toplantının ertelenmesi. • Halka açık anonim şirketlerde sermayenin % 5’ine, kapalı anonim şirketlerde ise % 10’una sahip pay sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, finansal tabloların görüşülmesi ve bununla irtibatlı konular örneğin yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve denetçilerin ibrası, toplantı başkanının kararıyla bir ay sonraya bırakılır.

24. Genel kurul toplantı tutanağı • Genel kurulda görüşülen ve karara bağlanan konuların bir tutanakla tespit edilmesi gerekir (md. 422). Buna göre toplantı tutanağında, • Pay sahiplerinin veya temsilcilerinin, bunların sahip oldukları payların sayısının, gruplarının ve itibarî değerlerinin, • Genel kurulda sorulan soruların, verilen cevapların, • Alınan kararların, her karar için kullanılan olumlu ve olumsuz oyların sayılarının • belirtilmesi gerekir. • Tutanak, toplantı başkanlığı ve Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır; aksi hâlde geçersizdir.

25. Pay Sahiplerinin Oy Hakkı • Pay sahiplerinin oy haklarını genel kurulda, paylarının toplam itibari değerleriyle orantılı olarak kullanır. Oy hakkı payın kanunen veya esas sözleşmeyle belirlenmiş bulunan en az miktarının ödenmesiyle doğar. • Pay sahibi kendisi, eşi, alt ve üstsoyu veya bunların ortağı oldukları şahıs şirketleri ya da hakimiyetleri altındaki sermaye şirketleri ile şirket arasındaki kişisel nitelikte bir işe veya işleme veya herhangi bir yargı kurumu ya da hakemdeki davaya ilişkin olan görüşmelerde oy kullanma hakkına sahip değildir (TTK md. 436, f. 1).

26. Toplantı ve Karar Yetersayıları • Genel Yetersayı • Özel Yetersayı

27. Genel Yetersayı • Kanunda veya esas sözleşmede daha ağır bir yetersayı öngörülmemiş ise, genel kurul şirket sermayesinin en az dörtte birini (% 25) karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin katılımı ile toplanacaktır. Bu yetersayının sadece genel kurul toplantısının açılışı sırasında değil, toplantı süresince de bulunması gerekir (md. 418, f. 1). • Toplantıda bahsedilen toplantı yetersayısı sağlanamazsa pay sahipleri yeniden genel kurul toplantısına çağrılırlar. Yapılacak olan bu ikinci toplantı için nisap aranmaz (md. 418, f. 1). • Her iki durumda da, toplanan genel kurullarda, kararlar toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile alınır (md. 418, f. 2).

28. Özel Yetersayılar • Genel nitelik gösteren esas sözleşme hükümlerinin değiştirilmesi için şirket sermayesinin en az yarısını (% 50’sini) temsil eden pay sahiplerinin veya temsilcilerinin genel kurul toplantısına katılması gerekecektir (md. 421, f. 1). İlk toplantıda öngörülen bu toplantı yetersayısı elde edilemediği takdirde, en geç bir ay içinde ikinci bir toplantı yapılabilir. Kanun ikinci toplantı için gerekli olan toplantı yetersayısını ise, şirket sermayesinin en az üçte birinin (1/3) toplantıda temsili olarak belirlemiştir.

29. Oybirliği • Şirket esas sözleşmesinde, • Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük konulması • Şirket merkezinin yurt dışına taşınması • yönünde değişiklik yapılabilmesi için sermayenin tümünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin genel kurul toplantısına katılması ve bu yöndeki kararları oy birliği ile almaları gerekmektedir. Toplantı ve karar yetersayısına ilk toplantıda ulaşılamadığı takdirde izleyen toplantılarda da aynı yetersayı aranacaktır (TTK md. 421, f. 4).

30. Dörtte Üç Çoğunluk • Anonim şirket esas sözleşmesinde, • Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, • İmtiyazlı pay oluşturulması, • Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması • yönünde değişiklik yapılabilmesi için, şirket sermayesinin en az yüzde yetmişbeşini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oyu gerekmektedir (md. 421, f. 3). Toplantı ve karar yetersayısına ilk toplantıda ulaşılamadığı takdirde, izleyen toplantılarda da aynı yetersayı aranacaktır (md. 421, f. 4).

31. Bağlamın Etkisizleşmesi • İşletme konusunun tamamen değiştirilmesi veya imtiyazlı pay oluşturulmasına ilişkin genel kurul kararına olumsuz oy vermiş nama yazılı pay sahipleri, bu kararın TTSG’de yayımlanmasından itibaren altı ay boyunca payların devredilebilirliği hakkındaki kısıtlamalarla bağlı değildirler (md. 421, f. 6). Bu hükümle pay sahiplerinin ortaklıktan ayrılmaları kolaylaştırılmış olmaktadır. Buna karşın ortağın payını devretmesini sınırlayan esas sözleşme değişiklikleri, ortağa ayrılma hakkı tanımamaktadır. Oysa aynı koruma bu durumda da söz konusu olmalıdır.

32. Borsada İşlem Gören Şirketler • Pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören anonim şirketlerde, • Sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri ile • Birleşme, bölünme ve tür değiştirme yönündeki kararlar • için, esas sözleşmelerinde ağırlaştırılmış bir yetersayı öngörülmediği takdirde, genel kurul sermayenin en az dörtte birini (1/4 = % 25) karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin varlığıyla toplanır ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile karar alır (TTK md. 421, f. 5; md. 418). • Sermaye piyasası Kanunu’nda da halka açık şirketler bakımından, alınacak karara bağlı yetersayılar düzenlenmiştir (SPK md. 29).

33. Kararların Tescil ve İlanı • Genel kurulda alınan kararların geçerli olabilmesi için yönetim kurulu, toplantıda tutulan tutanağın noterce onaylanmış bir suretini derhâl ticaret siciline vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususları tescil ve TTSG’de ilan ettirmekle yükümlüdür; tutanak ayrıca hemen şirketin internet sitesine konulur (md. 422, f. 2).

34. Genel Kurul Kararlarının Geçersizliği • Yokluk ve Butlan • İptal edilebilirlik

35. Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) • Geçersizlik hallerinden hükümsüzlük iki ayrı durumu ihtiva eder. Bunlar yokluk ve butlandır. • Genel kurul kararlarının oluşabilmesi için iki kurucu unsur gereklidir: Birincisi genel kurul toplantısı yapılması, ikincisi toplantıda karar alınmasıdır. Bunların birisindeki eksiklik durumunda, işlem (karar) hiç doğmamış sayılır; yani baştan itibaren yoktur. Dolayısıyla bir toplantı yapılmadan elden karar dolaştırılması şeklinde yapılan işlem yoklukla sakattır. Benzer olarak karar alınmadığı halde alınmış gibi gösterilirse, karar yokluk yaptırımına tabi olur. Bakanlık temsilcisinin toplantıda bulunmaması da kararın yoklukla sakat olması sonucunu doğuracaktır.

36. Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) • Bir hukuki işlem konusuna ilişkin emredici hükümlere (TBK md. 26 ve 27) aykırı ise, yani konusu kanuna, ahlaka, adaba, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı ya da imkânsız ise bu işlem batıldır. Yokluktaki gibi, butlanda da kesin geçersizlik söz konusudur; hâkim bunu re’sen göz önünde bu­lundurur ve herkes bu geçersizliği, iptal davasında öngörülen üç aylık süreyle bağlı olmaksızın ileri sürebilir ve tespit ettirebilir. • Hükümsüz (yok veya batıl) genel kurul kararları baştan itibaren hüküm doğurmazlar ve daha sonra sağlığa kavuşturulamazlar; mahkemece resen dikkate alınırlar; defi olarak ileri sürülebilecekleri gibi süreye bağlı ol­maksızın bir tespit davasının konusunu da oluşturabilirler.

37. Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) • TTK md. 447’de genel kurulun özellikle hükümsüz (batıl) olan kararları kategoriler halinde gösterilmiştir. • Pay sahibinin, genel kurula katılma, asgari oy, dava ve kanundan kaynaklanan vazgeçilemez nitelikteki haklarını sınırlandıran veya ortadan kaldıran, • Pay sahibinin bilgi alma, inceleme ve denetleme haklarını, kanunen izin verilen ölçü dışında sınırlandıran, • Anonim şirketin temel yapısını bozan veya sermayenin korunması hükümlerine aykırı olan, • kararları batıldır (md. 447).

38. b. İptal edilebilir Kararlar • Eğer genel kurul kararının geçersizlik hali baştan itibaren sakatlık doğurmayacak nitelikte ve ancak belli süre içinde ileri sürülebilecek ise iptal yaptırımından söz edilir. • Kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine, karar tarihinden itibaren üç ay içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açılabilir. • Söz konusu hükümde iptal nedenleri üç gruba ayrılmaktadır: • Kanuna aykırılık • Esas sözleşmeye aykırılık • Dürüstlük kuralına aykırılık

39. iptal davası açmaya yetkili kişiler; • Pay sahipleri. • Toplantıda hazır bulunup da karara olumsuz oy veren ve bu muhalefetini tutanağa geçirtenler ile toplantıda oy kullanmasına engel olunan, • Toplantıda hazır bulunsun veya bulunmasın, olumsuz oy kullanmış olsun ya da olmasın; çağrının usulüne göre yapılmadığını, gündemin gereği gibi ilan edilmediğini, genel kurula katılma yetkisi bulunmayan kişilerin veya temsilcilerinin toplantıya katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılmasına ve oy kullanmasına haksız olarak izin verilmediğini ve yukarıda sayılan aykırılıkların genel kurul kararının alınmasında etkili olduğunu ileri süren pay sahipleri.

40. iptal davası açmaya yetkili kişiler; • Yönetim kurulu. • Yönetim kurulu üyeleri. Kararların yerine getirilmesi, kişisel sorumluluğuna sebep olacaksa yönetim kurulu üyelerinden her biri iptal davası açabilir. • İntifa hakkı sahibi.Genel kurulda oy hakkını intifa hakkı sahibi kullandığı için onun da iptal davası açma hakkı olduğu kabul edilir. • 5. Sermaye Piyasası Kurulu.Halka açık şirketlerde Sermaye Piyasası Kurulunun da iptal davası açmaya yetkisi vardır (SPK md. 23).

41. Süre • İptal davası süreye bağlıdır. Dava, karar tarihinden itibaren üç içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücüdür. Yetkili ve görevli mahkeme şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesidir.

42. İptal ve Butlanla İlgili Ortak Esaslar • İlan, teminat ve kanun yolu. Yönetim kurulu iptal veya butlan davasının açıldığını ve duruşma gününü usulüne uygun olarak ilan eder ve şirketin internet sitesine koyar. Mahkeme, davacıların teminat göstermesine karar verebilir. • Kararların yürütülmesinin geri bırakılması. Genel kurul kararı aleyhine iptal veya butlan davası açıldığı takdirde mahkeme, yönetim kurulu üyelerinin görüşünü aldıktan sonra, dava konusu kararın yürütülmesinin geri bırakılmasına karar verebilir (md. 449). • Mahkemenin Kararının Etkisi. Genel kurul kararının iptaline veya butlanına ilişkin mahkeme kararı, kesinleştikten sonra bütün pay sahipleri hakkında hüküm ifade eder.

43. Yönetim Kurulu • Yönetim Kurulu Şirketin ikinci zorunlu organıdır

44. Niteliği • Yönetim kurulu esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşur (TTK md. 359, f. 1). Bu organın uzun süreden beri yokluğu şirketin fesih nedenidir. • Yönetim kurulu, kanunen kendisine tanınan yetkiler çerçevesinde, şirketin işletme konusu içerisinde kalmak koşuluyla kural olarak her konuda yönetime yetkilidir. Genel kurulun yetkisine girmeyen her husus yönetim kurulunun yetkisindedir.

45. Yetki ve Görevleri • Ortaklığı yönetmek ve temsil etmek yönetim kuruluna verilen temel görevdir (TTK md. 365). Yönetim iç ilişkide, temsil ise dış ilişki gündeme gelir. • Kanun, yönetim kuruluna devredilemez ve vazgeçilemez bir takım görev ve yetkiler vermiştir (TTK md. 375). Bunlar şunlardır: • Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi • Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi

46. Yetki ve Görevleri • Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması • Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları

47. Yetki ve Görevleri • Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi • Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun (TTK md. 516) ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi • Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması (TTK md. 376).

48. Yönetim Kurulu Üyelik Şartları • Yönetim kurulu bir veya daha fazla kişiden oluşabilir. Üye sayısının kaç olacağı esas sözleşmede gösterilmelidir. • Yönetim kurulu üyeliği için aranacak şartlar Kanunda ya da esas sözleşmede belirlenir. Kanunun ilk yayınlandığı halinde yönetim kurulu üyelerinden en az birinin Türk vatandaşı olması ve dörtten fazla üyeli yönetim kurullarında bir üyenin yüksek öğrenim görmüş olması şartı aranıyordu. Bu iki şart kaldırılmıştır. Kanunda yer alan şartlar şöylece sıralanabilir:

49. Yönetim Kurulu Üyelik Şartları • Gerçek veya tüzel kişi olmak. Yönetim kuruluna gerçek veya tüzel kişiler üye olabilir. Bir tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunur. • Ehliyet. Yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişi adına tescil edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olmaları şarttır (md. 359, f. 3).

50. Yönetim Kurulu Üyelik Şartları • Seçilme engelleri bulunmaması. Üyeliği sona erdiren nedenler seçilmeye de engeldir (md. 359, f. 4). Buna göre, •  Şirket esas sözleşmesinde yönetim kurulu üyelerinin en çok üç yıl görev yapacağı ve bu süre dolduktan sonra yeniden seçilemeyeceği açıkça hükme bağlanmışsa üç yıl görev yapan üyenin yeniden üyeliğe seçilmesi (md. 362, f. 1),