770 likes | 980 Views
POSTPARTUMRICHTLIJNEN IVM SHORT STAY. DIENST GYNAECOLOGIE. NIEUWIGHEDEN PRENATAAL POSTNATAAL. PRENATAAL. PRECONCEPTIONEEL NEKDIKTEMETING RHESUSPROFYLLAXE STREPTOCOCCEN GROEP B STUITBEVALLING. PRECONCEPTIONEEL. FOLIUMZUURTOEDIENING ALGEMENE MAATREGELEN SEROLOGISCHE SCREENING.
E N D
POSTPARTUMRICHTLIJNEN IVM SHORT STAY DIENST GYNAECOLOGIE
NIEUWIGHEDEN PRENATAAL • POSTNATAAL
PRENATAAL • PRECONCEPTIONEEL • NEKDIKTEMETING • RHESUSPROFYLLAXE • STREPTOCOCCEN GROEP B • STUITBEVALLING
PRECONCEPTIONEEL • FOLIUMZUURTOEDIENING • ALGEMENE MAATREGELEN • SEROLOGISCHE SCREENING
FOLIUMZUURTOEDIENING • VANAF 8 WEKEN VOOR DE CONCEPTIE • PREVENTIE VAN NEURALE BUISDEFECTEN EN VERBETERDE INPLANTING VAN DE PLACENTA • POLYVITAMINES: minder hartafwijkingen etc…
SEROLOGISCHE SCREENING • BLOEDGROEP • RUBELLA • TOXOPLASMOSE • HEPATITIS B EN C, HIV, LUES • CMV • PARVO B19
CMV • PREVENTIEVE WERK-ONBEKWAAMHEID BIJ ONTHAALMOEDERS EN KLEUTERJUFFROUWEN INDIEN SERONEGATIEF • ANDERE PERSONEN: GEEN NUT?
ALGEMENE MAATREGELEN • TABAK • ALCOHOL • KOFFIE • VOEDING: effect op later metabolisme van het kind
NEKDIKTEMETING • Transversale meting van de nekplooi • Tussen 10 ½ en 14 weken • Indien toegenomen: stijging risico op chromosomale afwijkingen en hartafwijkingen • Dus indicatie voor punctie/vlokkentest en expertise-echografie
NEKDIKTMETING • Afhankelijke van cut off en leeftijd patiënte • Bv. Tot 30 % chromosomale afwijkingen indien cut off 3 mm • 58 % van de majeure hartafwijkingen heeft nekoedeem • Indien normaal karyotype en geen hartafwijking: toch meer kans op problemen (miskraam…)
ROUTINE PROFYLAXE • Indirecte coombs op 12 weken bij iedereen • Routine toediening van ½ ampule Rhogam op 28 en 34 weken na controle indirecte coombs bij rhesus-negatieve patiënten • Kosten-baat: enkel halve dosis op 30 weken
NA RHOGAM • Indirecte coombs wordt positief • Meestal lage titers • Toch niet meer bruikbaar voor follow-up
PROFYLAXE BIJ INSULTEN • Bloedverlies voor 12 weken: nee tenzij veel • Bloedverlies 12-20 weken: 250 eenheden (1/6 ampule) • Bloedverlies 20-40 weken: 500 E (1/3 ampule) Dan telkens om de 12 weken te herhalen
PROFYLLAXE BIJ INSULTEN • Miskraam voor 12 weken spontaan: geen • Trauma: ja indien ernstig (vooral tweede helft) • Invasieve procedures: curettage, punctie… • Extra-uteriene: STEEDS
PROFYLLAXE NA BEVALLING • Zo snel mogelijk fetale cellen • Rhogam 1 ampule zo snel mogelijk (binnen de 48 uur) • Dosis aanpassen aan de maat van feto-maternele transfusie
Strep B • 20 à 30 % van de zwangeren zijn draagster • 80 % early onset 20 % late onset disease • Screening op 35 –37 weken • Sneltest: 30 % gemist • Carrier: risico op GBS bij kinderen: maal 29 • Indien peripartaal ABI: 1/4000 kans op strep B tgo 1/200 indien onbehandeld
screening • Vaginale en/of rectale kweek • tussen 35 en 37 weken • 20 – 30 % draagsters
Strep B-preventie • Risk based approach • Screen based approach • gecombineerd
Hannah en Hannah(lancet vol 356, october 21, 2000) • Grote multicentrische studie ivm bevalling bij stuitligging • Slechts 14 sectio’s nodig om 1 perinatale morbiditeit te voorkomen
Stuit – kritiek op H & H • Landen met lage PNM en hoge PNM door mekaar! • Globaal PNM 20 pro duizend • Perinatale morbiditeit niet gedefiniëerd • Geen onderscheid tussen primi en multi
Statement VVOG Een vaginale partus kan aanvaardbaar zijn indien patiënte geïnformeerd is. De kleine verschillen in de uitkomst tussen de 2 methodes laten momenteel niet toe de ene methode als juist en de andere als fout te beschouwen
Bedenkingen bij stuit • 1 à 2 per duizend meer perinatale sterfte bij vaginale partus als bij sectio • Bij vaginale partus 95 % kans dat alles goed gaat, bij sectio 98 % kans
ANDERE (cfr EVBM) • Postmaturiteit bestaat niet • Pelvimetrie onbetrouwbaar • Prepar retard in de vuilbak • Prepar I.V. geeft maximaal 48 uur uitstel
POSTPARTUM • Routine zorg • Enkele specifieke problemen
Wat wordt verwacht • Volgen van de algemene toestand • Wondcontrole • Mobiliteit stimuleren • Postnatale kine • Labo: complet – urinekweek • contraceptie
Algemeen • Temperatuur • pols • Bloeddruk • Fundus (involutie) • Bloedverlies Meestal door de vroedvrouw gedaan maar na te kijken (cfr.volgblad)
Wondcontrole en wondzorg • Inspectie • Spoelen
Kinesitherapie • 15 sessies pre- of postpartaal terugbetaald • Start in functie van patiënte, kinesist…
LABO • Controle complet dag 2 • Schildkliertesten (e.a.) op indicatie • Urinekweek
CONTRACEPTIE • FLESVOEDING: pil tenzij contra-indicatie • BORSTVOEDING: minipil (Cerazette – Microlut) zolang borstvoeding Mogen onmiddellijk gestart worden tenzij contra-indicaties (risico thrombo- flebitis … bv. Pre-ecclampsie)
BORSTVOEDING • Ideaal 6 maand ALLEEN borstvoeding • Stimuleren van productie: niets • Stimuleren van ejectie: motilium, warmte, manuele massage • Afremmen van productie: geleidelijk minder voeden, inzwachtelen • Stoppen van productie: Dostinex of Parlodel
BORSTSTUWING • Koolbladeren: via massage • Gel packs: via massage • Ultrasound: via warmte • Oxytocine: nee • Danzen en bromelain/tryptin complex PREVENTIE
MEEST FREKWENTE MEDISCHE PROBLEMEN • Bloedingen • Temperatuur • Thromboflebitis • Ecclampsie • Depressie (cave schildklier) - Psychose
POSTPARTUMBLOEDING • Vroeg: binnen de 24 uur • Laat: na 24 uur tot 12 weken Bloedverlies meer dan 1000 ml of Haematocriet daling van meer dan 10 % of Noodzaak tot transfusie
OORZAKEN • UTERIEN • ATONIE • RETAINED PLACENTA • ABNORMAL PLACENTATION • LACERATIES EN RUPTUUR • NIET-UTERIEN • LACERATIES LAGERE GENITALE TRACTUS • COAGULOPATHIE • HAEMATOMA
AANPAK POSTPARTUMBLOEDING • Oorzaak zoeken en behandelen • Medicatie: thuis best methergine • Ziekenhuis: • I.V. lijn • Oxytocine, methergine, prostaglandines • Onderzoek onder narcose,…
HAEMATOMEN Klassificaties • Vroeg of laat (tot weken na de bevalling – secundair aan druknecrose van bloedvaten) • Anatomisch • Vulvair • Vaginaal • subperitoneaal
Vulvair haematoom • Klinisch meestal duidelijk • 3 à 5 cm eventueel nog conservatief • Evt. drainage en ligatuur
Vaginaal Vaak rectale pijn
SUBPERITONEAAL • Klinisch vaak moeilijk • Dikwijls eerst tekens van anaemie, schock
POSTPARTUM (PRE)ECCLAMPSIE • In 16 % onverwacht • Kan tot 3 à 4 weken postpartum • Met of zonder antecendenten van hypertensie en proteïnurie
AANPAK • Controle van convulsies • Magnesiumsulfaat • Phenytoine: NIET effectief • valium • Controle van hypoxie en acidose • Controle van hypertensie • Labetolol 20 tot 50 mg I.V.: werkt na 5 minuten • Captopril 25 mg sublinguaal
KOORTS IN HET POSTPARTUM • < 6 uur: • vroege streptococceninfectie • Transfusiereactie • schildklierstorm • < 48 uur: • atelectase • < 72 uur: • UTI • pneumonie
KOORTS IN HET POSTPARTUM • 3 – 5 dagen: • Wondinfectie • Borststuwing • Necrotiserende fasciitis • 3 – 7 dagen: • Mastitis • Septische thromboflebitis